Nieuwsbrief 2 - KNNV Vereniging voor Veldbiologie

Nieuwsbrief No. 2KNNV-AmsterdamJanuari 2011http://www.knnv.nl/amsterdam/index.htmlREDACTIE BLAADJE:REDACTIE WEBSITE:REDACTIE Digitale NIEUWSBRIEFRob van Dijk & Tobias Woldendorp: tobiasw@xs4all.nlGeert Timmermans: harmat4@xs4all.nlPaul van Deursen: ledenadministratie@amsterdam.knnv.nl1. BIJ DE TWEEDE NIEUWSBRIEFnieuwsbriefknnv@hotmail.comHierbij de tweede Nieuwsbrief. Allereerst aandacht voor werk van twee van onze leden: “Bomenvan Artis en Hortus” mede tot stand gekomen door Hilde van der Stelt-Strijbos en hetdaaropvolgende rapport van Valentijn ten Hoopen, over de inventarisatie van muurplanten inAmsterdam en de rest van Noord-Holland.Verder aandacht voor Zuidelijke IJ-oevers, diverse agenda’s en een paar interessante links metexcursies en activiteiten.In de eerste Nieuwsbrief is het adres van de redactie deels verloren gegaan. Het luidt:Paul van DeursenWittenburgerkade 741018 LK Amsterdamledenadministratie@amsterdam.knnv.nl020 6855047U kunt zowel per email als per post nieuwtjes insturen.

“De Bomen van Artis en Hortus” doorHans van der Stelt.“Hans van der Stelt schreef in 1989 een boek, dat onder bomenliefhebberseen grote reputatie verwierf maar al jaren is uitverkocht: De bomen in Artis enHortus. Nu Hans van der Stelt ziek is, pakten zijn moeder Hilde van der Stelt-Strijbos en zijn zoon Sjors de heruitgave op. Opnieuw uitgegeven doorArchitectura & Natura Pers, biedt De Bomen in Artis en Hortus nieuweinzichten in de studie van bomen, heesters en houtachtige gewassen, en eenactueel overzicht van de bomen in Artis en de Hortus. “Op vrijdag 29 oktober 2010 werd dit boekgepresenteerd door Sjors van der Stelt in deHortus. De overgrootvader van Sjors, Jan Strijbos,heeft vroeger veel bijgedragen aan de KNNV.Ter gelegenheid van deze presentatie gaf Sjors van der Steltrondleidingen langs de bomen in de Hortus.De bomen in Artis en HortusAuteurHans van der Stelt , Sjors van der SteltIllustratorHilde van der Stelt - Strijbos2 e drukISBN109076863903ISBN139789076863900146 pagina's | Architectura & Natura Press |september 2010€ 29,50Ons lid Hilde van der Stelt-Strijbos, die het boek medeillustreerde, reikte haar zoon en kleinzoon een “lauwerkrans” uit

Muurplanten in Noord-HollandInventarisatierapport beschermde muurplanten op waterkerende basalt- en bakstenengrachtenmuren, kaden, bruggen, sluizen en gemalen van Noord-Holland 2010Het rapport is samengesteld door Valentijn ten HoopenDe Werk en Adviesgroep Muurplanten Noord-Holland heeft, insamenwerking met een aantal plantenwerkgroepen van de KNNV,de muurplantenwerkgroep Haarlem, de PlantenwerkgroepAntwerpen (Floristisch Onderzoek voor Natuurbehoud,Vlaanderen) en de stichting FLORON, een groot deel van deprovincie Noord-Holland onderzocht op de aanwezigheid vanbeschermde muurplanten.De geïnventariseerde muurplanten zijn beschermd door de Floraen Faunawet en het Soorten Beschermingsplan Muurplanten1990 van het Ministerie van LNV.Het onderzoek heeft zich geconcentreerd op het voorkomen vanbeschermde muurplanten op waterkerende bakstenen enbasalten grachtenmuren, kaden, gemalen en sluismuren. In deperiode van mei 2010 tot en met oktober 2010 zijn 22 steden in18 gemeenten in de provincie Noord-Holland uitvoeriggeïnventariseerd.In totaal zijn 61 kilometerhokken (Amersfoortse coördinaten)onderzocht. In 40 kilometerhokken zijn beschermde muurplantenaangetroffen: 131 Blaasvaren; 256 Gele helmbloem; 3 Groensteel;40 Klein glaskruid; 275 Schubvaren; 6607 Steenbreekvaren; 3349Tongvaren en 1241 Zwartsteel.De beschermde muurplanten zijn op 959 groeiplaatsen geteld.Het gehele rapport is te lezen op:http://www.floronamsterdam.nl/Blaasvaren aan Zeeburgerkade-oost(Amsterdam)© 2010 Valentijn ten Hoopen.De werkgroep in actie: Westergasfabriekzwartsteelvaren

Staatsbosbeheer organiseert een informatieavond opdinsdagavond 18 januari 2011 van 20:00 tot circa 22:00uur in theater Vrijburcht te Amsterdam.Tijdens deze avond informeren wij u graag over de ontwikkelingen aan de zuidelijke oevers van het IJmeer zoals deNatuurboulevard, natuur, hondenzonering en recreatie. Er is voldoende ruimte om met elkaar in gesprek te gaan.Voor meer informatie kijkt u op onze website: www.staatsbosbeheer.nl/natuurboulevard of neemt u contact opmet boswachter Marieke Schatteleijn 023-5240360Theater Vrijburcht vindt u aan de J.O. Vaillantlaan 143 te AmsterdamDit gebied met hoge natuurwaarde, zoals de Diemervijfhoek, gaat menig KNNV-eraan het hart. Het is daarom nodig van onze aanwezigheid blijk te geven!!Diemerzeedijk 1 december 2010Diemervijfhoek 1 december 2010

Onze lezingen en excursiesVoor nadere bijzonderheden, kijk op onze site:http://www.knnv.nl/amsterdam/frameActueel.htmZaterdag 15 januari 2011, spinnenlezing door Ed Nieuwenhuys, in de kantine DNO, Kruislaan 126 aanvang 20:00 uurKijk maar op:http://www.xs4all.nl/~ednieuw/Dit als voorbereiding op de lezing die wellicht net zo geestig is als wat je leest op de site.Zondag 16 januari Amsterdam: binnen en buiten, Ochtend fiets-excursie door Roland Pieters. (vogelwerkgroep)We gaan bekijken wat in de winter in een Amsterdams park als het Flevopark zoal rondvliegt en scharrelt. Daarna gaanwe door naar een groter park en wilder gebied, zoals het Diemerpark. We zullen afsluiten met een voor Amsterdamsebegrippen ruig gebied, de Vijfhoek. Vanuit deze locatie kunnen we het IJmeer zien. De Vijfhoek wordt 's winters weinigbezocht, dus wat het zal brengen? Dit is natuurlijk ook afhankelijk van het type winterweer, dus houdt het weerberichtin de gaten. Excursieleider: Ronald Pieters, 0612997085. Verzamelen bij Molen de Gooijer, om 8 uur.Zaterdag 22 januari 2011, lezing Stadsvogels doorJip Louwe Kooijmans, programmacoördinator stedelijke milieus bij Vogelbescherming Nederland, in de kantine DNO,Kruislaan 126. Aanvang 20:00 uur.Deze lezing gaat over het beschermingsprogramma voor vogels van het stedelijk gebied van VogelbeschermingNederland en over het daarbij behorende boek Stadsvogels. Bouwen. Beleven. Beschermen.Zaterdag 29 januari 2011, Rondje Marken door Evert Pellenkoft.Vorig jaar moesten toeristen door brandweer van het ijs gehaald bij gevaarlijke wakken en staalblauwe schotsen. Ikhoop op minder bar weer voor een rondwandeling naar vuurtoren het Paard van Marken, maar ik hoop wel op IJsgors.Vertrek bus 111 van Arriva om 8.57 uur Centraal Station. Eindhalte/ verzamelplaats aan het begin van het dorp,parkeerterrein. Let op halte en tijd kan veranderd zijn Over de exacte bustijden is nog niets met zekerheid te zeggen;nadere info bij 0900 9292 of Arriva internet. Kijker, warme kleding, eten en drinken mee. Ik ga zelf met de fiets langs dedijk om vogels te kijken en vertrek om 7.30 uur bij Molen de Gooijer, hoek Funenkade-Zeeburgerkade als je ook meewilt en ik sta om ongeveer 9.30 uur bij het parkeerterrein van Marken. 020-6279257Zaterdag 12 februari 2011, lezing over “De Fossielen van IJburg”, door Frans Roescher, in de kantine DNO, Kruislaan126. Aanvang 20:00 uur.Toen de eerste eilanden van IJburg werden opgespoten heeft Frans Roescher degelegenheid te baat genomen om het zand - van pleistocene herkomst - af te zoekennaar fossielen. Zijn vondsten zijn indrukwekkend: botten en tanden van wolharigeneushoorns, van reuzenherten, van wolharige mammoeten etc. etc.Hij komt ons vertellen over zijn werkwijze, de vondsten en het leven in onze omgevingten tijde van het pleistoceen met name de laatste IJstijd, het Weichselien en de daaraanvoorafgaande warme periode, het Eemien. Dit alles geïllustreerd met beelden envoorwerpen uit zijn collectie.Zaterdag 19 februari 2011, wandeling naar Zuiderwoude en Broek in Waterland door Peter Heijtel.Vertrek: Busstation, achter het Centraal Station om 11.00 uur, bus 114 of 115 richting Monnickendam.Uitstappen halte Broek in Waterland Dorp en verzamelen tussen 11.15-11.30 uur, vandaar wandelen wij naarZuiderwoude en terug naar Broek in Waterland voor een rondje Broek. Wij wandelen langs het veenweidegebied en hetDie.Er zijn dan veel ganzen in het weiland. Na afloop van de wandeling gaan wemet de liefhebbers een pannenkoek eten in het Swaentje te Broek in Waterland.

Amsterdams Natuur Net(ANN)Wilt u op de hoogte worden gehouden van actuele natuurwaarnemingen in de omgeving van Amsterdam, of wilt uanderen op de hoogte stellen van uw bijzondere natuurwaarnemingen, meldt u dan aan bij het ANN.Het ANN is een gratis emailservice, voor iedereen die geïnteresseerd is in het natuurgebeuren in en rond de stad.Het beoogt een platform te zijn voor een ieder die wat te melden heeft met betrekking tot de natuur in en rondAmsterdam. Dit kunnen waarnemingen van planten of dieren zijn, maar ook uitnodigingen voor bijeenkomsten,aankondigingen van excursies en dergelijke. Commercieel gebruik is niet toegestaan.Hoe werkt het:Iemand die iets waargenomen, of iets mede te delen heeft, waar anderen mogelijk ook wat aan hebben, kan een emailsturen naar het netwerk. Deze email wordt dan automatisch verspreid onder de aangesloten leden. In de titel van demail verschijnt dan een vermelding van de herkomst [ANN].De procedure om lid te worden is als volgt:1) stuur een lege email (dus een email zonder tekst) aan:Amsterdams_NatuurNet-subscribe@YahooGroups.com2) Als het goed is ontvangt u daarna een email van Yahoo om de aanvraag te bevestigen. Deze tekst is helaas in hetEngels. Het bevestigen kunt u het makkelijkst doen door de email te beantwoorden. U kunt ook naar de pagina vanYahoo gaan (link staat in de mail). De laatste methode heeft de voorkeur van Yahoo, maar vereist dat u een account bijYahoo hebt of aanmaakt. Voor het ANN zijn beide opties geschikt.3) U bent nu lid en na enige tijd ontvangt u een welkomstmail.4)Hierna ontvangt u de berichten van ANN en kunt u zelf berichten sturen.Het ANN is een initiatief van de KNNV afdeling AmsterdamNeem voor meer informatie contact op met: Jan Timmer 020-6274332 - jan.timmer@oriolus.nlExcursies en activiteiten van andere OrganisatiesWoensdag 26 januari 2011OP JACHT NAAR DE NOORDSE WOELMUISLandschap Noord Holland en de Zoogdiervereniging brengen de verspreiding van zoogdieren in kaart. Van zoveel mogelijksoorten worden waarnemingen verzameld en verwerkt in de digitale ´Levende Atlas Zoogdieren Noord Holland´. Voor meerinformatie http://www.zoogdieratlas.nl/Agenda/tabid/84/ModuleID/481/ItemID/87/mctl/EventDetails/Default.aspxHet inventariseren van muizen is echter een ingewikkelde en tijdrovende bezigheid. Maar er is echter een slimme manier. Nietzelf vangen, maar laten vangen. Uilen zijn daar heel bedreven in. Als je de uilenballen verzamelt, uitpluist en de schedels enkaken op naam brengt ontstaat een goed beeld van de plaatselijke muizenfauna. Om het pluizen van uilenballen te stimulerenorganiseren Landschap Noord-Holland en de Zoogdiervereniging twee inloopavonden in Heiloo.We richten ons vooral op gebieden waar de laatste tijd geen waarneming zijn gedaan van de Noordse woelmuis, de meestbijzondere muis van Nederland. En die in het midden van Noord-Holland nog in groot aantal voor komt.De inloopavonden zijn bedoeld voor:o Ervaren pluizers die in hoog tempo helpen met opvullen van witte vlekken in de verspreidingskaart,o Nieuwe enthousiastelingen die onder begeleiding van een ervaren pluizerzich de kunst eigen willen maken,o Uilenbeschermers die willen weten wat 'hun' uilen nu precies eten.Wij zorgen voor:o Een eenvoudige, doch voedzame maaltijdsoep met brood,o Koffie en thee,o Uilenballen uit het midden van Noord-Holland,o Determinatie literatuur,o Loupjes en pincetten.Wil je zelf een oude tandenborstel meenemen en eventueel eigen loupe, pincet en uilenballen dan kan dat natuurlijk. Behalvenuttige, worden het vast ook heel gezellige avonden.De avonden worden georganiseerd op 27 januari en 16 februari, aanvang 18.00 uur in het gebouw van landschap Noord-Holland, adres Rechte Hondsbosschelaan 24-A,1851 HM Heiloo, (088 0064400).

De Vereniging “De Oeverlanden Blijven” zond ons hun excursieprogrammavan dit jaar: te raadplegen ophttp://www.oeverlanden.nlhttp://www.milieucentrumamsterdam.nl/agendaoverzichthttp://www.vogelwerkgroepamsterdam.nl/activiteiten/cursussen.htmlVan onze “thuisbasis”http://www.arboretum-denieuweooster.nl/De nieuwe uitgave van `Bomenpark De Nieuwe Ooster`.De eerste druk is helemaal uitverkocht!De voorkant heeft een andere foto. Inhoudelijk zijn tweeverhalen toegevoegd. Eén is van Jos van Hest, die zijnverhaal `Wat de beuk voorbij zag gaan` eerder voorlastijdens de presentatie van de eerste druk. En een verhaalvan Koos van Zomeren, de schrijver die landelijkebekendheid verwierf met oa. zijn prachtige boomverhalen.Zijn verhaal `Laatste rustplaats` hebben wij voor dezeuitgave mogen plaatsen.Verkrijgbaar bij Uitvaartmuseum Tot Zover, BoekhandelLinneaus Middenweg A`dam, AKO boekhandel, Chr.Huygensplein A`dam en natuurlijk de stichting.Zesde Noord-Hollandse NatuurdagZaterdag 11 december 2010 vond de Zesde Noord-Hollandse Natuurdag plaats in AmsterdamSloterdijk. Deze dag wordt georganiseerd door de POFF (provinciale organisaties voor flora enfauna) samen met Landschap Noord-Holland en is een dag waarop natuuronderzoekersresultaten van hun onderzoek presenteren.Verzamelde gegevensDit was voor zo'n 400 vrijwilligers die natuuronderzoek doen en daarmee een bijdrage leveren aan de gegevens die deoverheid gebruikt voor het maken of bijsturen van haar beleid voor natuur.3 Nieuwe verspreidingsatlassenDeze Zesde Noord-Hollandse Natuurdag stond in het teken van het uitkomen van liefst drie verspreidingsatlassen: deBroedvogelatlas voor Noord-Holland, De amfibieën en reptielen atlas van Noord-Holland en De vlinder en libellenatlas voorWest-Friesland. Gedeputeerde Jaap Bond naam de eerste exemplaren van deze drie atlassen in ontvangst uit de handenvan directeur van Landschap Noord-Holland, Jan Kuiper. Hierbij onderstreepte hij ook het belang van natuuronderzoekzoals door de vele vrijwilligers (zoals t.b.v. de verspreidingsatlassen) gedaan wordt. Jan Kuiper benutte deze opening om tepleiten voor voortzetting van de Provinciale Natuurinventarisatie, waarin nu niet voorzien is.De atlassen zijn te koop in de betere boekhandels. De atlassen van de broedvogels en de amfibieën en reptielen zijn tekoop in de InformatieWinkel van Landschap Noord-Holland en via:http://www.landschapnoordholland.nl/webwinkel?categorie%5B23%5D=23

Het IJsselmeer, kwetsbare schakel in de flyway‘Vogelvaartochten op het IJsselmeer’Vanwege het grote succes van de vorige vogelvaartochten langs de IJsselmeerkust en de Kreupel, organiseert FOGOLopnieuw twee excursies in samenwerking met Vogelbescherming Nederland, de KNNV afdeling Hoorn enStaatbosbeheer. Tijdens deze tocht maken de opvarenden kennis met de bijzondere natuur van het IJsselmeer. Alshoogtepunt varen we rond vogeleiland De Kreupel.Het IJsselmeer is een van de grootste en voor vogels belangrijkste zoetwaterwetlands van Noordwest Europa. Niet voorniets zijn het IJsselmeer, Markermeer en IJmeer aangewezen als Natura 2000-gebieden met een internationale betekenisvoor een groot aantal watervogels. Zo trekken er elk jaar tienduizenden zwarte sterns langs en verblijven er in de winterduizenden grote zaagbekken en toppers uit Noord-Europa. Het is daarmee een belangrijke schakel op de zogenaamde‘Oost-Atlantische flyway’, de trekroute van (noord-)Europese vogels van en naar Afrika.Het vogeleiland De Kreupel is inmiddels beroemd om haar enorme visdief- en kokmeeuwkolonie en de grondbroedendeaalscholvers. Met andere woorden: het IJsselmeergebied is zeer waardevol voor vogels. Dit wil niet zeggen dat hetvanzelfsprekend is dat deze waarden behouden blijven voor de toekomst. Van alle kanten wordt aan het IJsselmeergetrokken.Een voorbeeld van zo’n zorgelijke ontwikkeling is dat van een groot windmolenpark in en langs het IJsselmeer bij Urk.Om de bijzondere natuur in het IJsselmeer zelf te ontdekken organiseert FOGOL opnieuw twee vaarexcursies, met daarinruime aandacht voor de vogelbeschermingaspecten.Zaterdag 12 en zondag 13 maart 2011Haven EnkhuizenMS Friesland (voormalige veerboot naar Terschelling)Tijdens de tocht zijn er onder andere lezingen door LucHoogenstein en Gert Ottens van VogelbeschermingNederland. Zij zullen dieper ingaan op de ontwikkelingen inhet IJsselmeergebied. Daarnaast zal Vogelbeschermingtoelichten hoe zij zich inzetten voor het behoud van het/IJsselmeer als belangrijk vogel- en natuurgebied.Om de tocht compleet te maken zijn er vogelkenners aanboord om de vogels te benoemen. De presentatie aan boord isin handen van Jan Marbus. Voor elke deelnemer ligt er eenexcursiemap met veel informatie klaar. (Zie ook de websitevoor nog meer leuke extra’s)De route van de vaartochten wordt zo gekozen dat we de meeste kans hebben op grote groepen vogels. We varen met dems Friesland (voormalige veerboot naar Terschelling) langs de grootste aalscholverkolonies van ons land. Een vaartocht inmaart biedt veel kans op wintervogels, zoals soorten futen, grote groepen brilduikers en zaagbekken, meerkoeten,kuifeenden en toppers. Tijdens de vorige vaartocht troffen we meer dan achtduizend toppers.Vanaf 09:30 uur inschepen 10:30 uur vertrek, 15:30 uur afmeren, kosten € 22,- (basisschool leerlingen € 13,-). Meerinformatie en opgeven kan op http://www.fogol.nl/ of bel 06-30021816http://www.fogol.nl