Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

DE INVLOED VAN DE EUROPESE INTEGRATIE OP DE NATIONALE HERVORMINGEN ...Deze kanalen werden ook in verschillende periodes ontwikkeld. We kunnen hieronmogelijk alle potentiële effecten aankaarten. Daarom concentreren we ons optwee periodes en instrumenten: de EMU en de Europese Werkgelegenheidsstrategie.In de twee gevallen die we hierna analyseren, zou kunnen worden gesteld datde EU op het eerste gezicht in de Bismarckiaanse verzorgingsstaten op de hervormingeneen verregaandere impact zou moeten hebben dan in de liberale ofAngelsaksische. We kozen voor de Monetaire Unie, die de financiering van de verzorgingsstaataan banden zou kunnen leggen, en de Europese Werkgelegenheidsstrategie(EWS), die wordt verondersteld af te stappen van het klassieke verzekeringsprincipeen vraagtekens zet bij de positie die de vakbonden op EU-niveau innemen.Een andere keuze was ook mogelijk geweest – denk maar aan de uitspraken van hetHof van Justitie aangaande de gezondheidszorgstelsels, die een belangrijke aangelegenheidzijn voor de verzorgingsstaat (Liebfried, 2005; Ferrera, 2005) – maar binnenonze gevallenselectie is de interne variëteit groot. De impact van de OMC pensioenenwerd reeds elders geanalyseerd (zie de bijdrage van Palier; Schludi, 2005;Pochet, 2003; Natali, 2007).We hebben niet genoeg plaats om in detail het verhaal van elk domein uit dedoeken te doen; daarom concentreren we ons op een bespreking van de voornaamstemogelijke effecten.2.1 IMPACT VAN DE EMU EN HET STABILITEITSPACTDe EMU is de hoeksteen van het economische beleid van de EU. Op het eerstegezicht is de link tussen de EMU en de hervormingen van de verzorgingsstatenduidelijk, zoals blijkt uit het onderstaande citaat van de voormalige president van deECB, Trichet (2004):“Een ontoereikende productiviteitsgroei, gecombineerd met ongunstigedemografische tendensen, ondermijnt de duurzaamheid van socialezekerheidsstelsels.In veel landen omvatten deze stelsels relatief vrijgevige voorzieningenvoor insiders, ten nadele van de jongere en minderbedeelde cohortes van burgers.Daarom wordt algemeen aangenomen dat een veel betere werking van de arbeidsmarkten,alsook hervormingen van de sociale zekerheid en bescherming en eentijdige voltooiing van de eenheidsmarkt van goederen en diensten (met inbegripvan de financiële diensten) echt wel nodig zijn om de perspectieven van de eurozonete verbeteren.”Wat de Monetaire Unie betreft, kunnen we ons op twee kwesties concentreren: i)de timing van veranderingen of wanneer veranderingen op nationaal niveauplaatsvinden en ii) het onderscheid tussen meetbare veranderingen – bijvoorbeeld,in het aandeel van het bbp dat aan sociale zekerheid wordt gewijd, en de relatievepercepties die deze veranderingen met zich hebben meegebracht. Volgens Dyson(2002, p. 24) is het noodzakelijk om “de relatie toe te lichten tussen, enerzijds, deEMU als materieel fenomeen, gecombineerd met veranderingen in markten en beleidsmechanismen,en, anderzijds, de EMU als discursieve of narratieve constructie.”517