Kamper Almanak - Frans Walkate Archief
Kamper Almanak - Frans Walkate Archief Kamper Almanak - Frans Walkate Archief
1448, vlak na de indiensttreding van Peter Henricksz. als stadssecretaris in1444, en na zijn dood in 1478 ophoudt. 16 Peter Henricksz. heeft zijn stempelzo duidelijk op dit handschrift gedrukt, dat het niet ondenkbaar is dat hijhet op eigen initiatief begonnen is. Hoe de relatie is met het latereDigestum Novum, waarvan de inhoud gedeeltelijk met het Digestum Vetusovereen lijkt te komen en waarin ook een klein aantal illustraties te vindenis, moet nog onderzocht worden. (Het onderzoek dat de relaties in kaartbrengt tussen de verschillende bronnen wordt momenteel verricht door deKamper gemeentearchivaris drs. Dicky Haze.) Feit is dat er uit de periodedirect voor 1448 en na 1478 geen vergelijkbaar stadboek is overgeleverd.Wel werden vanaf 1475 verslagen van rechtszaken genoteerd in het LiberCausarum en werden getuigenissen vanaf 1483 opgetekend in het LiberTestium. 17In Kampen zal het ontstaan van het Liber Causarum mogelijk samenhangenmet het besluit om alle rechtszaken te administreren (zij het summier),maar ook in het Digestum Vetus werd al een groot aantal aantekeningenover oordelen en vonnissen van de verschillende rechtbanken gemaakt. Zovinden we bijvoorbeeld notities over geweld, overspel, geestelijken enkloosters die zich niet aan de regels hielden, maar ook over schulden, erfenissenen eigendomskwesties. Erg informatief zijn ook de bekentenissenvan dieven (soms ook moordenaars), waarin vaak zeer gedetailleerd verslagwordt gedaan van elke munt, elk kledingstuk en andere meer of minderwaardevolle zaken die werden gestolen in een gebied dat zich uitstrektevan Vlaanderen en verschillende delen van de Nederlanden tot het westenvan Duitsland.Het Digestum Vetus als editieobjectDe tekst van het Digestum Vetus is eerder op twee manieren toegankelijkgemaakt. In 1878 selecteerde J. Nanninga Uitterdijk, destijds archivaris vanKampen, uit het handschrift de aantekeningen die in de ruimste betekenisvan het woord betrekking hebben op het stadsrecht van Kampen. Het gaathierbij vooral om keuren die door de stadsraad werden uitgevaardigd endie de meest uiteenlopende zaken behandelen: van bouwvoorschriften enregels over de verdediging van de stad, tot verboden op het dobbelen enandere gokspelletjes, en op het plegen van overspel. Daarnaast nam hij eenaantal notities op die hij van historisch belang achtte, zoals over de doodvan bisschop Roelof van Diepholt in 1455, de intocht van de nieuwe bisschopDavid van Bourgondië in 1456, het al genoemde bezoek van pater Brugman44
Portret van bisschop David van Bourgondie, bij debeschrijving van zijn inhuldiging in Kampen op14 oktober 1456. Erboven een geweer, bij eenverbod om in openbare gebouwen met vuurwapenste schieten.(Foto: Theo van Mierlo)in 1455 en een lijst van namen vanschepenen die de stad verlaten haddenvanwege de pest in 1459. Intotaal gaf Nanninga Uitterdijk echterminder dan een kwart van degehele tekst uit. 18 Om deze redenbesloot K. Schilder in 1983 tot eennieuwe, gestencilde uitgave van hethandschrift, waarin hij de tekstevenmin integraal weergaf, maarsamenvattingen (regesten) maaktevan elke aantekening. De tekst werdin beperkte oplage uitgegeven alsdeel 3 van de Kamper Genealogischeen Historische Bronnen. 19De editie die in oktober 2006 viahet internet beschikbaar zalkomen, zal na deze gedeeltelijkeuitgaven nu eindelijk de geheletekst van het Digestum Vetusomvatten. Hij biedt daarnaast hetvoordeel dat ook de vele afbeeldingendie het handschrift rijk is inhun originele vorm te zien zullenzijn. 20 Bovendien is er geen beperkingaan de oplage van de tekst enzal het handschrift dus voor een groot publiek beschikbaar zijn.In de nieuwe editie wordt de tekst, in tegenstelling tot de editie van 1878,volgens kritische editieregels bewerkt. Dit houdt ondermeer in dat hoofdlettersen kleine letters en bepaalde letters en cijfers worden genormaliseerd(waar de v of w worden gebruikt als klinkers, worden deze bijvoorbeeldals u of uu weergegeven), dat afkortingen worden opgelost en dat detekst naar hedendaags gebruik wordt voorzien van interpunctie. Hierdoorwordt de Middelnederlandse 21 tekst voor moderne lezers veel beter leesbaar.Verder zullen middeleeuwse wijzigingen in het origineel, in de vormvan doorhalingen en toevoegingen, in de gewijzigde, dus destijds als definitiefbedoelde vorm worden weergegeven en zullen evidente vergissingenworden verbeterd, waarbij de aard van de wijziging steeds in de voetnoten45
- Page 1 and 2: Kamper Almanak2006CULTUUR HISTORISC
- Page 3 and 4: InhoudVoorwoord 4Het Frans Walkate
- Page 5 and 6: Het Frans Walkate Archief SNS BankD
- Page 7 and 8: Een houten spaarkist zoals die op s
- Page 9 and 10: Over de auteursR. Bergsma (1979), i
- Page 11 and 12: in de etalage
- Page 13 and 14: De opgemeten stadBouwtekeningen in
- Page 15 and 16: Annotaties op verschillende stukken
- Page 17 and 18: in deetalage
- Page 19 and 20: leving een vooraanstaande plaats be
- Page 21 and 22: in de etalage
- Page 23 and 24: Prins Maurits (1567-1625)Michiel Ja
- Page 25 and 26: NATUUR IN DE IJSSELDELTA
- Page 27 and 28: witte oogring. De snavels hebben de
- Page 29 and 30: noorden van Elburg was gezien en in
- Page 31: HISTORISCHE BIJDRAGEN
- Page 34 and 35: hebben de Koninklijke Nederlandse A
- Page 36 and 37: Een pagina uit het Digestum Vetus.
- Page 38 and 39: handschriften te presenteren zijn,
- Page 40 and 41: eeld, en voegen de verluchtingen ie
- Page 42 and 43: Het Digestum Vetus in de stedelijke
- Page 46 and 47: aangegeven zal worden. Daarnaast bl
- Page 48 and 49: Teerketel, brandhaak en -emmer, afg
- Page 50 and 51: (Utrecht, 10-13 december 1989) (Doo
- Page 52 and 53: zegels waarop hun verschillende fam
- Page 54 and 55: van haar nakomelingen hebben hoge k
- Page 56 and 57: Namen van de domdekens met het jaar
- Page 58 and 59: kocht in 1498, moesten worden verde
- Page 60 and 61: Herman van Uterwijck maakte op 10 j
- Page 62 and 63: 1 Catharina van den Vene. Zij werd
- Page 64 and 65: het Sint-Agathenaltaar in de Sint-N
- Page 66 and 67: naar aanwijzingen van andere dijkpl
- Page 68 and 69: veen, waarmee hij op 16 mei van dat
- Page 70 and 71: IIIa Johan Hendriksz van den Vene.
- Page 72 and 73: IIIb Timan Hendriksz van den Vene.
- Page 74 and 75: 2 Elisabeth van den Vene. Zij was,
- Page 76 and 77: Schema familie Van den Vene76
- Page 78 and 79: heraldische bijzonderheden in kerke
- Page 80 and 81: 73 RAK, inv. nr. 62, fol. 19v.74 Le
- Page 82 and 83: De scherprechter, die dat jaar naas
- Page 84 and 85: De Wiltvank, de muurtoren gelegen t
- Page 86 and 87: zoek in om een jaarlijkse ondersteu
- Page 88 and 89: ja, dat u hierom al de lienbehooren
- Page 90 and 91: Een rekening van scherprechterCarst
- Page 92 and 93: De kaakDe meeste handelingen die de
1448, vlak na de indiensttreding van Peter Henricksz. als stadssecretaris in1444, en na zijn dood in 1478 ophoudt. 16 Peter Henricksz. heeft zijn stempelzo duidelijk op dit handschrift gedrukt, dat het niet ondenkbaar is dat hijhet op eigen initiatief begonnen is. Hoe de relatie is met het latereDigestum Novum, waarvan de inhoud gedeeltelijk met het Digestum Vetusovereen lijkt te komen en waarin ook een klein aantal illustraties te vindenis, moet nog onderzocht worden. (Het onderzoek dat de relaties in kaartbrengt tussen de verschillende bronnen wordt momenteel verricht door de<strong>Kamper</strong> gemeentearchivaris drs. Dicky Haze.) Feit is dat er uit de periodedirect voor 1448 en na 1478 geen vergelijkbaar stadboek is overgeleverd.Wel werden vanaf 1475 verslagen van rechtszaken genoteerd in het LiberCausarum en werden getuigenissen vanaf 1483 opgetekend in het LiberTestium. 17In Kampen zal het ontstaan van het Liber Causarum mogelijk samenhangenmet het besluit om alle rechtszaken te administreren (zij het summier),maar ook in het Digestum Vetus werd al een groot aantal aantekeningenover oordelen en vonnissen van de verschillende rechtbanken gemaakt. Zovinden we bijvoorbeeld notities over geweld, overspel, geestelijken enkloosters die zich niet aan de regels hielden, maar ook over schulden, erfenissenen eigendomskwesties. Erg informatief zijn ook de bekentenissenvan dieven (soms ook moordenaars), waarin vaak zeer gedetailleerd verslagwordt gedaan van elke munt, elk kledingstuk en andere meer of minderwaardevolle zaken die werden gestolen in een gebied dat zich uitstrektevan Vlaanderen en verschillende delen van de Nederlanden tot het westenvan Duitsland.Het Digestum Vetus als editieobjectDe tekst van het Digestum Vetus is eerder op twee manieren toegankelijkgemaakt. In 1878 selecteerde J. Nanninga Uitterdijk, destijds archivaris vanKampen, uit het handschrift de aantekeningen die in de ruimste betekenisvan het woord betrekking hebben op het stadsrecht van Kampen. Het gaathierbij vooral om keuren die door de stadsraad werden uitgevaardigd endie de meest uiteenlopende zaken behandelen: van bouwvoorschriften enregels over de verdediging van de stad, tot verboden op het dobbelen enandere gokspelletjes, en op het plegen van overspel. Daarnaast nam hij eenaantal notities op die hij van historisch belang achtte, zoals over de doodvan bisschop Roelof van Diepholt in 1455, de intocht van de nieuwe bisschopDavid van Bourgondië in 1456, het al genoemde bezoek van pater Brugman44