augustus(pdf, 618 kB) - UWV

Figuur 3Ontwikkeling vacaturemarkt Noord-Nederland (x 1000)110,0Ontwikkeling niet-werkende werkzoekenden Noord-Nederland 1992-2009130000Figuur 4100,090,080,070,060,050,01200001100001000009000080000700006000050000NWW40,02005 2006 2007 2008 2009 201040000jan-92 jan-94 jan-96 jan-98 jan-00 jan-02 jan-04 jan-06 jan-08 jan-10toren verwacht men voor de industrieniet dat de krimp voor 2010 zal afnemen;het aantal vacatures zal daar juistverder terugvallen. In 2007 – het hoogtepunt– kende de noordelijke industrieruim 11.000 vacatures. In 2010 zal datmeer dan gehalveerd zijn, met ruim4200 vacatures.In 2009 kent de detailhandel de grootsteterugval, met -51 procent. Aangezien dewerkgelegenheid in deze sector vrij stabielblijft, is dit volledig het gevolg vanhet wegvallen van de vervangingsvraagdoor een geringe mobiliteit. In 2010vindt een beperkt herstel plaats.De sectoren bouw en bouwinstallatiekennen de heftigste schommeling. In2008 en 2009 kromp de vacaturemarkter met respectievelijk 22 en 33 procent,om in 2010 met een stijging van 36procent een duidelijk herstel te latenzien. Met ruim 4500 vacatures in 2010is het niveau van 2007 (circa 6500 vacatures)echter nog niet hersteld.Ook voor de IT en overige zakelijkediensten wordt in 2009 een omvangrijkverlies aan vacatures verwacht (met41%), gevolgd door een redelijk herstelin 2010 (20% erbij). Met 10.900 vacaturesin 2010 blijft het niveau van 17.300vacatures voorlopig nog buiten bereik.De zorgsector is – niet verwonderlijk –de enige sector die in 2010 al weer bijnahet hoge niveau van 2008 heeft bereikt.In 2008 kende de sector 14.700 vacatures,tegenover 14.200 in 2010. Desondanksontkomt ook deze sector niet aaneen dip in de vacaturemarkt in 2009(min 10%).Eind volgend jaar 34.000meer werklozen dan nuBeroepsbevolkingDe omvang van de beroepsbevolkingwordt bepaald door de omvang van debevolking van 15 tot 65 jaar en dearbeidsparticipatie. In Nederland is debevolkingstoename vrijwel te verwaarlozen,in Noord-Nederland is er zelfssprake van een negatief effect: de bevolkingkrimpt in alle noordelijke regio’s.Op de middellange termijn zal deomvang van de bevolking van 15 tot 65nog verder krimpen. De eerste babyboomersvan na de Tweede Wereldoorlogbereiken in 2011 de pensioengerechtigdeleeftijd.Het gevolg hiervan is dat een eventuelegroei van de beroepsbevolking vooralmoet komen van een toename van dearbeidsparticipatie. Voor de regio’sGroningen/Noord-Drenthe en Zuid-Drenthe heeft die participatie een negatiefeffect op de omvang van de beroepsbevolking.Dit is vooral het gevolg vanhet zogenaamde discouraged worker-effect, waarbij een deel van de beroepsbevolkingzich door de recessie (tijdelijk)van de arbeidsmarkt terugtrekt. Alleen inFriesland is in 2009 nog sprake van eenbescheiden groei als gevolg van participatie.In Noord-Nederland laten 2009en 2010 een bescheiden krimp van deberoepsbevolking zien.Stijging werkloosheidDe combinatie van een behoorlijkedaling van het aantal banen en een lichtkrimpende beroepsbevolking leidt toteen sterke toename van het aantal nietwerkendewerkzoekenden (nww).Figuur 4 geeft de ontwikkeling van hetnww-bestand weer tot en met juni2009, plus de prognose voor eind 2009en eind 2010. De verwachting is dat er inNoord-Nederland eind dit jaar 68.800nww zullen zijn, 31 procent meer daneen jaar ervoor. In 2010 zal hun aantalverder toenemen tot 91.200 personen,32 procent meer dan eind 2009. De toenamein het noorden is vergelijkbaar methet landelijke beeld, met dit verschil datin 2009 het noorden het iets beter doetmaar in 2010 iets slechter. Uiteindelijkzal de werkloosheid in Noord-Nederlanduitkomen op een niveau dat vergelijkbaaris met de vorige recessie (begin 2005),maar niet het niveau halen van middenjaren negentig.De verschillen tussen de regio’s zijn echterwel aanzienlijk. In Zuid-Drenthe is deArbeidsmarkt Journaal Noord⁄ III

Figuur 5Mutatie niet-werkende werkzoekenden in procenten45,0%uit op 30.900 personen. In Groningen/Noord-Drenthe is de toename mindergroot. Eind 2010 zal het 39.300 personenbedragen.40,0%35,0%30,0%25,0%20,0%Groningen +Noord-Drenthe■ 2009 ■ 2010FryslânZuid-DrentheNoord-NederlandNederlandSamengevat- De recessie doet zich onmiskenbaarvoelen op de noordelijke arbeidsmarkt.- Het aantal banen krimpt, het aantalvacatures neemt snel af en de werkloosheidstijgt.- Het zijn vooral de technische sectorendie een veer moeten laten.- De zorgsector zal ondanks de recessiebehoefte hebben aan de instroom vannieuw personeel.toename van nww in beide jaren duidelijkbovengemiddeld. Het banenverliesin de industrie resulteert in een forse stijgingervan. Eind 2010 komt het nwwbestanduit op 21.000 personen; dit isnet geen verdubbeling ten opzichte vande stand eind december 2008 (10.934nww). In Friesland is de toename vergelijkbaarmet de noordelijke en landelijkestijging. Eind 2010 komt het aantal nwwRoelof van der Velde is adviseurArbeidsmarktinformatie bij UWVFoto: Nationale BeeldbankDe detailhandel kent in 2009 de grootste terugval in vacaturesIV Arbeidsmarkt Journaal Noord⁄

Max van den Berg bezoekt Noorderpoort Centrum VakopleidingTe weinig vaklui alseconomie hersteltCommissaris van de Koningin Max vanden Berg heeft het NoorderpoortCentrum Vakopleiding bezocht. Hij lietzich informeren over de unieke rol diede praktijkopleidingen kunnen spelenbij het opvangen van het toekomstigetekort aan vaklieden. Het bezoek vanVan den Berg is voor het centrum vangroot belang, omdat het voort bestaanonder grote druk staat.Jeroen PelHet doel van het werkbezoek wasvooral om de interesse van deCommissaris van de Koningin te wekkenvoor de maatschappelijke bijdragevan de vakschool, en om de technischepraktijkopleidingen een steviger positiete geven in het arbeidsmarktbeleidvan de provincies Groningen, Fries landen Drenthe.Het Noorderpoortcollege heeft hetenige nog bestaande CentrumVakopleiding in Nederland. Het is volledigingericht op opleidingen voorberoepen waar structurele tekortenverwacht worden. ‘Het voorhandenhebben van geschoold personeel, in hetbijzonder in de techniek en zorg, zaleen belangrijke factor zijn bij het herstelvan de economie’, zei Wim van derPol van het college van bestuur vanROC Noorderpoort tijdens het rondetafelgesprek.Van den Berg was zichtbaar onder deindruk van het vakmanschap dat werdgetoond en wil zich inzetten om depositie van het centrum in de provinciete verstevigen en de instroom van cursistente verhogen.VakmanschapAan werkgevers, werkgeversorganisaties,UWV WERKbedrijf en scholingsinstitutenis gevraagd hun expertisete bundelen en oplossingen tebedenken om te zorgen voor een vliegendestart als de economie zich herstelt.Het Noorderpoort CentrumVakopleiding speelt daarbij een belangrijkerol, met een compleet pakket aanvakopleidingen, praktijkoriëntatie,functiegerichte cursussen, bijscholingen korte trainingen in de sectoren techniek,bouw, zorg en zakelijke dienstverlening.De uitstroom naar werk ismeer dan 75 procent, en het gros vandeze vakmensen handhaaft zich langdurigop de arbeidsmarkt.Kort, snel en duurzaam valt in goedeaarde bij UWV WERKbedrijf engemeente. ‘Het NoorderpoortCentrum Vakopleiding biedt UWVWERKbedrijf de mogelijkheid eencategorie van onze klanten te scholenen ondanks de crisis steeds meer mensenaan het werk te helpen’, zegt MartinHensema, vestigingsmanagerWERKbedrijf in het WerkpleinGroningen. ‘Het centrum biedt kansrijkemogelijkheden voor werkzoekenden uitde mobiliteitscentra en werknemerswaarvoor werktijdverkorting geldt.’OverlevenDe makkelijke aansluiting bij de bedrijvenspreekt bij de aanwezigen tot deverbeelding. Het CentrumVakopleiding is een voorbeeld van eenambachtschool zoals werkgevers dezegraag terugzien. ‘Zaak is wel dat hetCentrum Vakopleiding overeind blijft,De Commissaris van de Koningin was zichtbaaronder de indrukwant het wordt in zijn voortbestaanbedreigd door nu onderbezette technischeopleidingen’, aldus Carel Dicke,manager van het Noorderpoortcollege.De afgelopen decennia zijn vrijwel alleCentra Vakopleiding in Nederland verdwenen.Op veel plekken in het landwordt dat nu als een gemis ervaren. HetNoorderpoort maakt zich sterk voorbehoud, maar het voortbestaan inGroningen is afhankelijk van voldoendebenutting en kan niet zonder eengezamenlijke aanpak met provincie,gemeente, bedrijfsleven, scholingsinstituten,werkgeversorganisaties enuitkeringsinstelling.Bij het werkbezoek hebben diversepartijen initiatieven en actiepuntennaar voren gebracht om ervoor tezorgen dat het Noorderpoort CentrumVakopleiding in Groningen een pijlerwordt onder de noordelijke arbeidsmarkt.Jeroen Pel is communicatieadviseurbij UWVFoto: Omke OudemanArbeidsmarkt Journaal Noord⁄ V

Structurele wijzigingen op de arbeidsmarktJeugdwerkloosheidneemt sterk toeEind juni 2009 staan 56.843 niet-werkende werkzoekenden (nww) ingeschreven bij de noordelijke Werkpleinen; 12,5 procentmeer dan een jaar ervoor. In heel Nederland waren het er 477.253, ofwel 13,6 procent meer. In vergelijking met mei was het aantalnww in Noord-Nederland met 1,3 procent licht gedaald, terwijl Nederland als geheel juist een kleine stijging liet zien van 0,6procent. De maanden april en mei tonen een vergelijkbaar beeld.Astrid BoogersHet nww-percentage – de niet-werkendewerkzoekenden uitgedrukt alspercentage van de beroepsbevolking –kwam eind juni in Noord-Nederlanduit op 7,3 procent. Een jaar eerder wasdat nog 6,6 procent. Landelijk zijn diepercentages 6,2 en 5,5. De afstand tussende landelijke en de noordelijke percentages– de ‘regionale component’ –komt daarmee uit op 1,1 procent.Het aantal nww is in elk van de drienoordelijke provincies ten opzichtevan een jaar eerder gestegen. Drenthelaat met 13,6 procent de sterkste stijgingzien, Groningen met 11,3 procentde lichtste. Friesland zit er met 13,1procent tussenin. Ten opzichte van demaand mei laten de drie provinciesjuist een daling zien. Die is in DrentheVooral de instroom vanjonge werkzoekendenbaart zorgenmet 1,7 procent het grootst en inGroningen met 0,9 procent het kleinst.In Friesland is het 1,5 procent.Het nww-percentage lag in elk van dedrie noordelijke provincies boven hetlandelijk niveau. In Friesland slechts0,2 procent erboven, maar inGroningen fors; het ligt daar op 8,5Tabel 1Niet-werkende werkzoekenden (nww) in Noord-NederlandOmvang Mutatie Nww-percentagemrt-09 feb-09 absoluut in % jun-09 jun-08ProvinciesGroningen 22.095 19.858 2.237 11,3% 8,5% 7,6%Friesland 18.887 16.696 2.191 13,1% 6,4% 5,8%Drenthe 15.861 13.965 1.896 13,6% 7,2% 6,5%Noord-Nederland 56.843 50.519 6.324 12,5% 7,3% 6,6%Nederland 477.253 420.023 57.230 13,6% 6,2% 5,5%RegionalecomponentNoord-Nederland 1,1% 1,1%GemeentenGroningen 8.543 7.530 1.013 13,5% 9,8% 8,3%Leeuwarden 3.873 3.897 -24 -0,6% 9,2% 9,1%Emmen 5.220 4.335 885 20,4% 11,2% 8,9%procent. Het nww-percentage vanDrenthe was eind juni 7,2 procent.Ook al laten de standcijfers geen dramatischbeeld zien van de werkloosheidin het noorden, de in- en uitstroomcijfersvan de laatste anderhalfjaar tonen wel dat de arbeidsmarkt zichmomenteel anders gedraagt. Figuur 1laat zien dat de instroom in de periodeseptember 2008 tot februari 2009 forsis gestegen en de uitstroom aanzienlijkis gedaald. Een stijging van de werkloosheidis in die periode als gevolg vanseizoenswerkloosheid gebruikelijk,maar deze stijging is forser door de economischecrisis. Vanaf februari 2009heeft de uitstroom van nww zich hersteldtot een niveau van ruim 5000 inHet herstel is dit jaar wel later opgang gekomen dan voorgaande jaren.De instroom in januari 2009 was metruim 1000 nww aanzienlijk hoger daneen jaar eerder. De maanden februarien maart lieten weliswaar een dalendeinstroom zien, maar die daling wasminder fors dan vorig jaar. Doordat deuitstroom net iets hoger was dan deinstroom in de maanden april en mei ishet werkloosheidsniveau in die maandenlicht gedaald. Hoewel die lichtedaling van het aantal nww in Noord-Nederland kan leiden tot gematigdoptimisme, laat vooral de instroomzien dat de arbeidsmarkt er op ditmoment structureel slechter uitziet.De instroom in mei 2009 is met ruim4000 personen fors hoger dan de krappeapril.VI Arbeidsmarkt Journaal Noord⁄

3000 instromers in mei 2008.In tijden van crises als de huidige zijnjongeren extra kwetsbaar, zo leert degeschiedenis. Jongeren komen op eenarbeidsmarkt met weinig vacatures,hebben minder werkervaring en dikwijlsook tijdelijke contracten. Daaromslagen ze er vaak niet in een baan tebemachtigen. Hebben ze wel werk, danis dit dikwijls een tijdelijk contract,zodat ze, wanneer er minder werk is,vaak als eerste aan bod komen voor ontslag.Dit geldt specifiek voor jonge, laagopgeleidewerkzoekenden. Voor hen zalhet steeds moeilijker worden om werkte vinden, vanwege verdringing doormiddelbaar en hoger opgeleiden.Deze ontwikkelingen zijn terug te zienin de noordelijke werkloosheidscijfers.Ten opzichte van een jaar eerder is hetaantal nww tot 27 jaar in Noord-Nederland met 43 procent gestegen(tot 7276). Het aantal nww ouder danFiguur 1Instroom en uitstroom nww Noord-Nederland7.0006.5006.0005.5005.0004.5004.0003.5003.0002.5002.000sep-07 nov-07 jan-08 mrt-08 mei-08 jul-08 sep-08 nov-08 jan-09 mrt-09 mei-09instroom45 jaar is in diezelfde periode metslechts 2 procent gestegen (tot 27.362).De groei van de jeugdwerkloosheidvraagt een nauwe samenwerking tussengemeenten, bedrijfsleven, onder-Maandelijksee-nieuwsbrief over deregionale arbeidsmarktUWV WERKbedrijf verspreidt sinds kort de e-nieuwsbriefArbeidsmarktinformatie. Deze nieuwsbrief informeert over de laatste ontwikkelingenop de arbeidsmarkt en attendeert op nieuwe onderzoeken ennieuwe arbeidsmarktpublicaties van UWV WERKbedrijf, waaronder deregionale basisset en de regionale gegevensset jeugdwerkloosheid. Vanuit denieuwsbrief is het mogelijk om direct door te klikken naar deze informatieproducten.Op die manier wil het UWV WERKbedrijf eraan bijdragen datgemeenten en beleidsmakers van werkgevers, werkgevers- en brancheorganisaties,scholingsinstituten en andere arbeidsmarktprofessionals op basisvan actuele informatie regionaal arbeidsmarktbeleid ontwikkelen. Denieuwsbrief komt elke maand uit.U kunt zich via arbeidsmarktinformatie@uwv.nl abonneren op dezenieuwsbrief. Vermeld in de e-mail uw contactgegevens, organisatie,naam, functie en e-mailadres. U krijgt dan elke maand de nieuwsbrief pere-mail toegestuurd.uitstroomwijs, UWV WERKbedrijf en anderepartijen op de arbeidsmarkt. Er zijnkabinetsvoorstellen voor acties die partijenin de regio kunnen nemen.• Afsluiten van convenanten, met alsdoel een regionaal plan van aanpakom de jeugdwerkloosheid tebestrijden. Het gaat om concretemaatregelen voor de eigen regio,waarbij alle partijen deelnemen diekunnen bijdragen aan participatiemogelijkhedenvoor jongeren.• Jongeren langer op school houden,zodat mbo-leerlingen met een slechtarbeidsmarktperspectief niet vanschool gaan maar langer doorleren.• Een ‘matching-offensief’ om vraagvan werkgevers en kwaliteiten vanjongeren beter bij elkaar te brengen.Daarbij hoort ook aandacht voorstages en vrijwilligerswerk.• Afspraken over leer-werkbanen/stages, zodat iedere schoolverlaterdie langer dan drie maanden thuisziteen stageplaats krijgt. Ouderewerknemers met deeltijd-WWkunnen gedurende de tijd dat zeniet werken hun vakkennis overdragenaan jongeren.• Extra voorzieningen voor kwetsbarejongeren; ook deze groep kan profiterenvan de ingezette maatregelen.Astrid Boogers is adviseurArbeidsmarktinformatie bij UWVArbeidsmarkt Journaal Noord⁄ VII

Gerichte belangstelling voor werken en wonen in ScandinaviëNordic Working 2009Rond de 450 mensen bezochtenzaterdag 6 juni Nordic Working2009, de banen- en informatiebeursover werken en wonen inScandinavië en Finland. Zij informeerdenzich over de mogelijkhedenom in een van deze landen aan deslag te gaan, in loondienst of als zelfstandigezonder personeel.Frits HaasjesNordic Working vond voor het derdeachtereenvolgende jaar plaats op het terreinvan het Scandinavisch Dorp inEelderwolde, vlak onder Groningen. Dedag was georganiseerd door drie Euresadviseursen een communicatieadviseurvan UWV.Verspreid over drie tentoonstellingstentengaven vertegenwoordigers van verschillendegemeenten en Euresadviseursde bezoekers zo gericht moge-lijk inzicht in kansen, voorwaardenen ook risico’s. Bijde stands van Europass, SVBen UWV internationaalkwam men meer te wetenover de diplomavergelijking,sociale zekerheid en dergelijke.Bezoekers met verdergevorderde plannen werdenwijzer bij de stands vaninternationale verhuizers.Een ervaringsdeskundigevertelde onder grote belangstellingheel boeiend overhoe het haar was vergaan bijvertrek naar een ander land.Bij de presentatie overZweden bleek de tent bijna te klein voorhet aantal toehoorders.Dit jaar was als extra een beperkt cultureelprogramma toegevoegd. Arne Dahl,bekend Zweeds thrillerauteur, werdgeïnterviewd over zijn werk en over deinhoudelijke evolutie in de ook inNederland zeer geliefde Zweedse misdaadliteratuur.Na afloop signeerde hijeen flink aantal boeken. Buiten, voor detentoonstellingstenten, demonstreerdevereniging de Lösse Pöls uit Utrecht hetZweedse spel Kubb.Foto: Frits HaasjesFoto: Frits HaasjesMet gemiddeld een 7,3 van de bezoekersen positieve reacties van de standhouders– zij benadrukten de kwaliteitvan de bezoekers – kijkt de organisatiemet grote tevredenheid terug op eensuccesvolle en zeer plezierig verlopenNordic Working 2009. De uitstekendesamenwerking met de Eures-adviseursuit alle delen van het land, de Eurescontactpersonenuit district Noord ende Eures-adviseurs uit Scandinavië enFinland was hiervoor de basis.Frits Haasjes is communicatieadviseurbij UWVColofonNummer 3, augustus 2009Arbeidsmarkt Journaal Noord is een uitgavevan UWV en verschijnt evenals de landelijkeeditie van het Arbeids markt Journaalviermaal per jaarEindredactieHesp & Robroek Journalistieke ProductiesRedactieFrits Haasjes, Roelof van der Velde,Astrid BoogersRedactieadresUWV, Corporate Communicatie,Postbus 58285, 1040 HG Amsterdamtelefoon 050-7519000Abonnementen/ Adres wijzigingArbeidsmarkt Journaal wordt gratis verspreiddoor UWV. U kunt zich aanmelden als abonneeen adreswijzigingen doorgeven viawww.werk.nl. Kijk bij het tabbladWERKbedrijf> Arbeidsmarkt>Publicaties.Vormgeving en opmaakBubbles Creations, RotterdamProductiebegeleidingSUM= Printmanagement, RotterdamAlles uit deze uitgave mag wordenovergenomen, echter uitsluitendmet bron vermelding.© UWV, AmsterdamVIII Arbeidsmarkt Journaal Noord⁄