Milieubeleid - Oapen

Het vinden van de optimale bestuurlijke schaal is van groot belang voor de efficiency,de effectiviteit en de legitimiteit van het milieubeleid. De raad wijstdan dok met klem op het gevaar van inertie in de aanpassing van die schaalaan gewijzigde omstandigheden. Nieuwe inzichten omtrent de schaal waaropmilieuproblemen zich voordoen en het gevaar van 'verplaatsing' van de problematiek,bijvoorbeeld door het opzoeken van de gemeente met de meest meegaandetoepassing van de Hinderwet, dwingen wellicht meer tot 'opschaling'van het lokale milieubeleid dan tot dusver werd aangenomen. Internationaalkan een verdere opschaling op politieke problemen stuiten, en de ontwikkelingvan een slagvaardig milieubeleid in de weg staan. In de volgende paragraafwordt dan ook met name op de dynamisering van het internationale beleidingegaan.5.3 Denken in dynamische beleidsperspectievenIn hoofdstuk 1 en in paragraaf 4.2, welke goeddeels gebaseerd zijn op de NationaleMilieuverkenning 2,1990-2010 van het Rijksinstituut voor Volksgezondheiden Milieuhygiene (RIVM), is gebleken dat een aantal doelstellingen vanhet NMP en NMP-plus niet gehaald zullen worden. Dat is ook niet verwonderlijk.Op belangrijke terreinen (COz, mobiliteit) zet het vervuilend gedrag,mede onder de invloed van de economische ontwikkeling, sterker door danverwacht. Het bestaande grotendeels directe reguleringssysteem is zwaaroverbelast. Bovendien ontbreekt het veelal aan inzicht in de ecologisch-technischeen de gedragsrelaties die bekend moeten zijn om tot een geloofwaardigedoel-middelspecificatie te komen. Met name voor wat betreft het nieuwereinstrumentarium van financiele, privaatrechtelijke en sociale regulering zalnog veel onderzoek en een bewust beleid van experimenteren nodig zijn ommeer zekerheid te krijgen omtrent de betrokken gedragsrelaties. Zoals gezegdkomt daarbij dat een geografisch/ecologisch klein en economisch middelgrootland in zijn vrijheidsgrenzen voor een milieubeleid sterk afhankelijk is vanzijn internationale okgeving. De recente geschiedenis heeft wederom geleerddat die omgeving zelfs op middellange termijn a1 sterk kan veranderen enmoeilijk voorspelbaar is, zowel in termen van bestuurlijk-politieke samenwerkingsmogelijkhedenals van economische interacties. Niemandverwachtte enige jaren geleden nog een zo kort tijdpad voor een internationaalverbod op CFK's noch het ontstaan van een zo voorspoedig klimaat voor eenenergie- en nucleair veiligheidsbeleid dat ook Oost-Europa omspant. Hetspreekt dan ook welhaast vanzelf dat de doel-middelspecificaties in het NMPplusniet volledig zijn en, meer in het algemeen, dat dergelijke specificatiesnooit volledig kunnen zijn.In de hoofdstukken 2,3 en 4 is de potentiele kracht van het milieu-instrumentariumin het licht gesteld, met speciale aandacht voor het nieuwere instrumentarium.~aarbij is uitgegaan van een subjectief rationeel gedrag vanburgers in een objectief rationeel politiek bestel, waarin de overheid als vanzelf'het goede' doet. Het is tijd die laatste hypothese kritisch te bezien. Danblijkt dat niet alleen het handelen van burgers ('vragers' van beleid), maar ookdat van beleidsmakers en politici ('aanbieders') subjectief rationeel bepaald is.Die subjectiviteit komt tot uitdrukking in de bestuursstzjl: de wijze waarop deoverheid de facto met de strategische variabelen en bestuurlijke randvoorwaardenvan het besluitvormingsproces omgaat. Bestuurders staan ondervoortdurende druk van de waan van de dag, waarin zowel de vragers als de aanbiedersvan beleid zich gek laten maken door onvolkomen informatie (zoals derecente NASA-studie over het gat in de ozonlaag). Ruis in de informatie verstoortde perceptie van problemen (hoe belangrijk is een open Oosterschelde?)en verleidt tot een symbolisch gedrag in de politieke agendabepaling dat dekern van de duurzaamheidsproblematiek niet raakt (Commissaris van deKoningin fietst bij smog).