Resultaten Financieel inzicht van Nederlanders - Wijzer in geldzaken

32 • Financieel inzicht van NederlandersEen aantal andere variabelen heeft te maken met het reilen enzeilen van het huishouden. Een overzicht van de (gewogen)verdelingen van deze variabelen is weergegeven in Tabel 2.13.In 53 procent van de enquêtes is degene ondervraagd die altijd ofmeestal voor de financiële zaken van het huishouden zorgt,24 procent betreft degene die minder dan de partner de financiëlezaken doet. De overige respondenten zorgen minder dan departner voor de financiële zaken, zijn inwonende kinderen ofandere inwonende personen.De vraag naar veranderingen in de financiële situatie in devoorafgaande 12 maanden is door 24 procent van de respondentenbeantwoord met ‘iets verslechterd’ of ‘duidelijk verslechterd’,28 procent antwoordde met ‘iets verbeterd’ of ‘duidelijk verbeterd’.Het saldo van deze antwoorden is dus 4 procent in hetvoordeel van een verbeterde financiële situatie. Ter vergelijking:het CBS rapporteerde over de periode september – november2007 een saldo van resp. −1, −4, en −5. Deze resultaten verschillen,mogelijk als gevolg van verschillende steekproefprocedures.De vraag naar verwachtingen over de komende 12 maanden isdoor 23 procent beantwoord met ‘iets of duidelijk verslechteren’,en door 30 procent met ‘iets of duidelijk verbeteren’. Het saldo is7 in het voordeel van een verwachte verbetering. Het CBS rapporteerdeover de periode september – november 2007 een saldovan resp. −2, 0, en 1. De respondenten in het onderzoek zijn dusiets optimistischer over de eigen financiële situatie dan de CBSrespondenten.14 procent van de respondenten is ontevreden(11%) of zeer ontevreden (3%) over de eigen financiële situatie.In het algemeen is men echter (zeer) tevreden.Op de vraag naar voorkeuren voor investeren van een bedrag van€ 10.000 geeft 24 procent de voorkeur aan een zeker rendementvan € 2.000 over een periode van 5 jaar. Bijna 43 procent geeft devoorkeur aan een investering die een bedrag oplevert dat varieerttussen € 11.000 en € 16.000. De overige respondenten acceptereneen mogelijk verlies, als daar maar een mogelijke winst tegenoverstaat.Tenslotte is het percentage van een aantal gebeurtenissen inhet leven van de respondenten in de voorafgaande vijf jaarweergegeven. De belangrijkste levensgebeurtenissen zijn inafnemende frequentie: verhuizing/uit huis gaan, verandering/verkrijging van baan, gezinsuitbreiding, beëindiging van baan/ontslag, huwelijk/samenwonen, pensionering, groot ongeval/ernstige ziekte, beëindiging van studie, echtscheiding, starteneigen bedrijf en overlijden van partner.2.13 ConclusiesEen groot aantal gegevens uit het databestand kon succesvolworden gereduceerd tot een kleiner aantal factoren. Van degedragsvariabelen is ‘rondkomen’ de meest betrouwbare factor,gevolgd door ‘overzicht’ en ‘sparen’.betaalt met gemak rekeningen en komt verplichtingen na, en kaneventuele forse inkomensdalingen en uitgaven opvangen. Echter,41 procent geeft aan een forse inkomensdaling of forse uitgaveniet te kunnen opvangen.De factoren met betrekking tot de financiële beslissingsstrategieënkomen vrijwel overeen met die in het AFM-onderzoek(2004). De respondenten zijn in het algemeen actief in de keuzevan financiële producten, houden van zekerheid bij hun keuze,vertrouwen adviseurs niet zo gemakkelijk, en praten weinig metvrienden over dergelijke aanschaffingen, hoewel familie envrienden wel een belangrijke informatiebron zijn voor financiëleproducten.In het algemeen voelen de respondenten zich vrij zeker als ze eenfinancieel besluit nemen. Echter, ondanks de overheersendemening dat er voldoende mogelijkheden zijn de financiële kenniste vergroten, wil slechts 22 procent daar veel moeite voor doen,en 19 procent is geïnteresseerd in nieuwe financiële producten.Veel respondenten zeggen dat ze vroeger goed met geld hebbenleren omgaan, zakgeld hebben gekregen en bijbaantjes hebbengehad.De meeste respondenten hebben weinig spijt van genomenbeslissingen, en gemiste kansen op financieel gebied. Deze tweetypen spijt komen onafhankelijk van elkaar voor. Er zijn aanzienlijkegroepen respondenten die spijt hebben van wel of nietgenomen beslissingen.Een korte-termijn oriëntatie kan blijkbaar samengaan met eenlange-termijn oriëntatie. Hoewel de meeste respondenten geenkorte-termijn oriëntatie hebben, komt het ontbreken van eenlange-termijn oriëntatie vaker voor.Mentale boekhouding wordt relatief vaak toegepast om tebezuinigen op hetzelfde type uitgaven waar men in de afgelopenmaand veel aan heeft uitgegeven. Een vast budget voor bepaaldeuitgaven en geld reserveren voor bepaalde uitgaven is wat minderpopulair.De factor financieel beheer betreft het georganiseerd omgaanmet geldzaken, en op tijd rekeningen betalen, weinig impulsiviteit,en eerder sparen dan lenen om dingen te kopen. Ongeveertweederde van de respondenten antwoord in uitgesprokenpositieve zin op dit soort vragen. De overige respondenten zijnmin of meer neutraal of zijn het oneens met deze stellingen.De zelf-gerapporteerde kennis over financiële producten (uitgezonderdspaarproducten) blijkt in het algemeen onvoldoendete zijn, vooral met betrekking tot aandelen, opties en obligaties.De feitelijke kennis over aandelen en obligaties blijft eveneensachter bij die over andere financiële zaken. De feitelijke kennisover spaarrente en prijzen is wel beter dan die over aandelen enobligaties.Het merendeel van de respondenten kan goed tot zeer goedrondkomen, komt geen geld tekort aan het eind van de maand,