Milieubeleid - Oapen
Milieubeleid - Oapen Milieubeleid - Oapen
Op overreding gerichte instrumentenlnleidingNadere begripsbepalinglnstrumentenCornrnunicotieve instrurnenjenOnvolledige contractenDe Europese dimensielmplicaties en mogelijkheden: twee kantenDe communautaire rechtsordelmplicaties voor het milieubeleid en het beleidsinstrumentariumDraagkracht, ruilrechtvaardigheid en de verdeling van milieulastenSlotbeschouwingKeuze van instrumentenlnleidingGewenste gedragsveranderingenMilieuproblemen en doelgroepenHet broeikaseffectVerzuringVerrnestingVerwijderingDe doelgroepenVerkeer en vervoerLandbouwlndustrieHurshoudensTot slotSituatiekenmerken afzonderlijk beschouwdlnleidingSpecifieke kenmerkenKenbaarheidStructuurWeerstand en kostenTypologie van situatiesPraktijkvoorbeeldenlnleidingLandbouwEnergiegebruik (incl. broeikaseffect, verzuring)Huishoudens: afvalverwijderingHuishoudens: particulier autogebruikConclusiesVorm en inhoud van het milieubeleidlnleidingSchaalniveaus en beleidsagendaDenken in dynamische beleidsperspectievenDe adviesaanvraag nader beschouwdBijlage I:Bijlage 2:Bijlage 3:Tekst van de adviesaanvraag over de relatie milieu, economie en bestuurDe laagste-kosten-eigenrchapVerhandelbare vergunningen voor luchtverontreiniging in de Verenigde Staten 193Zakenregister 195WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID
SamenvattingDit rapport 'Milieubeleid: strategic, instrumenten en handhaafbaarheid' heeftvier dragende gedachten:1. het gaat in het milieubeleid primair om de bei'nvloeding van het keuzegedragvan instituties en individuen in produktie en consumptie;2. de keuze van de instrumenten waarmee dat gedrag be'invloed kan worden, is terationaliseren aan de hand van situatiekenmerken;3. de territoriale schaal van de jurisdictie is enerzijds bepalend voor een optimaleinzet van instrumenten, maar anderzijds kan zij worden aangepast aan deeisen van het beleid in een proces van doelbewuste milieudiplomatie.Deze drie elementen maken het noodzakelijk in het beleid een veel sterkeraccent te leggen op instrumenten die niet tot de directe regulering behoren.Over de effectiviteit van dit alternatieve instrumentarium is nog weinigbekend. Dit pleit voor de vierde gedachte:4. milieubeleid op te zetten als een leerproces, waarin de instrumentkeuze nietzonder meer een afgeleide vormt van eerder vastgelegde doelstellingen, maarwaarin omgekeerd de doelbepaling eveneens een functie kan vormen van deinzet van instrumenten.Deze gedachten worden hieronder uitgewerkt.Milieu als gedragsprobleemDe WRR ziet het milieuvraagstuk primair als eengedragsprobleem.Milieuproblemen ontstaan doordat het milieu niet of onvoldoende meeweegt inhet keuzegedrag van producenten en consumenten. Een beperking van dezebenadering is echter dat voorbij wordt gegaan aan de problematiek van hetopruimen van 'oude' milieuschade.De gedragsveranderingen die noodzakelijk zijn om de doelstellingen van hetmilieubeleid te realiseren, kunnen langs drie wegen worden bereikt: doormiddel van een eenzijdige dwangrelatie van verbods- en gebodsbepalingen(directe regulering), via tweezzjdige transacties, waarin met sancties afdwingbareprestaties en contraprestaties contractueel worden uitgewisseld (privaatrechtelijkeen financiele regulering) of langs de weg van informatie, overleg enoverreding (sociale regulering). In het laatste geval is het resultaat afhankelijkvan de respons van betrokkenen op de sociale dwang van het appel.Tot nu toe heeft de overheid de milieuproblematiek vooral via de dwangrelatiebenaderd. Niet alleen heeft dit geleid tot een opeenstapeling van overheidstaken,met alle handhavingsproblemen van dien. Ook is het mechanisme nietgeschikt voor het type probleem dat het moet oplossen; de vele noodzakelijkegedragsveranderingen kunnen niet per decreet aan de samenleving wordenopgelegd.Het streven naar een duurzame ontwikkeling betekent een aanzienlijke beperkingvan het gebruik van het milieu. Dit noodzaakt ertoe dat deze beperkingwordt ingebouwd in de structuur en ordening van het maatschappelijk verkeer.Hiertoe moeten de schaarsteverhoudingen die de milieuproblematiek karakteriseren,zichtbaar worden gemaakt. Het is overigens we1 de taak van de overheiddeze milieugebruiksruimte te karakteriseren: wat kan als een verantwoord,duurzaam gebruik worden gezien van die elementen in het milieu die inde prijsvorming op de markt niet of in onvoldoende mate worden meegenomen?Pas wanneer deze informatie beschikbaar is, kunnen maatschappelijke actorenhet milieu-aspect expliciet in hun keuzegedrag betrekken. Het milieu isdan niet langer een extern effect.
- Page 1: Rapporten aan de RegeringMilieubele
- Page 6 and 7: Het milieuvraagstuk wordt zo gesche
- Page 8 and 9: evoegdheden naar vertegenwoordigend
- Page 10 and 11: Zo beschouwd is milieubeleid geen k
- Page 12 and 13: instrumentarium en anderzijds van d
- Page 14 and 15: 'Ibch is het vooral in de twintigst
- Page 16: milieuproblemen waar vroegere gener
- Page 19 and 20: 13 kiloton in 1986 tot ongeveer 9,3
- Page 21 and 22: Nota Waterhuishouding lg. De nitraa
- Page 23 and 24: heden, maar vervolgens ook in veran
- Page 25 and 26: Fase I12. Het, in samenwerking met
- Page 27 and 28: Analyse van de milieuproblematiek2.
- Page 29 and 30: Deze 'verstatelijking' heeft niet a
- Page 31 and 32: Zoals in paragraaf 3.5 nader zal wo
- Page 33 and 34: van treinkilometers voor autokilome
- Page 35 and 36: domein van de efficiency. De ervari
- Page 37 and 38: 2.3.4 Rol van de overheidWanneer de
- Page 39 and 40: ?bt welke prijs willen we het belei
- Page 41 and 42: Instrumenten van milieubeleid3.1 In
- Page 43 and 44: complementaire voorzieningen geldt
- Page 45 and 46: door bedrijven te beperken. De toen
- Page 47 and 48: nale voorschriften vlot te kunnen i
- Page 49 and 50: ing van doelstellingen en voorschri
- Page 51 and 52: Naast allocatieve gronden zijn er v
- Page 53 and 54: de verschillende maatschappelijke g
Op overreding gerichte instrumentenlnleidingNadere begripsbepalinglnstrumentenCornrnunicotieve instrurnenjenOnvolledige contractenDe Europese dimensielmplicaties en mogelijkheden: twee kantenDe communautaire rechtsordelmplicaties voor het milieubeleid en het beleidsinstrumentariumDraagkracht, ruilrechtvaardigheid en de verdeling van milieulastenSlotbeschouwingKeuze van instrumentenlnleidingGewenste gedragsveranderingenMilieuproblemen en doelgroepenHet broeikaseffectVerzuringVerrnestingVerwijderingDe doelgroepenVerkeer en vervoerLandbouwlndustrieHurshoudensTot slotSituatiekenmerken afzonderlijk beschouwdlnleidingSpecifieke kenmerkenKenbaarheidStructuurWeerstand en kostenTypologie van situatiesPraktijkvoorbeeldenlnleidingLandbouwEnergiegebruik (incl. broeikaseffect, verzuring)Huishoudens: afvalverwijderingHuishoudens: particulier autogebruikConclusiesVorm en inhoud van het milieubeleidlnleidingSchaalniveaus en beleidsagendaDenken in dynamische beleidsperspectievenDe adviesaanvraag nader beschouwdBijlage I:Bijlage 2:Bijlage 3:Tekst van de adviesaanvraag over de relatie milieu, economie en bestuurDe laagste-kosten-eigenrchapVerhandelbare vergunningen voor luchtverontreiniging in de Verenigde Staten 193Zakenregister 195WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID