Kamper Almanak - Frans Walkate Archief
Kamper Almanak - Frans Walkate Archief Kamper Almanak - Frans Walkate Archief
zegels waarop hun verschillende familiewapens staan, zodat ook aan dehand daarvan kan worden vastgesteld uit welk geslacht zij stamden.Niet alleen het onderscheid tussen de verschillende families Van den Veneis soms moeilijk te bepalen, maar doordat in deze families vaak dezelfdevoornamen aan de kinderen werd gegeven, is ook de band tussen de generatiesniet altijd duidelijk. Het bezit van leengoed kan dan uitkomst brengen.Johan Ludekensz van den Vene en zijn nakomelingen hadden dergelijkgoed in de vorm van land en tienden in bezit.Tienden bestonden uit de opbrengst van de gewassen die geoogst werden opland dat de landsheer – voor Overijssel was dat de bisschop van Utrecht – terontginning had beschikbaar gesteld. Oorspronkelijk moest het tiende deelvan de oogst aan de bisschop worden afgedragen, maar later beleende hij(schonk onder voorwaarden) met het tiendrecht dikwijls onderdanen, dievan de bewerker van de grond in plaats van een tiende deel in natura ookwel genoegen namen met een evenredige waarde in geld. In de regel gingeen leengoed na de dood van de leenman over op zijn oudste erfgenaam.Deze kon het niet zonder meer in bezit nemen, maar hij of zij moest erdoor de leenheer (in dit geval de bisschop van Utrecht) opnieuw meeworden beleend. Voor de hernieuwde belening moest de leenman aan deleenheer geld geven of een schenking doen. Beleningen en herbeleningenwerden in Overijssel vanaf het eind van de 14de eeuw bijgehouden in leenregistersdoor de met leenzaken belaste bisschoppelijke ambtenaren. Doorhet erfelijk karakter van leengoederen kunnen aan de hand van dieregisters vaak meerdere generaties van beleende geslachten met zekerheidaan elkaar gekoppeld worden.De genealogieI Johan Ludekensz van den Vene. Hij komt voor als gemeensman in hetBroederespel 1436-1447 en in het Horstespel 1448-1452. In of voor 1457 werdhij in de Raad gekozen, waarin hij tot zijn dood zitting hield. 3 Johan bezatonroerend goed in en buiten de stad. In 1443 kocht hij twee derde delen vaneen maat land bij de touwbaan. Van de kerkmeesters van het Sint-Geertruidengasthuiskocht hij op 15 januari 1460 nog een stuk land bij de touwbaan,dat grensde aan het land dat hij al bezat. In 1444 kocht hij drie akkersland in Dronthen en in een stuk uit 1446 wordt hij genoemd als eigenaarvan een huis in de Nieuwstraat. Een huis in de Oudestraat had hij voor de52
helft gekocht in 1447. Een belangrijk bezit vormden zijn tienden opKamperveen. Hij werd op 24 oktober 1434 als erfgenaam van zijn grootmoederBette van den Vene [geboren Spaen?] beleend met het vierde deelvan de zogenaamde Noordertienden van Kamperveen en met het vierdedeel van de tienden van 13 akkers land gelegen nabij de kerk van Kamperveen.Het Heilige-Geestgasthuis in Kampen had van de Noordertienden dehelft als leengoed in bezit. 4Met dit leengoed was omstreeks 1380 Herman Spaen beleend en op 26 april1394 herbeleend. Herman Spaen’s zuster Bette werd met haar zoon Johanals hulder met dit goed beleend op 10 december 1400. Bette leefde nog op6 augustus 1433, want op die datum vroeg zij uitstel van belening aan.Duidelijkheid verschaffen ons deze beleningen niet, want haar zoon Johanin 1400 als hulder en haar kleinzoon Johan in 1434 als nieuwe leenman zoubetekenen dat de laatste geen zoon van een Ludeken kon zijn. Nu gebeurdehet wel dat een kind die naar zijn moeders vader werd genoemd dienspatroniem erbij kreeg. De vader van zijn moeder kan Johan Ludekenszhebben geheten. Het blijft echter een veronderstelling.Johans vrouw heette Stijne. Haar familienaam heb ik niet aangetroffen. Ineen aantekening van de bekende genealogen Van Rhemen 5 wordt een keervermeld dat zij uit het geslacht Witte stamde, terwijl zij haar in een anderhandschrift noemen als een lid van de familie Van den Sonnenberg. Hetlaatste lijkt het meest waarschijnlijk, want een van de vier kwartierwapensvan zoon Ludeken is het wapen van die familie.Johan Ludekensz van den Vene is overleden tussen 15 januari en 30 mei1460. Zijn vrouw heeft hem bijna een kwart eeuw overleefd. Zij maakte op9 januari 1483 een testament waarin zij voor niet nader omschreven liefdadigedoelen het voor die tijd formidabele bedrag van 400 heren pondenreserveerde. Tot uitvoerders van haar laatste wil koos zij haar kinderenmr. Ludeken, die toen al domdeken in Utrecht was, mr. Tideman, Johan,Hendrik en Stijne. Zij moesten haar nalatenschap gelijk delen, doch detienden op Kamperveen moesten komen aan diegene van haar kinderen diedaar volgens het leenrecht mee moest worden beleend.Twee van haar kinderen voerden de titel ‘meester’; zij hadden rechtengestudeerd aan een universiteit in een verre stad. In de Noordelijke Nederlandenwas geen mogelijkheid om een hogere studie te volgen dan eenvooropleiding aan een Latijnse school. Drie van haar zonen werden achtereenvolgensin de Raad gekozen, zij waren dus burgemeesters van Kampen.Ook drie van haar kleinzonen werden in de Raad gekozen. Enkele anderen53
- Page 1 and 2: Kamper Almanak2006CULTUUR HISTORISC
- Page 3 and 4: InhoudVoorwoord 4Het Frans Walkate
- Page 5 and 6: Het Frans Walkate Archief SNS BankD
- Page 7 and 8: Een houten spaarkist zoals die op s
- Page 9 and 10: Over de auteursR. Bergsma (1979), i
- Page 11 and 12: in de etalage
- Page 13 and 14: De opgemeten stadBouwtekeningen in
- Page 15 and 16: Annotaties op verschillende stukken
- Page 17 and 18: in deetalage
- Page 19 and 20: leving een vooraanstaande plaats be
- Page 21 and 22: in de etalage
- Page 23 and 24: Prins Maurits (1567-1625)Michiel Ja
- Page 25 and 26: NATUUR IN DE IJSSELDELTA
- Page 27 and 28: witte oogring. De snavels hebben de
- Page 29 and 30: noorden van Elburg was gezien en in
- Page 31: HISTORISCHE BIJDRAGEN
- Page 34 and 35: hebben de Koninklijke Nederlandse A
- Page 36 and 37: Een pagina uit het Digestum Vetus.
- Page 38 and 39: handschriften te presenteren zijn,
- Page 40 and 41: eeld, en voegen de verluchtingen ie
- Page 42 and 43: Het Digestum Vetus in de stedelijke
- Page 44 and 45: 1448, vlak na de indiensttreding va
- Page 46 and 47: aangegeven zal worden. Daarnaast bl
- Page 48 and 49: Teerketel, brandhaak en -emmer, afg
- Page 50 and 51: (Utrecht, 10-13 december 1989) (Doo
- Page 54 and 55: van haar nakomelingen hebben hoge k
- Page 56 and 57: Namen van de domdekens met het jaar
- Page 58 and 59: kocht in 1498, moesten worden verde
- Page 60 and 61: Herman van Uterwijck maakte op 10 j
- Page 62 and 63: 1 Catharina van den Vene. Zij werd
- Page 64 and 65: het Sint-Agathenaltaar in de Sint-N
- Page 66 and 67: naar aanwijzingen van andere dijkpl
- Page 68 and 69: veen, waarmee hij op 16 mei van dat
- Page 70 and 71: IIIa Johan Hendriksz van den Vene.
- Page 72 and 73: IIIb Timan Hendriksz van den Vene.
- Page 74 and 75: 2 Elisabeth van den Vene. Zij was,
- Page 76 and 77: Schema familie Van den Vene76
- Page 78 and 79: heraldische bijzonderheden in kerke
- Page 80 and 81: 73 RAK, inv. nr. 62, fol. 19v.74 Le
- Page 82 and 83: De scherprechter, die dat jaar naas
- Page 84 and 85: De Wiltvank, de muurtoren gelegen t
- Page 86 and 87: zoek in om een jaarlijkse ondersteu
- Page 88 and 89: ja, dat u hierom al de lienbehooren
- Page 90 and 91: Een rekening van scherprechterCarst
- Page 92 and 93: De kaakDe meeste handelingen die de
- Page 94 and 95: lichaam naderhand te ‘doen vaten
- Page 96 and 97: tafereel met vissers in een bootje
- Page 98 and 99: ontzag heeft ingeboezemd. Hij werd
- Page 100 and 101: 41 O.A. 194, fol. 134v42 O.A. 306,
helft gekocht in 1447. Een belangrijk bezit vormden zijn tienden op<strong>Kamper</strong>veen. Hij werd op 24 oktober 1434 als erfgenaam van zijn grootmoederBette van den Vene [geboren Spaen?] beleend met het vierde deelvan de zogenaamde Noordertienden van <strong>Kamper</strong>veen en met het vierdedeel van de tienden van 13 akkers land gelegen nabij de kerk van <strong>Kamper</strong>veen.Het Heilige-Geestgasthuis in Kampen had van de Noordertienden dehelft als leengoed in bezit. 4Met dit leengoed was omstreeks 1380 Herman Spaen beleend en op 26 april1394 herbeleend. Herman Spaen’s zuster Bette werd met haar zoon Johanals hulder met dit goed beleend op 10 december 1400. Bette leefde nog op6 augustus 1433, want op die datum vroeg zij uitstel van belening aan.Duidelijkheid verschaffen ons deze beleningen niet, want haar zoon Johanin 1400 als hulder en haar kleinzoon Johan in 1434 als nieuwe leenman zoubetekenen dat de laatste geen zoon van een Ludeken kon zijn. Nu gebeurdehet wel dat een kind die naar zijn moeders vader werd genoemd dienspatroniem erbij kreeg. De vader van zijn moeder kan Johan Ludekenszhebben geheten. Het blijft echter een veronderstelling.Johans vrouw heette Stijne. Haar familienaam heb ik niet aangetroffen. Ineen aantekening van de bekende genealogen Van Rhemen 5 wordt een keervermeld dat zij uit het geslacht Witte stamde, terwijl zij haar in een anderhandschrift noemen als een lid van de familie Van den Sonnenberg. Hetlaatste lijkt het meest waarschijnlijk, want een van de vier kwartierwapensvan zoon Ludeken is het wapen van die familie.Johan Ludekensz van den Vene is overleden tussen 15 januari en 30 mei1460. Zijn vrouw heeft hem bijna een kwart eeuw overleefd. Zij maakte op9 januari 1483 een testament waarin zij voor niet nader omschreven liefdadigedoelen het voor die tijd formidabele bedrag van 400 heren pondenreserveerde. Tot uitvoerders van haar laatste wil koos zij haar kinderenmr. Ludeken, die toen al domdeken in Utrecht was, mr. Tideman, Johan,Hendrik en Stijne. Zij moesten haar nalatenschap gelijk delen, doch detienden op <strong>Kamper</strong>veen moesten komen aan diegene van haar kinderen diedaar volgens het leenrecht mee moest worden beleend.Twee van haar kinderen voerden de titel ‘meester’; zij hadden rechtengestudeerd aan een universiteit in een verre stad. In de Noordelijke Nederlandenwas geen mogelijkheid om een hogere studie te volgen dan eenvooropleiding aan een Latijnse school. Drie van haar zonen werden achtereenvolgensin de Raad gekozen, zij waren dus burgemeesters van Kampen.Ook drie van haar kleinzonen werden in de Raad gekozen. Enkele anderen53