Milieubeleid - Oapen

ontwikkelingen. Op andere punten wordt een verbetering in mindere mate ofgeheel niet gerealiseerd. Daaraan kan een aantal oorzaken ten grondslag liggen.Soms zijn de voorgenomen beleidsmaatregelen om een milieuprobleem aan tepakken nog niet van kracht geworden of blijken er problemen te bestaan bij deinvoering van de wetgeving, zoals in het geval van de mestwetgeving. Daarnaastreageert ook het milieusysteem traag. Bijvoorbeeld in het geval vanaccumulatie van persistente bestrijdingsmiddelen in de bodem of CFK's in deatmosfeer is door langdurige uitspoelings- of afbraakprocessen vaak nietdirect sprake van een verbetering van de milieusituatie, tenvijl de depositiesof emissies van deze stoffen we1 afnemen. Door deze naijlingseffecten zullenlucht, bodem, grondwater en waterbodems in de komende twintig jaar dan ookniet veel schoner zijn.In andere gevallen blijft de technologische ontwikkeling achter, zoals bij hetvrachtverkeer. Om de in het NMP genoemde NOidoelstelling voor het vrachtverkeerin 2010 te realiseren, zullen technische doorbraken nodig zijn. Hoewelop veel gebieden we1 wordt gewerkt aan schonere technieken, penetreren dezeslechts langzaam. De vervanging van zaken met een relatief lange levensduurgaat langzamer dan venvacht, zodat de aanwezigheid van oude - en dus meervervuilende - apparaten, voertuigen en stallen relatief zwaarder doonveegtvoor het milieu. Overigens moet worden opgemerkt dat de nadruk in de technologie,ook voor andere sectoren, zou moeten verschuiven van 'end-of-pipe'- naarschonere procestechnologieen.Bovendien wordt het effect van de zuiveringsmaatregelen vaak teniet gedaandoor de groei van de bevolking, het wegverkeer en de industriele produktie.De milieubelasting hangt immers nauw samen met de omvang en aard van deproduktie en consumptie en de daarmee venvante vraag naar bijvoorbeeldenergie, transport en verpakkingsmateriaal. De belangrijkste oorzaak hierbijis doorgaans dat de maatschappelijke ontwikkelingen die gepaard gaan metmilieubelasting sneller verlopen dan de vermindering van de milieu-effectenper eenheid. Uit de evaluatie van de feitelijke ontwikkelingen door het RIVMblijkt dat de grootste problemen in het milieu en het milieubeleid zich voordoenten gevolge van snellere groei van het energiegebruik, de mobiliteit, delandbouw (incl. de omvang van het waterverbruik) en de afvalstromen.Ondanks de niet geringe beleidsinspanning worden de doelstellingen voor delangere termijn hier niet in voldoende mate gehaald.1.6 De adviesaanvraagGezien het voorgaande is het de vraag of de overheid met het vertrouwde arsenaalaan juridische en bestuurlijke interventiemiddelen we1 bij machte is devereiste gedragsverandering uit te lokken of af te dwingen. Daarom vroeg deregering op 5 september 1990 advies aan de WRR over de relatie tussen milieu,economie en bestuur. In deze advies aanvraag worden twee fasen onderscheiden.Fase I1. Inventarisatie, evaluatie en waar mogelijk voorstellen voor implementatievan verschillende bestuurlijk-juridische instrumenten, in relatie tot degeldende doelstellingen, met speciale aandacht voor de minder gebruikelijkeinstrumenten, zoals die welke via de marktwerking verlopen.Hierbij zal worden onderzocht in hoeverre vormen van financiele en 'sociale'regulering naast de meer traditionele directe fysieke regulering binnen hetmilieubeleid een rol kunnen spelen. Het gaat erom een goede mix van instrumentente bereiken, waarbij het aspect van de handhaafbaarheid van regelgevingvan groot belang is.WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID