Milieubeleid - Oapen

De samenhang tussen typen milieubeleidssituaties en de instrumenten die indeze situaties relatief geschikt zijn, is weergegeven in figuur 4.3.Figuur 4.3Situatie-typen en beleidsinstrumentenMeetbaarheidl AantalKostenbenader- bronnenl (-verschillen)/baarheid beleids- technologixheemissies. subjecten mogelijkhedenProbleemtypePrimairinstrument-typeKleinI overzichtelijkKleinGroot2 verdelingsprobleernGoedKlein3 beheersbaarGrootGroot4 heterogeenKleinNietvan belang5 onzichtbaorGeringKlein6 diffuusGrwtGrwt7 OnoverzichtelijkD = Directe regulering. F = Financiele instrumenten. P = Privaatrecht, S = Sociale reguleringReguleringstypen tussen haakjes zijn minder geschikt dan typen die niet tussen haakjes man.De gegeven indeling van milieubeleidsproblemen in zeven hoofdtypen is zeerglobaal van karakter. Het gebruik van slechts enkele situatiekenmerkenhoudt een grote mate van abstractie in. De typologie dient dan ook te wordenopgevat als een eerste schets, die de in enkele ruwe lijnen de belangrijksteonderdelen van een bijzonder ingewikkeld landschap weergeeft. De typologiebiedt geen kant en klaar recept voor instrumentkeuze; veeleer dient de uitkomstervan te worden beschouwd als een eerste stap naar een beredeneerdekeuze van een instrument dat zo goed mogelijk op de betreffende situatie aansluit.Een volledige afweging is slechts mogelijk op basis van de completeverzameling situatiekenmerken in paragraaf 4.3. Bovendien vormen, zoalsreeds gesteld, de voorkeuren van de beleidmaker een belangrijke factor die,naast de situatiekenmerken, mede bepalend is voor de instrumentkeuze.%be1 4.3 geeft per doelgroep/milieubeleidssituatie-combinate aan tot welktype milieubeleidssituatie elke combinatie behoort. Daartoe wordt allereerstbepaald of de emissies kenbaar of benaderbaar zijn, of de doelgroep bestaat uiteen groot aantal bronnenheleidssubjecten en of er sprake is van hoge kosten ofgrote kostenverschillen (zie ook fig. 4.3). In sommige gevallen is een naderonderscheid gemaakt binnen de doelgroep.Uit tabel 4.3 blijkt dat alle zeven typen vertegenwoordigd zijn. In de laatstekolom staan verschillende reguleringstypen. We1 blijkt dat bij een relatiefgroot aantal problemen (bijv. alle broeikaslenergie doelgroepen, verkeer envervoer, vermesting) financiele en privaatrechtelijke instrumenten te prefererenzijn. Dit komt voort uit het feit dat de emissies bij deze problemen viainputs benaderbaar zijn, terwijl de kosten hoog enlof sterk uiteenlopend zijn.De efficientie van financiele en privaatrechtelijke instrumenten geeft in dergelijkesituaties de doorslag.Tabel 4.3 leidt tot een eerste, tentatieve keuze van instrumenttypen per milieubeleidsprobleem,op basis van slechts enkele situatiekenmerken. De uiteindelijkeinstrumentkeuze hangt af van alle relevante kenmerken. Een dergelijkeWETENSCHAPPELIJKE RAAD VOOR HET REGERINGSBELEID