Milieubeleid - Oapen

deliveries' met onbelaste kerosineprijzen, die leiden tot een hoog energieverbruikin luchtvracht. Een macro-economisch beleid gericht op een lagererente en een evenwichtige, internationaal gecoordineerde belastingheffing zaltot een ander voorraadbeleid en daarmee tot minder milieubelasting kunnenleiden. Analyse van samenhangen tussen beleidsterreinen kan duidelijkmaken hoe een milieubeleid 'via de band' van de neveneffecten aan effectiviteitkan winnen, subsidiair hoe een milieubeleid dat de eigen neveneffectenveronachtzaamt zijn legitimiteit kan verliezen.De jurisdictie als randuoorwaardeBij de politieke agendabepaling speelt tenslotte het mogelijk grensoverschrijdendekarakter van milieuproblemen en economische gevolgen van maatregeleneen belangrijke rol: verschaft de bestaande afbakening van bevoegdhedenoverjurisdicties voldoende armslag voor een optimale inzet van instrumenten?Zoals benadrukt in hoofdstuk 2, ziet de raad de eindverantwoordelijkheid voorde oplossing van de milieuproblematiek primair als een overheidstaak. Hetgaat daarbij immers om algemene belangen (milieuwaarden) die niet in hetmarktgedrag worden meegewogen. De identificatie en bescherming van dergelijkebelangen is de kerntaak van de overheid. Anderzijds heeft de raad eveneensvastgesteld dat de overheid overbelast dreigt te raken onder de veelheidvan de haar opgedragen taken. Het is dun ook zaak het milieubeleid zoveel alsmogelijk te richten op internalisatie van milieuwaarden in het marktgedrag.Hierdoor kan de overheidstaak in materiele zin worden teruggebracht tot hetin stand houden van de instituties die deze internalisatie waarborgen, enmoeten voor hetoverige vormen worden gezocht van centralisatieldecentralisatiedie informatie-, transactie- en beheerskosten voor de overheid als geheelminimaliseren. Dit laatste laat evenwel onverlet dat er op het door de milieuproblematieken de schaal van economische gevolgen van milieubeleid ge'indiceerdeniveau we1 een bevoegd gezag moet zijn dat het beleid kan voeren, ooka1 wordt de uitvoering daarvan dan veelal aan andere actoren overgelaten.Schiet de jurisdictie tekort, dan is slechts een naastbeste ('next best') inzet vaninstrumenten mogelijk.De speurtocht naar de ideale jurisdictie en de optimale inzet van instrumentenvoert enerzijds langs een minimalisatie van informatie-, transactie- enbeheerskosten, en anderzijds langs rechtsstatelijke normen van behoorlijkbestuur. Idealiter worden (territoriale) bestuurlijke schaalniveaus zo ingerichtdat informatie- en transactiekosten worden geminimaliseerd op het laagstmogelijke bestuursniueau dat zich verdraagt met de daarbij behorende grensouerschrijdendebelangen. Dit zogenoemde decentralisatiebeginsel ligt tengrondslag aan de traditionele verdeling van overheidstaken over de bestuurslagen(gemeenten, provincies, rijk en EG). Soms voegt een probleem zich slechtin deze traditionele structuur van bestuurslagen, zoals in het geval van dewaterschappen, die a1 eeuwen geleden eigen functioneel beperkte bevoegdhedengekregen hebben op een primair geografisch bepaald terrein (waterloop).Een dergelijke functioneel bepaalde bevoegdhedenregeling laat zich denkenvoor milieuvraagstukken die sterk regionaal bepaald zijn en waar een minimalisatievan informatie-, transactie- en beheerskosten vereist dat betrokkenenhun zaken zoveel mogelijk zelf regelen. Zo is de zorg voor de zuivering van hetoppervlaktewater a1 aan zuiveringschappen (en soms aan de bestaande waterschappen)toevertrouwd en is het denkbaar dat ook de mestproblematiek inhanden wordt gesteld van daartoe op te richten publieke lichamen. Bij een dergelijkevorm van functionele decentralisatie ontstaat een principaallagentrelatie(zie par. 3.5) waarin zowel principaal (de ministeries van LNV enVROM) als agent ('mestschap') tot de overheid behoren, maar de centrale overheidde uitvoerings- en handhavingslast heeft gedelegeerd.WETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID