VRIND 2010 - Vlaanderen.be

algemeen referentiekader1.35b Aanwezigheid tertiaire sectorAanwezigheidsindices van de tertiaire sector in het VlaamseGewest versus de EU15 op basis van de bruto toegevoegdewaarde en de werkgelegenheid, 2008, indices (waarde >100: relatief sterker aanwezig in het Vlaamse Gewest dan inde EU15 en vice versa voor indices < 100).Handel en reparatieOnderwijsZakelijke dienstenen verhuurTransport en communicatieGezondheidszorgen sociale dienstenOverheidFinanciële instellingen1.36 Shift & shareShift & share analyse van de Vlaamse economie ten opzichtevan de EU15 op basis van de bruto toegevoegde waarde ende werkgelegenheid, periode 1999-2008, in %.1. Europesecomponent2. Structurelecomponent3. DynamischecomponentGeregistreerdegroei = 1+2+30 5 10 15 20 25Hotel en restaurantsGemeenschaps- enpersoonlijke dienstenHuishoudelijke dienstenBruto toegevoegde waardeBron: Eurostat, INR, bewerking SVR.Werkgelegenheid0 100 200 300Bruto toegevoegde waardeWerkgelegenheidNoot: er is gekozen voor de EU15 en niet voor de EU27 wegens de grotereovereenstemming van de Vlaamse economie met deze van de 15 oude EUlidstaten.Bron: Eurostat, INR, bewerking SVR.De voornaamste tertiaire sectoren zijn de ‘zakelijkediensten en verhuur’ en de ‘handel en reparatie’. Watwerkgelegenheid betreft is ook de ‘gezondheidszorg ensociale diensten’ een belangrijke sector. Vergeleken metde EU15 zijn onderwijs en ‘zakelijke diensten en verhuur’een Vlaamse specialisatie. Specifiek voor de toegevoegdewaarde is dat ook de ‘handel en reparatie’, en specifiekvoor de werkgelegenheid de ‘transport en communicatie’.De zakelijke diensten zijn een expansieve tertiaire sectoren gedegen onderwijs is een basisvoorwaarde voor eengoed opgeleide beroepsbevolking en de ontwikkeling vaneen innovatiegedreven economie. Het Vlaamse Gewestdoet het goed op beide sectoren. Aan de andere kant zijnde horeca, de financiële sector en de ‘gemeenschaps- enpersoonlijke diensten’ naar verhouding minder goedvertegenwoordigd in de Vlaamse economie. Het bank- enfinanciewezen komt wel goed aan bod in het BrusselseHoofdstedelijke Gewest. Uiteraard oefenen de financiëlecentra in Brussel een dienstverlenende activiteit uit voorhet ruimere hinterland en werken ook Vlamingen in hetfinanciewezen aldaar (pendel). De Vlaamse economieis – zoals elke ontwikkelde economie – dus meer met definanciële sector verweven dan uit de lagere aanwezigheidsindicesblijkt.Een shift & share analyse maakt duidelijk welke factorenhet groeiverschil tussen het Vlaamse Gewest en deEU15 kunnen verklaren. Dit kan aan de hand van de brutotoegevoegde waarde of op basis van de werkgelegenheid.Er zijn drie factoren. Vooreerst is er de Europesecomponent, die de groei weergeeft die het Vlaamse Gewestzou bereiken mocht het aan hetzelfde tempo groeienals de EU15. De structurele component geeft aan of hetVlaamse Gewest relatief veel groeisectoren heeft of niet.De dynamische component tenslotte bekijkt de individuelegroeiprestatie van iedere Vlaamse sector en vergelijkt diemet zijn Europese evenknie. Een positieve waarde van dedynamische component wijst op een hogere creatie vantoegevoegde waarde of jobs in de Vlaamse sector, dus opeen grotere performantie van die sector in het VlaamseGewest dan in de EU15.Tijdens de periode 1999-2008 was de groei van de toegevoegdewaarde iets sterker in het Vlaamse Gewest danin de EU15 (+0,4 procentpunten). Dat komt zowel dooreen iets betere vertegenwoordiging van groeisectorenin de Vlaamse economie als door het dynamisme van deVlaamse sectoren. Deze bevinding verandert niet wezenlijkvoor de werkgelegenheid. De betere prestatie van hetVlaamse Gewest (+0,8 procentpunten) komt vooral opnaam van een iets betere structurele component, terwijlook de dynamische component marginaal groter was inhet Vlaamse Gewest. Mocht het Europese groeipercentagevan toepassing geweest zijn, dan zou het VlaamseGewest 19.000 minder jobs gecreëerd hebben tussen 1999en 2008.De economische recessie van 2009 is algemeen: bijnaalle sectoren kampen met negatieve groeicijfers voor debruto toegevoegde waarde. De economische terugval ishet zwaarst in de industrie, en vooral bij bedrijven dieintermediaire en investeringsgoederen produceren. Datzijn respectievelijk halffabrikaten die nodig zijn voor deverdere stadia van het productieproces en apparatuurom consumptiegoederen te produceren. Deze subbedrijfstakvoelt als eerste een omslag in de conjunctuur.Maar ook de tak van de consumptiegoederen wordt behoorlijkzwaar getroffen. Verder kennen ook ‘transporten communicatie’ en de ‘handel en horeca’ een vrij zwarerecessie. Maar er zijn ook uitzonderingen: de ‘gezond-macro-economische context 37