Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 3e TRIMESTER 2011over loonbepaling en maatregelen inzake de herverdeling van werk en flexibiliteitworden genomen in het kader van een sectorale dialoog of door paritaire comités inondernemingen. Bovendien namen sectorale vakbondsgroeperingen vanuit historischstandpunt dikwijls een stevige positie in tegen de onderhandelaars van dewerkgeversorganisaties.7. CONCLUSIESinds 1980 worden de hervormingen van de Belgische verzorgingsstaat voor eengroot stuk verklaard door de economische noodzaak. De tweede oliecrisis in 1981en de verslechtering van de betalingsbalans en het concurrentievermogen vanbedrijven zetten de rooms-liberale Regering-Martens V ertoe aan om de Belgischefrank te devalueren, wat noodzakelijk werd geacht, en om hiermee verwante controlemaatregelente nemen. De Regeringen-Martens V en VI waren ook genoodzaaktom het normale kanaal van de geïnstitutionaliseerde dialoog te omzeilen en de normaleparlementaire procedures aan de kant te schuiven door een toevlucht tenemen tot bijzondere machten.Door de druk van de financiële crisis in het begin van de jaren negentig en de criteriavan Maastricht die met betrekking tot de Europese Monetaire Unie werden opgelegd,was de rooms-socialistische Regering-Dehaene I genoodzaakt tussenbeide tekomen in de overheidsfinanciën en de sociale zekerheid te hervormen. In dat verbandwaren vermindering van de overheidsschuld en werkgelegenheid de voornaamstedoelstellingen, net zoals het behoud van het socialezekerheidsstelsel en debescherming van lage-inkomensgroepen. Doordat de strategie van Martens V en VIde sociale dialoog had aangetast en de Eerste minister nauw verbonden was met dearbeidersbeweging, werd uitdrukkelijk gepoogd om de sociale partners bij hetbeleid te betrekken om tot de vereiste consensus te komen. Wanneer die niet konworden bereikt, kregen de politieke beleidsvormers de overhand.De paarsgroene Regering-Verhofstadt I kende oorspronkelijk een gunstige economischesituatie: de economische groei nam fors toe dankzij een herstel van het internationaleeconomische klimaat, en de werkloosheid daalde gestaag. Tegelijkertijdheerste er een bewustzijn dat de tijd rijp was om te investeren in de verzorgingsstaaten zo de fundamenten ervan te herzien. Economische noodzaak was niet langerhet enige aandachtspunt: ook aan de nieuwe noden die door de sociaal-cultureleontwikkelingen van de voorbije decennia waren ontstaan, moest tegemoet wordengekomen.Ook op Europees niveau was een zekere impuls voelbaar. De Europese Werkgelegenheidsstrategieleidde tot een uitwisseling van ideeën en maakte de Regering-Verhofstadtbewust van de zwakke punten van het Belgische model. In de tweede helft van dejaren negentig werd de socialistische visie op de verzorgingsstaat grondig herzienen zelfontplooiing en de activeringsidee werden belangrijke aandachtspunten. Dit450