Kamper Almanak - Frans Walkate Archief
Kamper Almanak - Frans Walkate Archief Kamper Almanak - Frans Walkate Archief
De kaakDe meeste handelingen die de beul in de open lucht verrichtte, vondenplaats op de al vaak genoemde kaak die sinds 1597 aan de achterkant vanhet raadhuis lag. In dat jaar had Henrick, een metselaar/steenhouwer, voor100 herenpond aangenomen de kaak van de Koornmarkt naar ‘achter an’tstadthuys’ te verplaatsen. 70 Als we ervan uitgaan dat de schilder AbrahamBeerstraten, die omstreeks 1665 verscheiden Kamper stadsgezichten vastlegde,de omgeving van het raadhuis waarheidsgetrouw heeft weergegeven,bestond de kaak uit een stenen verhoging, waarop een zuil was geplaatstDe kaak aan de noordzijde van het Raadhuis. Detail van een aquarel van Abraham Beerstraten, ca. 1665(Collectie Gemeentearchief Kampen; foto: Th. van Mierlo).met daar bovenop een soort kooi. Het platform was omsloten door een riantestenen balustrade waarin twee toegangspoortjes waren aangebracht. Alsversiering liet de stad er in 1621 ook nog een stenen leeuw plaatsen. 71 Metde noordelijke gevel van het raadhuis als achtergrond vormde de kaak eenideaal toneel. Zo konden de toeschouwers alle evenementen van dichtbijvolgen. Naast het geselen, dat vermoedelijk aan de paal gebeurde, was hetbrandmerken spectaculair. Voor het heet maken van de brandijzers bracht92
een helpster in 1661 een koperen potje met vuur op de kaak. 72Opmerkelijk was de gewoonte om misdadigers op de kaak (in de kooi?) tekijk te zetten met een voorwerp als symbool van hun vergrijp op hetlichaam. Oplichters die bijvoorbeeld valse bedelbrieven getoond hadden,kwamen op de kaak met de brieven op hun borst gespeld. Zo leidde descherprechter in 1663 ‘twee wijven, met valsche brieven ten toone hebbendegestaen op ’t schavot’ de stad uit. 73 Enkele jaren later betaalde de beuleen paar kousen dat een kousendief op de kaak om zijn hals gehangenkreeg. 74 Een paardendief zat te kijk, uitgedost met een speciaal voor diegelegenheid gekochte paardenhuid. 75 De straf die Gerrit Berents, een molenaardie overspel gepleegd had, moest ondergaan lijkt wel heel bizar:behangen met enkele spinrokkens (stokken waarop een hoeveelheid nog tespinnen wol of vlas gestoken was) als zinnebeeld van het vrouwelijke,moest hij niet alleen te kijk staan, maar werd bovendien nog door descherprechter verscheiden keren de stad rondgeleid. 76Op de kaak werden ook doodvonnissen voltrokken. Annegien Herms, die in1682 haar zuster en zwager met rattenkruit gedood had, werd aan de paalmet een koord gewurgd. Vervolgens sleepte men het lichaam op een horde(een rooster van gevlochten takken) naar één van de gerechtsplaatsen buitende stad, waar de scherprechter het ‘anderen ten exempel en afschrick’ opeen rad legde. 77Executies ‘mit den sweerde’, onthoofdingen, die op de kaak plaatsvondenzijn al genoemd. Opmerkelijk, maar in de geest van de tijd, is dat de rechtbankde doodstraf door onthoofding minder zwaarwegend achtte dan diedoor de strop. Op 19 maart 1646 werden de levens van Coert Rouckes en zijnvrouw Leentje door meester Hermen met het zwaard beëindigd. Het paar– hij was koster van de Broeder- en de Buitenkerk – werd zwaar aangerekenddat het jarenlang de Broederkerk en de Armenkamer bestolen had.De rechtbank oordeelde dat zij eigenlijk verdienden om aan een ‘micke’,een halve galg, te worden opgehangen. Uit achting voor de nabestaandenluidde het vonnis echter: onthoofding. Als gunst werd nog toegestaan datde lichamen op het kerkhof begraven konden worden. 78Ook Annigien Peters uit Kerkrade stierf in 1631 op de kaak. Zij had haarman, ‘constapel Peter’, de militair met wie zij het huis in de KoeburgerSchans bewoonde, met een messteek om het leven gebracht. Behalve debeloning voor de beul, betaalde de stad bij deze executie onder meer tweewagenvrachten zand, dat van tevoren op de kaak gebracht werd en hetstoeltje waarop de vrouw moest gaan zitten. 79 De rechtbank stond toe het93
- Page 42 and 43: Het Digestum Vetus in de stedelijke
- Page 44 and 45: 1448, vlak na de indiensttreding va
- Page 46 and 47: aangegeven zal worden. Daarnaast bl
- Page 48 and 49: Teerketel, brandhaak en -emmer, afg
- Page 50 and 51: (Utrecht, 10-13 december 1989) (Doo
- Page 52 and 53: zegels waarop hun verschillende fam
- Page 54 and 55: van haar nakomelingen hebben hoge k
- Page 56 and 57: Namen van de domdekens met het jaar
- Page 58 and 59: kocht in 1498, moesten worden verde
- Page 60 and 61: Herman van Uterwijck maakte op 10 j
- Page 62 and 63: 1 Catharina van den Vene. Zij werd
- Page 64 and 65: het Sint-Agathenaltaar in de Sint-N
- Page 66 and 67: naar aanwijzingen van andere dijkpl
- Page 68 and 69: veen, waarmee hij op 16 mei van dat
- Page 70 and 71: IIIa Johan Hendriksz van den Vene.
- Page 72 and 73: IIIb Timan Hendriksz van den Vene.
- Page 74 and 75: 2 Elisabeth van den Vene. Zij was,
- Page 76 and 77: Schema familie Van den Vene76
- Page 78 and 79: heraldische bijzonderheden in kerke
- Page 80 and 81: 73 RAK, inv. nr. 62, fol. 19v.74 Le
- Page 82 and 83: De scherprechter, die dat jaar naas
- Page 84 and 85: De Wiltvank, de muurtoren gelegen t
- Page 86 and 87: zoek in om een jaarlijkse ondersteu
- Page 88 and 89: ja, dat u hierom al de lienbehooren
- Page 90 and 91: Een rekening van scherprechterCarst
- Page 94 and 95: lichaam naderhand te ‘doen vaten
- Page 96 and 97: tafereel met vissers in een bootje
- Page 98 and 99: ontzag heeft ingeboezemd. Hij werd
- Page 100 and 101: 41 O.A. 194, fol. 134v42 O.A. 306,
- Page 102 and 103: 102
- Page 104 and 105: laatste leidde uiteindelijk tot zij
- Page 106 and 107: Titelblad van het boekje uit 1608
- Page 108 and 109: In Leiden had Georgius Goyckerus ke
- Page 110 and 111: enige dreiging en teleurstelling ve
- Page 112 and 113: gegaan om daar over het gebeuren te
- Page 114 and 115: Nederlandse vertaling van de verhan
- Page 116 and 117: 116Resolutie van Ridderschap en Ste
- Page 118 and 119: van Stephani werden er in deze jare
- Page 120 and 121: De Classis Kampen was wat omvang be
- Page 122 and 123: De magistraat had niet alleen maatr
- Page 124 and 125: De Hagenpoort ca. 1660, door A. Bee
- Page 126 and 127: Een droevig eindeDe moeder van Geor
- Page 128 and 129: van de Ned. Hervormde Gemeente te K
- Page 130 and 131: Bertius, 15 september 1606); GAK, O
- Page 132 and 133: 39 GAK, OA, IS, inv.nr. 100 (Brief
- Page 134 and 135: Goyckerus in Franeker enkele stelli
- Page 136 and 137: 77 GAK, OA, IS, inv.nr. 108 (Brief
- Page 138 and 139: gegaan. GAK, Archief CK, acta class
- Page 140 and 141: evelhebbers, korporaals, landspassa
De kaakDe meeste handelingen die de beul in de open lucht verrichtte, vondenplaats op de al vaak genoemde kaak die sinds 1597 aan de achterkant vanhet raadhuis lag. In dat jaar had Henrick, een metselaar/steenhouwer, voor100 herenpond aangenomen de kaak van de Koornmarkt naar ‘achter an’tstadthuys’ te verplaatsen. 70 Als we ervan uitgaan dat de schilder AbrahamBeerstraten, die omstreeks 1665 verscheiden <strong>Kamper</strong> stadsgezichten vastlegde,de omgeving van het raadhuis waarheidsgetrouw heeft weergegeven,bestond de kaak uit een stenen verhoging, waarop een zuil was geplaatstDe kaak aan de noordzijde van het Raadhuis. Detail van een aquarel van Abraham Beerstraten, ca. 1665(Collectie Gemeentearchief Kampen; foto: Th. van Mierlo).met daar bovenop een soort kooi. Het platform was omsloten door een riantestenen balustrade waarin twee toegangspoortjes waren aangebracht. Alsversiering liet de stad er in 1621 ook nog een stenen leeuw plaatsen. 71 Metde noordelijke gevel van het raadhuis als achtergrond vormde de kaak eenideaal toneel. Zo konden de toeschouwers alle evenementen van dichtbijvolgen. Naast het geselen, dat vermoedelijk aan de paal gebeurde, was hetbrandmerken spectaculair. Voor het heet maken van de brandijzers bracht92
Change language