Nummer 3/2011 (.pdf) - FOD Sociale Zekerheid

BELGISCH TIJDSCHRIFT VOOR SOCIALE ZEKERHEID - 3e TRIMESTER 2011ners onder druk, door te eisen dat ze het eens werden over een loonmatiging enermee te dreigen dat het Parlement een “matigingswet” zou goedkeuren. De matigingswetmoest de evolutie van de lonen beperken tot de gebruikelijke stijgingenop basis van de prijsindex, maar deze zou niet van toepassing zijn als de sociale partnerszelf tot een overeenkomst zouden komen die dezelfde doelstellingen zou nastreven.In eerste instantie leek dit laatste niet te zullen lukken, maar uiteindelijkwerd toch een sociale overeenkomst gesloten en had de matigingswet bijgevolggeen bestaansreden meer. De financiële markten reageerden evenwel negatief opdeze evolutie en de Belgische frank kwam zwaar onder druk te staan. De Regering-Martens IV diende kort daarop, na amper vijf en een halve maand in het zadel tehebben gezeten, haar ontslag in.De daaropvolgende rooms-liberale regeringen Martens V (1982-1985) en Martens VI(1985-1987) beslisten dat, om de nodige sociale en economische hervormingendoor te kunnen voeren, ze – tijdelijk – bevrijd moesten worden van het sociale overleg.Men besloot dan ook bewust om de sociale partners tijdelijk aan de kant schuivenom de noodzakelijke hervormingen te kunnen realiseren (Martens, 2007: 301).Wat voor dit plan noodzakelijk was, was dat de regering zich verzekerde van de blijvendesteun van de christelijke vakbond (9), om zodoende een algemene staking tevermijden en de sociale en politieke stabiliteit te behouden. Met het oog hierop hadde eerste minister in het geheim een overleg met de sociale partners van de christelijkezuil (10). Deze informele groep slaagde erin, een beperkt, zij het essentieel,sociaal-politieke draagvlak te vestigen om de hervormingsplannen van de regeringmet succes te kunnen doorvoeren.De regering was echter ook bevreesd dat het parlement te traag werkte om de gekozenmaatregelen tijdig te kunnen doorvoeren. In de jaren tachtig bestond immers dedubbele procedure met het tweekamerstelsel nog steeds: de Kamer en de Senaathadden identieke bevoegdheden, waardoor veranderingen doorvoeren in de wetgevingeen bijzonder complexe aangelegenheid werd. Daarom plande de regering omde hervormingsmaatregelen door middel van zogenaamde “bijzondere machten”door te voeren en zodoende de normale parlementaire procedures te omzeilen (11).(9) Zo ontstond het 5-3-3-plan: in ruil voor 3% loonmatiging zou 3% meer aanwervingen en 5%arbeidsduurverkorting worden gerealiseerd.(10) De deelnemers aan deze informele raadplegingen, die tussen 1982 en 1987 regelmatig werdengehouden, waren: Eerste minister Wilfried Martens, Jef Houthuys, voorzitter van de christelijke vakbondACV (CSC in Wallonië), Fons Verplaetse, adjunct-kabinetschef van Eerste minister Martens, enHubert Detremmerie, voorzitter van de BAC (COB) bank, die met de christelijke zuil werd geassocieerd.Deze laatste had reeds een naar hem genoemde groep geleid, waar ook Fons Verplaetse lidvan was. Sinds 1980 had deze groep een doortastend saneringsplan voorbereid, met onder andereeen devaluatie van de Belgische frank.(11) Uiteraard bleef het parlement de regering controleren en de genomen maatregelen werdensteeds gemotiveerd.412