Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

DE HERVORMINGEN VAN DE VERZORGINGSSTAAT IN DUITSLANDflict ging over de vraag of voor de ontwikkeling van het sociale beleid een precedentmoest worden gecreëerd of juist afgeweerd. Uiteindelijk kwamen de tweegrote partijen tot een compromis over een variant die aansloot bij de weg die desociale verzekering traditioneel volgde, namelijk een afzonderlijke tak onder de koepelvan de ziekenfondsen. Op die manier werd voorkomen dat de druk op de federalebegroting nog groter werd, werd het “probleem van de dubbele betaling” vaneen blijvendezorgverzekering met privéfondsen omzeild en werd de bij het pu-bliekmeest vertrouwde en gemakkelijkst te begrijpen techniek toegepast, namelijk bijdragebetalingendie recht geven op niet-inkomensgetoetste uitkeringen in het gevaldat een risico werkelijkheid wordt (Götting et al., 1994).Toch bevatte het stelsel twee nooit eerder geziene kenmerken: in feite worden dewerkgevers met minder dan de helft van de bijdragevoet belast aangezien éénbetaalde feestdag werd afgeschaft. Verder werden de bijdragevoet (1,7%) en de(maximale) uitkeringsniveaus door de wet vastgelegd. Zo ontstaat een dilemma wanneerhet aantal uitkeringsgerechtigden toeneemt (zoals in feite ook gebeurde):ofwel moest een hogere bijdragevoet bij wet worden geregeld, ofwel moest menzich neerleggen bij een daling van de daadwerkelijke waarde van de uitkeringen tengevolge van de stijgende kosten van de zorgdiensten. Pas in 2007 besliste deregering om te vertrekken van een stabiele bijdragevoet (plus 0,25 procentpuntendie moeten worden gecompenseerd door een lager tarief voor de werkloosheidsverzekering)om de uitkeringsniveaus in 2008 en daarna op te waarderen. Metandere woorden, doordat voor hogere bijdragen werd geopteerd, keerde de hervormingvan 2008 de “beleidsdrift” (Streeck en Thelen, 2005) van het stelsel gedeeltelijkom. Met het oog op het stijgende aantal kwetsbare ouderen, wordt er over eenstructurele hervorming van de financiering gedebatteerd (afwijking van het zuivere“pay-as-you-go”), maar de contouren daarvan zijn voorlopig nog niet afgebakend.Duitsland droeg bij tot het wereldwijde herstel van de economische groei tijdens dejaren tachtig. Bijgevolg steeg het tewerkstellingsniveau, daalde het overheidstekortvan 3,9% van het bbp tot nul in 1989 en ging het percentage sociale uitgaven/bbpvan 30,4% (1981) naar 26,9% (BMGS, p. 192, 2005). Deze al bij al gunstige situatieaan de vooravond van de hereniging van het land staafde de overtuiging dat desociale en economische gevolgen van deze unieke gebeurtenis onder controle kondenworden gehouden. Nadat de hervormingen inzake pensioen (1992) en inzakegezondheidszorg (1993) ten uitvoer werden gelegd, heerste er in het midden van dejaren negentig toch nog een alomtegenwoordig vertrouwen dat het mogelijk wasom de verschillende socialeverzekeringsstelsels één na één te moderniseren, omhun armoedeverlichtende functie nog te verbeteren en om de stelsels op lange termijnfinancieel haalbaar te houden (Nullmeier en Rüb, pp. 60-63, 1994; Leisering,1996). Daarenboven had de goedkeuring van het blijvendezorgstelsel duidelijkbewezen dat de socialeverzekeringstechnieken ook op nieuwe sociale risico’s kondenworden toegepast.347