Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

DE DUALISERING VAN HET FRANSE SOCIALEBESCHERMINGSSYSTEEMTen derde ging een grote meerderheid van de bij de socialebeschermingsproblemenbetrokken actoren akkoord met de nieuwe maatregelen die tot structurele veranderingenmoesten leiden (RMI, CMU, CSG, enz.). De nauwkeurige analyse van deverschillende posities die de actoren ten overstaan van de nieuwe maatregelen innamen,toont echter aan dat ze het over dezelfde maatregel eens waren, maar om verschillenderedenen. Hun redenen stonden soms zelfs lijnrecht tegenover elkaar. Aldeze hervormingen werden doorgevoerd in naam van het onderscheid dat inFrankrijk wordt gemaakt tussen “beroepssolidariteit” (sociale verzekeringen) en“nationale solidariteit” (bijstand). Niettemin drongen de vakbonden aan op dezerationalisering, om hun socialeverzekeringsdomein te behouden. De regeringen enambtenaren daarentegen hoopten dankzij deze veranderingen op grotere verantwoordelijkhedenop het domein van de sociale bescherming, ten koste van de socialepartners. Andere dubbelzinnigheden: het RMI werd door links beschouwd als eenmiddel om geld aan te bieden, maar ook als een vorm van sociale begeleiding doortoedoen van een overeenkomst. Rechts daarentegen was voorstander van het RMIomdat het ging om geld dat werd gegeven in ruil voor een inspanning die de contracterendegerechtigde moest leveren. Links steunde de CSG omdat het ging omeen billijkere belasting dan de sociale bijdrage voor werknemers, terwijl rechts ditmiddel verdedigde om de sociale lasten van de werkgevers te drukken; deambtenaren steunden de CSG omdat deze bijdrage leidde tot een staatscontrole overde door deze nieuwe belasting gefinancierde uitgaven, terwijl de werkgevers en deCFDT het argument naar voren schoven dat de CSG de sociale partners ertoe in staatstelde om de sociale zekerheid zuiver te houden, aangezien de non-contributieveuitkeringen door belastingen worden gefinancierd. De mate waarin verschillende enzelfs tegenstrijdige – belangen – gebaseerd op uiteenlopende en soms tegengesteldeinterpretaties van de gevolgen van de tenuitvoerlegging van het nieuwe instrument– kunnen worden samengevoegd, bepaalt mee of een nieuwe maatregel wordtgoedgekeurd. Structurele veranderingen in het sociaal beleid worden gerealiseerddoor toedoen van een “dubbelzinnige consensus” aangaande de maatregelen, eerderdan via een duidelijke ideologische oriëntering (Palier, 2005b).Het laatste gemeenschappelijke kenmerk is het feit dat deze institutionele veranderingeneerst in de marge van het systeem werden ingevoerd en dan in het systeemgeleidelijk aan aan belang hebben gewonnen. Oorspronkelijk waren zebedoeld om het systeem aan te vullen, maar langzamerhand worden ze de basis vaneen nieuwe pijler van de sociale zekerheid. Doordat deze maatregelen in de margewerden ingevoerd, kunnen ze door de grootste voorstanders van de harde kern vanhet systeem worden goedgekeurd, ofwel omdat ze zich niet bij de nieuwe maatregelbetrokken voelen (het RMI beoogt niet de werknemers die door de vakbonden wordenverdedigd), ofwel omdat deze maatregel diegenen tot doelgroep heeft die hetminst in staat zijn om protest aan te tekenen (de laaggeschoolden waren de eerstenwier inkomen van sociale bijdragen werd vrijgesteld, en zij waren tevens de eerstendie in aanmerking kwamen voor het activeringsbeleid), of nog, omdat ze vanmening zijn dat deze nieuwe maatregel hen helpt om de eigen aard van de socialezekerheid te beschermen (financiering van de non-contributieve uitkeringen door391