Resultaten Financieel inzicht van Nederlanders - Wijzer in geldzaken

16 • Financieel inzicht van NederlandersTabel 2.1 Resultaten factoranalyse gedragsvariabelen 1ComponentRondkomen Sparen Overzicht1 Hoe vaak had u afgelopen 12 maanden voor het eindevan de maand geen geld meer? (12, …, 0)2 Lenen (som van leenmogelijkheden: van familie,rood staan, credit cards, afgesloten lening)3 Hoe u uw rekeningen kunt betalen en uw financiëleverplichtingen kunt nakomen?(zelden of nooit, …, met gemak)4 Hoe kunt u met uw huidige inkomen rondkomen?(zeer moeilijk,…, zeer gemakkelijk)5 Onverwacht forse inkomensdaling en/of onverwachtforse uitgave, zou u deze dan kunnen opvangen?(nee,..., ja vermogen groot genoeg)6 Hoe precies weet u doorgaans hoeveel geld u heeftop uw betaalrekening?(geen flauw idee,…,binnen een marge van 50 euro)7 Hoe vaak bekijkt saldo betaalrekening?(zelden of nooit,…, iedere dag)8 Overzicht huishoudelijke uitgaven(let er totaal niet op,…, goed overzicht)9 Som van spaarmogelijkheden bij overhouden van geld:naar spaarrekening, schulden afbetalen, aandelen kopen10 Som van financiële producten: spaarrekening,internetspaarrekening, spaardeposito, obligaties,beleggingsfondsen, aandelen/leaseproducten, aandelen,opties/futures/warrants.84−.77.73.67.50 .42.78.73.72.84.66Percentage verklaarde variantie 2 32% 17% 12%Cronbach’s alfa .79 .57 .40Samenvattend valt de factoranalyse op gedragsvariabelen uiteenin drie factoren: rondkomen, overzicht en sparen. Voor elk vandeze factoren is een score (factorscore) per respondent berekend.Deze score is een gewogen som van de antwoorden op de vragenbehorende bij de betreffende factoren. Een hoge waarde inTabel 2.1 duidt op een belangrijke vraag die veel gewicht krijgt inde berekening van de factorscore. Deze scores zijn gebruikt in devervolganalyses. De gedragsfactoren kunnen, samen met achtergrondvariabelen,worden verklaard door motivaties, kennis,financiële variabelen, die in de navolgende paragrafen wordenbehandeld.Rondkomen: een hoge score houdt in dat men aan het eind van demaand geld overhoudt, minder leenmogelijkheden gebruikt,rekeningen kan betalen, en forse inkomensdalingen en uitgavenkan opvangen.Overzicht: een hoge score houdt in dat men tot in de puntjes op dehoogte is van de eigen financiële situatie.Sparen: een hoge score houdt in dat men veel mogelijkhedenbenut om te sparen (in de vorm van geld dat over is opzij te zetten,of door het bezitten van spaarproducten).Figuur 2.1 geeft een overzicht van de (gewogen) cumulatievepercentages respondenten, uitgezet tegen de waarden van defactorscores van ‘rondkomen’. De factorscores als directe uitkomstvan de analyse variëren grofweg van −3 tot +3. Dezewaarden zijn voor het gemak van de presentatie omgezet in eenschaal van 0 tot 100, met een gemiddelde van 50. 3 De waardenvan de schaal hebben geen absolute betekenis, maar kunnen welonderling worden vergeleken. De waarden geven geen indicatievan slagen of falen met betrekking tot ‘rondkomen’, wel betekenteen relatief hoge waarde dat men relatief goed kan rondkomen.Een waarde van 50 komt ongeveer overeen met de gemiddeldeantwoorden op de bij de factor behorende vragen. Dit hoeftechter niet overeen te komen met het midden van de mogelijkeantwoorden op deze vragen. Dat wil zeggen, een waarde van1Weergegeven is de ‘pattern matrix’ met daarin de unieke correlaties tussen de variabelen en de factoren. De gemeenschappelijke variantie van de factoren (als gevolgvan de scheve rotatie) is hieruit verwijderd.2Vóór de scheve rotatie.3Getransformeerde score = 50+(X*(50/Y)), met x = feitelijke factorscore; y = grootste absolute waarde van minimum of maximum factorscore.