Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

More documents

Recommendations

Info

DE INVLOED VAN DE EUROPESE INTEGRATIE OP DE NATIONALE HERVORMINGEN ...zin om, in het kader van onze analyse, een scherp afgebakend onderscheid temaken tussen de verschillende bronnen: zowel de OESO als de EU hebben bijgedragentot de prioriteitsverandering in de Bismarckiaanse landen.In dit artikel hebben we twee daarvan nader onderzocht. Zoals we hebben aangetoond,moeten we met het upload- en downloadfenomeen rekening houden, om tevermijden dat we een onvolledig beeld scheppen. Volgens onze benadering van deeuropeanisering en het Europees sociaal beleid zijn de actoren geen passieve EUbeleidsnemers;zij creëren/wijzigen/beperken of versterken mee de restricties. Ookop EU-niveau kunnen veranderingen plaatsvinden. De herziening van het Stabiliteitsengroeipact houdt immers, althans in zekere zin, rekening met de pensioenprivatisering(overgang van eerste naar tweede pijler). Tegen de verwachtingen in kan deEuropese invloed deze overgang wel degelijk hebben afgebogen (met andere woorden,het stabiliteitspact zou radicale hervormingen kunnen hebben verhinderd),waarop sommige actoren hebben gepoogd om de Europese regels te veranderen. Indat opzicht is het verhaal dat we uit de statistieken kunnen afleiden, onvolledig enmoet het worden aangevuld met gevalsanalyses. Bijvoorbeeld, hoewel de cijfers erniet op wijzen dat het stabiliteitspact invloed heeft uitgeoefend op de totale pensioenuitgaven,kunnen we niet besluiten dat dat niet het geval was (de variabele tijdis hier van groot belang) (Pierson, 2004). Maar de EMU heeft ook een loonbeleid ensociale hervormingen op nationaal niveau (sociale pacten) teweeggebracht, alsookeen reactie op EU-niveau, door de creatie van de EWS (Pochet, 2005 en 2006). Derhalvehad de EMU een onrechtstreekse invloed op de hervormingen van de socialebescherming door middel van de packagedeal rond loononderhandelingen. De EMUwerkte mee aan de ontwikkeling van een redenering tegen het overheidstekort ofvan een manier om de sociale bescherming te financieren.Aangaande de EWS gebaseerd op de bewijzen in de nationale hoofdstukken van hetboek van Zeitlin en Pochet (2005) en op andere nationale bronnen (zie de websitevan de universiteit van Wisconsin-Madison voor de referenties), lijkt deze invloedtot nog toe onregelmatig en zeer algemeen, wat betekent dat hij vatbaar is voor herinterpretatieop nationaal niveau door de beleidsactoren, de beleidsondernemers ende normentrepreneurs. Hetzelfde geldt echter ook voor de sociale richtlijnen (Falkneret al., 2005). Nochtans blijkt uit de aanbevelingen duidelijk dat de meesteBismarckiaanse verzorgingsstaten (en voor een stuk ook het VK) niet passen in dealgemene EWS-logica.De bedoeling van de EWS was, enerzijds, om te proberen de liberale economischeboodschap op EU-niveau in evenwicht te brengen en, anderzijds, om de moderniseringvan de arbeidsmarkt op nationaal niveau in de hand te werken. Het heeft geenzin om te hopen (of te vrezen) dat elke richtlijn strikt ten uitvoer zal worden gelegdop nationaal niveau. Falkner en haar ambtgenoten (2005) tonen aan dat richtlijnenmet vrij heldere bepalingen en bindende gevolgen met behoorlijk wat vertraging envaak onvolledig ten uitvoer werden gelegd. De EWS heeft bijgedragen tot het veranderenvan het nationale referentiekader. Deze verandering was slechts gedeeltelijkextern, aangezien de lidstaten (en ministers van sociale zaken) ermee belast waren527
BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 3e TRIMESTER <strong>2011</strong>de EWS-boodschap en in het bijzonder die van Lissabon uit te dragen. Er is geenrechtstreekse of eenzijdige impact op de Bismarckiaanse verzorgingsstaten, ofwelwordt de impact op de nationale verzorgingsstaat in het algemeen overgebrachtdoor de actoren en hun strategie, door de aard van het probleem, door het erfgoeduit het verleden (Schmidt, 2002). Maar, zoals Palier terecht onderstreept in de inleidingvan dit nummer, de Bismarckiaanse verzorgingsstaten zoeken nog steeds verwoednaar een manier om zichzelf opnieuw uit te vinden (wat minder waar is voorde Angelsaksische en Scandinavi-sche verzorgingsstaten). De meeste geleerdenbevestigen de nood aan ingrijpende veranderingen in de Bismarckiaanse landen enhet is daarentegen moeilijk om academici te vinden die een dergelijk model ondersteunen.In zulke omstandigheden worden de nieuwe debatten mee beïnvloed engevormd door het EU-debat en de nieuwe modewoorden (activering, actieve vergrijzing,flexicurity, een leven lang leren, gendermainstreaming, werkgelegenheidsgraad,evenwicht tussen de drie pensioenpijlers, enz.), die niet tot het traditioneletaalgebruik van de Bismarckiaanse landen behoorden.De (gedeeltelijke en vaak tegenstrijdige) verandering van referentie houdt niet in datalle nationale beleidsinitiatieven volledig met het nieuwe model overeenstemmen(zie Barbier, 2008 en Serrano en Magnuson, 2007 i.v.m. activering). Volgens detypologie van Hall (aangevuld door Hemerijck) richt de EU zich voornamelijk op hetderde niveau, waarbij ze de lidstaten zelf laat uitzoeken hoe ze niveau één (instrument)en twee (instellingen) kunnen aanpassen.In het Angelsaksische of liberale paradigma waren en zijn de nationale sociale beleidsvormeneveneens verschillend. Hetzelfde geldt voor het economische domein, methet keynesiaanse paradigma, dat op uiteenlopende manieren werd geïnterpreteerd.Met andere woorden, wisselvalligheid binnen een gemeenschappelijk paradigma isniet ongewoon (zie Streeck en Thelen, 2005).Een andere manier om de impact te analyseren, is een analyse te maken van debestuursvorm. Wat misschien wel de belangrijkste langetermijnimpact is, is dekleinere rol die vakbonden op EU-niveau spelen, in vergelijking met het verleden enmet de nationale scène. Deze verzwakking van de kernactoren van de Bismarckiaanseverzorgingsstaat bij de productie van de nieuwe debatten op EU-niveau (aangaandehet macro-economische beleid of de EWS en de hervormingen van de verzorgingsstaat)zou de voorloper kunnen zijn van een situatie waarbij de vakbondenterzijde kunnen worden geschoven (zie de recente pensioenhervormingen) enwaarbij ze nog louter een symbolische rol krijgen. Dit weerspiegelt de steedsgrotere rol van deskundigencomités bij de vormgeving van de hervormingen opnationaal niveau.528De institutionele architectuur en de coherentie tussen de instellingen maken deveranderingen nog min of meer haalbaar op korte termijn. In het slothoofdstuk vanhet gezamenlijk boek over de impact van de EMU op het Europese sociaal model,beklemtonen A. Martin en G. Ross (2004) dat “<strong>Sociale</strong> modellen een geheel zijn vaninstellingen en met elkaar verbonden sociale contracten die voor de actoren een
Page 1:
33e trimester201153e jaargang33e tr
Page 4:
INHOUDPROGRESSIEVE DUALISERING VAN
Page 7 and 8:
BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE Z
Page 9 and 10:
Page 12 and 13:
PROGRESSIEVE DUALISERING VAN DE BIS
Page 14 and 15:
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
DE HERVORMINGEN VAN DEVERZORGINGSST
Page 30 and 31:
DE HERVORMINGEN VAN DE VERZORGINGSS
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38 and 39:
Page 40 and 41:
Page 42 and 43:
Page 44 and 45:
Page 46 and 47:
Page 48 and 49:
Page 50 and 51:
Page 52 and 53:
Page 54 and 55:
Page 56 and 57:
Page 58 and 59:
Page 60 and 61:
Page 62:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168: BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE Z
Page 200 and 201: DE INVLOED VAN DE EUROPESE INTEGRAT
Page 230: DE INVLOED VAN DE EUROPESE INTEGRAT
Page 233: REDACTIERAADVOORZITTERJos BERGHMAN,
show all

Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?