Wandelen op La Gomera - Op Pad

WA N D E L E N • f i e t s e n • s k at e n • k a n o ë nPraktische informatie bij het artikel Wandelen opLa Gomera, Op Pad 7, pagina 24 t/m 29.U leest een interactieve pdf met aanklikbare buttons...Tekst: Agnes Wagenaar Fotografie: Agnes Wagenaar en Angelica SendersWandelen opLa Gomeraª Korte impressie van het gebiedª Beste tijdª Er naar toeª Vervoer ter plekkeª Overnachtenª Eten, drinken, inkopen doenª Uitrustingª Cultuurª Gidsenbureausª Dag-tot-dag routebeschrijvingª Andere activiteiten vanuit Valle Gran Reyª Kaarten en gidsenª Adressenª Sitesª AccomodatieDE TOCHTenGemaakte tochten: Wandelen, vierdagtochten.Dag 1: 13 km, +140/-740/+350,4,5 uur. Gemakkelijk.Alternatief: 17 km, +140/-740/+600,6 uur.Dag 2: 8 km, +550/-550, 4 uur. Steileklim aan begin pittig.Dag 3: 12 km, +550/-740/+190, 5 uur.Aan begin en op eind flink klimmenen dalen, rest gemakkelijk.Alternatief: 14 km, +550/-350/+350/-740/+190, 7 uur. Goedeconditie vereist.Dag 4: 8 km, -930/+360, 5 uur.Lange, steile klim op einde.Stapzekerheid vereist.Zwaarte: Hoogteverschillen van 1300à 1500 meter per dag.Moeilijkheidsgraad: Gemakkelijk totmiddelmatig, stapzekerheid vereistKorte impressie van het gebiedVan de zeven ‘gelukzalige eilanden’, zoals de Canarische archipel in de oudheid werdgenoemd, is La Gomera het minst toegankelijk. In het vulkanische gesteente zijnmeer dan vijftig kloven, barrancos uitgesleten. Vanuit de dicht beboste centralehoogvlakte op 1350 meter lopen de kloven stervormig naar zee. De oerbossen op dehoogvlakte worden als werelderfgoed beschermd door UNESCO.Het subtropische klimaat zorgt voor een weelderige begroeiing. Mediterrane en tropischebloemen die wij kennen als kamerplant, zoals de kerstroos, bougainville enoleander, zijn hier doorgeschoten tot meer dan manshoge struiken en tussen de steilelandbouwterrassen groeien palmbomen.Valle Gran Rey is de grootste van de zes iets ‘grotere’ plaatsen, met 3600 inwoners.Voor de rest bestaat La Gomera uit boerengehuchten en oude vissersdorpjes. In de zestigerjaren streken de hippies van de flower power-generatie neer in Valle Gran Rey en nogsteeds is er een bloeiende alternatieve scene, vooral uit Duitsland. Wij hebben dankbaargebruik gemaakt van de massages, verse vruchtensappen en lekkere ontbijtjes.Het toerisme op La Gomera trekt vooral wandelaars en is kleinschalig - ook letterlijk,door de verordening dat geen gebouw hoger mag zijn dan de hoogste boom in deomgeving. Op de kleine stranden en baaien met zwart zand vind je geen ligstoelen eneen parasol moet je zelf meebrengen.En last but not least: Op het eiland bestaat een unieke fluittaal, el silbo, die de Gomeroseeuwenlang gebruikten om dwars over de diepe kloven heen met elkaar te kunnen communiceren.Een voorproefje? Klik op www.agulo.net/silbo/silbo1.htm. Versta jij het?Pagina

WA N D E L E N • f i e t s e n • s k at e n • k a n o ë nWandelen op La GomeraOp Pad 7/2007, pag. 24 t/m 29.Terug naar inhoudPagina voor enkele stukken.Markering/bewegwijzering: Goedgemarkeerd en beschreven in diversegidsjes (zie onder 11.)Verhard/onverhard: 10/90Beste tijdHet hele jaar. ’s Winters is het in de kustgebieden rond de 20 graden, met in de zuidelijkeplaatsen Valle Gran Rey en Playa de Santiago bijna altijd zon. In het noordenregent het dan regelmatig. ’s Zomers loopt de temperatuur aan de kustgebieden optot 30 graden. Dan wandel je het best in de centrale hoogvlakte en in het noorden.In de lente staat het hele eiland uitbundig in bloei. Struiken als bougainville, oleanderen de oranje hangende bignonia bloeien bijna het hele jaar.Er naar toeDirecte vlucht naar Tenerife-Sur met Martinair (www.martinair.nl) of Transavia(www.transavia.nl) in 4 ½ uur. Met Iberia (www.iberia.com) overstap in Madrid.Bus 487 (€ 2, www.titsa.com) of taxi (€ 18-20, tel.922 79 14 54) naar de haven vanLos Cristianos.Vandaar de veerboot naar La Gomera. Van de drie maatschappijen gaat alleen de GarajonayExprés door tot Valle Gran Rey (www.garajonayexpres.com), 1 ½ uur varen.De andere veerboten varen tot de hoofdstad San Sebastián (www.fredolsen.es, www.navieraarmas.com). Hiervandaan gaat bus 1 naar Valle Gran Rey.Met wat gepuzzel kun je er in één dag zijn, anders overnachting op Tenerife.Vervoer ter plekkeWij maakten gebruik van de bus en een huurauto en hebben gelift.Neem altijd het overzicht van de busverbindingen en -tijden mee op je tocht, aangeziende bussen slechts een paar keer per dag rijden (www.gomera.info/bus.htm).Voor autoverhuur zie adressen.Liften gaat gemakkelijk, aangezien veel toeristen een auto huren en zelf ook wandelen.Ook kun je een taxi nemen om weer thuis of bij je auto te komen, zie adressen.OvernachtenEr is een groot aanbod van goede en relatief goedkope (€ 25-50,-) appartementen enkamers in alle vijf de dorpen van Valle Gran Rey. Rond pasen en kerstmis is reserverennoodzakelijk.De enige camping bevindt zich bij Bar La Vista in Bosque El Cedro, bij het ParqueNacional de Garajonay. Wild kamperen is officieel verboden.Wil je overnachten in een karakteristiek casa rural, een gerestaureerd boerenhuis,dan heb je veel keus in het noorden van La Gomera, in de omgeving van Vallehermosoen Hermigua, zie adressen.Eten, drinken, inkopen doenIn elk van de beschreven tochten zit minstens één barretje met terras, eten en drinken.In standplaats Valle Gran Rey is de keuze uit lekker eten en drinken enorm. Onze favorieten:ª Ontbijt en verse vruchtensapjes op het terras van zumería Carlos in La Calera.ª Restaurant Habibi, Arabisch-internationaal eten in 1001-nacht sfeer; tussen Borbalánen Vueltas (www.gomera.de/habibi.htm).ª Aziatisch-Maleisisch restaurant El Baifo in La Playa, 922 805775.ª Gomeros gaan uit eten bij klassiek Italiaans restaurant La Islita in La Playa, methomemade pasta. Reserveren aanbevolen, 922 805500.ª Tambara Café, tapas eten op het terras met zicht op de ondergaande zon in Vueltas.ª Eten met zicht op Valle Gran Rey ver in de diepte kun je in het restaurant bij MiradorEl Palmarejo van Canarisch kunstenaar César Manrique, op weg naar Arure.ª Voor het proeven van regionale wijn direct uit het vat en het kopen van de typischegeitenkaas, mojo-saus en palmhoning van La Gomera kun je terecht bij diverse bodegas,onder andere in Arure en Vallehermoso.Boodschappen doe je in elk van de vijf dorpen om de hoek, in een van de vele kleinesupermarkten.Pagina

WA N D E L E N • f i e t s e n • s k at e n • k a n o ë nWandelen op La GomeraOp Pad 7/2007, pag. 24 t/m 29.Terug naar inhoudPagina UitrustingZie voor een volledige lijst oppad.nl, Paklijsten.CultuurTips voor Valle Gran Reyª De zon zien ondergaan op het strand bij Casa María in La Playa. De kwakende kikkersin de bananenplantages wedijveren met het trommelen van de hippies op hetstrand.ª Jezelf verwennen met een massage - zie de aangeplakte advertenties op elke straathoek.ª Meedoen met een yoga- of meditatie-sessie in Finca Argayall, Vueltas. Dagelijks,zonder opgave vooraf www.argayall.com/html/meditation_en.phpª Genieten van live muziek in restaurant El Palmar in Borbalán, op het terras vanCasa María of in een van de vele muziekcafés in Vueltas.ª Verse vis kopen bij de wagen van de visboer. Je hoort hem al van verre aankomenmet zijn salsa-muziek door de megafoon.ª Drie vooruit, twee achteruit meeschuifelen met de processie tijdens een religieusfeest. Gevolgd door muziek, eten en drinken gedurende een dag of drie.Tips elders op La Gomeraª Een silbo-demonstratie bijwonen tijdens de lunch in restaurant La Zula in Aguloof, nog een tikje massaler, in restaurant Las Rosas, ook in het noorden.ª Kijken hoe de Gomeros vroeger leefden, in bezoekerscentrum Juego de Bolas in LasRosas, toegang gratis. Middels een videofilm, tentoonstelling en botanische tuinkom je alles te weten over de geologie en flora van het eiland www.gomera-island.com/turismo/ingles/garajonay2.htm.ª Het voormalige bananenoverslagstation in Playa de Vallhermoso bezoeken, nu omgetoverdtot ‘cultuurburcht’ Castillo del Mar. Regelmatig live muziek, theater enambachtelijke markt, en dagelijks tot zonsondergang genieten van een drankje mettapas. Zie www.castillo-del-mar.com.GidsenbureausHiking shop Timah, met een filiaal in La Calera en La Puntilla (www.timah.net).Dag-tot-dag routebeschrijvingDagtocht 1: Naar de top en dwars door de oerbossen. Goede tocht om in te lopen.Beginpunt: Parkeerplaats Alto de Contadero (1350 m). Met bus lijn 1 uitstappen bijhalte Pajarito en een kwartier teruglopen naar het beginpunt.Eindpunt: bushalte Cruce de la Zarcita.Alternatieve route: Met een huurauto kun je terugkeren naar het beginpunt via een(langere) route die een lus maakt door het Bosque El Cedro.Route: We lopen omhoog naar de Alto de Garajonay (1487 m.) met uitzicht overheel La Gomera en de halve Canarische archipel, en weer terug. Bij parkeerplaatsAlto de Contadero (1350 m.) duiken we de vochtige oerbossen in. Op het terras vanbar La Vista (750 m.) genieten we van het uitzicht en de stevige bergkost.(Alternatief om weer terug te keren bij het beginpunt: Via het noorden/noordwestenmaak je een lus door het Bosque El Cedro. Je komt uit halverwege het pad naar deAlto de Contadero).Van bar La Vista naar het zuiden weer omhoog via de Montaña Quemada naar de carretera,tot aan bushalte Cruce de la Zarcita (1100 m.). Terug met bus lijn 1 of liften.Afstand: 13 km (alternatief: 17 km)Hoogteverschil: +140/-740/+350 (alternatief: +140/-740/+600)Duur: 4,5 uur (alternatief: 6 uur)Zwaarte/moeilijkheidsgraad: gemakkelijk. Het stuk door het oerbos is vaak vochtigen glibberig.Pagina

WA N D E L E N • f i e t s e n • s k at e n • k a n o ë nWandelen op La GomeraOp Pad 7/2007, pag. 24 t/m 29.Terug naar inhoudPagina Dagtocht 2: Steile klim, rode natuur en een snufje cultuur in het Centro de Visitantes.Begin- en eindpunt: Terras in Agulo (190 m.), met zicht op de ‘rode wand’ of op zee.Agulo is een van de mooist gelegen stadjes van het eiland. Vanuit Valle Gran Rey ishet niet goed per bus te bereiken. Wij huurden een auto, maar je kunt ook liften ofslapen in het noorden (voor casas rurales in Agulo, Vallehermoso en Hermigua zieadressen).Route: We steken de carretera over en klimmen steil omhoog tegen de zuidwand totde Mirador (500 m.). Iets verderop komen de kaart en de beschrijving van de routeniet overeen. We volgen de wit-rode streepjes van de GR 132 door een geërodeerd gebiedvan dieprode aarde met groene herbeplantingsboompjes en een knalblauwe zeeop de achtergrond. Na een tortilla in restaurant El Tambor bezoeken we het nabijgelegenCentro de Visitantes Juego de Bolas (740 m.) met uitleg over de geologie vanhet eiland, een etnografisch museumpje en een botanische tuin. Over een geplaveidecamino, een van de oude koningswegen, keren we terug naar Agulo.Afstand: 8 km.Hoogteverschil: +550/-550Duur: 4 uur.Zwaarte/moeilijkheidsgraad: De steile klim aan het begin is pittig, de rest gemakkelijk.Dagtocht 3: De tocht van de mooiste vergezichten, met een bonus op het eind.Begin- en eindpunt: Terras in Vallehermoso. Net als Agulo is Vallehermoso nietgoed per bus te bereiken vanuit Valle Gran Rey.Route: We lopen de Barranco de la Era Nueva in over een oud ezelspad dat langzaamomhoog slingert naar de Ermita de Santa Clara (740 m.) op de graat.(Extra: Wil je het geïsoleerde gehucht Arguamul bezoeken, dan ga je aan de anderekant van de graat 350 m.omlaag, en weer terug omhoog.)Vanaf de Ermita is het relaxed lopen over de graat Cumbre de Chigueré, met vergezichtenaan beide kanten. Vóór ons zes, zeven baaien achter elkaar en de Teide op Tenerife,rechts de terrasbergen rond Vallehermoso. We passeren de Ermita de la Virgende Guadalupe (600 m.) en uitzichtpunt Buenavista (560 m.) en zigzaggen dan steilomlaag tot Playa de Vallehermoso (0 m.). Hier bevindt zich een groot zwembad dat ’szomers geopend is. Iets naar links ligt ‘cultuurburcht’ Castillo del Mar, waar we bijkomenmet een biertje en brood met mojo-saus. Voor de bonus van live muziek eneen ambachtelijke markt is het raadzaam de website van het Castillo te bekijken voorde data (zie tips). De laatste paar kilometers van de tocht leiden over een asfaltwegnaar Vallehermoso (190 m.).Afstand: 12 (of 14) km.Hoogteverschil: +550/-740/+190 (Met Arguamul erbij: +550/-350/+350/-740/+190)Duur: 5 (of 7) uur.Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Aan begin en op eind flink klimmen en dalen, rest gemakkelijk.Dagtocht 4: Het echte barranco-wandelen, door spectaculaire natuur die je bijna helemaalvoor jezelf hebt.Beginpunt: Bushalte Casita Olsen/Casa del Noruego (1310 m). Omhoog met buslijn1 of een huurauto.Eindpunt: Targa (740 m.). Hiervandaan terugliften of een taxi bellen (een inventievetaxichauffeur heeft zijn nummer onder het laatste route-streepje geschilderd).Route: Het eerste stuk dalen we langzaam af door een geurend dennenbos. Dan lijkthet pad op te houden bij de kloof. Na wat zoeken en een pittige afdaling komen weuit op het terras van de enige bar in Imada (870 m.). De tocht gaat verder door idyllischeweiden met bloemen en vogels, tot links de diepe kloof weer in beeld komt. Inde rotswand rechts is een pad uitgehakt. Vlak voor de Ermita de Guarimiar (380 m.)nemen we de schitterend geplaveide camino die 360 meter steil omhoog zigzagt,richting Targa (740 m.)Afstand: 8 km.Hoogteverschil: -930/+360Pagina

WA N D E L E N • f i e t s e n • s k at e n • k a n o ë nWandelen op La GomeraOp Pad 7/2007, pag. 24 t/m 29.Terug naar inhoudPagina Duur: 5 uur.Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Enige stapzekerheid vereist. Lange, steile klim vanafde Ermita de Guarimiar tot aan het eindpunt.Andere routesDe keus aan wandelmogelijkheden op La Gomera is groot, met meer dan 25 dagtochtenen 2 gloednieuwe GRs. De GR 131 doorkruist het eiland verticaal, langs de randvan het Parque Nacional de Garajonay en eindigt in de hoofdstad San Sebastián. Metde GR 132 loop je het hele eiland rond met steeds weer de kustlijn in zicht. De routesknopen veel oudere dagtochten aan elkaar en staan uitstekend aangegeven.In 2007 was de kaart met deze GRs (nog) niet te koop, hoewel hij wel op veel bordenlangs de weg hing, inclusief hoogteprofielen en afstanden. Wil je over deze GR-kaartbeschikken, maak dan digitale foto’s van de borden.Andere activiteiten vanuit Valle Gran ReyMountainbiken: www.primerabicicleta.de, www.aguamonte.com, www.bike-stationgomera.comDuiken: www.fischco.comWhale watching met zeil- en kleine vissersboten : www.club-de-mar.orgPaardrijden: www.gomera-reiten.de/touren.htm voor een ritje op een van de vijfpaarden van het Burro Parque.Parapente: pepe.solano@ctv.esSpaanse les: www.spanish-course.comKaarten en gidsenKaartenDe beste kaart is de Goldstadt Wanderkarte (1:35 000), ter plekke overal te koop, € 5.ReisgidsenGoede wandelgidsen in het Nederlands:ª ANWB wandelgids La Gomera en El Hierro, met hoogteprofielenª Deltas wandelgids La Gomera & El HierroOverige gidsen:ª Rother Wanderführer La Gomeraª Sunflower Southern Tenerife and La Gomeraª Capitoolgids Canarische Eilandenª Nellesgids Canarische Eilandenª Dominicus Tenerife/La Gomera/La Palma/El HierroAdressenª Valle Gran Rey Tourist Information Office, Calle Lepanto, La Playa. Tel: 922 80 5458, www.gomera-island.com, turismo@gomera-island.comª Spaans verkeersbureau, Laan van Meerdervoort 8-A, 2517 AJ Den Haag, tel.070 34659 00, www.spaansverkeersbureau.nl.ª Autoverhuur via www.cicar.com, www.sunnycars.es of www.grupopinero.com. Ofloop binnen bij Rent a Car El Carmen in Vueltas of La Rueda in La Playa.ª Taxi’s in Valle Gran Rey: 922 80 50 58 of 922 80 50 44. Meer nummers: www.paginasamarillas.es/taxis_la-gomera_138_1410.htmlSiteswww.lagomera.startpagina.nlwww.gomera-island.comwww.gomera.infowww.lagomera.dePagina

WA N D E L E N • f i e t s e n • s k at e n • k a n o ë nWandelen op La GomeraOp Pad 7/2007, pag. 24 t/m 29.Terug naar inhoudPagina AccommodatieIn Valle Gran Rey is het aanbod van leuke logeerplekken enorm. Wij gaven de voorkeuraan logies in La Calera, het meest authentieke van de vijf dorpen van Valle GranRey. Vaak verblijf je in de woning van Gomeros die hun heil hebben gezocht in hetgrotere en rijkere Tenerife. Bijna al deze appartementen hebben een balkon of anderseen dakterras.La Calera ligt tegen een steile berghelling. Kronkelende straatjes met uitgesletentraptreden, slapende katten en overal bloemen en groen. Hoe hoger, hoe grandiozerhet uitzicht - maar je moet wel zin hebben in iedere keer weer dat eind omhoog.Wij kozen voor habitación 12 en 13 van Hotel Jardín Concha in het lagere deel van LaCalera. We leefden er buiten, op ons privé-terras onder de palmboom. ’s Avonds zatenwe onder de sterrenhemel met nog een drankje en de zilveren zee in de verte. ’s Ochtendswas het maar een paar stappen omlaag naar de koffie en zumo op Carlos’ terras.Vueltas is de havenplaats van de vijf dorpen van Valle Gran Rey, met veel visrestaurantjesen nauwe straten met hippe winkeltjes. Hier speelt het - bescheiden - uitgaanslevenvan Valle Gran Rey zich af.De appartementen in de nieuwere dorpen (La Playa, La Puntilla, Borbalán) zijn ruimeren luxueuzer dan de oudere huizen in La Calera en Vueltas. De nieuwgebouwdeappartementen-complexen zijn min of meer in de stijl van de oorspronkelijke huizengebouwd en hebben vaak een zwembad.La Playa, gelegen aan het noordelijke uiteinde van de vallei, heeft veel boetiekjes enrestaurants. De boulevard is dé plek om te flaneren en Casa María the place to be bijzonsondergang.Vanaf je balkon in La Puntilla hoor je de branding. Het dorp bestaat grotendeels uitnieuwe appartementen, Hotel Gran Rey en bananenplantages.Aan de andere kant van de plantages met kwakende kikkers ligt het dorp Borbalán.Lijkt Valle Gran Rey je te druk, dan is een casa rural, een gerestaureerd boerenhuis inhet noorden van het eiland een prima alternatief. Hermigua, Vallehermoso en Agulozijn goede uitvalsbases voor wandeltochten.Wil je je wentelen in luxe, boek dan in Hotel Jardín Tecina in Playa de Santiago of inde parador in de hoofdstad San Sebastián.Op La Gomera wordt niet veel gekampeerd. Wild kamperen is officieel verboden.De enige camping bevindt zich bij Bar La Vista in Bosque El Cedro, bij het ParqueNacional.Sitesª Hotel Jardín Concha, www.hotelconcha.netª Voor een appartement in Valle Gran Rey, raadpleeg de site van Servicios Integrados(www.gomera-service.com) of La Paloma (www.gomera.de)ª Ben je op zoek naar een casa rural, zie www.ecoturismocanarias.comª Voor Hotel Jardín Tecina in Playa de Santiago:www.jardin-tecina.comª Voor de parador in San Sebastián: www.paradores-spain.com/spain/pgomera.htmlª Weerbericht: www.timah.net/english/weather_overview.htm, www.weeronline.nl/Spanje/LaGomera.htmPagina