VeRA.pdf - Brandweer Nederland

Veiligheidsregio Referentie ArchitectuurSamenwerking door samenhang

VoorwoordGraag laten wij u kennismaken met VeRA: de Veiligheidsregio Referentie Architectuur. Veiligheidsregio’s zijn relatief jonge organisaties, nog sterkin ontwikkeling, die veel in ketens werken. Dat betekent veel uitdagingen en zoektochten, zeker ook op het gebied van informatiemanagement.Informatiemanagers uit diverse veiligheidsregio’s hebben ingezien dat het goed is om een gezamenlijk vertrekpunt te beschrijven, om zo desamenwerking en informatiedeling binnen en tussen veiligheidsregio’s en haar partners in te richten en te verbeteren. Deze eerste versie vande VeRA vormt hiervoor een goede basis. Wij zijn ervan overtuigd dat de VeRA de veiligheidsregio’s gaat helpen bij het optimaliseren van huninformatiehuishouding, zowel in het dagelijks werk als in crisissituaties.Onze grote dank gaat uit naar het kernteam dat veel tijd en energie heeft gestoken in de VeRA 1.0:Bart den Dulk, Veiligheidsregio HaaglandenSandra McEwan-Verver, Veiligheidsregio Noord- en Oost-GelderlandRob Peters, Veiligheidsregio KennemerlandEurydice van Vliet, Veiligheidsregio Brabant-ZuidoostDaarnaast willen wij iedereen bedanken die op welke manier dan ook een bijdrage heeft geleverd, via workshops, in discussies en bij de uitwerking vande hoofdstukken, in redactie en vormgeving. Dit is een product dat door de veiligheidsregio’s samen is gemaakt en daar zijn wij trots op.Een bijzonder woord van dank gaat uit naar Guido Bayens die in een aantal workshops de groep op het goede pad heeft gezet om tot dit concreteresultaat te komen.Wij hebben goede hoop dat we de VeRA de komende jaren volwassen zien worden en dat we de kennis en ervaring die zij biedt praktisch zullentoepassen in de veiligheidswereld. Wij dragen de VeRA in ieder geval een heel warm hart toe.Frans Schippers, Brandweer Nederland, Portefeuillehouder InformatiemanagementAart Schoenmaker, GHOR Nederland, Portefeuillehouder Informatievoorziening

InhoudsopgaveVoorwoord 3Inhoudsopgave 41 Inleiding 61.1 Veiligheidsregio’s en informatievoorziening 61.2 De VeRA als gezamenlijk vertrekpunt 61.3 De VeRA in groter verband 71.4 De architectuurproducten van de VeRA 81.5 De VeRA producten 81.5.1 Principes 91.5.2 Bedrijfsfunctiemodel 91.5.3 Applicatieve functies 101.6 Leeswijzer 112 Visie en principes 122.1 Van eilandautomatisering naar informatiedeling 132.2 Visie op architectuur 152.3 IBV-principes in VeRA 1.0 153 Bedrijfsfuncties 183.1 Inleiding 183.2 Onderscheid bedrijfsfunctie en bedrijfsproces 183.3 Domeinen 193.4 Definities bedrijfsfuncties 213.4.1 Klantcontacten 213.4.2 Besturende functies 213.4.3 Primaire functies 223.4.4 Secundaire functies 234 Applicatieve functies 244.1 Inleiding 244.2 De applicatieve functies 244.2.1 Klantcontactfuncties 244.2.2 Besturende functies 274.2.3 Primaire functies 274.2.4 Secundaire functies 284.2.5 Generieke functies 294.3 Data 295 Toekomstige ontwikkelingen 315.1 Het gegevenslandschap 315.2 Basisregistraties en kernregistraties 315.3 Koppelvlakken 315.4 Semantiek 325.5 Standaardisatie 325.6 Veiligheid en beveiliging 325.7 Privacy 32Bijlage A: wettelijke taken en bevoegdheden veiligheidsregio’s 33Afkortingen 33Een woord van dank 34

Inleiding1 Inleiding1.1 Veiligheidsregio’s en informatievoorzieningNederland heeft 25 veiligheidsregio’s waarin brandweer en GHOR(Geneeskundige Hulp bij Ongevallen in de Regio) met partners alspolitie en gemeenten samenwerken aan het voorkomen en bestrijdenvan incidenten en rampen. In het verleden coördineerde een kleineorganisatie de crisisbeheersing in samenwerking met gemeentelijkebrandweerkorpsen. Op 1 oktober 2010 is de Wet veiligheidsregio’s(Wvr, 2010) van kracht geworden. In de wet zijn onder meer debestuurlijke inbedding en de basisvereisten voor de organisatie vande hulpverleningsdiensten opgenomen, de taken van het bestuurvan een veiligheidsregio, de minimumeisen voor hulpverleners als deregionale brandweer en geneeskundige diensten en het materieel datze gebruiken. De veiligheidsregio wordt georganiseerd als verlengdlokaal bestuur. Personeel, taken en budgetten worden overgeheveldvan gemeenten naar de veiligheidsregio’s, die de primaire enondersteunende processen regionaal moeten organiseren.Informatievoorziening is een belangrijk aspect voor de veiligheidsregio’s,zowel in het dagelijks werk (‘koud’) als in crisissituaties (‘warm’).Informatie is nodig bij het adviseren over vergunningen, bij het betalenvan salarissen, bij het maken van roosters voor operationeel personeel,bij het bestrijden van een brand etc. Iedere veiligheidsregio heeft deuitdaging de gemeentelijk georganiseerde informatiehuishoudingom te vormen tot een regionale, geoliede machine die de interneprocessen en de relaties met ketenpartners optimaal ondersteunt.Intussen is de omgeving ook in beweging: er vindt aggregatieplaats van meldkamers, regio’s moeten verplicht aansluiten opbasisregistraties en er zijn landelijke projecten die invloed hebbenop de interne informatievoorziening. Intern moeten kernregistratiesingericht worden: gegevensbronnen die door meerdere processen ensystemen kunnen worden gebruikt. Op bestuurlijk niveau groeit deaandacht voor informatievoorziening en uit meerdere rapportagesblijkt dat dit aspect bij de veiligheidsregio’s nog onvoldoende op ordeis. Informatiemanagers van de veiligheidsregio’s voelen door al dezeontwikkelingen de behoefte om samen te werken aan een basis vooralle regio’s en daarmee is de VeRA geboren.1.2 De VeRA als gezamenlijk vertrekpuntDe VeRA is de referentiearchitectuur voor de veiligheidsregio’s. Eenreferentiearchitectuur is een beproefd instrument om samenhang aante brengen in de informatiehuishouding van een overheidssector enmogelijke samenwerking vorm te geven. De VeRA geeft regio’s eenrichtlijn voor de inrichting van de integrale informatiehuishouding ophet niveau van de administratieve organisatie, de koude voorbereidingvan inzet van hulpverlening en voor de opgeschaalde crisisbeheersingbinnen een veiligheidsregio. Maar het geeft ook een richtlijn op hetniveau van de landelijke voorzieningen, zodat optimale informatiedelingkan plaatsvinden. Zonder informatiedeling kan de veiligheidsregio haarinwoners niet goed tegen risico’s beschermen.De voornaamste doelstelling van de VeRA is het benoemen vangenerieke elementen in de informatiehuishouding van veiligheidsregio’s.Omdat de veiligheidsregio’s erg van elkaar verschillen quainrichting en fase van regionalisering, richt de VeRA zich juist opde gemeenschappelijke kenmerken, principes en uitgangspunten.Via ‘praatplaten’ helpt de VeRA beslissers op het gebied vaninformatiemanagement, informatiemanagers, architecten en inhoudelijkspecialisten om het gesprek aan te gaan. De VeRA richt zichnadrukkelijk op deze eerste twee groepen betrokkenen.Informatiemanagers en –architecten in veiligheidsregio’s kunnen deVeRA als basis gebruiken om intern een bedrijfsreferentiearchitectuur opte stellen (zie 1.3). Dit helpt bij het standaardiseren van initiatieven ophet gebied van informatiearchitectuur binnen de veiligheidsregio’s, watsamenwerking vereenvoudigt.Concreet kunnen veiligheidsregio’s de VeRA toepassen bij het:– Vormgeven van samenwerking tussen veiligheidsregio’s;– Inrichten van informatie-uitwisseling met ketenpartners;– Bediscussiëren van informatieketens in de organisatie;– Inrichten van het gebruik van basisregistraties;– Kiezen van sectorale of regionale oplossingen voorinformatievoorzieningen;– Kiezen van landelijke voorzieningen;– Aanschaffen van software;– Opstellen van bestekken voor aanbestedingen;– Opstellen of geven van opleidingen rondom informatiemanagement;– Indelen van beheertaken.De VeRA omvat brandweer en GHOR, de bijbehorende meldkamersen de ondersteunende afdelingen. De politie is een ketenpartner vande veiligheidsregio’s en daarom geen onderdeel van VeRA. Ook deGGD is geen onderdeel van deze versie van VeRA: we zien dat de GGDorganisatorisch op verschillende wijzen samenwerkt met de GHOR,maar in het merendeel van de regio’s in de vorm van een ketenpartner.In toekomstige versies zullen de relaties met ketenpartners verderworden uitgewerkt.1.3 De VeRA in groter verbandDe VeRA is een uitwerking van de Nederlandse Overheid ReferentieArchitectuur, NORA. De NORA bevat inrichtingsprincipes, modellen enstandaarden voor het ontwerp en de inrichting van de elektronischeoverheid. Het accent ligt daarbij op het mogelijk maken vansamenwerking tussen overheidsorganisaties in ketens en netwerken.Onder de NORA bestaan een aantal sectorale referentiearchitecturen,zoals de MARIJ (rijksoverheid), PETRA (provincies), GEMMA (gemeenten)en WILMA (waterschappen). VeRA hoort vanaf nu ook in dit rijtje thuis.De sectorale referentiearchitecturen zijn landelijke referentiemodellenwaarin de generieke aspecten van een bepaalde sector beschrevenworden en die de basis vormen voor eigen bedrijfsarchitecturen.Als een organisatie werkt onder architectuur, dan wordt per projecteen Projectstartarchitectuur (PSA) opgesteld die is afgeleid van debedrijfsreferentiearchitectuur.INTERNATIONALE STANDAARDENEUROPEAN INTEROPERABILITY FRAMEWORKFiguur 1.1. Hiërarchie van architecturenNEDERLANDSE OVERHEID REFERENTIEARCHITECTUUR (NORA)SECTORALE REFERENTIEARCHTECTUUR(MARIJ, PETRA, GEMMA, WILMA, VeRA)BEDRIJFSREFERENTIEARCHITECTUURPROJECT STARTARCHITECTUUR6 7

InleidingInleiding1.4 De architectuurproducten van de VeRAAls verfijning van NORA gebruikt VeRA hetzelfde architectuurraamwerkOrganisaties werken met elkaar samen op basis van afspraken. Hetmoet daarom duidelijk zijn welke functie iedere organisatie heeft als– Beter: verbeteren prestatievermogen van de veiligheidssector doorde juiste informatie op de juiste tijd bij de juiste gebruiker te krijgen;als NORA, zie figuur 1.2.onderdeel van de samenwerkende overheid. De diensten en productendie organisaties aan burgers en bedrijven leveren, zijn het resultaat vanActoren Wat Hoe– Robuust: informatievoorzieningen robuust juist bij rampen en crises;informatie-uitwisseling en communicatie mogen dan niet uitvallen;Het raamwerk heeft drie architectuurlagen: Bedrijfsarchitectuur,Informatiearchitectuur en Technische architectuur. Er zijn ook driede samenwerking tussen organisaties (en van afdelingen). Diensten zijnhet resultaat van bedrijfsprocessen.BedrijfsarchitectuurOrganisatieDiensten,productenProcessen– Beheersbaar: (ICT-voorzieningen) implementeren in kleinere delen(modules); geen grand designs, grote masterplannen of grote ICT-kolommen:– Wie neemt actie: organisaties, informatieverwerkers (personen enMedewerkers voeren werkprocessen uit met behulp van applicaties.InformatiearchitectuurMedewerkers,applicatiesBerichten,gegevensInformatieuitwisselingsystemen die nauwelijks te beheersen zijn;– Goedkoper: gezamenlijk gebruik van informatievoorzieningen; nietapplicaties) en machines/computers;Berichten met gegevens zijn de (elektronische) documenten die insteeds het wiel opnieuw uitvinden, maak gebruik van wat anderen– Wat wordt geleverd: diensten, berichten, gegevens;– Hoe gebeurt dit: processen, communicatie, integratie en netwerk.het kader van dienst- en serviceverlening worden uitgewisseld tussenmedewerkers via applicaties. Informatie-uitwisseling vindt plaats metTechnischearchitectuurTechnischecomponentenDataopslagNetwerkal hebben ontwikkeld, eventueel door ze aan te passen aan deeigen situatie in plaats van dat ieder voor zich alles zelf ontwikkelt.behulp van applicaties.De twee generieke dimensies Beheer en Beveiliging & Privacy hebbenBij het Informatiebeleid Veiligheid hoort een manifest met dertigeffect op alle lagen.Technische componenten zijn machines of platforms waarop de applicatiesprincipes, opgedeeld in de volgende categorieën: organisatie & bestuur,Service Gerichte ArchitectuurBeveiliging & PrivacyBeheeren databases draaien. Gestructureerde data wordt opgeslagen in databasesen ongestructureerde gegevens in een digitaal archief. Het netwerkverzorgt het fysieke transport van de berichten, informatie en data. Beheer,beveiliging en privacy hebben invloed op alle genoemde aspecten.Deze producten komen hierna en in de volgende hoofdstukkenuitgebreid aan bod.juridisch, financieel, beheersmatig, informatiekundig en technisch.In deze versie van VeRA wordt een start gemaakt met het benoemenvan principes voor de informatiehuishouding van een veiligheidsregio,BedrijfsarchitectuurActoren Wat HoeOrganisatieDiensten,productenProcessen1.5 De VeRA productenDe architectuurproducten in deze eerste versie van de VeRA hebben1.5.1 PrincipesPrincipes zijn richtinggevende afspraken over de wijze waarop degewenste situatie bereikt kan worden. Het is de bedoeling dat demet de principes uit NORA en IBV als leidraad.1.5.2 BedrijfsfunctiemodelHet bedrijfsfunctiemodel is een inrichtingsonafhankelijke beschrijvingInformatiearchitectuurMedewerkers,applicatiesBerichten,gegevensInformatieuitwisselingde focus op de eerste kolom, het biedt inzicht in de ‘wie’-vraag: welkeorganisatievormen en bijbehorende informatieverwerkers nemen actie?mensen die zich bezighouden met de organisatie-inrichting zich aandeze principes houden. Binnen de NORA zijn veel principes opgesteldvan de taakgebieden (bedrijfsfuncties) van een veiligheidsregiodie toegevoegde waarde leveren aan de omgeving en intern aanTechnischearchitectuurTechnischecomponentenDataopslagNetwerkVeRA 1.0 levert de volgende producten op:1 Een set basisprincipes voor het inrichten van de informatieomgevingvan de veiligheidsregio;die te maken hebben met diensten en interoperabiliteit. Dit sluitaan bij het doel van de NORA: stimuleren van samenwerking tussenoverheidsorganisaties.de onderdelen van de veiligheidsregio zelf. Het model geeft dekernactiviteiten van de veiligheidsregio weer. Het zegt niet hoe detoegevoegde waarde gerealiseerd wordt, bijvoorbeeld via welke2 Een bedrijfsfunctiemodel voor de veiligheidsregio in deprocessen, door welke organisatieonderdelen en met welke systemen.bedrijfsarchitectuurlaag;In 2009 heeft het ministerie van Binnenlandse Zaken enHierdoor is het bedrijfsfunctiemodel een behoorlijk stabiele afspiegelingFiguur 1.2. Architectuurraamwerk NORA 2.03 Applicatieve functies van de veiligheidsregio in deKoninkrijksrelaties het Informatiebeleid Veiligheid (IBV) opgesteld.van de organisatie. Organogrammen en processen wijzigen met groteinformatiearchitectuurlaag.Daarin zijn de volgende doelen geformuleerd:regelmaat, bedrijfsfuncties in mindere mate.89

InleidingInleidingHet bedrijfsfunctiemodel is een soort ondergrond waar vervolgensandere aspecten opgelegd worden, zoals processen, applicaties enprojecten. Figuur 1.3 toont het bedrijfsfunctiemodel als spin in het webvoor andere architectuurproducten.ServicesBesturingsmodelApplicatielandschapOrganogramBedrijfsfunctiemodelDe WILMA beschrijft ook nog het volgende belangrijke aspect vanbedrijfsfuncties:Door in kaart te brengen welke informatie bedrijfsfuncties vanelkaar nodig hebben, is het mogelijk om goede afspraken te makenover informatie-uitwisseling en wordt inzichtelijk wat kerngegevenszijn. De koppelvlakken tussen de bedrijfsfuncties geven aan welkeinformatie functieoverschrijdend is en waarover dus afsprakengemaakt moeten worden rond het delen van informatie. Zo geeft hetbedrijfsfunctiemodel focus aan de discussies over informatie-uitwisselingen kernregistraties.Het bedrijfsfunctiemodel is het beginpunt geweest voor een analysevan de applicatieve functies van veiligheidsregio’s. Dit heeft eenapplicatielandschap opgeleverd dat veiligheidsregio’s kunnen leggennaast hun eigen landschap. Blijkt daar dat meerdere applicaties éénapplicatieve functie afdekken, dan is applicatiesanering een optie. Zijner gaten zichtbaar, dan is er mogelijk een (latente) behoefte van deorganisatie niet ingevuld.De applicatieve functies geven ook (ont)koppelpunten van applicatiesaan, ze maken zichtbaar waar koppelvlakken liggen.InformatiedomeinenFunctiegebouwProcesmodelRollenFiguur 1.3. Bedrijfsfunctiemodel als spin in het web. Bron: G. Bayens, Bedrijfsarchitectuur, werkenaan een samenhangende bedrijfsinrichting (2009).Bedrijfsfuncties zorgen voor een logische opdeling van activiteitenbinnen een organisatie, waarbij zij zichzelf kunnen inrichten zonderdaarbij afhankelijk te zijn van andere bedrijfsfuncties. Bedrijfsfunctieszijn ontkoppelbaar waardoor er flexibiliteit ontstaat in de inrichting vande organisatie. Hierbij is het belangrijk dat de verantwoordelijkhedenper bedrijfsfunctie eenduidig belegd worden en ‘applicaties niet overde grenzen van bedrijfsfuncties heen werken’. Bedrijfsfuncties kunnendoor hun eigenschap dat ze ontkoppelbaar zijn ook helpen bij hetbeantwoorden van in- en outsourcingsvraagstukken.Bedrijfsfuncties leggen de basis voor het maken van afspraken overinformatie-uitwisseling. Standaardisatie maakt de samenwerking binnenen tussen veiligheidsregio’s mogelijk. Zo draagt de VeRA bij aan één vande belangrijkste speerpunten van de veiligheidsregio’s: informatie delen.1.5.3 Applicatieve functiesEen applicatieve functie is een zelfstandige eenheid functionaliteit.Het modulaire karakter is belangrijk: een applicatieve functie is eenafgebakend geheel aan functionaliteiten, dat als zodanig vervangenkan worden. De kracht van applicatieve functies is dat specifiekeen generieke functionaliteiten apart benoemd worden. De meestesoftware biedt specifieke en generieke functionaliteit in één pakketaan (bijvoorbeeld workflow en document management in een pakketvoor het afhandelen van vergunningsaanvragen). Het risico dat bijde aanschaf van dergelijke software overlap in functionaliteit inde organisatie ontstaat is reëel. Ook bestaat de kans dat hetzelfdegegeven op meerdere plekken ingevoerd en beheerd moet worden. Hetdefiniëren van applicatieve functies is een eerste stap in het ontwarrenvan de ‘spaghettistructuur’ aan applicaties in een organisatie.1.6 LeeswijzerDe VeRA 1.0 bestaat uit vijf hoofdstukken. Hoofdstuk 2 beschrijft deprincipes die tot nu toe vastgesteld zijn binnen VeRA 1.0. In hoofdstuk 3worden de bedrijfsfuncties beschreven die binnen de veiligheidsregio’sonderkend kunnen worden. Hoofdstuk 4 geeft een beschrijving van dehierbij behorende applicatiecomponenten. Tot slot worden in hoofdstuk 5de vervolgstappen beschreven: welke ambities hebben de opstellers vanVeRA 1.0 nog; welke volgende stappen dienen in elk geval nog genomente worden.1011

Visie en principes2 Visie en principesdie door gemeentelijke brandweerkorpsen werden gebruikt en bij deovergang naar de veiligheidsregio zijn ‘meegenomen’.EilandautomatiseringInformatiedeling2.1 Van eilandautomatiseringnaar informatiedelingBij veel veiligheidsregio’s is elke applicatie als een eiland, met eigenHoe het beter kan: InformatiedelingInformatiedeling betekent dat een gebruiker precies die informatieoverzichtelijk gepresenteerd ziet die hij nodig heeft voor zijn werk.Zonder dat de gebruiker het merkt worden gegevens uit meerderegegevensopslag en met een eigen gebruikersinterface. De gebruikersinterfaceszijn ontworpen voor mensen die ze vaak gebruiken en missen devanzelfsprekendheid die incidentele gebruikers nodig hebben om ermeeoverweg te kunnen. Koppelingen tussen de applicaties zijn vaak één-op-gegevensbronnen opgehaald en weergegeven. Een goed voorbeeld vaninformatiedeling is een informatie-infrastructuur zoals Google Earth,waarbij de gebruiker zelf kan aangeven welke informatie hij op een kaartgepresenteerd wil zien. De complexiteit van de software kan beperkt blijvenfromage!kaas!cheese!kaas!fromage!cheese!één opgezet en dragen alleen gegevens over, niet hun betekenis of eendoor gebruik te maken van webservices die voldoen aan standaarden.kwaliteitsaanduiding. Er is geen terugkoppeling als de geboden gegevensEen analogieEen analogiefoutief blijken te zijn. Stuurinformatie is overwegend een bijproduct vanDe presenterende applicatie kan heel eenvoudig worden gehoudenDe verschillen tussen eilandautomatisering, informatiedelingBij informatiedeling kan je gewoon naar je eigen kaaswinkelde individuele applicaties en bestaat dus ook uit eilanden. We sprekenindien de applicatie niet alleen de informatie overdraagt, maar daarbijen geüniformeerde informatiedeling kunnen worden uitgelegdgaan en daar allerlei soorten kaas kopen. Je hoeft niet dehier van eilandautomatisering.ook vertelt hoe de informatie gepresenteerd moet worden. Dat isdoor middel van een analogie: het kopen van kaas.gewoonten van het land van herkomst van de kaas te kennen,hoe het werkt in de nieuwe standaard voor overheid-IT: webservices,je wordt altijd op dezelfde manier bediend, ongeacht welkeEilandautomatisering stimuleert informatiedeling in en tussenconform de landelijke koppelvlakstandaard.Bij eilandautomatisering moet je voor elke soort kaas naarkazen je koopt.veiligheidsregio’s niet. Informatie kan alleen gedeeld worden dooreen daarin gespecialiseerde winkel. De winkels liggen op eenMaar de informatie op de verpakking is in de taal en conformapplicaties voor anderen open te stellen of door (vaak dure maatwerk)Bij informatiedeling heeft de bronhouder een spilpositie: iedereen dieafstand van elkaar en elke winkel heeft zijn eigen taal ende gewoontes van het land van herkomst. Als je dat nietkoppelingen tussen applicaties te bouwen. Hierbij neemt dezijn gegevens gebruikt moet deze bij hem ophalen. Constateert iemandgewoontes. Eigenlijk hebben de winkels niets met elkaar tebegrijpt heb je pech. En als je het wel begrijpt, dan kan je nogcomplexiteit snel toe als er meer partijen betrokken raken. Vaak leideneen fout of een afwijking, dan moet die dat melden aan de bronhoudermaken.geen producten vergelijken, want op de Nederlandse kaas staatdeze obstakels ertoe dat gegevens uiteindelijk opnieuw ingevoerddie vervolgens zorgvuldig hiermee moet omgaan. De bronhouder moethet vetpercentage, op de Engelse de streek en op de Franse deworden in verschillende applicaties. Daarbij kennen de afnemers dezorgen dat de informatie die hij levert bruikbaar is voor afnemers, zowelstreek en op welke kant van de heuvel de koeien grazen.kwaliteit van de informatie vaak niet en is het melden van fouten bij deinhoudelijk als technisch. Een voorbeeld van een bronhouder is debron (terugkoppeling) vaak niet ingericht.afdeling HRM die vaak het beheer voert over de personeelsgegevens dieEilandautomatisering is het logische gevolg van de manier waarop veelop veel plaatsen binnen de veiligheidsregio worden gebruikt, zoals bijop alle bronnen van bluswater in een gebied en die vervolgens op eenmeegeven met de gegevens, zodat de afnemer zelf een oordeel over desoftware is aangeschaft: een afdeling heeft een wens en zoekt softwarehet maken van het rooster.kaart te tonen. De presenterende applicatie moet kunnen herkennenkwaliteit kan vormen (actualiteit, nauwkeurigheid).die daar zo goed mogelijk bij aansluit. Hierbij wordt vaak onvoldoendeof een gegeven een bluswaterbron is en zo ja, waar deze zich bevindt.rekening gehouden met de informatievoorziening van de organisatieAfnemende applicaties presenteren de opgehaalde gegevens, eventueelStandaardisatie moet zorgen dat ondubbelzinnig duidelijk is hoe deAls een applicatie gekoppeld is met een andere en er wijzigt iets inals geheel. Bij de veiligheidsregio’s is dit heel herkenbaar bij applicatiesgefilterd en gesorteerd. Het kan bijvoorbeeld belangrijk zijn te filterenapplicatie dit moet doen. De bronhouder moet kwaliteitsaanduidingende programmatuur, dan is de kans groot dat de andere applicatie of1213

Visie en principesVisie en principesde koppeling ook gewijzigd moet worden. Een groot voordeel vangegevenskoppelingen is dat de betrokken applicaties kunnen wijzigenGeüniformeerdeinformatiedeling2.2 Visie op architectuurDe VeRA gaat uit van de volgende visie op architectuur: Architectuur– Informatie moet worden uitgewisseld, tenzij…: vrijeuitwisselbaarheid van gegevens en kennis ligt aan de basiszonder elkaar ‘last’ te bezorgen, zolang de koppeling maar ongewijzigddient om:van een crisisbeheersingsorganisatie. De informatieorganisatieblijft.dient hier zoveel mogelijk in te faciliteren. Dit uitwisselen vanDe informatievoorzieningen van de veiligheidsregio in samenhanginformatie is belangrijk binnen de verschillende kolommen van éénInformatiedeling ondersteunt samenwerking in en tussen regio’s en hunte laten werken voor de verschillende kolommen en situatiesveiligheidsregio, maar ook tussen de verschillende veiligheidsregio’spartners. De veiligheidsregio kan informatie, zoals actuele operationele(administratief, warm en koud) om zo samenwerking binnen deen met andere ketenpartners. Dit is mogelijk door het gebruik vaninformatie, delen met elke partner die webservices conform deoverheidsstandaarden toepast. Als meer partijen aansluiten neemt deNederlandsekaas!eigen veiligheidsregio, tussen veiligheidsregio’s en met ketenpartnerste faciliteren.open standaarden. Ook het beheer van metadata krijgt hier eenprominente rol: houden we hier cheese, kaas of fromage bij?;complexiteit niet toe; de architectuur geeft deze flexibiliteit. Het maaktFranse kaas!daarbij niet uit of de partijen dezelfde applicaties gebruiken, als er maarEngelse kaas!Deze visie wordt ondersteund door een aantal architectuurprincipes;– Zorg voor systemen die in alle omstandigheden bruikbaarovereenstemming over de gegevens is.deze worden in de volgende paragraaf beschreven.zijn: de veiligheidspartners moeten onder normale en bijzondereEen analogieomstandigheden (crisisbeheersing) dezelfde systemen gebruikenEr worden in toenemende mate eisen gesteld aan bedrijfsvoering enhulpverlening. Deze eisen worden ondersteund doordat de medewerkersBij geüniformeerde informatiedeling is ook de informatie overde kaas geüniformeerd. Van elke kaas is het vetpercentage en2.3 IBV-principes in VeRA 1.0om te zorgen dat zij voldoende ervaring ermee hebben. Ditprincipe betekent dat dezelfde informatiesystemen zowel in koudetoegang tot meer informatie krijgen, terwijl de kwaliteit van dezede streek weergegeven. Op welke kant van de heuvel de FranseBinnen de NORA is een groot aantal principes opgesteld met alsals warme situaties gebruikt moeten worden. Dit zal leiden totinformatie beter geborgd is en inzichtelijker is. Dat geldt voor zowel dekoeien grazen is niet meer te achterhalen. Dat vinden wij nietfocus diensten en interoperabiliteit. Het ministerie van Binnenlandseketenintegratie tussen administratie, preparatie en crisisbeheersing.bedrijfsvoering zelf als de sturing daarvan. De initiële kosten wordenerg, wij hebben met elkaar afgesproken dat deze informatie nietZaken en Koninkrijksrelaties heeft hierop voortgeborduurd met hetEen belangrijk randvoorwaarde voor ketenintegratie is debeheersbaar gehouden omdat er minder afspraken gemaakt hoeven tenodig is.Informatiebeleid Veiligheid (IBV). Met dit informatiebeleid wordtmogelijkheid om gegevens uit te wisselen tussen administratieve-worden en omdat deze afspraken relatief eenvoudig kunnen zijn. Degestreefd naar een betere informatievoorziening voor individueelen geografische gegevensbronnen;terugkerende kosten zijn lager omdat de meeste aanpassingen van deen gemeenschappelijk optreden van veiligheidspartners. Bij hetapplicaties van partners geen aanpassing van eigen applicaties vergt.Informatiebeleid Veiligheid hoort een manifest met dertig principes,– Gebruik gemeenschappelijke systemen: indien functionaliteit,opgedeeld in de volgende categorieën: organisatie & bestuur,beveiliging en kosten gelijkwaardig zijn, verdient het de aanbevelingInformatiedeling is het logische gevolg van de verandering van focuseenvoudige selecties en ordening. In de huidige situatie zien we datjuridisch, financieel, beheersmatig, informatiekundig en technisch.om zoveel mogelijk gemeenschappelijke systemen te gebruiken.op applicaties naar focus op informatie. Moderne technieken alsbronnen verschillende keuzes maken. Om een voorbeeld te geven,De belangrijkste principes voor VeRA 1.0 staan hierna benoemd enOftewel: bestaande functionaliteit dient zoveel mogelijk hergebruiktwebservices en semantiek dragen hieraan bij. In selectietrajecten krijgenwaterleidingbedrijf A geeft van een brandkraan de XY-coördinatentoegelicht:te worden. Hergebruik van functionaliteit gaat versnippering vanfunctionaliteit en koppelbaarheid evenveel waarde toegekend.en de waterdruk aan, terwijl waterleidingbedrijf B de XY-coördinaten,voorzieningen tegen;de minimale en de maximale waterdruk en de locatie van deGeüniformeerde informatiedelingpompinstallatie levert. Bij geüniformeerde informatiedeling wordenOm informatie te delen wordt de betekenis en de codering vaner afspraken gemaakt over welke informatie op welke wijze wordtde informatie slechts geüniformeerd voor zover dat nodig is voorgedeeld.1415

Visie en principesVisie en principes– Conformeer aan standaarden: de veiligheidspartners kunnenmakkelijker informatie uitwisselen als zij daarbij werken volgensstandaarden. Open standaarden spelen een belangrijke rol inhet verbinden van (modulaire) bedrijfsfuncties en applicatievefuncties. De informatie-uitwisseling en samenwerking verbetertook als veiligheidsregio’s hun werkprocessen, gebruikte termen enprocedures standaardiseren;– Eis hoge beschikbaarheid tijdens buitengewoneomstandigheden: de meeste informatiesystemen worden nietalleen gebruikt onder normale omstandigheden, maar ook inramp- en crisissituaties. Daarom moeten deze bijvoorbeeld ookwerken buiten kantooruren, vanaf niet-traditionele werkplekken(bijvoorbeeld op mobiele apparaten) en bestand zijn tegenonverwachte situaties. Dit principe stelt eisen aan systemen enbeheerafspraken;– IASV is het referentiekader voor te delen informatie eninformatiekwaliteit (in de opgeschaalde situatie): in 2007/2008heeft een werkgroep de Informatie Architectuur Sector Veiligheidopgesteld, de IASV. De IASV is een informatiearchitectuur specifiekvoor de opgeschaalde situatie. Deze informatiearchitectuur isopgesteld om te komen tot een gemeenschappelijke taal bijgemeenschappelijk informatiegebruik. De VeRA heeft een anderescope: hierin worden producten opgeleverd die betrekking hebbenop de bedrijfs- en informatiearchitectuur, op het niveau van deadministratieve organisatie, de koude voorbereiding van inzetvan hulpverlening en opgeschaalde crisisbeheersing binnen eenveiligheidsregio en op het niveau van de landelijke voorzieningen.Bij het opstellen van VeRA is rekening gehouden met de IASV;– Informatie heeft een verantwoordelijke: gemeenschappelijkeinformatie dient een verantwoordelijke te hebben voor deactualiteit, beschikbaarheid, juistheid, tijdigheid en volledigheidvan de informatie. Dit is één van de belangrijkste basisprincipesbinnen de VeRA, namelijk het gebruik van basisregistraties enkernregistraties. Hierbij zijn basisregistraties de dertien landelijkvastgestelde registraties, waarbij er nu of in de toekomst eengebruiksplicht bestaat voor de publiekrechtelijke taken vanoverheidsinstanties. VeRA volgt het principe van basisregistraties:éénmalige opslag, meervoudig gebruik. Dit geldt ook voorkernregistraties, de interne registraties die koude en warmeprocessen verbinden;– Deel alleen oorspronkelijke informatie: informatie moet altijdvan een authentieke bron komen. Alleen informatie die uit deeigen organisatie komt mag doorgegeven te worden. Dit principeonderstreept het belang van het gebruik van basisregistraties enkernregistraties. VeRA 1.0 onderkent de volgende kernregistratiesvoor veiligheidsregio’s:– Incidenten;– Personeel;– Materieel;– Objecten;– Budgetten.– Gebruik open standaarden voor gemeenschappelijkevoorzieningen: de veiligheidspartners maken bij informatieuitwisselinggebruik van open standaarden, vooral in het gevalvan nieuwe informatie-uitwisseling. De standaarden liggen vast oporganisatorisch, semantisch of technisch niveau. De voorkeur voorstandaarden in afnemende volgorde is: internationaal, Europees,intersectoraal en sectoraal. Het Forum en College Standaardisatiepubliceert en onderhoudt een lijst met aanbevolen en verplichteopen standaarden die voor de gehele (semi-) publieke sector vantoepassing is;– Gebruik open source software: bij gelijke geschiktheid gaatde voorkeur uit naar producten gebaseerd op open sourcesoftware. Open source software beperkt vendor lock-in en maaktin het algemeen veel gebruik van open standaarden, waardoorhet informatie-uitwisseling en samenwerking vereenvoudigt.Het gebruiken van open source software in de organisatiestelt wel bepaalde eisen aan het kennisniveau van de eigeninformatieorganisatie;– Verricht nieuwbouw volgens service gerichte architectuur:een servicegerichte architectuur maakt strikt onderscheid tussenfunctionaliteit en gegevensopslag. De architectuurproducten‘Bedrijfsfuncties’ en ‘Applicatieve functies’ in VeRA 1.0ondersteunen dit principe.Bovenstaande principes zijn op redelijk hoog aggregatieniveauweergegeven. De ambitie is om dit in de volgende versie van VeRA verderuit te werken.1617

Bedrijfsfuncties3 Bedrijfsfuncties3.1 InleidingBedrijfsfuncties geven inzicht in wat een veiligheidsregio doet(wat de kerntaken zijn), onafhankelijk van de inrichting ervan. Hetbedrijfsfunctiemodel toont de bedrijfsfuncties in relatie tot elkaar enbiedt daarmee een uitgangspunt voor andere modellen in VeRA. Inhoofdstuk 4 zullen bijvoorbeeld de applicatieve functies (functionaliteitdie door een informatiesysteem kan worden geleverd) wordengerelateerd aan een bedrijfsfunctie. Bedrijfsprocessen verbinden debedrijfsfuncties aan elkaar om een product of een dienst te leveren. Indit hoofdstuk worden de verschillende bedrijfsfuncties beschreven.3.2 Onderscheid bedrijfsfunctie enbedrijfsprocesOrganisaties kunnen enerzijds beschreven worden in bepalendebedrijfsfuncties (inkoop, productie, verkoop) en anderzijds inbedrijfsprocessen gericht op de levering van een product of dienst.Om een product te kunnen leveren wordt allereerst de functie inkoopaangeroepen, vervolgens worden de aangekochte grondstoffen doorde functie productie omgezet in een product. Het product wordtvervolgens verkocht door de functie verkoop. Dit onderscheid wordtook duidelijk wanneer gekeken wordt naar de definitie van het begripbedrijfsfunctie en het begrip bedrijfsproces.De definitie van een bedrijfsfunctie is als volgt:Een bedrijfsfunctie is een aandachtsgebied waaraan hetbedrijf structureel aandacht wil besteden (= energie in wilstoppen, structureel middelen voor wil inzetten) om zijnbedrijfsdoelstelling te realiseren. Een bedrijfsfunctie kan daaromook gezien worden als een groepering van intern gedrag opbasis van een bepaald criterium (bijvoorbeeld plaats (dezelfdeafdeling), communicatie, benodigde competenties, gedeeldebronnen en gedeelde kennis). Een bedrijfsfunctie representeerteen stuk toegevoegde waarde van de organisatie.(bron: ArchiMate® 1.0 Specification, The Open Group)Een bedrijfsfunctie kan dus direct gerelateerd worden aande bedrijfsdoelstelling. Binnen de VeRA is besloten om alsbedrijfsdoelstelling te definiëren: de taken en bevoegdheden dieaan het bestuur van de veiligheidsregio zijn overgedragen in de Wetveiligheidsregio’s (Wvr) 1 die op 1 oktober 2010 in werking is getreden 2 .Bedrijfsfuncties die direct de bedrijfsdoelstelling ondersteunen zijnprimaire bedrijfsfuncties. Bij een bedrijfsfunctie gaat het vooral om het‘wie’.Een bedrijfsproces leidt dus tot de productie van een product of dienst(‘wat’). Bij bedrijfsprocessen gaat het om het ‘hoe’: welke activiteitenworden in welke volgorde ondernomen om tot een product of dienstte komen. Anders gezegd: welke bedrijfsfuncties worden in welkevolgorde (bedrijfsproces) ondernomen om een product of dienst televeren.De definitie van een bedrijfsproces is:Een bedrijfsproces is een eenheid van intern gedrag ofeen verzameling van causaal (volgorde, afhankelijkheid)gerelateerde eenheden van intern gedrag, met als doel eenvoorgedefinieerde verzameling van producten en diensten teproduceren. Een bedrijfsproces kan bestaan uit deelprocessenof activiteiten. Een bedrijfsproces wordt getriggerd (opgestart)door één of meerdere business events (gebeurtenissen) ofandere bedrijfsprocessen.(bron: ArchiMate® 1.0 Specification, The Open Group)BesturingsmatrixProcesmodelKetenprocesDienstOrganisatiemodelProductBedrijfsprocesOrganisatieFunctiehuisDeelproductWerkprocesBedrijfsfunctieOrganisatieonderdeelPersoneleFormatieplaatsfunctieProcesstap/RolMedewerkeractiviteitHandelingIn figuur 3.1 is grafisch weergegeven hoe processen en bedrijfsfunctiesaan elkaar gerelateerd zijn. De essentie is dat een bedrijfsproces één ofmeerdere bedrijfsfuncties aanroept om een product of dienst te leveren.Tevens wordt duidelijk wat de gelaagdheid is van een procesmodel. Ookwordt de samenhang tussen het organisatiemodel en het functiehuisaangegeven. Kortom, dit kan worden gezien als een metamodel vanorganisaties.3.3 DomeinenIn de NORA is een Basisarchitectuur overheidsorganisaties vastgesteld.VeRA maakt hier, als verfijning van de NORA, ook gebruik van.De Basisarchitectuur bestaat uit de volgende domeinen:– Klantcontacten: vaak worden de bedrijfsfuncties in dit domein ookomschreven als de loketten of de kanalen van een organisatie dierelaties met de omgeving onderhouden;– Besturende functies: de bedrijfsfuncties in dit domein gevenweer hoe de organisatie zichzelf richting geeft, zichzelf bijstuurt enzichzelf ontwikkelt;KlantcontactenBesturende functiesPrimaire functiesSecundaire functiesDataFiguur 3.1. Samenhang functies, processen en organisatie (Bedrijfsarchitectuur, werken aan eenFiguur 3.2. Basisarchitectuur raamwerk overheidsorganisaties1 Zie met name artikel 10 van de Wvr2 Bij een wetswijziging moet mogelijk ook VeRA aangepast wordensamenhangende bedrijfsinrichting, G. Bayens e.a.).1819

BedrijfsfunctiesBedrijfsfunctiesKlantcontactenBesturende functiesDataStrategieontwikkelenSturen enorganiserenBedrijfontwikkelenBestuurPrimaire functies (waarde toevoegen)Basisregistraties– Primaire functies: de bedrijfsfuncties in dit domein gaan over hetfeitelijke werk van de organisatie. Deze functies leveren een directe3.4 Definities bedrijfsfunctiesIn onderstaand overzicht worden de definities gegeven van deAdviesaanvraagRisico-analyseAdviseringRisicobeheersingToezicht enhandhavingNetwerkmanagementbijdrage aan de producten en diensten die een organisatie levert.Met andere woorden: deze functies leveren primair de toegevoegdewaarde van de organisatie;– Secundaire functies: hierbij gaat het om de zogenaamdebedrijfsfuncties. Zij staan wederom gegroepeerd per domein conformde Basisarchitectuur overheidsorganisaties.3.4.1 KlantcontactenBurgerPlanningPlanvormingIncidentbeheersingVakbekwaamheidMateriaalbeheerExternegegevensbronnenPIOFACH 3 -functies. Deze bedrijfsfuncties ondersteunen de overigebedrijfsfuncties en kunnen worden gezien als generieke functies diein elke willekeurige organisatie te herkennen zijn;– Meldingintake: het aannemen van meldingen over incidentenen verzoeken voor ondersteuning (zoals medisch transport entechnische ondersteuning);– Data: Naast de domeinen waarbinnen bedrijfsfuncties worden– Adviesaanvraag: een aanvraag voor advies, bijvoorbeeld in hetMelding intakeLeiding en coördinatieOperationeelInformatieManagementMeldingen uitgifteHulpverleningonderkend, is er ook een specifiek domein Data. Het spreekt voorzich dat een bedrijfsfunctie gebruik maakt van gegevens. Sterkernog, de samenwerking tussen bedrijfsfuncties vindt voor eenkader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo,brandveiligheid), een evenement, een crisisplan;– Communicatie: communicatie over risico’s of een crisis.BedrijfSlachtofferzorgNormaliserenEvalueren, lerenEigen kernregistratiesbelangrijk deel plaats door uitwisseling van gegevens. De elementenin dit domein zullen in hoofdstuk 4 nader worden gedefinieerd.Ook zal het belang van dit domein duidelijk worden bij de verdereuitwerking van VeRA.Bijvoorbeeld een rookmelderactie, voorlichting barbecues, hoe tehandelen bij grieppandemie, sluit ramen en deuren, crisis.nl.3.4.2 Besturende functies– Strategie ontwikkelen: Het uitwerken van de meerjarenaanpakInformatiemanagementOverheidsinstellingCommunicatieSecundaire functies (ondersteunen en beheren)OrganisatiePersoneelInternegegevensbronnenDe bedrijfsfuncties die in VeRA worden onderkend, worden in figuur 3.3per genoemd domein gevisualiseerd in het bedrijfsfunctiemodel.Binnen het bedrijfsfunctiemodel van de VeRA zijn de functies vanom de visie en missie te kunnen realiseren (3 tot 5 jaar). Planmatigeen doelgerichte inzet van mensen en middelen. Het vormt de basisvoor het onderzoek naar de behaalde resultaten van het beleiden het bijstellen van dit beleid en omvat ook de evaluatie van hetde Veiligheidsketen 4 (van koud naar warm, met terugkoppeling)gevoerde beleid;Middelen /Algemene zakenopgenomen. Binnen de koude fase Risicobeheersing zijn de schakelsProactie en Preventie samengevoegd. Hiervoor is gekozen omdat– Sturen en organiseren: het verzamelen en analyseren vaninformatie en het formuleren van plannen als gevolg vanInkoopHuisvestinghet onderscheid tussen Proactie en Preventie veel meer inhoudelijk ishet gemaakte meerjarenbeleid, met het oog op het ‘wat’ enFinanciën(advies over c.q. handhaving van de brandveiligheid in de ruimtelijkehet ‘wanneer’ voor de inzet van de primaire processen en deontwikkeling of van fysieke objecten) dan in de bedrijfsfunctie.noodzakelijke ondersteuning;– Bedrijf ontwikkelen: het beoordelen van de primaire processen,de procesprestaties en de effecten hiervan. Input aanleveren voorFiguur 3.3. Bedrijfsfunctiemodel VeRA3 PIOFACH is een acroniem dat alle bedrijfsvoeringselementen omvat: Personeel, Inkoop, Organisatie, Financiën,Automatisering, Communicatie en Huisvesting4 De veiligheidsketen bestaat uit de stappen Proactie, Preventie, Preparatie, Repressie en Nazorghet bijsturen van het beleid en/of primaire proces.2021

BedrijfsfunctiesBedrijfsfuncties3.4.3 Primaire functies3.4.4 Secundaire functies– Risicoanalyse: proactief inventariseren van de risico’s in het– Vakbekwaamheid: opleiden, trainen en oefenen van hulpverleners– Organisatie: beheer van alle organisatorische gegevens,– Inkoop: het specificeren (samen met de klant), selecteren,verzorgingsgebied. Dit kan het regionale risicoprofiel zijn of eenzodat ze op vakkundige wijze hulp kunnen verlenen;waaronder beschrijving van de bedrijfsfuncties, organisatiestructuurcontracteren, bestellen en bewaken van de levering vanrisicoanalyse van objecten met bovengemiddeld risico (risicogevende– Materieelbeheer: alle voor hulpverlening noodzakelijk materieel(organogram), functionele scope van de sectoren en afdelingen,een product of dienst waar uiteindelijk een externe factuuren risico-ontvangende objecten);en materiaal direct inzetbaar gereed houden. Hierbij valt teTVB-schema’s (Taken, Verantwoordelijkheden en Bevoegdheden),tegenover staat. De inkoopfunctie omvat dus meer dan alleen– Advisering: het geven van advies, zoals advies brandveiligheid indenken aan voertuigen, communicatiemiddelen, ademlucht,e.d.;de inkoopafdeling en het inkoopproces. Het betreft de gehelehet kader van de Wabo, advisering vergunningen evenementen,medicijnenkoffers, sigmatenten;– Personeel: beheer van alle gegevens, informatie en kennisorganisatie, die zich bezighoudt met alle aspecten van het inkopen;toetsen van bouwplannen;– Leiding en coördinatie: effectieve aansturing van alle betrokkenover medewerkers, inclusief werving en selectie van nieuwe– Informatiemanagement: het leveren van de– Toezicht en Handhaving: het inspecteren op maatregelendiensten, sleutelfunctionarissen en eenheden. Bij elke inzet is sprakemedewerkers, afvloeiings- en ontslaggerelateerde activiteiten eninformatievoorzieningsdiensten -waaronder het aansluiten van degenomen zoals voorgeschreven in de vergunningverlening of hetvan Leiding en coördinatie, ongeacht de omvang van de inzet ofdiverse andere activiteiten, zoals: training, carrièreplanning, beheerICT-inrichting op de bedrijfsdoelstellingen- en het managementinspecteren of taakorganisaties hun wettelijk voorgeschreven takeneventuele opschaling.functiegebouw, salariëring, e.d.;en beheer van het Informatieplan en alle activiteiten die hieruitnaar behoren uitvoeren;Operationeel informatiemanagement: het verkrijgen van alle voor– Financiën: het management, het beheer, de administratie en devoortkomen. Het ontwerpen, beschrijven en plegen van onderhoud– Netwerkmanagement: het structureel onderhouden en hetde bestrijding van het incident relevante informatie en die actiefcontrole op alle financiële gegevens, processen, transacties enop bedrijfsprocessen en het bewaken van de consistentie met deuitvoeren van de regie op het waarborgen van de continuïteitbeschikbaar stellen. De juiste informatie moet in de juiste vorm enrapportage daarover;administratieve organisatie en de informatiearchitectuur. Beheervan zorg door bewust, systematisch en doelgericht inzetten vanop het juiste moment beschikbaar zijn voor degenen die deze nodig– Middelen / Algemene zaken: de interne verlening van dienstenvan alle gegevens, informatie, kennis, informatieresources ennetwerken van professionals. Bijvoorbeeld: convenanten methebben;en terbeschikkingstelling van faciliteiten en de planning daarvan-middelen (bijv. telefonie, bibliotheek, automatiseringsmiddelennutsbedrijven, afspraken met zorginstellingen;– Hulpverlening: hulp die geboden wordt in het kader van heten het onderhoud daarop, die nodig zijn voor de ondersteuningen -diensten) en de coördinatie, allocatie en gebruik van alle– Planning: het inroosteren van mensen en middelen. Bijvoorbeeld:beheersen van incidenten in de vorm van repressie of het verlenenvan de interne operaties. Ook de ondersteunende aspecten van decommunicatiemiddelen.het maken van een dekkingsplan of een materieelspreidingsplan,van acute zorg. Bijvoorbeeld: bestrijden brand, verzorgen vanjuridische functie vallen hieronder. Dit betreft de kwestie in hoeverrehet inroosteren van piketfunctionarissen;slachtoffers, transport van patiënten;de organisatie voldoet aan wettelijke eisen. Denk hierbij aan– Planvorming: het voorbereiden (prepareren) op hulpverlening– Meldingenuitgifte: het beoordelen van meldingen, het verwerkenbijvoorbeeld de Wet openbaarheid van bestuur, privacywetgeving,en de beheersing van incidenten en crises door het opstellen vanervan en alarmeren van de noodzakelijke disciplines;ARBO, bewaartermijnen, etc.;plannen en procedures. Bijvoorbeeld: bereikbaarheidskaarten,– Slachtofferzorg: verlenen van de eerste fase van de psychosociale– Huisvesting: het faciliteren van de organisatie met diensten enaanvalsplannen, regionale crisisplan, ontruimingsplannen,nazorg;beheer van vastgoed (gebouwen, terreinen), parkeerfaciliteiten,calamiteitenplannen, continuïteitsplannen;– Evalueren, leren: evalueren van incidenten.nutsvoorzieningen (gas, water, licht);2223

Applicatieve functiesKlantcontactenfunctiesBesturende functiesDataStrategieontwikkelenSturen en organiserenManagementinformatieBedrijfontwikkelen4 Applicatieve functies4.1 InleidingHet definiëren van applicatieve functies is één van de eerstestappen bij het opstellen van een informatiearchitectuur. De meesteveiligheidsregio’s hebben nu een applicatielandschap met eenzogenaamde ‘spaghettistructuur’. Op organische wijze zijn er steedsinformatiesysteem (softwarepakket / applicatie) bevat uiteindelijk éénof meerdere applicatieve functies. Iedere veiligheidsregio kan eigeninformatiesystemen aanschaffen (zelf ontwikkelen of aankopen)om invulling te geven aan deze applicatieve functies. Applicatievefuncties zeggen niet welke informatiesystemen een veiligheidsregiomoet aanschaffen, maar wel welke functionaliteit via (delen van)informatiesystemen aanwezig moet zijn. Doordat op deze manierhet applicatielandschap wordt ingericht, is het eenvoudiger om perbedrijfsfunctie de gebruikte informatiesystemen te vervangen of uitBestuurAdviesaanvraagDigitaal loketDigitaliseren ingaandeen uitgaande postPrimaire functies (waarde toevoegen)Risico analyseRisicoinventarisatieen evaluatiePlanningPlanning materiaalen personeelAdviseringBrandmelderregistratieRisicobeheersingZaakregistratie en beheerIncidentbeheersingPlanvormingGIS analyseToezicht enhandhavingNetwerkmanagementMateriaalbeheerMaterieel beheerBeheergeografischeinformatieBasisregistratiesmeer applicaties in gebruik genomen zonder dat is gekeken naareen logisch verband met het gebruik ervan binnen een specifiektoepassingsgebied overeenkomstig een bedrijfsfunctie. Met name bijde regionalisering ontstaan er dubbelingen in functionaliteit omdatindividuele korpsen ieder hun eigen systemen hebben waarmee eenapplicatieve functie wordt ingevuld. Bovendien is er in dit proces vaakslechts in beperkte mate gekeken naar hergebruik van generiekefunctionaliteit en het generiek ter beschikking stellen van gegevens.te besteden overeenkomstig het gekozen veranderpad binnen debedrijfsfunctie.Het verbinden van bedrijfsfuncties gebeurt door het beschrijven vanprocessen. Op dezelfde manier worden applicatieve functies aan elkaarverbonden met informatiestromen (gegevensuitwisseling). Zowel deprocessen als de gegevensuitwisseling komen aan bod in een volgendeversie van de VeRA.BurgerBedrijfMelding intakeRegistratie vanmeldingen en vragenRegistratievakbekwaamheidLeiding en coördinatieOperationeel InformatieManagementBeheer crisisinformatieVakbekwaamheidAdministratieopleidingen enoefeningenMeldingen uitgifteOproepenhulpverleningHulpverleningRegistratieverrichtingenNavigatieKennisbeheerGegevensdefinitieExternegegevensbronnenEigen kernregistratiesDe kracht van het benoemen van applicatieve functies ligt in deontvlechting van de verschillende bedrijfsfuncties en is daarmeede basis voor eenduidig gebruik van functionaliteit, één van de4.2 De applicatieve functiesIn figuur 4.1 zijn de applicatieve functies van veiligheidsregio’s getekendCommunicatieAlarmeren bevolkingSlachtofferzorgSlachtofferregistratieNormaliserenEvalueren, lerenVoice loggingGegevensdistributieInternegegevensbronneninrichtingsprincipes van de NORA. Ook ligt dit aan de basis van eenander inrichtingsprincipe van zowel de NORA als het IBV, namelijk hethergebruik van gegevens.in relatie tot de bedrijfsfuncties (zie hoofdstuk 3) en daarmee in relatietot de domeinen van de Basisarchitectuur overheidsorganisaties. In detekst wordt per functie een definitie gegeven.OverheidsinstellingSociale mediaIntegrale communicatieBusiness procesmanagementSecundaire functies (ondersteunen en beheren)DocumentenrecordmanagementGenererendocumentenRelatiebeheerEen applicatielandschap geeft aan op welke wijze eenapplicatieve functie wordt ingevuld en welke relaties er tussenapplicatieve functies zijn. Een applicatieve functie verbeeldt eensamenhangende set functionaliteit die geleverd dient te worden. Een4.2.1 KlantcontactfunctiesDe klantcontactfuncties zijn de functies waarbij er contact onderhoudenwordt met de burger, bedrijven, andere overheidsinstellingen(ketenpartners) en het bestuur:Content beheerOrganisatieMiddelen /Algemene zakenFinanciënPersoneelPersoneelsregistratieSalarisregistratieTijdregistratieInkoopInformatie managementICT beheerHuisvestingHuisvestingbeheerIdentiteitsbeheerFinanciëleadministratieInkoop- en contactmanagement24Figuur 4.1. De applicatieve functies van de veiligheidsregio25

Applicatieve functiesApplicatieve functiesEen metafoorEen stad bestaat uit wijken, in deze wijken staan vervolgensweer bouwwerken. De manier waarop een stad wordtingedeeld gebeurt zeer doordacht via streekplannen enbestemmingsplannen. Afstanden tussen industriële bebouwingen woonwijken zijn juridisch vastgelegd en moeten gerespecteerdworden. Wie wil er nu ook in zijn tuin zitten terwijl er twintigmeter verderop een fabriek staat te ronken? De mogelijkheden(functionaliteit) die een gebiedsfunctie biedt aan de stad wordtdus ingevuld door het type bouwwerk. Een fabriek, huis ofrecreatiegebied bieden immers andere mogelijkheden aan deinwoners van de stad. Allerlei verschillende soorten bouwwerkendie een woonfunctie hebben, laten complete woonwijkenontstaan. Daar tegenover staan de industrieterreinen waar zichgrote productiebedrijven bevinden en allerlei groothandels. Ookde inwoner van Nederland die van rust, schoonheid, ontspanning– Digitaal loket: functionaliteit voor het digitaal indienenvan verzoeken en aanvragen zoals bijvoorbeeld een adviesbrandveiligheid voor een bouwvergunning;– Digitaliseren ingaande en uitgaande post: functionaliteitwaarmee inkomende en uitgaande informatie geautomatiseerdnaar het gewenste formaat, medium en vorm gebracht kanworden;– Registratie van meldingen en vragen: Functionaliteit voor hetvastleggen van (meestal telefonische) meldingen (waaronder 112)en vragen. Mede door de urgentie van meldingen bij incidenten(brand, ongeval, etc.) is standaard callcenterfunctionaliteit niettoereikend;– Alarmeren bevolking: functionaliteit waarmee de bevolkinggewaarschuwd kan worden voor situaties die de volksgezondheidbedreigen. Een voorbeeld van een systeem waarmee landelijkdergelijke functionaliteit wordt geboden is NL Alert;– Integrale communicatie: functionaliteit waarmee verschillendevormen van communicatie integraal kunnen worden gebruiktzoals instant messaging (chat), aanwezigheidsinformatie, telefonie(inclusief IP telefonie), video conferencing, data sharing, call controlen spraakherkenning (allen real-time) met functionaliteiten alsvoicemail, e-mail, SMS en fax (niet real-time). Deze functionaliteitbiedt gebruikers de mogelijkheid om een bericht te versturenvia één medium en ditzelfde bericht via een ander medium teontvangen. Iemand kan bijvoorbeeld een voicemail ontvangen enkiezen om dit bericht te lezen via e-mail. Deze functionaliteit kanzowel intern als extern (bijvoorbeeld met ketenpartners tijdensopschaling) worden ingezet;– Contentbeheer: functionaliteit die het mogelijk maakt dateenvoudig teksten en media (geluid, afbeelding, video) oftewel‘content’ binnen en buiten de organisatie digitaal kunnen wordengepresenteerd.4.2.3 Primaire functiesPrimaire functies hebben betrekking op het feitelijke werk van deorganisatie. Deze functies leveren een directe bijdrage aan de productenen diensten van een organisatie. Met andere woorden, deze functiesleveren primair de toegevoegde waarde van de organisatie:– Risico-inventarisatie en –evaluatie: functionaliteit waarmeegeïdentificeerde risico’s van objecten, evenementen, etc. kunnenworden geregistreerd en geëvalueerd;– Brandmelderregistratie: functionaliteit waarmee allebrandmelders geregistreerd en beheerd kunnen worden. Defunctionaliteit bevat tevens de mogelijkheid om een trigger vooreen automatische melding te genereren;– Zaakregistratie en –beheer: functionaliteit waarmee gegevens overeen zaak zelf worden vastgelegd en beheerd. Een zaak wordt in hetReferentiemodel Gemeentelijke Basisgegevens Zaken (RGBZ, onderdeelen natuur houdt wordt niet vergeten. Er bestaan mooierecreatiegebieden waar voor iedereen wat wils is. De wandelaar,kampeerder, visser en watersporter, ze komen allemaal aan huntrekken.De functionaliteit die een applicatieve functie biedt kan vergeleken– Sociale media: een verzamelnaam voor alle functionaliteitwaarmee het mogelijk is om informatie met elkaar te delen,te verbinden en te becommentariëren. Het betreft niet alleeninformatie in de vorm van tekst (nieuws, artikelen). Ook geluid(podcasts, muziek) en beeld (fotografie, video) worden gedeeld4.2.2 Besturende functiesBesturende functies geven weer hoe de organisatie zichzelf richtinggeeft, zichzelf bijstuurt en zichzelf ontwikkelt:van de GEMMA) gedefinieerd als “een samenhangende hoeveelheidwerk met een gedefinieerde aanleiding en een gedefinieerd resultaat,waarvan kwaliteit en doorlooptijd bewaakt moeten worden”. De zakenworden aangemeld via het digitaal loket en afgehandeld met behulp vande hier genoemde functionaliteit. Belangrijk hierbij is dat via het digitaalworden met een gebiedsfunctie: iedere applicatieve functiebiedt de medewerker een set functionaliteit zodat specifiekebedrijfsmatige werkzaamheden uitgevoerd kunnen worden.via sociale media. Deze functionaliteit kan zowel intern als extern(bijvoorbeeld met burgers tijdens een incident, ramp of crisis)worden ingezet;– ManagementinformatieFunctionaliteit waarmee gegevens worden geanalyseerd ende resultaten worden gepresenteerd in een zodanige vormloket altijd inzage is in de status van een zaak voor de communicatienaar de aanvrager;– Planning materieel en personeel: functionaliteit voor hetNet zoals gebiedsfuncties staan ook applicatieve functies niet opdat het management ondersteund wordt bij de besturingplannen (roosteren) van de beschikbaarheid van hulpverleners enzichzelf. Verschillende functies werken samen of zijn afhankelijkvan de organisatie en bij het afleggen van verantwoordingvan het benodigde materieel. Belangrijke aspecten ten aanzien vanvan elkaar. De mobiliteit tussen gebiedsfuncties wordt ingevuldover haar functioneren. Het gaat dus om het genereren vanhet materieel zijn voorraadbeheer, eigenschappen van de middelen,door een vervoersplan. Samenwerking tussen applicatieve functiesstuur- en verantwoordingsinformatie ter ondersteuning van hetinzet- en onderhoudsplanning;gebeurt door uitwisseling van informatie en komt aan bod in eenbesluitvormingsproces van het management of ten behoeve van– GIS-analyse: functionaliteit voor het genereren en beherenvolgende versie van de VeRA.landelijke statistieken (bijvoorbeeld CBS).van analyses met behulp van geo-gerefereerde gegevens (watbijvoorbeeld resulteert in een dekkingsplan);2627

Applicatieve functiesApplicatieve functies– Materieelbeheer: functionaliteit voor het beheren van hetmaterieel (voertuigen, hulpmiddelen, etc.) dat wordt ingezet bij de4.2.4 Secundaire functiesSecundaire functies zijn de zogenaamde PIOFACH-functies. Deze4.2.5 Generieke functiesEen aantal applicatieve functies zijn generiek inzetbaar. Deze zijn niet– Genereren documenten: functionaliteit waarmee documenten(brieven, e-mails) conform een vastgestelde huisstijl kunnen wordenhulpverlening;functies ondersteunen de overige functies en kunnen worden gezien alsspecifiek toe te wijzen aan besturende, primaire of secundaire functies.gegenereerd;– Registratie vakbekwaamheid: functionaliteit voor het registrerengenerieke functies die in elke willekeurige organisatie zijn te herkennen:Kenmerkend voor deze applicatieve functies is dat zij in de hele– Relatiebeheer: functionaliteit om relaties te registreren en tevan de vakbekwaamheid van (operationele) medewerkers;organisatie gebruikt kunnen worden:beheren;– Administratie opleidingen en oefeningen: functionaliteit om– Financiële administratie: functionaliteit waarmee budgetten,– Gegevensdefinitie: functionaliteit om gegevens eenduidig tede opleidingen en oefeningen te administreren. Deze administratieinkomsten, uitgaven en verplichtingen worden geregistreerd en– Beheer geografische informatie: functionaliteit om geo-definiëren (Metadata Management);betreft zowel de inhoud (leerdoelen, etc.) als de logistiek (planning,beheerd;gerefereerde gegevens en kaarten te maken, te beheren en– Gegevensdistributie: functionaliteit om gegevens die in meerdereinschrijving, etc.) van opleidingen en oefeningen;– Personeelsregistratie: functionaliteit voor de registratie vante gebruiken. Het meest bekende voorbeeld is de Digitaleapplicatieve functies worden gebruikt, eenduidig te registreren en– Oproepen hulpverlening: functionaliteit voor de uitgifte vanpersoneelsgegevens;bereikbaarheidskaart;uitwisselbaar te maken en houden (Masterdata Management);een melding gericht op het oproepen van de juiste hulpverlening.– Tijdregistratie: functionaliteit om de tijdsbesteding van– Kennisbeheer: functionaliteit waarmee actuele kennis over– Identiteitsbeheer: generieke functionaliteit voor het vastleggenVoorbeelden van systemen waarin dergelijke functionaliteit wordtmedewerkers te registreren;bepaalde onderwerpen kan worden vastgelegd en beheerd, danvan profielen en bijbehorende autorisaties, in relatie tot personengeboden zijn P2000 en C2000;– Salarisverwerking: functionaliteit voor de verwerking vanwel ontsloten als deze door externe partijen wordt vastgelegd en(medewerkers en externen).– Registratie verrichtingen: functionaliteit voor het vastleggen vansalaris en vergoedingen. Centraal hierin staan de geldendebeheerd. Het betreft in feite het opzetten en beheren van digitaledaadwerkelijk gerealiseerde verrichtingen zoals bijvoorbeeld eenuitruk;– Navigatie: functionaliteit voor het navigeren naar eenarbeidsvoorwaarden en cao-bepalingen;– Inkoop- en contractmanagement: functionaliteit voor deregistratie van inkooporders, gereedmelding van orders ennaslagwerken;– Business proces management: generieke functionaliteit om zowelbinnen één bedrijfsfunctie één of meerdere werkprocessen, maar4.3 DataIn het laatste domein van het applicatielandschap wordenincidentlocatie in een hulpverleningsvoertuig;vastlegging van contractuele afspraken;ook bedrijfsfunctie overstijgend één of meerdere bedrijfsprocessen,gegevensgroepen van veiligheidsregio’s benoemd, onderverdeeld naar– Beheer crisisinformatie: functionaliteit voor het ondersteunen van– ICT-beheer: functionaliteit voor het ondersteunen van de ICT-eenduidig te ondersteunen. Deze functionaliteit richt zich zowel opbasisregistraties, externe gegevensbronnen, eigen kernregistraties ende crisisbeheersing en de rampenbestrijding door het registreren,dienstverlening. Deze functionaliteit omvat diverse aspecten vanprocessen die zaakgericht werken (de status van de zaak staat centraal)interne gegevensbronnen:beheren en uitwisselen van relevante informatie t.a.v. een crisis ofhet beheer van de ICT-diensten zoals het beheersen van meldingenals processen die workflowgericht werken (de stappen van hetramp;en vragen, beheersen van wijzigingsverzoeken en registratie van deproces staan centraal). Het is dus heel goed mogelijk dat applicatieve– Basisregistraties: om haar werk te doen heeft de overheid– Slachtofferregistratie: functionaliteit voor het registreren vanverschillende onderdelen van de ICT-dienstverlening;functionaliteiten die nu zijn genoemd bij een specifieke bedrijfsfunctiegegevens nodig die zijn vastgelegd in 30.000 verschillendeslachtoffers, zodat achterhaald kan worden wie zij zijn, waar– Huisvestingbeheer: functionaliteit voor beheer van de huisvesting.kunnen worden vervangen door deze functionaliteit onder te brengensystemen. Basisregistraties zorgen ervoor dat gegevens minderzij zich bevinden, welke verwondingen zij hebben en welkeDeze functionaliteit omvat diverse aspecten van het beheer vanin de generieke business proces management functionaliteit;versnipperd en eenvoudiger beschikbaar zijn. Steeds alle gegevensbehandeling(en) zij hebben gehad;de huisvesting zoals het beheersen van meldingen en vragen,– Document- en recordmanagement: functionaliteit waarmeedie bij elkaar horen op één plek verzamelen – dat is in essentie– Voice logging: functionaliteit waarmee (telefonische) gesprekkenbeheersen van onderhoudsactiviteiten en registratie van dedocumenten en archieven (records) elektronisch kunnen wordeneen basisregistratie. Uiteindelijk zullen losse basisregistraties gaanworden geregistreerd en opgeslagen.verschillende onderdelen van de huisvesting (zoals gebouwen,opgeslagen, beheerd (met name versiebeheer is een belangrijkfunctioneren als één logisch, samenhangend geheel: het Stelselinstallaties, vergaderruimtes, meubilair, etc.).aspect) en geraadpleegd;van Basisregistraties. Dit stelsel zorgt dat bij het beantwoorden vaneen vraag of het oplossen van een probleem direct alle relevantegegevens uit verschillende registraties bij elkaar kunnen komen.2829

Applicatieve functiesBasisregistraties zijn bij wet vastgelegd en overheidsorganisatieszijn of worden verplicht ze te gebruiken, afhankelijk vanhet ontwikkelstadium van de basisregistratie. Er zijn dertienbasisregistraties:– Eigen kernregistraties: kernregistraties zijn internegegevensverzamelingen die voor meervoudig gebruik inaanmerking komen. Deze gegevens worden gebruikt inverschillende applicatieve functies. Door verwijzing naar een5 Toekomstigeontwikkelingen5.2 Basisregistraties en kernregistratiesOmdat het zo’n belangrijk steunpunt voor architectuur en eensamenhangend stelsel voor informatievoorziening is geworden, zullenwij ook een hoofdstuk wijden aan basisregistraties en kernregistraties:– GBA Gemeentelijke Basisadministratie persoonsgegevensgegeven uit een kernregistratie kunnen verschillende applicatieve– Wettelijke grondslag;– NHR Handelsregisterfuncties aan elkaar gerelateerd worden. Binnen de veiligheidsregio’s– Wat is het Burgerservicenummer;– BAG Basisregistratie Adressen en Gebouwenkunnen de volgende kernregistraties worden geïdentificeerd:Voor u ligt VeRA 1.0. De klus is echter nog niet af. De drie producten– Wat is de BAG;– BRT Basisregistratie Topografie– Incidenten: betreft de set aan basiskenmerken van een(principes, bedrijfsfuncties en applicatieve functies) geven een– Wat is de BGT;– BRK Basisregistratie Kadaster (percelen, eigendom)incidentmelding;gemeenschappelijk beeld van hoe veiligheidsregio’s in elkaar– Wat is het Handelsregister;– BRV Basisregistratie Voertuigen (kentekenregistratie)– Personeel: betreft de set aan basiskenmerken van eenblijken te zitten. In 2012 starten we met het tweede gedeelte: het– Welke kernregistraties kent een veiligheidsregio en hoe gebruik je die?– BLAU Basisregistratie Lonen, arbeids- enmedewerker, zowel vast als tijdelijk en extern (inhuur);gegevenslandschap, de basisregistraties, de koppelvlakken, semantiek– Wat is terugmelding;uitkeringsverhoudingen– Materieel: betreft de set aan basiskenmerken van materieel dieen standaarden. We geven hier een overzicht van de nabije toekomst.– Gerelateerde projecten.– BRI Basisregistratie Inkomensgebruikt wordt voor de hulpverlening;Onderstaand overzicht kunt u zien als een hoofdstukindeling voor– WOZ Basisregistratie Onroerende Zaken– RNI Registratie Niet-Ingezetenen– Objecten: betreft de set aan basiskenmerken van objectenin de openbare ruimte waarop verschillende werkzaamhedenVeRA. Het realiseren van die toekomst is vaak gerelateerd aan concreteprojecten. De VeRA staat niet op zich en dient in samenhang gezien te5.3 Koppelvlakken– BGT Basisregistratie Grootschalige Topografie (voorheenbetrekking kunnen hebben (zoals bereikbaarheidskaarten,worden met deze projecten.De term koppelvlakken is een term uit de ICT die betrekking heeft opGBKN)vergunningen, incidenten, etc.);de uitwisseling tussen bedrijfsfuncties en tussen bedrijfsfuncties en de– BRO Basisregistratie Ondergrond (voorheen ook wel DINO)– Externe gegevensbronnen: hier gaat het om externe gegevens– Budgetten: betreft de set aan basiskenmerken voor definanciële vastlegging van de werkzaamheden;5.1 Het gegevenslandschapHet gegevenslandschap is waar het informatiekundigen uiteindelijk ombuitenwereld. Het hoofdstuk geeft aan waar een beslisser een ‘logischeknip’ zou kunnen aanbrengen, wat wel en niet gecombineerd moetworden en wat wel en niet landelijk opgeslagen zou moeten worden:die niet vervat zijn in het Stelsel van Basisregistraties. Hierbij– Interne gegevensbronnen: bij interne gegevensbronnen gaatte doen is. Hun vak is het voorzien van informatie. Dit veelbeschreven– Uitgangspunten;valt te denken aan informatie over waterwinning, luchtfoto’shet om de data die vastgelegd worden in de processystemen.fenomeen heeft vele aspecten of ‘hoofdstukken’:– Bedrijfsfuncties die elkaar in een keten nodig hebben;en dergelijke. In de verdere ontwikkeling van VeRA zal gekekenBij deze gegevens wordt meervoudig gebruik niet ondersteund.– Gegevensstromen;– Kernregistraties in eigen applicaties;worden naar het generieke informatiemodel. Op basis hiervan kanDe vastgelegde data is dus zeer specifiek voor een bepaalde– Procesbeschrijvingen;– Bedrijfsinformatie en criteria;ook geïnventariseerd worden welke externe gegevensbronnenbedrijfsfunctie.– Informatiebehoefte;– Wat is de relatie administratief – koud – warm?;noodzakelijk zijn;– Afdelingsoverschrijdende ketens;– Landelijke voorzieningen en hun koppelingen.– Geografische informatie;– Symbolen.3031

Toekomstige ontwikkelingen5.4 SemantiekDe nieuwe loot aan het firmament van architectuur eninformatiemanagement heet semantiek. Het betreft de manier omgegevens en kennis van labels (trefwoorden, registers, nummers) etc. tevoorzien, zodat stukjes informatie koppelbaar en vindbaar worden. Debelangrijkste bijdrage van semantiek is dat we door slimme toepassingniet gedwongen worden tot brute standaardisatie, maar tot mildeharmonisatie. Moderne trefwoordkunde maakt gebruik van flexibeletermenlijsten (taxonomieën en ontologieën) die variatie toelaten tussenkolommen of zelfs in zekere mate tussen regio’s. Niet iedereen hoeftdus per se hetzelfde woord of symbool te gebruiken, maar voor degebruiker ziet het er wel hetzelfde uit. Dit maakt semantiek bij uitstekhet nieuwe ontwikkelgebied voor crisisbeheersing en voor de relatietussen alle sectoren en ketenpartners:– Beginselen van semantiek;– Zoeken en filteren door middel van semantiek;– Samengestelde informatie uit verschillende bronnen (meshing);– Uitwisseling tussen mensen en tussen applicaties;– Internationale uitwisseling van informatie en Europese standaarden.5.5 StandaardisatieInmiddels zijn er in overheidsland vele standaarden in gebruik. Eenaantal is voor de veiligheidsregio’s ook van belang zoals bijvoorbeeldberichtenstandaarden rondom vergunningverlening:– Nut en noodzaak;– Standaarden voor berichten;– Standaarden voor documenten;– Standaarden voor geografische informatie;– Standaarden voor metadata (semantiek);– Standaarden voor de opslag van proceskennis;– Standaarden voor kennisuitwisseling;– Apparaatonafhankelijkheid.Indien de behoefte tot een landelijk uitgangspunt ervaren wordt, kanVeRA ook een bijdrage leveren aan gerelateerde onderwerpen.5.6 Veiligheid en beveiligingUitgangspunten, richtlijnen, etc. rondom informatiebeveiligingworden belangrijker naarmate organisaties steeds meer online gaansamenwerken met informatie:– De wet en de eisen;– Kaderstellend beveiligingsbeleid.5.7 PrivacyGezien de toenemende online aanwezigheid van systemen,medewerkers en gegevens is het van groot belang dat de privacy vanmedewerkers en ketenpartners goed geborgd blijft:– De wet en de eisen;– Kaderstellend privacybeleid.Bijlage A:wettelijke taken en bevoegdhedenveiligheidsregio’sWettekst van wet van 11 februari 2010, Wet veiligheidsregio’s,artikel 10Bij de regeling, bedoeld in artikel 9, worden aan het bestuur van deveiligheidsregio de volgende taken en bevoegdheden overgedragen:a) het inventariseren van risico’s van branden, rampen en crises;b) het adviseren van het bevoegd gezag over risico’s van branden,rampen en crises in de bij of krachtens de wet aangewezen gevallenalsmede in de gevallen die in het beleidsplan zijn bepaald;c) het adviseren van het college van burgemeester en wethoudersover de taak, bedoeld in artikel 3, eerste lid;d) het voorbereiden op de bestrijding van branden en het organiserenvan de rampenbestrijding en de crisisbeheersing;e) het instellen en in stand houden van een brandweer;f) het instellen en in stand houden van een GHOR;g) het voorzien in de meldkamerfunctie;h) het aanschaffen en beheren van gemeenschappelijk materieel;i) het inrichten en in stand houden van de informatievoorzieningbinnen de diensten van de veiligheidsregio en tussen deze dienstenen de andere diensten en organisaties die betrokken zijn bij deonder d, e, f, en g genoemde taken.AfkortingenGEMMA Gemeentelijk Model ArchitectuurGHOR Geneeskundige Hulp bij Ongevallen in de RegioIASV Informatiearchitectuur Sector VeiligheidIBV Informatiebeleid VeiligheidNORA Nederlandse Overheid Referentie ArchitectuurPETRA Provinciale Referentie ArchitectuurPSA ProjectstartarchitectuurRGBZ Referentiemodel Gemeentelijke Basisgegevens ZakenWabo Wet algemene bepalingen omgevingsrechtWILMA Waterschaps Informatie & Logisch Model ArchitectuurWvr Wet veiligheidsregio’s3233

Een woord van dankVeRA 1.0 is tot stand gekomen door een gezamenlijk inspanning van vele personen binnen en buiten de veiligheidsregio’s. We willen de volgendepersonen danken voor hun medewerking aan VeRA 1.0:Deelnemers Workshops– Alexander Bouwman, Bureau Veiligheidsberaad– Gerald Lekkerkerker, Veiligheidsregio Utrecht– Jaap Smit, Veiligheidsregio IJsselland– Florian Ruijs, Veiligheidsregio Friesland– Marijn Riemens, Veiligheidsregio Hollands Midden– Edith Langerak, Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond– Susan Stegeman, Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland– Josien Oosterhoff , Veiligheidsregio Gelderland-Zuid– Jan-Willem van Aalst, Imergis– Maas van de Ruitenberg, vts Politie Nederland– Arthur Haasbroek, Veiligheidsregio Hollands Midden– Esther Theunissen, Bureau Veiligheidsberaad– Jasper de Groot , Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland– Jerry van Horik, Veiligheidsregio Rotterdam-RijnmondBegeleiding Workshops– Guido Bayens, NoviusKernteam:– Bart den Dulk, Veiligheidsregio Haaglanden– Sandra McEwan-Verver, Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland– Rob Peters, Veiligheidsregio Kennemerland– Eurydice van Vliet, Veiligheidsregio Brabant-ZuidoostEindredactie:– Marieke van den Berg, Veiligheidsregio Haaglanden– Jan-Willem van Aalst, Imergis– Communicatie Brandweer NederlandVormgeving:– Carlo Polman, Oud.Zuid Ontwerp Dieren34