Milieubeleid - Oapen

Achtergronden van deadviesaanvraag1.1 InleidingGedurende de afgelopen jaren heeft zich een soot aantal milieuproblemengemanifesteerd en is veelvuldig gepubliceerd over de verslechtering van hetmilieu. In tal van landen, en in veel internationale gremia, wordt beleid geformuleerdom milieuproblemen het hoofd te bieden. In Nederland wordt ditgefllustreerd door het verschijnen van een reeks van beleidsnota's waarin isgepoogd het belang van het milieu gestalte te geven: het Nationaal Milieubeleidsplan(NMP) ' en het vervolg Nationaal Milieubeleidsplan Plus (NMPplus)2, maar ook bijvoorbeeld de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra 3, deDerde Nota Waterhuishouding 4, het Weede Structuurschema Verkeer enVervoer 5, de Structuurnota Landbouw 6, het Natuurbeleidsplan en recentelijkde Nota Klimaatverandering '. Zo heeft het milieu zich een prominenteplaats op de politieke agenda verworven en is het milieubeleid in een stroomversnellinggekomen. Deze ontwikkeling wordt kort weergegeven in paragraaf1.2. In paragraaf 1.3 zal vervolgens nader worden ingegaan op het NMP(-plus)en de daar geformuleerde milieudoelstellingen. Paragraaf 1.4 zal, aan de handvan de recente milieuverkenning van het Rijksinstituut voor Volksgezondheiden Milieuhygiene (RIVM) ', nagaan wat de ontwikkelingen in de milieusituatiezijn en in welke mate de milieudoelstellingen van de regering inderdaadgehaald zullen worden, op korte en langere termijn. Aan de hand daarvan komtin paragraaf 1.5 de vraag naar voren of de traditionele beleidsinstrumenten,met name directe regelgeving, toereikend zijn om de door de regering gesteldemilieudoelstellingen te realiseren.1.2 Milieubewustzijn en milieubeleidMilieu- en natuurbewustzijn vormen geen nieuw verschijnsel. Reeds in deGriekse tijd stonden natuur en milieu in de belangstelling. Ook wordt de mensa1 eeuwenlang geconfronteerd met de gevolgen van zijn handelen voor denatuurlijke omgeving. Voorbeelden zijn de verzilting van irrigatiesystemen inhet oude Mesopotamie, erosie blijkens de kale heuvels in het oude Griekse rijken voedselschaarste in het Romeinse rijk door uitputting van gronden; dit zijnde gevolgen van landbouwkundige activiteiten die in onvoldoende mate rekeninghielden met de draagkracht en de mogelijkheden van natuurlijke en agroecosystemen.Ook elders vond roofiouw plaats, zoals de effecten van de activiteitenvan de Indianen op de natuur in Noord-Amerika en van de Aboriginalsop flora en fauna in Australie illustreren. Met de opkomst van de IndustrieleRevolutie nam de verontreiniging van de lucht met roet, stank en SO2 sterktoe, met name in de grote steden. Dit werd voornamelijk veroorzaakt door defabrieken en de kolenstook voor verwarming van de huizen.'1 Nationaal Milieubeleidsplan. Tweede Kamer l988/ 1989, 21 137, nrs. I en 2.'1 Nationaal Milieubeleidsplan Plus. Tweede Kamer 198911990.21 137. nr. 20.'1 Vierde Nota over de Ruimtelijke Ordening Extra. Tweede Kamer 19901199 I. 21 879. nrs. I en 2.'1 Derde Nota Waterhuishouding. Tweede Kamer 1988/1989.21 250. nrs. I en 2.'1 Tweede Structuurschemaverkeer en Vervoer. Tweede Kamer 198811989,20 922, nrs. I en 2.'1 Structuurnota Landbouw.Tweede Kamer 198911990,21 148, nrs. 2 en 3.'1 Natuurbeleidsplan. Tweede Kamer 1989/1990,21 149, nrs. 2 en 3.'1 Nota Klimaatverandering. Tweede Kamer 199011991.22 232. nrs. I en 2.'1 Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiene. Nationole Milieuverkenning 2, 1990-2010; Gevolgen van het voorgenomenbeleid; Alphen aan den Rijn. Samsom H.D. Tjeenk Willink, 199 1.MILIEUBELEID