Milieubeleid - Oapen

2.3.4 Rol van de overheidWanneer de coordinatie in het maatschappelijk verkeer onvoldoende functioneert,is het de algemeen aanvaarde taak van de overheid om de meerwaardevan een onderlinge afstemming van belangen boven individueel (parasitair)gedrag tot gelding te brengen. De overheid dient dan wegen te zoeken om detekortkomingen te ondervangen in de ordeningsstructuur van bevels-, transactie-en overlegrelaties waarin de participanten in het maatschappelijkverkeer hun gedrag afstemmen. De milieuproblematiek is zo'n algemeenbelang dat niet in het marktgedrag wordt meegewogen. Zorg dragen voor decoordinatie van de milieuproblematiek - door de overheid zelf danwel door debetrokken partijen onderling - ziet de raad daarom als een overheidstaak.Milieubeleid is dynamisch beleid. Het oogrnerk is een normalisering van hetmilieu-aspect in het dagelijks handelen van ieder en op elk niveau. Dit geldtook voor het overheidsbeleid zelf: als de selectiviteit van de groei niet consequentwordt bewaakt, kan milieubeleid niet anders zijn dan dweilen met dekraan open. Internalisatie van milieudoeleinden betekent dat deze eennormaal onderdeel worden van het beleid in a1 zijn facetten: het economischbeleid, het buitenlands beleid, enzovoort. Dit 'normaliseringstraject' heeft eenopen en cumulatief karakter, waarin nieuwe stappen gezet kunnen worden alsuit vorige lering is getrokken. De overheid heeft lang niet altijd het voortouwin deze dynamiek, noch is zij in staat de wenselijke gedragsveranderingen bijdecreet aan de samenleving op te leggen.Dat hoeft ook niet. Blijkens hoofdstuk 1 bestaat thans een hoge sensitiviteitvoor milieuproblemen. De opdracht aan de overheid is dan ook niet om hetmilieuprobleem zelf op te lossen, maar om de milieuproblemen zodanigbeheersbaar te maken dat zij op verantwoorde wijze in het gedrag van de individueleburger en instelling kunnen worden gei'ncorporeerd. Belangrijk bij hetinternaliseren van milieuwaarden in de maatschappelijke ordening is het - ineen veelal moeizame publieke besluitvorming - door de overheid bepalen en opbasis van nieuwe inzichten en ervaringen steeds weer bijstellen van eenmilieugebruiksruimte: wat kan als een verantwoord, duurzaam gebruikworden gezien van die elementen van het milieu die in de prijsvorming termarkt niet of in onvoldoende mate in de afweging van individuele actoren envan instellingen worden meegenomen? Het instrumentarium dat daarvoor terbeschikking staat, loopt van directe regulering via publiekrechtelijke financieleregulering en privaatrechtelijke regulering naar sociale regulering. Dezemogelijkheden, die een afnemende reeks handhavingslasten voor de overheidmet zich meebrengen, zullen in hoofdstuk 3 uitgebreid worden besproken.Ondersteund door een voortschrijdende internationalisatie zal een meermilieuvriendelijke benutting van het technisch-economisch en sociaal-cultureelpotentieel een meer coherente, stabiele en zelfregulerende bestuursstijlvragen, waarin een minder hoge wissel wordt getrokken op rechtshandhavingvan overheidswege ". Daarin moet niet alleen plaats zijn voor nieuwe instrumenten,maar ook voor een herbezinning op besluitvormingsprocedures en eenherijking van bevoegdheden en verantwoordelijkheden in de samenleving. Ditzal in hoofdstuk 5 nader aan de orde komen.2.4 Conclusies en methodeHiervoor werd geconstateerd dat de intensivering van het milieubeleid heeftgeleid tot een cumulatie van handhavingslasten, met name door het relatievegewicht van het traditionele, op directe regulering gebaseerde instrumen-"1 WRR. Rechtshandhaving; Rapporten aan de Regering nr. 35, '5-Gravenhage. Staatsuitgeverii, 1988.