Milieubeleid - Oapen

gegeven welke publiekrechtelijke en privaatrechtelijke oplossingsmogelijkhedendenkbaar zijn om naleving te handhaven. 'Voortgezette' convenantenzijn ook mogelijk voor doorvertaling naar individuele bedrijven. De grootte vaneen doelgroep, of de mate van organisatie binnen een doelgroep, is hiervoor eenbelangrike factor. Wanneer de doelgroep uit een groot aantal actoren bestaatof de organisatiegraad gering is, zal het gebruik van convenanten minder effectiefzijn.Uiteindelijk zullen vooral de persoonlijke motivatie en het motiverend gedragvan de betrokkenen van groot belang zijn voor de effectiviteit van het instrument.Daarbij spelen zaken als bekendheid met de ernst van de problematieken beschikbaarheid en kosten van vervangende technologie een rol. Wanneereen milieuprobleem door alle gremia als ernstig wordt erkend, zal men zichmeer voor realisatie van de doelstellingen inzetten dan wanneer nog onzekerheidbestaat over de ernst en de oorzaken van een probleem. Evenzo, wanneereen vervangende technologie tegen niet veel hogere kosten voorhanden is.Deze factoren hebben onder andere bijgedragen aan het succes van het convenantmet betrekking tot de CFK's.Een beleidsconvenant brengt meestal geringe handhavingslasten voor deoverheid met zich mee. Deze handhavingstaak zal nog geringer zijn wanneerook de overheidsbetrokkenheid bij de totstandkoming van het convenant kleinis, bijvoorbeeld wanneer bedrijven onderling of samen met milieu-organisatiestot besluiten komen over te treffen milieumaatregelen. We1 zal er informatieover en toezicht op de naleving nodig zijn om het sociale-controlemechanisme,tussen overheid en maatschappelijke actoren en tussen de maatschappelijkeactoren onderling, zijn werking te kunnen laten doen en de effectiviteit vanhet instrument te verhogen. Maar er zijn ook andere sanctiemechanismendenkbaar. Een convenant tussen overheid en branchevertegenwoordiger kaneen privaatrechtelijk vervolg krijgen tussen branchevertegenwoordiger enbedrijven. Hierin zouden ook verhandelbare 'vergunningen' kunnen wordenovereengekomen (zie par. 3.3 en 3.4).Behalve in nationaal verband kunnen convenanten ook een functie vervullenin een internationaal kader. Teneinde concurrentiebelemmeringen op degemeenschappelijke markt te voorkomen, zou de Nederlandse overheid zich bijhet afsluiten van convenanten ook uitdrukkelijk kunnen richten op buitenlandsebedrijven.Maatschappelzjke convenantenIn het voorgaande werd er op gewezen dat onvolledige contracten niet alleenbetrekking kunnen hebben op de relatie tussen overheid en maatschappelijkeactoren, maar ook op de relatie tussen maatschappelijke actoren onderling.Op verschillende gebieden ontwikkelen zich momenteel samenwerkingsverbandentussen groepen die eerder antagonistisch tegenover elkaar stondenen worden afspraken gemaakt over de integratie van door die groepen vertegenwoordigdebelangen. Met name in de landbouwsector zijn veel initiatievengenomen die hebben geleid tot samenwerkingsvorrnen tussen organisaties vanboeren en natuurbescherming, maar ook bijvoorbeeld in de energiesector(windenergie-exploitanten en natuurbeschermingsorganisaties). Dergelijkevormen van overreding ontwikkelen zich op gebieden waar investeringen aande orde zijn van een kleinere schaal dan in de wet op de milieu-effectrapportageals m.e.r.-plichtig worden aangemerkt, proefprojecten, en dergelijke.De overheid is hierbij betrokken in een andere rol dan gebruikelijk. De belangenafwegingvindt niet door de overheid plaats maar is gedelegeerd naar het maatschappelijkverkeer. De overheidsrol beperkt zich tot het faciliteren van onderzoek,bemiddelen, dienstverlening bij overeen te komen verantwoordelijk-MILIEUBELEID