Milieubeleid - Oapen

uiteindelijke beleidsorientatie een naar de mate van grensoverschrijding optimaalgecoordineerd nationaal, Europees danwel mondiaal milieubeleid. Wantwaar het om gaat, is te onderkennen dat deze perspectieven door doelbewusteactie in elkaar kunnen ouergaan, waarbij het verplaatsingsgevaar gaandewegwijkt naarmate de schaal van het beleid toeneemt en de werkingssfeer vaninstrumenten pari passu kan worden uitgebreid. Anders dan in de meergesloten varianten van het scenario-denken zien deze perspectieven de overheiden het transnationale bedrijfsleven en actiewezen als actieve actoren, vanwier creativiteit de toekomst mede afhankelijk is. De dynamiek van hetantwoord op deze uitdaging is op zijn beurt afhankelijk van wisselendeonzekerheden, maar de mogelijkheden om de grenzen van het milieubeleiddoelgericht te verleggen zijn aanzienlijk.Zonder een dynamisering bestaat het gevaar dat afzonderlijke landen blijvensteken in een eigen, nationale beleidsorientatie. De recente geblokkeerdediscussie inzake regulerende energieheffingen getuigt daarvan. Nederlandlost mest- en afvalproblemen ten dele op, Engeland maakt zijn rivieren schoonen Duitsland vervangt vervuilende industrie in de voormalige DDR. Maatregelenmet betrekking tot problemen op een continentale en mondiale schaalblijven achtenvege uit vrees voor de nationale concurrentiepositie, in eenbeleidsarme en verlammende reeks 'prisoners' dilemma's'. Milieudiplomatie,als breekijzer om deze patstelling te doorbreken, vraagt om een heldere articulatievan het nationale belang en vervolgens om het formuleren van hetopeningsbod en het bijbehorende wisselgeld dat nodig is om het gesprek opgang te brengen.Voor Nederland is het milieu een nationaal belang van de eerste orde. Zo wordthet ook in het milieubewustzijn van de bevolking beleefd. De ervaring met dekatalysator leert dat een bescheiden openingsbod waarmee we ons niet tekwetsbaar opstellen verantwoord kan zijn, wanneer er redenen zijn teverwachten dat anderen hierdoor aangemoedigd zullen worden tot navolging.Een interessante en potentieel beleidsrijke mogelijkheid doet zich thans voorten aanzien van de invoering van regulerende heffingen in het energiebeleid.Op weg naar de gewenste uiteindelijke mondialisering daarvan is een goedbegin op Europese schaal het halve werk. Het is dan we1 zaak de EG als geheelmee te krijgen. De aanzet daarvoor kan gevonden worden in een regionalecoordinatie. Daartoe zou de Nederlandse diplomatie er op gericht moetenworden om bij de ons omringende landen belangstelling te wekken voor deinvoering van heffingen op het marginale verbruik als eerder omschreven, meteen heffingsvrije voet voor het 'onvermijdelijk' verbruik, waardoor de internationaleverplaatsing van economische activiteiten beheersbaar blijft. Eenargument in dat kader is dat tegen de achtergrond van een vrijwel zekeresubstantiele stijging van energieprijzen een tijdige aanpassing tot een voorsprongin de concurrentiepositie leidt. Bestaat op dit punt overeenstemmingtussen de Noordeuropese landen, dan kan gezamenlijk druk worden uitgeoefendop Zuid- en Oost-Europa om medewerking te verlenen aan een energiebeleidop Europese schaal, bijvoorbeeld door intra-Europese financiele overdrachtendaarvan afhankelijk te stellen.Met deze analyse wil de raad aangeven dat het milieubeleid geen kwestie vaneen enkelvoudige doel-middelrelatie is. Realisatie van de in hoofdstuk 1besproken doelstellingen van verantwoord milieugedrag is niet alleen afhankelijkvan de keuze van instrumenten, de intensiteit van hun inzet en de invorige hoofdstukken besproken beschikbaarheid van gedragsalternatieven ensancties, maar ook van een doelgericht beleid om de optimale jurisdictie tebereiken waarbinnen het beleid zich kan ontplooien en waarbinnen de aanpassingvan het produktie- en consumptiegedrag zich kan ontwikkelen zonderschade te berokkenen aan groei en werkgelegenheid.MILIEUBELEID