(lIJ lUL' - Zoogdierwinkel

ZOOGDIER 2002 I 3 (3) 3LVRATEOnbe end maakt 0 "beschermdGNRoei MayNoorwegen staat bekend om zijn ruige en oneindige natuur.Hier komen alle Europese roofdieren nog voor: bruine beer,wolf, lynx en veelvraat. Je zou zeggen dat er in Noorwegenruimte genoeg is voor een probleemloos samenleven van mensenen deze roofdieren. Niets is echter minder waar.Noren zijn trots op hun onafhankelijkheid,wat zich politiek uit in het behoudvan een sterke plattelandsgemeenschapvoor de eigen voedselproductie en betsubsidiëren van de veehoUderij, zonderdat er eisen gesteld worden aan de wijzevan bedrijfsvoering. Schapen en gedo~mesticeerde rendieren grazen onbeheerdop zomerweiden in de bergen.Confl icteD met roofdieren worden hierbij'opgelost' door legaal afschot (metbepaalde quota) en schadebestrijding(afschot van 'probleem'-dieren). Vorigjaar was er veel aandacht (en internationaleverontwaardiging) over de doorde Noorse overheid georganiseerdewolvenjacht. Ook met de veelvraat zijner problemen) die echter veel minder inde openbaarheid zijn gekomen.De veelvraat Gulo gulo is de grootstemarterachtige die we kennen: zo grootals een labrador (Canis familiaris), meteen gewicht van 10 tot 1.5 kilogram. Deveelvraat wordt ook wel gekarakteriseerdaJs een kleine beer. Hij is zeerschuwen leeft in afgelegen, bergachtigegebieden. Zijn voedsel bestaat nÎetalleen uit kleine zoogdieren en aas,maar hij jaagt ook op grotere prooien,zoals schapen en zelfs rendieren. Bijdeze laatste prooidieren ontstaan degrootste problemen. Van alle roofdierenin Noorwegen doodt de veelvraat demeeste rendieren en schapen (zie figuren1 en 2). De veelvraat leeft in lagedichtheden in Arctische gebjeden, vanSiberië tot Canada en Alaska. In Europakomt hij alleen nog voor in Finland(circa 100), Zweden (circa 350) enNoorwegen (circa 230). De verspreidinghier is verdeeld in twee verschiUendepopulaties (figuur 3). De noordelijkepopulatie is aaneengesloten en looptlangs het ruige grensgebied tussenNoorwegen en Zweden, via het noordenDaar Fjnland. De kleine) zuidelijkepopulatie bevindt zich in het bergachtigegebied van de nationale parkenDovrefjell en Rondane. Deze populatiebestaat momenteel uit circa 55 individuenen is, zowel geografisch als genetisch,sterk geïsoleerd van de aaneengeslotennoordelijke populatie.Door hun relatief hoge predatie op rendierenen schapen zorgen veelvratenvoor veel problemen met de veehouderij.Vooral in het gebied van de zuidelijkepopulatie worden veel schapengehouden op zomerweiden in de bergen,en hier is bet conflict dan ook betgrootst. Enerzijds heeft de Noorse overheidde verantwoordelijkheid om betvoortbestaan van de veelvraat te garan-Veelvraat Gulo gulo. Foto: Dick Klees