Het heft in eigen hand Sturen op zelfsturing - Gilde Re-integratie

7.8 Coping versterkenCoping is de manier waarop we omgaan metomstandigheden die aanpassing vereisen. Hetis een vorm van stresshantering, van overleving.Wanneer andere strategieën om problemenop te lossen niet meer lijken te werken, kande professional terugvallen op copingvragen.‘Copingvragen’ vormen een bruikbaar hulpmiddelom op zoek te gaan naar wat de klant beweegtom het bijltje er niet helemaal bij neer te gooien.De professional accepteert de manier waarop deklant de dingen ziet en vraagt vervolgens hoe hijzich te midden van zulke zware omstandighedentoch staande weet te houden. De basisvorm vande copingvraag is: ‘Hoe houd je het vol?’ Doordatde klant met enige hulp zijn copingvaardighedenontdekt, groeit zijn zelfvertrouwen en vermogenom vol te houden.Copingvragen• Wat maakt dat je door kunt gaan onder zulke moeilijkeomstandigheden?• Hoe komt het dat het niet erger is?• Waar vind jij de kracht om door te gaan?• Hoe kun jij elke dag zulke moeilijke situaties hethoofd bieden?• Hoe heb je dat tot nu toe volgehouden?• Het is bewonderenswaardig hoe je dit hebt volgehoudenonder zulke moeilijke omstandigheden.Hoe doe je dat?Het effect van de copingvraag is dat ze mensen inmoeilijke omstandigheden helpt nieuwe energiete vinden om hun problemen het hoofd te bieden.Hierdoor zien zij in dat ze nog wel iets voor elkaarkrijgen en dat blijkbaar nog niet al hun energieweg is. Bovendien kan het beantwoorden vande copingvraag hen helpen duidelijk te krijgenwat hen de energie verschaft om door te gaan.Vervolgens wordt gezocht naar kleine stapjeswaarmee morgen kan worden begonnen. Een variantop de copingvraag die ook bij heel passieveklanten effectief kan zijn, is het vragen van adviesaan de klant. Zo kan aan een klant die zich voorhet contact afsluit en op vragen antwoordt met‘Ik weet het niet’, gevraagd worden: ‘Kun je mijvertellen wat ik moet doen om met jou in gesprekte komen?’ Dit kan een verrassend effect hebbenomdat de klant in een andere positie wordtgeplaatst. In plaats van de slachtofferrol wordthem nu een adviserende rol toebedeeld. Dit geldtook voor de vraag: ‘Stel dat je een vriendin hebtdie een vergelijkbare situatie heeft meegemaakt.Wat zou je haar adviseren om de zaken beter telaten verlopen?’7.9 Alternatieven zoekenAan het eind van de zelfsturingscyclus bestaat opbasis van evaluatie ruimte om doelen bij te stellenen alternatieve doelen te zoeken. Niet iedereenzal in staat zijn weer aan het werk te komen.De arbeidsmarkt is veelbepalend. Belangrijk is deklant zelf na te laten denken over het bijstellenvan de doelen, zodat hij zelf de regie houdt. Als deklant het goed vindt kan de professional de klanthierin adviseren.47