Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

DE HERVORMING VAN DE BELGISCHE VERZORGINGSSTAAT: EEN KRONIEKVerplaetse” (19) kreeg de opdracht een memorandum en een diagnose voor tebereiden, gestaafd met figuren en verwachtingen en de belangrijkste thema’s vaneen “sociaal pact”. De groep stelde een schema op voor een globale aanpak. Maatregelengenomen in het ene (beleids)domein hadden immers een invloed op anderebeleidsdomeinen. Bovendien diende niet alleen de schuldgraad te worden verminderd,maar vooral ook het begrotingstekort, waardoor ook de sociale zekerheid nietbuiten schot kon blijven. Dit maakte niet alleen een globale aanpak, maar ook eenbreed draagvlak noodzakelijk. De regering hield hiertoe in parallel met de werkzaamhedenvan de groep-Verplaetse bilaterale gesprekken met de sociale partners(Dehaene, p. 448, 2012).Op 19 oktober 1993 werd de “ontwerpnota-Verplaetse” opgeleverd, kort daaropgevolgd door een “ontwerp van sociaal pact” van de Regering-Dehaene. In dezeperiode werd de druk op het sociaal overleg opgevoerd, vooral omdat er onenigheidwas gegroeid tussen de sociale partners (De Swert, 1994) en men hoopte datmen “onder druk van de omstandigheden (Dehaene, 2012: 449) toch tot een consensuszou komen. De socialistische vakbond FGTB/ABVV verwierp echter het pactontwerpen kondigde een grootschalige staking aan. Op de dag dat de EuropeseRaad in Brussel verzameld was naar aanleiding van het inwerkingtreden van het Verdragvan Maastricht, vond er een grote manifestatie plaats. Ook de bureaus van depolitieke partijen legden hun gewicht in de schaal met bijkomende opmerkingen.De Regering-Dehaene vroeg daarom opnieuw een centrale werkgroep om een nieuwetekst op te stellen waarover de sociale partners en later ook de gemeenschappenen de gewesten konden overleggen, maar de belangrijkste vakbonden organiseerdeneen grote sectoroverschrijdende staking.De nieuwe tekst – het “Globaal Sociaaleconomisch Plan” – kreeg echter de steunvan alle politieke partijen van de coalitie en werd na een aantal amendementen doorhet parlement goedgekeurd. De grootste problemen van het systeem – concurrentievermogen,sociale zekerheid en werkgelegenheid – werden niet individueel maarals een geheel aangepakt. Het “Globaal Plan” moest én het concurrentievermogenherstellen, én de sociale zekerheid in evenwicht brengen én de werkgelegenheidbevorderen. Bijgevolg bestond het Globaal Plan uit drie delen: een wet op het concurrentievermogen,een belastingwet en een sociale programmawet.Het gevoeligste punt bleef de loonmatiging. De regering rekende op een loonmatigingvan 3,5 procent. De werkgevers wilden 4,5 procent loonmatiging. In ruil voor30 miljard Belgische frank aan loonsubsidies eisten de vakbonden de controle overextra jobs. In plaats van een tijdelijke onderbreking van de loonindexering, werdende prijzen voor tabak, alcohol, benzine en diesel uit de index gehaald; deze zoge-(19) De deelnemende specialisten waren: Henri Bogaert, commissaris van het Plan, Robert Tollet,voorzitter van de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven, Michel Jadot, secretaris-generaal van hetMinisterie van Arbeid en Tewerkstelling, Prof. Paul Van Rompuy, specialist overheidsfinanciën, enHerman Verwilst, kabinetschef van Willy Claes (Dehaene, 2012:448).419