Kamper Almanak - Frans Walkate Archief

handschriften te presenteren zijn, aan de hand van de zogenaamdeLeicestercodex. In 1994 kocht de Microsoft-miljardair op een veiling bijChristies in Londen voor 30.8 miljoen dollar een manuscript van Leonardoda Vinci van 36 folia, met schetsen en commentaren in het beruchte spiegelschriftvan dit laatmiddeleeuwse genie. Zo stelde zijn kapitaal deze technocraatin staat om zich haast te vereenzelvigen met het grootste technischegenie uit de Europese geschiedenis. Het manuscript dankt zijn naamaan het feit dat het van 1717 tot 1980 eigendom was van de Dukes ofLeicester. De beweging van water, licht, geologische problemen en astronomievormen de hoofdthema’s. Na een tour langs allerlei Amerikaansemusea bevindt het handschrift zich nu in een kluis in huize Gates, maar deeigenaar heeft het gebruikt om in 1996 op een schitterende Cd-rom de rijkdomvan het manuscript en de mogelijkheden van de techniek te etaleren. 6Het is een digitaal eerbetoon aan Leonardo da Vinci, met als technischhoogstandje de mogelijkheid om een venstertje over de tekst van het origineelte laten bewegen, waarin – al naar de keuze van de gebruiker – hetspiegelbeeldschrift van Leonardo wordt ‘ontspiegeld’, het Italiaans van demeester wordt gepresenteerd in transcriptie of in een Engelse vertaling.Het is een prikkelende gedachte te beseffen dat op het moment datLeonardo da Vinci in 1452 werd geboren, een Kamper klerk al een jaar ofvier bezig was om zijn bijdrage te leveren aan de verbeelding van demiddeleeuwse wereld. Het gaat te ver om hem als Kamper Leonardo aan teduiden, maar de honderden pentekeningen van zijn hand maken hetDigestum Vetus tot minstens zo’n boeiende combinatie van beeld en tekstals de Leicester-Codex. Ze leiden ons niet binnen in de wereld van natuuren wetenschap, maar in de intimiteit van de stedelijke samenleving.Waarschijnlijk heeft geen klerk in de middeleeuwen – net zo min als demoderne mens – de neiging kunnen onderdrukken om van tijd tot tijddoor een speelse versiering de resultaten van zijn moeizame geschrijf op teleuken, al was het maar om tijdens een saaie vergadering de geest teverstrooien. Vaak waren die versieringen uiteraard een doel op zichzelf. Hetmeest bekend zijn de met bladgoud versierde miniaturen en het meteindeloos geduld en verfijning aangebrachte ‘penwerk’, de aardbeien,acanthusbladen en aapjes, kamelen en kunstenmakers, de rozen en deguirlandes die de marges van de chiquere handschriften vullen. Die warenechter vooral het werk van specialisten, ‘verluchters’, meesters op de vierkantemillimeter, die de fijnst gesneden pen en penseeltjes met één marterhaarhanteerden. Bij hun werk is er vaak een dialoog tussen tekst en38