Milieubeleid - Oapen

transactiebereidheid. De omslag kwam onder invloed van de 'shifting involvements'van de latere jaren zestig, zoals tot uitdrukking komend in 'les Bvenementsde mai' en het wegebben van 'le defi americain'. Het Europese integratieprocesraakte allengs meer geblokkeerd, totdat een exogeen initiatief vanondernemers, als antwoord op de Japanse uitdaging, een nieuwe succesperiodeinleidde.Uitdaging en antwoord vertonen ieder hun eigen dynamiek. De grote uitdagingenvan deze tijd - vragen van groei, inkomensverdeling, veiligheid, internationalesamenwerking en milieu - strijden met wisselend succes om de prioriteitin de politieke agendabepaling. Wisselvalligheid en omslag in wat degeesten bezighoudt, zijn ten dele endogeen bepaald: zo zijn groei en inkomensverdelingelkaars gevangene in wisselende machtsverhoudingen l2 en wordenhoge ideele verwachtingen en activisme inzake de 'maakbaarheid' van desamenleving afgewisseld door teleurstelling en sociaal isolationisme. In hetpolitieke bestel van trias politica, ambtenaren, (andere) belangengroepen enadviesorganen zijn bewustwording, actie, frustratie, overleg en pacificatie danook vaste elementen in de beleidscyclus.Succes en bestendigheid van een milieubeleid zijn sterk afhankelijk van delessen die de participanten in de besluitvorming uit deze stereotypering van debeleidscyclus weten te trekken. Succes continueert zichzelf niet automatisch;het moet onderhouden worden. Wil de uitdaging van de milieuproblematiektot de verbeelding blijven spreken, dan dient bewustwording gevolgd te wordendoor inhoudelijke en herkenbare actie; symbolisch gedrag straft zichzelf af.Binnen de grenzen van een behoorlijk bestuur zal een milieubeleid ontwikkeldmoeten worden dat kan leveren wat het belooft, in termen van schaal, functionelebevoegdheden, technologische mogelijkheden, voorzieningen en legitimatie.Daartoe zal de overheid de ruimte moeten vinden voor het doorbrekenvan de belangentegenstellingen die het beleid bedreigen 13.De doorslaggevende strategische vraag is nu of de dynamiek van het antwoordop steeds wisselende uitdagingen uitsluitend endogeen bepaald of ook exogeenbei'nvloedbaar is. Dat hangt in belangrijke mate af van de aard van de uitdaging.Zolang het beleid slechts een binnenlandse orientatie heeft, zijn demogelijkheden beperkt en kan de verbeelding nauwelijks een vlucht nemen alsinspirator van de legitimatie. De belangrijkste taak van het eerstgenoemdenationale beleidsperspectief is dan ook om een dynamiek in de richting van eenmeer duurzame ontwikkeling te genereren. Naar het oordeel van de raad is erdaarom temeer reden om datgene wat binnen onze nationale mogelijkhedenligt (zaken als verspilling, afvalverwerking, vermesting, verzuring en particulieremobiliteit) met kracht aan te pakken, ook a1 zijn de mogelijkheden hierniet onbeperkt. Juist omdat het afval-, verzurings- en vermestingsprobleemom een adequate Europese ondersteuning vragen van de nationale regulerings-en compensatieproblematiek, onderkent het in gang gezette overheidsbeleidde nationale verantwoordelijkheden, doch dramatiseert het tevens datde doelmatigheid en de effectiviteit van het beleid door communautaire coordinatiekunnen worden vergroot. In veel gevallen is een combinatie van instrumentenvereist, waarbij Ben instrument centraal staat. Van deze combinatiegaat dan een zekere synergetische werking uit. De in hoofdstuk 4 beschreventypologie identificeert het centraal te stellen instrumenttype. De raad bepleitde ontwikkelde typologie in nieuwe gevallen en bij de evaluatie van hetbestaande milieubeleid toe te passen, onder erkenning dat het nationaleperspectief vaak suboptimaal moet blijven."1 Zie D.B.J. Schouten, Mocht en wonorde; Leiden. Stenfert Kroese. 1980."1 De dreigende endogene verlamming van het overheidsbeleid is een hoofdthema in het werk van Th. A. Stevers, bijvoorbeeld inziin 'Is het overheidsbeleid endogeen?': Economisch Stotistische Berichten. 27 oktober 1976,61 e jaargang nr. 3076.