Milieubeleid - Oapen

optreedt, laat zich ook in breder verband denken. In paragraaf 3.3 heeft de raadvoorgesteld bedrijven langs privaatrechtelijke weg te verplichten tot publiekebeschikbaarstelling van informatie over de belasting van het milieu als gevolgvan hun activiteiten. Zo'n verplichting zou een belangrijk sociaal regulerendeffect kunnen hebben. Als werknemers, omwonenden en milieu-organisatiesinformatie - niet anoniem, maar per bedrijf - krijgen over de externe effectenvan bedrijfshandelingen, kan deze worden benut om sociale druk uit te oefenenop de betreffende bedrijven. Uit ervaringen in bijvoorbeeld Japan en deVerenigde Staten blijkt dit een zeer effectief instrument te zijn voor het verminderenvan de vervuiling die bij een gegeven wijze van produktie en consumptieen een gegeven stand van de techniek onnodig is.Een dergelijk systeem moet we1 worden onderscheiden van rapportageverplichtingenin het kader van een grotendeels publiekrechtelijk gevoerdmilieubeleid, met name voor vergunningverlening. Rapportages over hetsysteem van bedrijfsinterne milieuzorg, emissies en dergelijke hebben hiervooral betrekking op de relatie bedrijf-overheid, en zijn gericht op vereenvoudigingvan de controletaak van de overheid.Een informatieplicht als onderdeel van sociale regulering kan op zichzelf eensterk preventieve uitwerking hebben en het bedrijfsleven activeren tot milieuvriendelijkemaatregelen. De mogelijkheid van acties vanuit de samenleving,wade de geboden informatie aanleiding kan geven, zal deze verder versterken.3.5.3.2 Onvolledige contractenBeleidsconvenantenOnder de hier te behandelen convenanten wordt verstaan een schriftelijkeafspraak tussen publieke en private actoren waarbij, anders dan bij de in paragraaf3.3 besproken convenanten, de afdwingbaarheid in rechte niet vooropstaat.In het milieubeleid wordt veel van beleidsconvenanten tussen rijksoverheiden bedrijfsleven gebruik gemaakt om, langs de weg van vrijwilligheid,bepaalde milieudoelstellingen te realiseren. Zo zijn tot nu toe dergelijkeconvenanten gesloten op het gebied van batterijen, PET-flessen, cadmium indrankkratten, CFK's in spuitbussen, fosfaten in wasmiddelen en asbest.Bij deze convenanten staat de overlegfunctie centraal. Binnen dit overleg vindteen grote mate van kennis- en informatievinding en -uitwisseling plaats;iedereen brengt zijn deskundigheid en ervaring in. Het onderhandelingsprocesstelt de betrokken partijen in staat om invloed uit te oefenen op de vast teleggen afspraken. Door deze betrokkenheid lijkt het waarschijnlijk dat menmeer moeite zal doen zich aan de gemaakte afspraken te houden dan wanneerde regeling van bovenaf is opgelegd. In de praktijk hangt de effectiviteit en efficiencyvan het instrument echter af van een aantal factoren. Het is van grootbelang dat een convenant duidelijk maakt wat precies van wie wordt verwacht.Ook moet overeenstemming bestaan over het taakstellende danwel doelstellendekarakter van de vastgelegde afspraken. Wanneer de branche eenafspraak beschouwt als een doelstelling terwijl de overheid hiermee een taakstellingbeoogt, zijn problemen onvermijdelijk. Deze interpretatieproblemendoen zich in de praktijk nogal eens voor. Om deze te voorkomen, trachten overheiden bedrijfsleven spelregels vast te stellen voor vorm en inhoud van af tesluiten convenanten.Het probleem van het branchegebonden karakter van convenanten, die eenoptimalisering van de verdeling van de milieugebruiksruimte over de branchesheen vermindert, is in paragraaf 3.3 a1 aan de orde gekomen. Dit geldteveneens voor de noodzakelijke vertaling van de in het convenant vastgelegdeafspraken naar de afzonderlijke bedrijven binnen een branche. Daar is aan-WETENSCHAPPELIJKE RAADVOOR HETREGERINGSBELEID