We krijgen een introductie op de OostelijkeRhodopen vanaf een bergrug, met uitzicht op eenkolonie gieren. Foto: Jan Buys1colonieplaats. Eén van de vangsessiesmet mistnetten leverde de spectaculairevangst van een grote rosse vleermuis op.Tot grote vreugde van Teadora, want erzijn nauwelijks recente waarnemingenvan deze soort in Bulgarije.Ronduit spectaculair was het uitvliegenvan een slordige tienduizend vleermuizen,waaronder Blasius' hoefijzemeus,langvleugelvleermuis en Capaccini'svleermuis, uit een grot.Muizen slapen in het bosHet plaatsen van muizenvallen leverdebeperkt resultaat op. Dat viel te verwachten,gezien het droge biotoop. Tochvingen we langs beekjes, de rivier eneen poel de grote bosmuis en de Millerswaterspitsmuis. Nieuw voor ons was devangst van de mediterrane en/of oostehjkeveldmuis en de Macedonischehuismuis.De sensatie op muizengebied was debosslaapmuis, die we vonden in een(houtbetonnen) vleermuiskast. We baddenenigszins moeten aandringen dezete gaan controleren, want zoals de Bulgarenzeiden, die verrekte relmuizenzi tten overal ....Wolven en jakhalsgehuilWolven zijn ruim aanwezig in de regio.Op het strandje van de rivier vlak bijonze uitvalsbasis vonden we prenten dievrijwel zeker van wolven waren. Toeneen groepje zich vergaapte aan eenSyrische knoflookpad, klonk op de achtergrondhet gehuil van jakhalzen. Opvrijwel iedere strandje kon je otterpren~ten en -spraints vinden.Neem daarbij het regelmatig struikelenover landschildpadden, rondplonzendemoerasschildpadden, een esculaapslangdie zich om een gevulde muizenval hadgewikkeld, een rijkdom aan roofvogels(keizerarend, schreeuwarend, arendbuizerdenzovoort), vl.inders, libellen enplanten, dan begrijpt iedereen dat weons in een soort paradijsje waanden.Dit gevoel werd versterkt door de enormegastvrijheid van de mensen. Nietalleen de mensen van NICCER, maarook de plaatselijke bevolking. Zo eindigdehet tellen van vleermuiskolonies lueen ontvangst bij mensen thuis met uit~gebreid eten en drinken. De grenspolitiereed ons rond langs een oude burcht eneen grotkerk. Zet dit af tegen de zeerbasale levensstandaard in dit gebied enje voelt je soms een wel erg verwendewesterling.Ga zelf kijkenWe maken een uitgebreid verslag, dateind dit jaar zal verschijnen. Op internetkun je het nodige vinden over deOostelijke Rhodopen, bijvoorbeeld viawww.bsbcp.org en via de NICCER-site:www.niccerbg.com. Een directe bijdragekun je leveren door een keer opbezoek te gaan in het gebied. Is goed tedoen, zowel op eigen houtje als georganiseerd,bijvoorbeeld via www.natura~U~.~. ~
ZOOGDIER 2002 I 3 (3)31Doordat dassen nog al eens langs de weg gevonden worden, verradenze (helaas op een jammerlijke manier) hun aanwezigheid soms oponverwachte plaatsen. Foto: Jaap MulderOp 16 april 2002 werd tegen deavond een dode das gevondenbij de voormalige vuilnisbeltvan Beverwijk, nu een natuurgebiedjeaan de oostkant vanbet dorp. Dat is opmerkelijk,omdat onze grootste marterachtigenog nooit zo ver westelijkis aangetroffen. Er is éénvoorganger die al wel een eindin de richting was gekomen:een das die op 2 april 1989 in hetzuiden van Amsterdam langsde oprit van de A 10 bij de RAlwerd opgeraapt. Verder zjjngeen waarnemingen bekend uitZuid- en Noord-Holland, afgezienuiteraard van de populatiedie in bet Gooi leeft.Bij ZO\l vondst moet je jezelfaltijd afvragen of de das uitzichzelf die plek bereikt heeft,of dat hij een handje geholpenis door de mens. Het dier zoubijvoorbeeld opzettelijk kunnenzijn neergelegd door iemanddie een leuke waarneming wil(laten) doen, of die de natuurlijkekwaliteiten van een gebiedwil opkrikken ("ook de daskomt hier voor l1 ). Maar ook kaneen westerling ergens in hetoosten langs de weg een dodeDas bi.j Beverwijkdas hebben opgeraapt om hemop te laten zetten, maar daarlater weer van hebben afgezien.Het eenvoudigst is dan natuurlijkom het lijk weer langs deweg t.e dumpen.Was zoiets ook hier het geval?Ger Stoker, de vinder, verteldedat het dier vanaf de weg nietzichtbaar was. Alleen omdatGer de berm inliep om eeninformatiebord te gaan bekijken,vond hij de das. Vanopzettelijk neerleggen lijkt dusgeen sprake te zijn. Bovendienging hel om een klein en rustigweggetje. Ook dumpen kan welworden uitgesloten, omdat jedan zou verwachten dat datgebeurt bij een plek waar eenauto makkelijk kan stoppen, endat was hier niet het geval.Ondanks alle barrières tussende dichtstb.ijzijnde populatiesen de vindplaats, lijkt het duswaarschijnlijk dat de das dezeuithoek zelf bereikt heeft.Sectie wees uit dat het om eenmannetje ging van één jaaroud: in de wortel van eenhoektand was onder de microscoopslechts één groeilijn tezien. Het dier woog ruim tienkilo en was inderdaad een verkeersslachtoffer.De maag wasleeg, wat dus ook geen aanwijzingenover zijn herkomst opleverde.Wel duidt dat erop dathet dier aan het begin van deavond is doodgereden, nogvoor hij iets gegeten had.WaarscbîjnJijk was dat op deavond van 15 april, het dier vertoondenamelijk geen lijkstijfheidmeer toen bet op 16 aprilwerd gevonden. Ook zou delege maag kunnen betekenendat het dier dichtbij zijn burchtverongelukte, maar tot hetafzoeken van de omgeving opbewoningssporen is het helaasniet meer gekomen. De vondstleert ons echter wel dat we ookbuiten de bekende woongebiedenvan de das, en dus ook inKennernerland, attent moetenzijn op het incidenteel voorkomenvan de das. Wellicht zijnhier toch meer dassen dan weweten!Jaap MulderMeervleermuiskolonieSchagen,Noord-HollandOp 29 mei 2002 werd in deschoorsteen van de GemeentelijkeScholengemeenschap teSchagen een grote kolonie meervleermuizen(Myo!is dasycneme.Boie, 1825) waargenomen.'s-Avonds om 22.25 uur vlogende eerste exemplaren uit enomstreeks 23.20 uur hadden 205dieren de kolonie verlaten. Dit isvoorwaar een grote kolonie vaneen soort waarvan alleen kraamkoloniesbekend zijn uit de provinciesFriesland, Groningen,Utrecht, Overijssel, Noord- enZuid-Holland. Volgens de Atlasvan de Nederlandse Vleermuizenkomen er in Nederland8.000 tot 1O.0DO exemplarenvoor. De oudst bekende meervleermuishad een leeftijd van 15jaar. Bij een op handen zjjndeverbouwing van de school, ditnajaar, zal erop toegezien wordendat het verblijf van dekolonie gespaard wordt.atte Zijlsrra