informatie voor patiënten APPENDICOSTOMIE - UZ Leuven

informatie voor patiëntenAPPENDICOSTOMIEUniversitaire Ziekenhuizen Leuven

APPENDICOSTOMIEinhoudVOORWOORD ……………………………………..3WERKING VAN HET DARMSTELSELfuncties van de dunne darm (ileum) ………………4functies van de dikke darm (colon) ……………….4INDICATIE………………………………………….5DOELSTELLING……………………………………5OPERATIETECHNIEK………………………………6DE VERZORGING VAN DE APPENDICOSTOMIEde eerste 10 weken na de ingreep………….…….7na 10 weken na de ingreep ….………………..…8het materiaal…………………………………....8PROBLEMEN ….…………………………………..9NOTA’S ..…………………………………………102 UZ leuven

APPENDICOSTOMIEvoorwoordGeachte mevrouwGeachte heer,U werd in het ziekenhuis opgenomen voor hetaanleggen van een appendicostomie. Dit is een behandelingvoor stoelgang incontinentie en/of obstipatie (verstopping).De arts heeft de redenen voor deze ingreep duidelijkgemaakt.In deze brochure vindt u bijkomende informatie over hetverblijf in het ziekenhuis en het dagelijks leven met deappendicostomie.Hebt u nog bijkomende vragen, aarzel dan niet omdeze met de artsen, de verpleegkundigen, de sociaalwerk(st)er of met uw huisarts te bespreken.Namens het medisch en verpleegkundig team van dedienst Abdominale Heelkunde van de U.Z. Leuven.3 UZ leuven

APPENDICOSTOMIEwerking van het darmstelselDe darm zorgt ervoor dat, na de volledigespijsvertering, de afvalstoffen uit het lichaam wordenverwijderd.Het darmkanaal is lang en kronkelend ( 7 tot 8 meter)en bestaat uit twee hoofddelen, namelijk de dunne en dedikke darm.FUNCTIES VAN DE DUNNE DARM (ILEUM)• De verteringsfunctie: de darmsecreties, de gal en hetpancreassap helpen bij de vertering van het ingenomenvoedsel.• De resorptiefunctie: de dunne darm is belangrijk voor deopname van verteerde producten zoals suikers, vetten,eiwitten, aminozuren en elektrolyten.• De mechanische functie: de voeding en de onverteerderesten worden onder invloed van de darmbewegingvoortgestuwd.FUNCTIES VAN DE DIKKE DARM (COLON)• De absorberende functie: overtollig water en zoutworden opgenomen in de darm, zodat de stoelgangwordt ingedikt.• De mechanische functie: onder invloed van dedarmbeweging verplaatst de stoelgang zich naar hetrectum (= laatste deel van de dikke darm) waar hetwordt opgestapeld tot er een ontlastingsreflex wordtuitgelokt.4 UZ leuven

APPENDICOSTOMIEindicatieDe indicaties voor het uitvoeren van deze behandelingzijn:• Ernstige vormen van incontinentie (het niet kunnenophouden van stoelgang) waarvoor een andereoperatie of behandeling geen betere oplossing biedt.• Obstipatie (verstopping) waarvoor een andereoperatie of behandeling geen betere oplossing biedt.• Een combinatie van beide (incontinentie enobstipatie) waarvoor een andere operatie ofbehandeling geen betere oplossing biedt.Deze indicatie kunnen voorkomen bij personen metgevoelsstoornissen, zoals Multipele Sclerose, verlamdepersonen, personen met Spina Bifida, anale sfincterdefecten.doelstellingHet doel van deze behandeling is het vermijden vanstoelgangverlies en/of obstipatie door het leegspoelen vande dikke darm met water. Waarna u op een normale wijzekan stoelgang maken. Door het ledigen van de dikke darmontstaat er een vorm van pseudo – continentie. Dit zalbijdragen tot een meer aanvaardbaar sociaal leven en demogelijkheid om zich terug of beter te integreren in demaatschappij.Het uitspoelen van de dikke darm heeft ook een aantalfinanciële voordelen zoals het niet meer moetenaanschaffen van pampers of andere beschermende kledij.Door deze behandeling kan u uw werk eventueel terughervatten.5 UZ leuven

APPENDICOSTOMIEoperatietechniekBij het aanleggen van een appendicostomie wordtgebruik gemaakt van de appendix. Deze wordt door debuikwand naar buiten gebracht en aan de huid gefixeerd inde rechter flank van de buik.Indien de appendix niet meer aanwezig is, kan meneen “kunstmatige appendix” (conduit genaamd) maken uiteen deel van de darm. De conduit wordt aan de huidgefixeerd in de rechter flank. Deze operatietechniek wordtde “Malone operatie” genoemd.Tijdens de operatie wordt een katheter (type blaassonde)door de appendicostomie of conduit tot in de dikke darmgebracht. Deze katheter moet 4 tal weken aanwezig blijven.Nadien wordt de katheter weggenomen.Vanaf dit tijdstip wordt er dagelijks een andere katheteringebracht bij de spoeling.De spoelingen kunnen reeds starten 4° dag na deoperatie. Vooraf zal een radiografisch onderzoek gebeurenwanneer er een caecale conduit (= maken van eenappendix, wanneer deze niet meer aanwezig is) isaangelegd.AppendicostomieCaecale conduit6 UZ leuven

APPENDICOSTOMIEzorg van de appendicostomieHet aanleren van de techniek van spoelen zal op de afdelinggebeuren door de verpleegkundigen. Wanneer u thuis bent,kan er beroep gedaan worden op de thuisgezondheidszorgindien u de techniek niet zelf kan uitvoeren.DE EERSTE 4 WEKEN NA DE INGREEPDe eerste 4 weken na de ingreep blijft de sondeaanwezig.Via een irrigatiereservoir of door het gebruik vaninjectiespuiten van 50 of 100 ml kan 400 ml irrigatievloeistofingebracht worden. De irrigatievloeistof bestaat uit lauwkraantjeswater. In geval van chronische obstipatie (=verstopping) kan op voorschrift van de geneesheerparaffineolie toegevoegd worden aan de irrigatievloeistofmet een verdeling van 1 deel paraffineolie op 10 delenwater.De werkwijze:• neem plaats op het toilet.• verwijder de afsluitplug van de katheter.• sluit het irrigatiereservoir aan op de katheter of maakgebruik van de injectiespuiten gevuld met water.• start de irrigatie of spuit het water door middel vande injectiespuiten via de katheter, tot alle vloeistof istoegediend. Om een goed resultaat te bekomen,wordt de irrigatievloeistof in minder dan 5 miningebracht.• blijf tenminste 30 min op het toilet zitten.• ontkoppel het irrigatiereservoir.• sluit af met de sluitplug.7 UZ leuven

APPENDICOSTOMIE4 WEKEN NA DE INGREEPTen laatste 4 weken na de ingreep zal de katheterweggenomen worden. De opening ter hoogte van debuikwand kan afgedekt worden met een kompres, een minizakje of niets. Vanaf nu zal de katheter ingebracht wordenop het moment dat u de spoeling wenst uit te voeren. Spoelliefst ’s ochtends op een vast tijdstip, om een pseudo –continentie van een volledige dag te hebben (vb. na hetontbijt).De werkwijze:• neem plaats op het toilet.• op de katheter wordt een glijmiddel (vb. Carbogel,vaseline) aangebracht.• breng de katheter in de opening in.• start de irrigatie of spuit het water door middel vande injectiespuiten via de katheter, tot alle vloeistof istoegediend (400 ml vloeistof). Om een goedresultaat te bekomen, wordt de irrigatievloeistof inminder dan 5 min ingebracht.• blijf tenminste 30 min op het toilet zitten.• ontkoppel het irrigatiereservoir.• verwijder de katheter.• plaats een kompres of een mini zakje op de opening.De katheter wordt na de spoeling met “Hac 3,5% in water”doorgespoeld en nadien droog bewaard. Na ongeveer 2weken kan de katheter vernieuwd worden.8 UZ leuven

APPENDICOSTOMIEHET MATERIAAL• Katheter type verblijfsonde chr. 10 of 12 of eenvrouwensonde chr. 10 of 12.• Irrigatiereservoir of meerdere injectiespuiten van 50of 100 ml• Vaseline of Carbogel.• Kompres of minizakje• Flesje HAC 3,5% in waterHet materiaal wordt op voorschrift van de arts aangekochtbij een apotheek.problemenEnkele problemen die kunnen voorkomen zijn: ”het nietof slecht inlopen van de irrigatievloeistof, terugvloei uit destoma opening en onvoldoende of geen evacuatie van destoelgang en water”.Indien u één van deze problemen heeft, kan u steedsberoep doen op een gespecialiseerde verpleegkundige ofuw behandelende geneesheer.Van den Bosch Anita, via het nummer 016-344850 ofvia het secretariaat abdominale heelkunde 016-344265.Indien u de behandelende arts wenst te contacteren kan ditvia het secretariaat abdominale heelkunde.9 UZ leuven

APPENDICOSTOMIE© 2003 Universitaire Ziekenhuizen LeuvenNiets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaargemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilmof op welke andere wijze ook, zonder voorafgaandeschriftelijke toestemming van de Directie van deUniversitaire Ziekenhuizen Leuven.No part of this book may be reproduced in any form bymicrofilm or other means without permission in writing fromthe Direction of the University Hospitals Leuven.VERANTWOORDELIJKE UITGEVER:Dienst CommunicatieUniversitaire Ziekenhuizen LeuvenHerestraat 49, 3000 Leuventel. 016344900REALISATIE:Het medisch – en verpleegkundig team van de dienstAbdominale Heelkunde November 200311 UZ leuven