Het heft in eigen hand Sturen op zelfsturing - Gilde Re-integratie

Niet alle klanten maken hetzelfdeveranderingsproces door3.5 Werken aan zelfsturing = gedragsveranderingZelfsturing is het vertonen van een bepaaldgedrag, waarin bepaalde vaardigheden een rolspelen. Het voorbeeld van Roel geeft aan dat veelwerkzoekenden dat gedrag niet of nog maar inbeperkte mate vertonen. Gedragsverandering isdus nodig. Zelfsturing is een complexe vaardigheiddie (tot op zekere hoogte) aangeleerd enverbeterd kan worden. Om zelfsturend gedragbij klanten te bewerkstelligen zijn drie randvoorwaardennodig:1 klanten moeten de mogelijkheid en ruimtekrijgen om zelf te sturen (d.w.z. de professionalmoet de klant in staat stellen om zelf te sturen,regelruimte),2 klanten moeten de vaardigheden hebben omzelf te sturen (d.w.z. zelfsturend vermogen ofzelfregulatievaardigheid, zelfcontrole, zelfvertrouwen),en3 klanten moeten de motivatie hebben om zelf testuren.Wanneer de klant over voldoende zelfsturendvermogen en motivatie beschikt, volstaat het voldoenderuimte te geven voor zelfsturing. Wanneerde klant hierover niet beschikt, kan zelfsturendgedrag bevorderd worden door het zelfsturendvermogen te trainen/ontwikkelen en te werkenaan de motivatie van de klant ten aanzien van hetre-integratieproces en re-integratiedoel (bijvoorbeeldbetaald werk).3.6 Fasen van gedragsveranderingIn paragraaf 3.1 is uiteengezet wat zelfsturingis en betekent. Het aanleren van zelfsturingis een vorm van gedragsverandering.Gedragsverandering is een proces. Niet alleklanten maken hetzelfde veranderingsprocesdoor of beginnen op hetzelfde punt. Klanten dieal gemotiveerd zijn hebben waarschijnlijk vooralhulp nodig bij het maken van plannen of het komentot actie. Bij andere klanten zal vooral eerstaan de motivatie en aan het stellen van doelenmoeten worden gewerkt. Klanten in verschillendefasen van het veranderingsproces hebben duseen andere behoefte aan ondersteuning en zullenuiteenlopend reageren op dezelfde techniekof interventie. Idealiter sluit de begeleiding enondersteuning aan bij het stadium waarin deklant verkeert. Als een klant nog niet gemotiveerdis, zal bijvoorbeeld een stijl van de professionaldie niet sturend is maar het initiatief bij de klantlaat (een delegerende stijl) niet snel werken enmisschien zelfs overkomen als onverschilligheid(‘zoek het maar uit’). Een poging om een klantdoelen te laten stellen en acties te laten plannenals deze nog niet gemotiveerd is, zal eveneensniet werken.20Het heft ineigen handen