Cheque? CHECK! - Katholieke Hogeschool Kempen

Sociaal Werk GeelBachelor in Sociaal WerkMaatschappelijk Werk en Sociaal Cultureel WerkCheque? Check!Balense Vrijetijdscheque – ProjectrapportCAMPUSGeelBerrens Kristof, Drooghmans Karen, RuelensLies, Sneijers Lotte, Vandeperre Lore enVangeel WoutAcademiejaar 2009-2010

1VOORWOORDEen grotere participatie aan sport, cultuur en vrije tijd van mensen die leven in eenminder luxueuze situatie, is de uitdaging die we zijn aangegaan met het realiseren vandit project. Dit project is tevens ons eindwerk als laatste jaarstudenten Sociaal Werk.Onze keuze is gegaan naar het uitbouwen van een project, waar alle inwoners van degemeente Balen gebruik kunnen maken in de toekomst, maar dit met specifiekeaandacht voor de mensen die het in onze maatschappij iets minder hebben. Het projectheeft ons de kans gegeven om ervaring op te doen in het werkveld, contacten te leggenen te onderhouden met verschillende partners, fascinerende en inspirerende mensen teontmoeten en het realiseren van de Balense vrijetijdscheque.Dit project heeft uiteindelijk de naam Cheque? Check! meegekregen. De sterkte van detitel is dat deze de volledige lading en inhoud dekt van het project. Cheque? Verwijstnaar de Balense vrijetijdscheque. Check is het Engelse woord voor klaar/ in orde. Detitel verwijst dus naar de Balense vrijetijdscheque klaar is.Doorheen het project was er een sterke en vruchtbare samenwerking met verschillendepartners. We willen van deze gelegenheid gebruik maken om de partners te bedankenvoor hun inzet en goede samenwerking met en tussen de verschillende partners.Als eerste denken we aan de leden van Club Actief. Hun enthousiasme, kracht, geloofen vertrouwen in ons waren doorheen het project steeds een stimulans om verder tegaan. Vormingplus Kempen, de organisatie die ons de kans heeft gegeven om ditproject te verwezenlijken, en Kristel Vanhulle, die als medewerkster van VormingplusKempen de coördinator was van dit project en ons heeft bijgestaan met haar kritischekijk en ervaring vanuit het werkveld. Daarnaast willen we Igor Geubbelmans(cultuurbeleidcoördinator van de gemeente Balen), Vrijetijdscentrum de Kruierie en hetpersoneel bedanken voor hun vakkundigheid, netwerk en praktische hulp bij hetverwezenlijken van dit project. Als laatste partners willen het OCMW Balen, degemeente Balen en de stuurgroep bedanken omdat deze hebben bijgedragen aan degroei en verdere evolutie van het project.Tot slot willen we onze familie, vrienden en klasgenoten en Daniël Janssens (onzecoach en docent aan de Katholiek Hogeschool Kempen ) bedanken voor de steun,geloof in onze krachten en ondersteuning die ze ons hebben gegevens tijdens hetschrijven van dit eindwerk.

2SAMENVATTINGOp dit moment is er in de gemeente Balen nog geen netwerk voorhanden, dat mensenin armoede in staat stelt om op een niet stigmatiserende wijze te participeren aan hetverenigingsleven. Vanuit Vormingplus Kempen is de vraag gesteld voor de ontwikkelingvan een niet stigmatiserend kortingsysteem. Dit moet mensen in armoede demogelijkheid bieden te participeren in het reguliere sport-, vrije tijden cultuurnetwerk.Aangezien de leden van Club Actief ervaringsdeskundigen zijn op het gebied vanarmoede en uitsluiting in het verenigingsleven, kunnen we hun expertise aanwendendoorheen dit project.We werken vanuit de Bindkracht en de Grassroots methodiek. Dit houdt in dat we dekrachten van de leden van Club Actief in kaart brengen en bundelen. Deze zetten we in,om de leden te empoweren, zodat ze op zelfstandige basis kunnen participeren in hetverenigingsleven van de gemeente Balen. Verder ontwikkelen we een vrijetijdscheque.Alle inwoners van de gemeente Balen kunnen deze gebruiken, maar mensen inarmoede kunnen dezelfde cheque voor een lager tarief verkrijgen. Zo trachten we nietstigmatiserend te werken.Na een literatuurstudie blijkt dat het percentage van personen in armoede in Balenhoger ligt dan het gemiddelde percentage in Vlaanderen en België. Dit is een duidelijkteken voor ons dat er een grote uitdaging te wachten staat. De eigenlijke resultatenvan de vrijetijdscheque kunnen we nog niet weergeven aangezien deze nog in deontwikkelingsfase verkeren.Deze uitdaging zijn we met volle moed aangegaan door het formuleren van enkeledoelstellingen. De eerste doelstelling was het ontwikkelen van een niet- stigmatiserendkortingssysteem zodat alle inwoners van Balen kunnen participeren aan cultuur, sporten vrije tijd. Het organiseren van een persmoment was de tweede doelstelling. Dederde doelstelling moet verwezenlijkt worden in doelstelling één en twee. We willenClub Actief maximaal betrekken in ons project. Al deze doelstellingen hebben webereikt. We durven besluiten dat door het ontwikkelen van de Balense Vrijetijdschequeeen sterke fundering is gelegd voor een (transparant) armoedebeleid in Balen.

3INHOUDSTAFELVOORWOORD ..................................................................................................... 1SAMENVATTING .................................................................................................. 2INHOUDSTAFEL .................................................................................................. 31 INLEIDING ........................................................................................... 62 PROJECTPLAN ...................................................................................... 72.1 Projectgegegevens ............................................................................... 72.1.1 Thema .................................................................................................. 72.1.2 Stuurgroep ............................................................................................ 72.1.3 Opdrachtgever ....................................................................................... 72.1.4 Projectverantwoordelijke ......................................................................... 72.1.5 Periode van het project ........................................................................... 82.2 Voorbereiding ...................................................................................... 82.2.1 Initiatiefase ........................................................................................... 82.2.2 Analyse ................................................................................................ 92.2.2.1 Subjectieve analyse ............................................................................................................. 92.2.2.2 Objectieve analyse ............................................................................................................. 102.2.2.3 Positieanalyse ................................................................................................................... 122.3 Planning ............................................................................................. 152.3.1 Doelgroep ........................................................................................... 152.3.2 Visie ................................................................................................... 152.3.3 Doelstellingen – SMART ........................................................................ 162.3.4 Doelstellingen – SMART ........................................................................ 162.3.4.1 Strategische doelstelling 1 .................................................................................................. 162.3.4.2 Strategische doelstelling 2 .................................................................................................. 172.3.4.3 Strategische doelstelling 3 .................................................................................................. 182.4 Good Practices ................................................................................... 192.4.1 Binnenlandse projecten ......................................................................... 192.4.1.1 Toegankelijke cultuur ......................................................................................................... 192.4.1.2 Apga (Antwerps Platform Generatiearmen) ........................................................................... 212.4.1.3 Kunstproeven .................................................................................................................... 222.4.2 Buitenlandse projecten ......................................................................... 232.4.2.1 European Neighbours ......................................................................................................... 232.4.2.2 RPB in Frankrijk ................................................................................................................. 242.5 Besluit ................................................................................................ 253 EVALUATIE VAN DE DOELEN: ACTIES EN RESULTATEN ....................... 263.1 We hebben een kortingssysteem ontwikkeld om Balenaars meer telaten participeren aan sport , cultuur en vrije tijd in hun gemeente ... 263.1.1 De Balense Vrijetijdscheque ................................................................... 273.1.1.1 Voorwaarden ..................................................................................................................... 273.1.1.2 Verschillende mogelijke uitvoeringen van de vrijetijdscheque .................................................. 273.1.1.3 Hoe zal de cheque er uitzien? .............................................................................................. 293.1.1.4 Middelen ........................................................................................................................... 313.1.2 Netwerking ......................................................................................... 343.1.2.1 Verenigingen en Diensten ................................................................................................... 343.1.2.2 Infoavond ......................................................................................................................... 403.1.3 Partnerschappen .................................................................................. 463.1.4 Ontwerpwedstrijd ................................................................................. 473.1.4.1 De idee............................................................................................................................. 473.1.4.2 Bezoek aan scholen ............................................................................................................ 483.1.4.3 Verspreiding flyers – posters – informatie ............................................................................. 493.1.4.4 Het ontwerp ...................................................................................................................... 503.1.4.5 Promotie ........................................................................................................................... 523.1.5 De stuurgroep als middel voor een duurzame vrijetijdscheque .................... 533.1.5.1 Het profiel van een stuurgroep ............................................................................................ 533.1.5.2 Club Actief, yes or no? ........................................................................................................ 543.1.5.3 Graag stellen wij u voor: de stuurgroep ................................................................................ 553.1.6 Kritische succesfactoren ........................................................................ 56

43.2 Er is een toonmoment in Balen, waar een netwerk bij elkaar isgebracht waarin het kortingssysteem kan worden voorgesteld ......... 593.2.1 Voorbereiding persmoment .................................................................... 593.2.1.1 Budget ............................................................................................................................. 593.2.1.2 Geboortekaartjes en uitnodiging persmoment ....................................................................... 603.2.1.3 Meter en Peter ................................................................................................................... 603.2.1.4 Presentatie persmoment ..................................................................................................... 633.2.2 Persmoment ........................................................................................ 633.2.3 Kritische succesfactoren ........................................................................ 643.3 We werken samen met Club Actief, vanuit hun krachten en sterktesvoor de realisatie van doelstellingen 1 en 2 ...................................... 673.3.1 Armoede, Cultuur en Participatie ............................................................ 683.3.1.1 Armoede ........................................................................................................................... 683.3.1.2 Cultuur ............................................................................................................................. 693.3.1.3 Participatie ........................................................................................................................ 703.3.2 Cultuur en participatie voor iedereen! ..................................................... 713.3.2.1 Wat is cultuurparticipatie? ................................................................................................... 713.3.2.2 Deelnemen versus deelhebben ............................................................................................ 723.3.2.3 Iedereen heeft recht op een eigen cultuur! ............................................................................ 723.3.3 Over de drempel .................................................................................. 733.3.3.1 Uitsluitingmechanismen ...................................................................................................... 733.3.3.2 Armen nemen minder deel aan (dé) cultuur .......................................................................... 743.3.3.3 Besluit .............................................................................................................................. 753.3.4 Methodieken ........................................................................................ 763.3.4.1 Bindkracht ........................................................................................................................ 763.3.4.2 Grassroots ........................................................................................................................ 813.3.5 Werken met Club Actief doorheen het project ........................................... 823.3.5.1 Contacten met Club Actief ................................................................................................... 833.3.5.2 Besluit .............................................................................................................................. 883.3.6 Kritische succesfactoren ........................................................................ 884 DISSEMINATIE ................................................................................... 904.1 Verspreiding project buiten Balen ...................................................... 904.2 COPORE .............................................................................................. 914.3 Kritische succesfactoren .................................................................... 935 SYNTHESE .......................................................................................... 94BESLUIT ......................................................................................................... 102LITERATUURLIJST .......................................................................................... 1036 BIJLAGE ........................................................................................... 1076.1 Bijlage 1: Project planning ............................................................... 1076.2 Bijlage 2: Overzicht Balense verenigingen ....................................... 1086.3 Bijlage 3: Lijst Balense verenigingen waaruit Club Actief een keuzemaakte ............................................................................................. 1136.4 Bijlage 4: Telefonische contacten met verenigingen ........................ 1176.5 Bijlage 5: Engagementsverklaring ondertekend door deelnemendeverenigingen .................................................................................... 1186.6 Bijlage 6: Presentatie infoavond 1 .................................................... 1196.7 Bijlage 7: Presentatie infoavond 2 .................................................... 1236.8 Bijlage 8: Toelichting presentatie infoavonden ................................ 1276.9 Bijlage 9: Affiche en flyer ontwerpwedstrijd .................................... 1316.10 Bijlage 10: Bezochte scholen voor ontwerpwedstrijd ....................... 1336.11 Bijlage 11: Begeleidende brief ontwerpwedstrijd ............................. 1356.12 Bijlage 12: Website Balen ................................................................ 1366.13 Bijlage 13: Brief sponsoraanvraag ................................................... 1376.14 Bijlage 14: Presentatie persmoment ................................................ 1386.15 Bijlage 15: Armoede- armoedeonderzoek ........................................ 1476.16 Bijlage 16: Persmoment - het woord aan Club Actief ....................... 1516.17 Bijlage 17: De Balense vrijetijdscheque in het nieuwsblad ............... 1526.18 Bijlage 18: COPORE .......................................................................... 1536.18.1 Opdracht ........................................................................................... 153

6.18.2 Update: 1 maart 2010 ......................................................................... 1576.18.3 Update: 25 maart 2010 ........................................................................ 1636.18.4 COPORE: presentatie ........................................................................... 1685

61 INLEIDINGIn de gemeente Balen is er een duidelijke vraag naar een systeem om mensen inarmoede te laten participeren aan sport, vrije tijd en cultuur geformuleerd. Om hiermede een antwoord op te bieden zijn wij als studenten aangesproken. Samen met ClubActief, het OCMW van Balen, Vormingplus Kempen en het Vrijetijdscentrum de Kruieriezijn we van start gegaan.In ons seminarie hebben we een plan uitgeschreven om een kortingssysteem teontwikkelen. Dit plan is ook bijgevoegd in dit werk, zodat u ook dit kan raadplegen. Indit plan staan onze doelstellingen vermeld waar we in ons project naar gestreefdhebben. Deze dienen als richtlijn voor ons project, en hierop kunnen we ons aan heteinde van de rit evalueren. Bij de evaluatie van deze doelen staan ook telkens kritischesuccesfactoren vermeld. Deze kunnen als richtlijn of tips dienen om soortgelijkesystemen op te zetten. Vervolgens komt het stuk disseminatie. Hierin staat vervat hoewe ons project hebben bekendgemaakt buiten onze landsgrenzen. Ook hier hebben wekritische succesfactoren geformuleerd. Afsluiten doen we met de procesevalutie. Hierinevalueren wij studenten elkaars bijdrage in het realiseren van dit project.Na het nodige opzoek-, overleg- en brainstormwerk kwamen we op een idee. Wemaken een soort cheque waarmee mensen dan kunnen betalen. Maar hoe we dit in depraktijk moesten brengen was nog niet helemaal duidelijk. Daarvoor konden we onzepartners raadplegen. Igor Geubbelmans van Vrijetijdscentrum de Kruierie en IneNoukens van het OCMW hebben het onderdeel van de middelen op hen genomen. Deleden van Club Actief hebben mee nagedacht over de eigenlijke werking van de cheque,en hebben zo nog enkele dingen aan het licht kunnen brengen die we hadden vergeten.Het resultaat: De Balense Vrijetijdscheque.De Balense Vrijetijdscheque is niet zomaar een cheque, en niet zomaar eenkortingssysteem. Het is beide, en zelfs nog meer. De cheque verschilt op 3fundamentele wijzen van een traditioneel kortingssysteem voor mensen in armoede diewillen deelnemen aan cultuur.Ten eerste kunnen we zeggen dat de vrijetijdscheque het stigma wegwerkt. De chequeis voor iedereen van de gemeente Balen bedoeld, niet enkel voor mensen in armoede.Iedereen kan de cheque gebruiken als betalingsmiddel. Ten tweede hanteert devrijetijdscheque een breed cultuurbegrip: Daar waar vele andere kortingssystemenenkel bedoelt zijn voor puur culturele activiteiten zoals bijvoorbeeld theater, hebben wijcultuur breder geïnterpreteerd. Cultuur voor ons houdt in vrije tijd en sport in, alsookcultuur in de enge zin. Zo kan je de cheque gebruiken om je lidgeld van een verenigingmee te betalen, maar ook om naar het theater te gaan, om te gaan zwemmen in hetZilvermeer, een bezoekje te brengen aan de Olmense Zoo, etc. Vandaar ook de naam‘Vrijetijdscheque’. Tenslotte kunnen we zeggen dat we via deze cheque maximaleparticipatie nastreven: Daar waar de meeste andere kortingssystemen gemaakt zijnvoor mensen in armoede, is deze door mensen in armoede. Dit is een wezenlijk verschilomdat zij als ervaringsdeskundigen weten waar we bij de ontwikkeling van eenkortingssysteem op moeten letten, wat zo vaak fout loopt en wat ze van de chequejuist verwachten.

72 PROJECTPLANMet het invoegen van dit projectplan in het eindwerk, willen we u een meer algemeenen breder beeld geven over het project. In dit projectplan zijn vier grote delen terug tevinden. Als eerste zullen de projectgegevens aanbod komen. De voorbereiding,waaronder de initiatiefase en analyses terug te vinden zijn, vormt het tweede gedeeltevan dit projectplan. De doelgroep, visie en doelstellingen van het project komen aanbod in de planning. De good practices van binnen- en buitenland sluiten het projectplanaf.2.1 Projectgegegevens2.1.1 ThemaDe prijzen stijgen en het leven wordt met de dag duurder. Steeds meer mensenhebben moeite om de eindjes aan mekaar te knopen. Velen zijn al blij dat ze op heteinde van de maand alle rekeningen kunnen betalen. Voor hen is bezuinigen aan deorde van de dag. En de eerste uitgavenpost waarop mensen besparen, is cultuur. Zodreigt cultuur een luxeproduct te worden, dat enkel nog weggelegd is voor wie eenbeetje financiële armslag heeft. Wie met een klein inkomen, een leefloon of eenuitkering moet rondkomen, blijft verstoken van cultuur. Het OCMW Balen zocht en vondsamen met Vormingplus Kempen een oplossing: Club Actief.Club Actief is ontstaan uit de samenwerking van OCMW Balen en Vormingplus Kempen.Club Actief telt reeds elf leden die zelden of nooit in aanraking kwamen met sport ofcultuur en er zonder deze vereniging hoogstwaarschijnlijk ook nooit mee in contactzouden gekomen zijn. Door tot Club Actief toe te treden, horen ze nu bij een verenigingdie niet alleen culturele evenementen bezoekt, maar die ook zelf activiteitenorganiseert. De leden zijn tevreden en proberen via mond-tot-mondreclame nieuweleden te werven.Het is nu de bedoeling dat de zelfstandigheid van Club Actief toeneemt. Hier spelen wijals projectgroep een belangrijke rol in. Op termijn is het de bedoeling dat Club Actiefuitgroeit tot een adviesraad binnen het OCMW en volledig of gedeeltelijk zalfunctioneren als zelfstandig orgaan. Maar voor het zover is, kunnen wij samen met ClubActief alvast enkele stappen in de goede richting zetten. Zo gaan we als projectgroep insamenwerking met OCMW Balen, Vormingplus Kempen en Club actief op zoek naar eenmogelijke manier om alle inwoners van Balen te betrekken bij cultuur. Dit gaan wedoen door het ontwikkelen van een soort ‘vrijetijdscheque’ die minder of nietstigmatiserend werkt en die bovendien alle inwoners van Balen bereikt. (VormingplusKempen, 2009)2.1.2 StuurgroepBart Demotte (’t Getouw), Departement Sociaal Werk, Igor Geubbelmans(Cultuurbeleidscoördinator Balen), Daniel Janssens, Els Van Elsen (WelzijnsschakelsBalen), Ine Noukens (OCMW Balen), Inge Vandewalle (Demos vzw), Gust Vandongen(Ons Huis), Kristel Vanhulle (Vormingplus Kempen) en de leden van Club Actief.2.1.3 OpdrachtgeverVormingplus Kempen in samenwerking met Club Actief te Balen en OCMW Balen.2.1.4 ProjectverantwoordelijkeKristel Vanhulle (educatief medewerker Vormingplus Kempen, regio Oost)kristel.vanhulle@vormingpluskempen.be

8Ine Noukens (maatschappelijk assistente Sociale Dienst OCMW Balen)ine.noukens@ocmwbalen2.1.5 Periode van het projectSeptember 2009 - juni 20102.2 Voorbereiding2.2.1 InitiatiefaseClub actief is een vereniging van mensen die in armoede leven en van mensen dieafkomstig zijn uit het LOI van Balen (Lokaalopvang Initiatief). Het LOI is opgericht doorhet OCMW van Balen om vluchtelingen en asielzoekers op te vangen. De leden van ClubActief willen participeren aan cultuur, sport en vrije tijd. Ze willen aan allerleiactiviteiten deelnemen en zelf dingen organiseren, kortom ze willen meer genieten vanhun vrije tijd. Maar deze mensen vinden de weg naar het reguliere vrijetijdsaanbod nietdoor allerlei drempels. Enkele voorbeelden van drempels zijn: de financiële drempel,degeringe vervoersmoeilijkheden, een gebrek aan informatie over bepaalde activiteiten,sociale drempels,... Door deze drempels ervaren zij uitsluiting.Club Actief is opgestart in 2007 onder begeleiding van het OCMW van Balen enVormingplus Kempen. Hierbij hadden zij enkele doelstellingen, zijnde:Onder de eerste doelstelling valt het toeleiden van mensen in armoede naar hetreguliere circuit van cultuur, sport en vrije tijd in Balen en omgeving. Deze doelstellingis gedeeltelijk geslaagd. Club Actief neemt al aan enkele activiteiten deel, die in Balenen omstreken georganiseerd worden. Maar deze participatie is nog niet voldoendegerealiseerd. Een groot deel van de mensen in armoede wordt nog niet bereikt en dedeelname aan activiteiten is gering.De tweede doelstelling is om van Club Actief een volwaardige adviesraad te maken voorhet OCMW van Balen. Hierin zijn zij echter nog niet geslaagd. Eén op vier mensenvinden de weg naar het OCMW van Balen nog niet om diverse redenen o.a. het gevoelvan niet begrepen te worden, schaamte,… (Vormingplus Kempen, 2009).Vormingplus Kempen heeft ons, derdejaarsstudenten Sociaal Werk, de opdrachtgegeven om samen met Club Actief op weg te gaan om de cultuurparticipatie teverhogen en Club actief te versterken. We willen samen met hen sterker worden om detwee doelstellingen te behalen. Dit willen wij samen met Club Actief doen aan de handvan een creatieve methodiek. Wij willen mensen in armoede meer kansen geven om teparticiperen aan het vrijetijdsaanbod in Balen. Wij zijn van mening dat iedereenvolwaardig moet kunnen participeren aan cultuur en het vrijetijdsleven, want dit is eenbasisrecht. Tot op de dag van vandaag is er nog niets concreet in Balen en daar willenwij verandering in brengen. Door te participeren kunnen we mensen uit hun sociaalisolement halen. Mensen hebben daarbij de kans om hun maatschappelijke situatie ineigen handen te nemen en te versterken.Dit kan volgens ons het beste via een project bereikt worden. In functie van onseindwerk hebben wij een duidelijke start- en einddatum gekregen. Het project zal lopenvan oktober 2009 tot mei 2010. We hebben een duidelijke opdrachtgever, namelijkVormingplus Kempen die ons van middelen kan voorzien. Zo kunnen wij rekenen oppraktische en financiële ondersteuning. Verder streven wij naar een laagdrempelig,universeel en duurzaam resultaat.

9De maatschappelijke relevantie van het project is dat we iedereen (vooral mensen inarmoede) de kans willen geven om volwaardig te participeren aan cultuur, sport envrije tijd en daarbij minder, maar het liefst geen, drempels meer ervaren.Er wordt al veel gezocht naar methodieken om de drempels en uitsluiting weg tewerken. Maar volgens ons is de tijd gekomen om niet meer te zoeken, maar om actiete ondernemen. Omwille van een korte projectperiode hebben we gekozen voor eenpilootproject. Dit wil zeggen dat we slechts een aantal verenigingen zullen selecteren,waarop dit project zal worden toegepast. Wanneer dit project een positief resultaatkent, kunnen de overige verenigingen in Balen ook betrokken worden.2.2.2 Analyse2.2.2.1 Subjectieve analyseMet de subjectieve analyse willen we nagaan hoe sterk de betrokkenheid is van departners. Enthousiasme is hier het sleutelwoord.Club Actief is een groep van enthousiaste mensen die leven in armoede en zichverenigd hebben vanuit het OCMW en het LOI. Club Actief wil een krachtige stemvormen en meer inspraak hebben rond bepaalde thema’s. Ze zouden een volwaardigeadviesraad moeten worden voor het OCMW. Zo is er Rita (laat ons haar zo noemen).Deze 65-jarige vrouw is lid van Club Actief. Haar ervaringen bij deze club hebben haaraangezet om nu ook te zetelen in de PAO (Permanente Armoede Overleg). De PAO iseen orgaan van het OCMW dat gericht is op de aanpak van (kans)-armoede. Hierdoorkan Rita mee bepalen hoe het beleid in Balen er uit zal zien (Vormingplus Kempen,2009). Club actief werkt samen met Vormingplus Kempen rond bepaalde thema’s zoalscultuur, sport, vrije tijd, etc. Zo nemen ze deel aan verschillende activiteiten in Balenen daarnaast worden ze geactiveerd om zelf een aantal dingen te organiseren. Zoengageert deze club zich voor het jaarlijks nieuwjaarsfeestje. Buiten het deelnemenaan talrijke activiteiten, levert het zetelen in deze club ook effecten op. Dit zowel opmenselijk, sociaal en zelfs op maatschappelijk vlak. Rita heeft bijvoorbeeld geleerd datwanneer je echt wil, je wel degelijk zaken kunt veranderen ondanks ze bij de start vanhet project er helemaal anders over dacht. Door het engagement aan deze club hooptVormingplus Kempen dat Club Actief zich in de toekomst nog op andere vlakken,bijvoorbeeld vrijwilligerswerk in de buurtwerking, zal inzetten.Club Actief ervaart nog steeds veel drempels en kan daarom niet aan allerleiactiviteiten deelnemen. Maar toch tonen deze mensen de kracht om te blijven zoekennaar mogelijkheden voor een zinvolle vrijetijdsbesteding. Zo zijn ze heel mondig enhebben zij een enorm doorzettingsvermogen om hun situatie aan te pakken. Club Actiefwil andere mensen activeren om zowel deel te nemen als deel te hebben aan alles watmet cultuur en vrije tijd te maken heeft. Zij willen dat de projectgroep hun ruggensteunwordt en hen hierbij zal ondersteunen. Het is voor Club Actief belangrijk dat zij kunnendeelnemen en deelhebben aan cultuur, vrije tijd en sport. Op deze manier vinden zijeen plaats in de samenleving wat kan leiden tot zelfontplooiing, zelfwaarde enverhoging van het zelfbeeld.In het project kunnen we gebruik maken van verschillende netwerken die eenmeerwaarde voor ons zullen betekenen. Zo heb je Kristel Vanhulle die tewerkgesteld isbij Vormingplus Kempen. Deze organisatie is gespecialiseerd in het opzetten vanleerprocessen tussen mensen. Door hun professionaliteit zet Vormingplus Kempenprojecten op die op zelfstandige basis kunnen blijven voortbestaan. Zij kunnen voor onsproject een enorme steun zijn, om samen met ons van Club Actief een volwaardigzelfstandig orgaan te maken. Ine Noukens van het OCMW van Balen, heeft veelervaring opgedaan door maandelijkse vergaderingen en activiteiten met de mensen vanClub Actief te organiseren. Doordat zij deze mensen zo goed kent, heeft zij een goedaanvoelen naar wat mogelijk is en wat niet.

10Igor Geubbelmans kan ons, als cultuurbeleidscoördinator en diensthoofd van hetvrijetijdscentrum De Kruierie, veel informatie geven over het culturele gebeuren inBalen. Hierbij aansluitend kan Bart De Motte, directeur van het cultuurcentrum t’Getouw in Mol bijkomend advies geven over het culturele gebeuren zoals het zichvoordoet in een andere gemeente. Inge Van de Walle, medewerkster van Demos vzw,heeft enorm veel expertise over participatie en democratie van kansengroepen aancultuur, jeugdwerk en sport.Zij zal ons, door haar ervaring, goed kunnen sturen. Gust Vandongen, van Ons Huis inMol en Els Van Elsen, van Lichtpunt, kunnen door hun ervaringen met het werken metmensen in armoede, een kritische blik geven op de realisatie van ons project. Door debetrokkenheid met de doelgroep, de theoretische- en praktijkkennis van al dezepartijen, zien wij de slaagkans van ons project enorm toenemen. Deze partners staanachter ons in de realisatie van ons project.2.2.2.2 Objectieve analyseMet de objectieve analyse willen we graag de verschillende visies weergeven van driebelangrijke netwerkpartners in Balen, namelijk het ‘Lokaal Sociaal Beleidsplan’, OCMWBalen en Vrijetijdscentrum De Kruierie. De visies van deze instanties zijn voor onsproject van groot belang. In eerste instantie omdat we met deze instanties nauw zullensamenwerken bij het realiseren van ons project. Maar in tweede instantie ook omdathet erg belangrijk is om bij de uitwerking van het project, rekening te houden met devisies en doelstellingen van deze verschillende instanties.Als eerste geven we weer wat het ‘Lokaal Sociaal Beleidsplan’ is en welke doelstellingende gemeente Balen hiervoor heeft opgesteld. Als tweede geven we de visie weer vanhet OCMW Balen. Deze is een zeer belangrijke partner gedurende ons project. Nietenkel omdat zij dicht bij de doelgroep staan. Ook omdat ze rond deze thematiek veelkennis en ervaring hebben en deze met ons kunnen delen. Als laatste geven we devisie van De Kruierie weer. Deze is ook een belangrijke partner gedurende ons project.Lokaal sociaal beleidsplanOp 19 maart 2004 is het decreet ‘lokaal sociaal beleid’ door de Vlaamse Regeringgoedgekeurd. Dit decreet legt het OCMW en de gemeente op om werk te maken vaneen geïntegreerd lokaal sociaal beleid en één gezamenlijk lokaal sociaal beleidsplan. Ditlokaal sociaal beleidsplan dient telkens opgesteld te worden voor een periode van vijfjaar. Het nieuwe lokaal sociaal beleidsplan betreft de periode 2008-2013.Het lokaal sociaalbeleidsplan 2008-2013 van Balen geeft de ambities en doelen weerwaar de gemeente en het OCMW naar willen streven op vlak van lokaal sociaal beleid.De ambities, weergegeven in het lokaal sociaal beleidsplan, zijn gebaseerd op de nodendie naar voor kwamen uit de omgevingsanalyse en de werkgroepen. Ze zijn dus nietzomaar tot stand gekomen. De gemeente Balen stelt hierbij ook alles in het werk omalle acties, neergeschreven in het lokaal sociaal beleidsplan, te realiseren. Hierbij houdthet ook rekening met de beschikbare middelen. Bij de uitvoering van het plan zalmoeten blijken of alle acties ook praktisch en financieel haalbaar zijn.Het Lokaal Sociaal Beleid wordt benaderd vanuit de sociale grondrechten van deburger: arbeid, gezondheid, huisvesting, sociale zekerheid, culturele enmaatschappelijke ontplooiing en recht. Naast deze sociale grondrechten, houdt hetbeleid ook het recht op maatschappelijke integratie (inclusie) voor ogen.Ook het lokaal sociaal beleid in Balen wordt inclusief benaderd. Dit wil zeggen dat eracties worden gepland op verschillende beleidsdomeinen om zo een betere toegang totde sociale grondrechten te verzekeren voor de verschillende doelgroepen. Bijgevolgworden de acties in het beleidsplan niet geordend per doelgroep, maar per grondrecht.

11Door de verschillende beleidsthema’s of grondrechten heen is er bijzondere aandachtvoor kwetsbare doelgroepen.Ook onze eigen projectwerking is reeds opgenomen in het Lokaal Sociaal Beleidsplanvan Balen 2008-2013. Concreet betekent dit dat onze samenwerking met Club Actief,Vormingplus Kempen en OCMW Balen als doelstelling terug te vinden is in het LokaalSociaal Beleidsplan. “Het OCMW en het gemeentebestuur ondernemen in de komendejaren acties waardoor de maatschappelijke integratie en de culturele ontplooiing vankansengroepen in de gemeente wordt vergemakkelijkt (Balen, 2010).” Dezedoelstelling bevat drie subdoelstellingen.Een eerste subdoelstelling wil er naar streven om drie wekelijkse bijeenkomsten vaneen maatschappelijk assistent met cliënten te organiseren. De tweede subdoelstellingstreeft er naar om op termijn, het overleg naar andere thema’s dan vrije tijd teverbreden. Een laatste wil, op een door de doelgroep gedragen manier, de subsidiessocio-culturele participatie besteden. Deze laatste subdoelstelling is tevens ook dedoelstelling die wij als projectgroep willen behalen (Balen, 2010).Visie OCMWHet Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn te Balen wil voor zijn inwonerseen zorgzame bondgenoot zijn. Een instelling die ervoor wil zorgen dat aan hetpsychosociaal welbevinden van zijn inwoners voldaan wordt. In onze huidigesamenleving neemt de complexiteit en het individualisme namelijk toe. Er zijn heel watmensen die het steeds moeilijker hebben om met deze maatschappelijke veranderingenbij te blijven. Deze mensen moeten dan soms noodgedwongen afhaken omdat ze nietbeschikken over de juiste competenties en middelen om hier verandering in te brengen.Het OCMW Balen wil deze personen dan ook ondersteunen door bestaanszekerheid tebieden aan al zijn inwoners en in het bijzonder aan mensen in armoede.Het OCMW Balen doet dit door gerichte dienstverlening waarbij specifieke problemenopgelost worden. Hierdoor willen ze de betrokkenen activeren om zo hunzelfredzaamheid te vergroten. Het OCMW heeft hierbij ook een signaalfunctie naar deoverheid. Deze signaalfunctie zorgt ervoor dat een aantal problemen kenbaar enzichtbaar kunnen gemaakt worden bij andere instellingen en inwoners, maar ook ophoger niveau.Verder draagt het OCMW Balen in zijn visie mee dat ze op een vertrouwelijke enrespectvolle manier willen omgaan met hun cliënten en hen ook de nodige inspraakwillen geven in de uitbouw van het hulp- en dienstverleningsaanbod. Hierdoor biedtOCMW Balen zijn inwoners mogelijkheden om hun leven zelf richting te kunnen geven.Het OCMW Balen geeft hen ook de kans om nieuwe sociale relaties op te bouwen en debestaande relaties verder te zetten. Hierdoor blijven inwoners van Balen ookparticiperen aan de samenleving.Verder wordt ook de nadruk gelegd op een kwaliteitsvolle, betaalbare en toegankelijkedienstverlening die afgestemd is op de noden van de cliënt. Doorheen dezedienstverlening, loopt het armoedebeleid steeds als rode draad.Als laatste wil het OCMW Balen een menswaardig bestaan bieden aan elke inwoner vande gemeente Balen. Zo willen ze bijdragen aan een samenleving waarin ookmaatschappelijk kwetsbare groepen de nodige aandacht krijgen (OCMW Balen, 2010).Visie KruierieDe Kruierie is een vrijetijdscentrum in Balen dat sinds 2009 opengesteld wordt voor hetgrote publiek. De Kruierie wil een basisvoorziening zijn waar elke burger en toeristterecht kan met vragen over kennis, cultuur, informatie en ontspanning. Binnen DeKruierie bevinden zich verschillende diensten en instellingen van de gemeente Balen.

12Zo vind je er onder andere de dienst toerisme en VVV, cultuurdienst en cultuurraad,seniorenraad, jeugddienst en jeugdraad, gehandicaptenraad, cel gezondheid en derdewereldraad. Daarnaast vinden ook de Bib, de Muziekschool en de Academie voorbeeldende kunsten hun plaatsje binnen het nieuwe vrijetijdscentrum.De visie van De Kruierie omvat vier basispijlers:Een eerste peiler is informatie. Voor dit luik wil De Kruierie voor toeristen en burgerseen basisvoorziening zijn. Hier moeten mensen terecht kunnen met vragen overkennis, cultuur, informatie en ontspanning. Binnen het vrijetijdscentrum is er ook eencentrale balie waarbij je als burger of passant met allerlei vragen terecht kan. Verdervind je er de bibliotheek, waar je ongetwijfeld een schat aan informatie kan vinden.Een tweede peiler is activiteiten en evenementen. De Kruierie is naast eeninformatiekanaal, ook een plaats waar verenigingen, particulieren en adviesraden onderandere activiteiten, tentoonstellingen, vormingen, educatieve programma's,vergaderingen kunnen organiseren. Het vrijetijdscentrum stelt hiervoor niet enkel zijnzalen ter beschikking, het geeft ook allerlei vormen van ondersteuning bij hetorganiseren van deze activiteiten. Door middel van deze peiler biedt hetvrijetijdscentrum een goed gevuld en gevarieerd socio-cultureel jaarprogramma aan.Een derde peiler betreft ontmoeting. Met deze peiler wil De Kruierie vooral eenontmoetingsplaats zijn voor iedereen. Niet enkel huisvesten er verschillendeinstellingen en diensten binnen het vrijetijdscentrum. Ook het leescafé, waarbijbezoekers iets kunnen lezen en drinken, speelt hierin een centrale rol. Dit leescafébiedt namelijk de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten en dit op een ongedwongenmanier.De laatste, maar ook belangrijkste peiler, is dat De Kruierie vooral één geheel wil zijn.Hiermee wordt bedoeld dat er binnen het vrijetijdscentrum voldoende ruimtebeschikbaar wordt gesteld, waar verschillende diensten van Balen zich kunnenverenigingen. In De Kruierie zijn diensten als: de bibliotheek, muziekacademie,toeristische dienst, etc. gevestigd. (Balen, 2010).2.2.2.3 PositieanalyseDe positieanalyse schets welke organisaties en personen betrokken zijn bij het project.Elke van deze actoren bekijkt het project via een andere invalshoek. Deze manier vanwerken heeft gezorgd voor overeenkomstige en verschillende standpunten. Naast dezestandpunten bespreken we andere geïnteresseerde partners en hoe we zijn gekomentot de gezamenlijke doelstellingen.De betrokken actorenIn deze alinea zal verder worden ingegaan op de personen, groepen, organisaties enoverheden die betrokken zijn bij dit project.De opdrachtgever van dit project is Vormingplus Kempen. Vormingplus Kempen doetaan verfrissend vormingswerk in de Kempen met het accent op duurzaamheid,participatie, interculturaliteit in de regio. Dit verwezenlijken ze via het opzetten vanleerprocessen via projectwerking. (Vormingplus Kempen, 2009) Kristel Vanhulle ismedewerkster van Vormingplus Kempen en vanuit deze organisatie ook begeleidster encoach van het project.Een aantal jaar geleden heeft Vormingplus Kempen een project opgericht dat later denaam Club Actief heeft meegekregen. Één van de doelstellingen van dit project ispersonen die leven in armoede warm maken voor cultuur, sport en vrije tijd.

13De mensen van Club Actief zijn nauw betrokken en zullen meehelpen bij hetverwezenlijken van de doelstellingen van dit project. Voor meer specifieke informatieomtrent deze doelstellingen vragen we u het gedeelte betreffende de doelstellingen nate lezen.Als studenten derde jaar sociaal werk hebben we als seminarie en eindwerk voor ditproject gekozen. Vanuit de KH Kempen worden wij als studenten begeleid en gecoachtdoor docent Daniël Janssens.De uitwerking van het project is bedoelt voor de gemeente Balen. Vanuit de gemeenteBalen is Igor Geubbelmans betrokken bij dit project. Igor is cultuurbeleidcoördinator inde gemeente, en diensthoofd van Vrijetijdscentrum De Kruierie.In onderstaande alinea zal een korte toelichting volgen van het Vrijetijdscentrum DeKruierie:Het vrijetijdscentrum wil ten eerste een voorziening zijn waar elke burger vande gemeente terecht kan met zijn vragen over cultuur, kennis, informatie enontspanning. De burger kan in het Vrijetijdscentrum daarnaast terecht voor diverseactiviteiten en evenementen en ondersteuning bij het organiseren van deze activiteiten.(Balen, 2010)Er is een vertegenwoordiging van het OCMW Balen door Ine Noukens. Samen metKristel organiseert Ine maandelijks vergaderingen en activiteiten met de mensen vanClub Actief. (Balen, 2009)De stuurgroep bestaat verder uit Gust Vandongen. Gust is medewerker en voorzittervan Ons Huis (vierde wereldwerking) te Mol. Ons Huis richt zich voornamelijk totgeneratiearmen met als doel voor hen de armoedespiraal te doorbreken. Zijn kritischeblik vanuit het werkveld zal bijdrage leveren bij de sturing en uitwerking van ditproject. (De sociale kaart, 2009)Els Van Elsen is medewerkerster van het Lichtpunt welzijnsschakel Balen en lid van destuurgroep van dit project. Het Lichtpunt is een groep vrijwilligers van mensen die inarmoede leven en niet armen, die zich samen inzetten om armoede en socialeuitsluiting te bestrijden. Dit doet het Lichtpunt door mensen samen te brengen,laagdrempelige activiteiten te organiseren, mensen een stem te geven en hen aan hetwoord te laten, beleidsmatig te werken en te schakelen/ en of te bemiddelen waar kan.Het Lichtpunt wil ervoor zorgen dat mensen uit hun isolement worden gehaald en datzij een volwaardige plaats krijgen in de samenleving. Els Van Elsen levert vanuit hetwerkveld een kritische blik op het project. Dit kan zorgen voor een bijsturing van hetproject door de studenten sociaal werk. (Van Elsen, 2010)Het laatste lid van de stuurgroep is Inge Van de Walle. Zij is medewerkster van Demosvzw. Dit is een kenniscentrum voor participatie en democratie. Vanuit de kennis enervaring die de organisatie heeft omtrent participatie van kansengroepen aan cultuur,jeugdwerk en sport is zij een zeer belangrijke schakel in onze stuurgroep. (Demos,2009)De overeenkomstige en verschillende standpuntenDe uitgesproken standpunten zijn hoofdzakelijk overeenkomstig. Het gaat hier dan overhet wegwerken van het stigmatiserende aspect van een kortingsysteem. Daarnaastmoet het een drempelverlagend en duurzaam project worden.Alle personen die betrokken zijn bij dit project beseffen dat er via dit project stappenkunnen worden gezet in verband met het laten participeren van mensen die leven inarmoede.

152.3 Planning2.3.1 DoelgroepIedereen heeft het recht om te participeren aan het rijk gevulde cultuur-, sport- envrijetijdsaanbod in Balen. Daarom willen wij een kortingsysteem ontwikkelen waar elkeinwoner van Balen gebruik van kan maken.Bij deze ontwikkeling willen we extra aandacht besteden aan kansengroepen dieomwille van verschillende drempels geen of weinig toegang vinden tot dit aanbod.Hierbij denken we in de eerste plaats aan de leden van Club Actief, de Balensevereniging die mensen in armoede warm willen maken voor vrije tijd, sport en cultuur.Daarnaast richten we ons op de inwoners van Balen die het niet zo breed hebben,bijvoorbeeld mensen die leven in armoede en asielzoekers.Kortom, in ons project richten we ons op alle inwoners van Balen maar schenken webijzondere aandacht aan de leden van Club Actief en aan de inwoners van Balen die hetniet breed hebben.De mate waarin we onze doelgroep willen betrekken bij het project, stellen we voor aande hand van de participatieladder. Deze werd oorspronkelijk ontwikkeld door Arnsteinen verschillende keren bijgestuurd door auteurs als Pröpper (Arnstein, 1969) (Pröpper,2001). De ladder toont in stijgende lijn de verschillende niveaus van participatie die eenpersoon in een project kan opnemen, namelijk: informeren, raadplegen, adviseren,coproduceren, mee beslissen en zelfbestuur. Informeren is enkel het vergaren vaninformatie. Onder raadplegen verstaan Arnstein en Pröpper het vragen naar iemandsmening of idee. Adviseren is het vragen van advies aan een persoon of groep.Coproduceren wil zeggen dat je samen met een persoon of groep aan de tafel gaatzitten om bijvoorbeeld een activiteit uit te denken. Meebeslissen gaat nog verder.Hierbij gaan personen samen een beslissing nemen. Tot slot is er zelfbestuur. Dit is hetabsolute niveau van participeren. Dit wil zeggen dat de groep zelf de touwtjes inhanden neemt, zonder inmenging van een bepaald persoon. (Wouters, 2009-2010)Bij Club Actief willen we geleidelijk aan tot op de hoogste trede van departicipatieladder komen. In de eerste fasen van het project richten we ons op hetinformeren, raadplegen en adviseren. Later geven we de leden van Club Actief ook deruimte om mee te doen bij het bedenken en opzetten van de correcte plannen, om zelfmee beslissingen te nemen en zelf verantwoordelijkheid te nemen over het heleproject.De inwoners van Balen die het niet breed hebben, die leven in armoede en diedrempels ondervinden in het huidige vrijetijdsleven, willen we voldoende informerenover de mogelijkheden die ze hebben om te kunnen participeren aan het vrijetijdslevenin Balen.2.3.2 VisieOm de participatie aan het cultuur en vrijetijdsaanbod in Balen te verhogen, willen wijsamen met Club Actief een aanzet geven voor de ontwikkeling van eenvrijetijdscheque. Met deze cheque kunnen ‘alle’ inwoners van Balen deelnemen aan hetreguliere cultuur-, sporten vrijetijdsaanbod in hun gemeente.Een vrijetijdscheque?We beogen een soort cadeaucheque die op verschillende plaatsen in Balen te verkrijgenis aan een bepaald tarief. De eigenaar van deze cheque kan hem gebruiken voorverschillende doeleinden bij de deelnemende organisaties.

16Samen met Club Actief!We willen deze cheque ontwikkelen samen met de leden van Club Actief. We vertrekkenvanuit hun krachten en sterktes. Doorheen het volledige project zijn zij voor onsvolwaardige partners die mee ideeën uitdenken en beslissingen nemen. Dit kadert in degedachte van deelnemen, omdat dit de zichtbare kant van participatie inhoudt. Zotrachten we Club Actief te empoweren en te versterken als groep. Hier spreken we overdeelhebben, omdat het proces dat hier plaatsvindt vaak niet zichtbaar is.Een cheque voor iedereen…Elke inwoner van Balen moet gebruik kunnen maken van deze vrijetijdscheque. Om ditte bereiken willen we met verschillende factoren rekening houden zoals financiëledrempels en toeleiding. Zo kunnen bijvoorbeeld de leden van Club Actief en mensen dieleven in armoede de cheque verkrijgen aan een goedkoper tarief.2.3.3 Doelstellingen – SMARTIn volgende pagina’s vindt u de doelstellingen die we met ons project willen bereiken.De doelstellingen geven een beeld over de weg die we willen inslaan en deze vormende rode draad doorheen ons project.Voor dit project hebben we drie strategische -algemenedoelstellingengeformuleerd. Er is daarnaast een opdelinggemaakt in een aantal operationele -concrete- doelstellingen.Deze doelstellingen zijn geformuleerd volgens het SMARTprincipe:specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch entijdsgebonden. Aan deze operationele doelstelling is steedseen norm, indicator en actie gekoppeld. De norm is hetresultaat dat we willen bereiken. De indicator geeft weer aanwelke voorwaarden een doelstelling moet voldoen alvorensdeze bereikt is. (Wouters, 2009)Figuur 1: Wegwijzer2.3.4 Doelstellingen – SMARTIn de bijlage (zie bijlage 1: projectplanning) vind je concretere informatie over hetverdere verloop van ons project, gekoppeld aan data.2.3.4.1 Strategische doelstelling 1We hebben een vrijetijdscheque ontwikkeld om Balenaars meer te laten participerenaan sport, cultuur en vrije tijd in hun gemeente.Operationele doelstelling 1.1We hebben een lijst met kortingsystemen en hebben deze met elkaar vergeleken tegeneinde december.Norm: We hebben een idee van de verschillende kortingsystemen.Indicator: Eind december is er een lijst met de verschillende kortingsystemen waarindeze zijn vergeleken.Acties:• We bestuderen de literatuur en nemen contact op met enkele bestaandeinitiatieven;• We lijsten de bestaande kortingsystemen op;

17• We maken een vergelijkende studie van de bestaande kortingsystemen.Operationele doelstelling 1.2Er is een netwerk dat deel uitmaakt van het kortingsysteem tegen maart.Norm: Er zijn verscheidene verenigingen aangesproken met hulp van Club Actief.Indicator: Een verschillend aantal verenigingen zijn bereid ‘mee te werken’ aan devrijetijdscheque.Acties:• We spreken verenigingen aan om het netwerk uit te bouwen;• We betrekken Club Actief bij de uitwerking.Operationele doelstelling 1.3Er is een duurzame, laagdrempelige en niet stigmatiserende vrijetijdscheque voor allebewoners voor van Balen.Norm: Er is een vrijetijdscheque voor de inwoners van de gemeente Balen.Indicator: Alle inwoners van de gemeente Balen kunnen beroep doen op degelanceerde vrijetijdscheque in hun gemeente.Er is een kortingsysteem in Balen, waar alle inwoners van de gemeente Balen beroepop kunnen doen.Acties:• We onderzoeken de mogelijkheden en grenzen in de gemeente Balen;• We kiezen op basis van de vergelijkende studie criteria om een eigenkortingsysteem uit te bouwen of om het bestaande over te nemen;• We onderzoeken de behoeften van de inwoners van Balen.Operationele doelstelling 1.4Begin mei is de vrijetijdscheque gelanceerd.Norm: Er is een vrijetijdscheque waarop alle inwoners van de gemeente Balen eenberoep op kunnen doen.Indicator: Vanaf begin mei kunnen de inwoners van de gemeente Balen gebruik makenvan de vrijetijdscheque.Acties:• We presenteren de vrijetijdscheque op het persmoment;• Na de presentatie treedt de vrijetijdscheque in werking voor alle inwoners vanBalen.2.3.4.2 Strategische doelstelling 2Er is een persmoment in de gemeente Balen, waar een netwerk bij elkaar is gebrachtwaarin het kortingsysteem kan worden voorgesteld.

18Operationele doelstelling 2.1Er is een persmoment voor alle inwoners van de gemeente Balen.Norm: Er is een persmoment georganiseerd voor de inwoners van Balen, waarop dezekennis kunnen maken met het kortingsysteem en de verschillende verenigingen.Indicator: Er vindt een persmoment plaats.Acties:• Er wordt naar een geschikte locatie gezocht;• Alle inwoners van Balen en verenigingen worden uitgenodigd;• We zorgen voor de nodige inkleding (drank, decor…).Operationele doelstelling 2.2Er is een netwerk uitgebouwd van verenigingen die aanwezig zijn op het persmoment.Norm: Er is een lijst met verenigingen die aanwezig zullen zijn op het persmoment.Indicator: Het netwerk van organisaties zal aanwezig zijn op het persmoment.Acties:• Er is een lijst van alle verenigingen in de gemeente Balen;• Er is een lijst van alle organisaties die worden uitgenodigd te participeren;• Er is een lijst met deelnemende aanwezige organisaties.Operationele doelstelling 2.3Op het persmoment is er een introductie van de vrijetijdscheque.Norm: Er vindt een introductie van het kortingsysteem plaats.Indicator: De vrijetijdscheque is geïntroduceerd op het persmoment.Acties:• Er is een introductie van de aanwezige organisaties;• Er is een introductie van de vrijetijdscheque.2.3.4.3 Strategische doelstelling 3De krachten en sterktes van Club Actief staan centraal voor het bereiken vandoelstelling 1 en 2.Operationele doelstelling 3.1Club Actief tijdens hun vergaderingen briefen over het verloop van en de vorderingen inhet project.Norm: We hebben Club Actief tijdens hun vergaderingen gebrieft over het project.Indicator: We bevragen aan Club Actief of deze voldoende informatie hebben verkregenover het verloop van het project.

19Acties:• We sluiten tijdens vergaderingen aan bij de vergaderingen van Club Actief omhen op de hoogte te houden.Operationele doelstelling 3.2Club Actief ondersteunen en begeleiden bij de taken die zij in het project opnemen.Norm: We hebben Club Actief ondersteund en begeleid bij de taken die zij opnemen inhet project.Indicator: We bevragen Club Actief over hoe zij onze ondersteuning en begeleidingvonden en hoe ze de taken die zij op zich hebben genomen hebben ervaren.Acties:• We betrekken Club Actief bij het selecteren van de verenigingen;• We betrekken Club Actief bij de aanspreking van verenigingen;• Club Actief is aanwezig bij het persmoment.Operationele doelstelling 3.3Club Actief is verantwoordelijk over bepaalde taken binnen het project.Norm: We willen maximaal gebruik maken van de krachten van Club ActiefIndicator: We bevragen Club Actief over de gegeven taken.Acties:• We betrekken Club Actief bij het organiseren van het persmoment;• We betrekken Club Actief bij het maken van afspraken met de organisaties.2.4 Good PracticesOnder de good pratices vindt u verschillende binnenlandse- en buitenlandse projectenterug. Deze projecten hebben als doel het verhogen van participatie aan cultuur. In ditproject hebben we, voor het verhogen van participatie aan cultuur, vrije tijd en sport,gekozen voor het ontwikkelen van een vrijetijdscheque. Met het toevoegen van dezegood practices willen we aantonen dat er naast het ontwikkelen van eenvrijetijdscheque nog manieren zijn om de participatie aan cultuur te verhogen.2.4.1 Binnenlandse projecten2.4.1.1 Toegankelijke cultuur“Hoe werkt zo’n theatervoorstelling of concert? Ik heb nooit geleerd hoe er van tegenieten. Waar mag ik zitten? Wanneer applaudisseren? Moet mijn jas in de vestiaireen moet ik iets drinken tijdens de pauze? Hoe hard val ik op met kleren die er tochanders uitzien, ook al doe ik mijn mooiste kleed of kostuum aan, of val ik juist daaromop?” (Driessens & Geldof, 2008).Het project ‘Toegankelijke cultuur’, afkomstig uit Geel, stimuleert cultuurparticipatievan mensen die in normale situaties niet deelnemen aan cultuur. Hier werkt‘Toegankelijke cultuur’ met mensen in armoede en mensen met een lichamelijke,verstandelijke of psychische aandoening.

20Deze personen krijgen via dit project de mogelijkheid om naar toneel-, dans-, muziekenandere voorstellingen te gaan. Een vrijwilliger, die op regelmatige basis deelneemtaan culturele activiteiten pikt de deelnemer thuis op, neemt deze mee naar devoorstelling, gaat er nadien nog even iets met drinken en bespreekt de voorstellingwaaraan zij hebben deelgenomen. (Toegankelijke cultuur, 2008)Er is telkens één vrijwilliger die één deelnemer meeneemt naar een voorstelling. Opdeze manier wil het project niet-stigmatiserend werken. Stel dat je met een groepmensen, die een verstandelijke beperking hebben, naar een voorstelling gaat, is dekans groter dat zij bekeken worden.We doorlopen een aantal stappen vooraleer het project tot stand kan komen. In hetboekje ‘Toegankelijke cultuur, een handleiding voor een cultuurparticipatieproject’worden er 14 opgesomd:De eerste stap wil je tot nadenken stimuleren. Waarom kan dit project iets zijn voorjouw cultuurcentrum? ‘Toegankelijke cultuur’ raadt aan een omgevings- enbezoekersanalyse te maken, waaruit je kan afleiden of een dergelijk project weldegelijk zin heeft. Ga ook op zoek naar de gedragenheid binnen je werking, alsook bijmogelijke partners;Stap twee is het samenstellen van een werkgroep. Deze moet minstens uit vierpersonen bestaan. Liefst mensen die professioneel met cultuur of met mensen metbeperkingen werken. Vergeet hier zeker geen projectleider voor aan te stellen;Stap drie wil je laten nadenken over wat je met je project wil bereiken. Dit houdtondermeer in dat je stilstaat bij wie je tot je doelgroep rekent. Tevens moet je ookstilstaan bij doelen die je moet bereiken als je het project wil laten slagen.De vierde stap laat je nadenken over de taakverdeling en over de wijze waarop je metde financiële kant van het project omgaat;Vervolgens komen we in stap vijf, bij het werven van de vrijwilligers. Dit is een stukmakkelijker als je vooraf een profiel opstelt van je vrijwilliger en als je zoveel mogelijkwervingskanalen hanteert. Het is ook van belang dat je de vrijwilligers screent. Dit omna te gaan of ze voldoen aan het profiel dat je hebt opgesteld. Eenmaal je vrijwilligersgevonden hebt is het belangrijk dat je ze kan behouden;In stap zes komen we bij de uitvoering van het project. Dit begint met het bepalen vanhet aanbod. Als je echt cultuurparticipatie wil bevorderen, is het belangrijk dat je dedeelnemers hierbij betrekt. Zorg echter wel voor voldoende variatie. Sta ook even stilbij de locatie waar de voorstellingen doorgaan;Stap zeven is het aanspreken van de doelgroep. Dit kan op verschillende wijzen. Jehebt een netwerk dat je kan aanspreken, aangezien ze dicht bij de doelgroep staan;In stap acht maak je een brochure voor de deelnemers waarin het aanbod staatopgenomen. Het maken van een brochure geeft de deelnemers (terecht) het gevoel datje ze serieus neemt. In deze brochure leg je het project kort uit, staan de zaken die dedeelnemer mag verwachten, vind je een overzicht van de voorstellingen en eengedetailleerde beschrijving ervan. Verder vind je hier de partners van het project in,alsook de inschrijvings- en betalingsmogelijkheden, etc. Bij het maken van je brochuredien je veel aandacht te besteden aan de lay-out. Verspreid de brochure ook op eenbewuste manier. Bespreek dit vooraf met je partners;De negende stap omvat het organiseren van een cultuurbeurs om je potentiëledeelnemers voor een eerste keer in het cultuurcentrum te krijgen. Zo kan je hen kortuitleggen hoe een cultuurcentrum werkt. De deelnemers kunnen hier een eerste keercontact maken met de vrijwilligers;

21Stap tien is de koppeling. Dit is belangrijk om goede afspraken te maken tussen deverschillende partners. Zo voorkom je dat de vrijwilligers meerdere keren wordenaangesproken voor dezelfde onderwerpen, etc.;Tenslotte komen we bij de voorstelling in stap elf. Het is belangrijk dat je demedewerkers en de vrijwilligers vooraf nog eens op de hoogte brengt van het project.Ook het informeren van de artiest kan nuttig zijn. Hierdoor voorkom je dat dezepersoon voor verassingen komt te staan. Zorg er verder voor dat er iemandaanspreekbaar is tijdens de voorstelling. Dit kan wel eens handig zijn wanneer er ietsonverwachts gebeurt.In stap twaalf doe je een korte nabespreking van de avond. Hier kan je vragen stellenaan de deelnemers om te ontdekken hoe de deelnemer de avond heeft beleeft;In stap dertien is het uiteindelijke doel dat de deelnemers zelfstandig naar eenvoorstelling kunnen gaan. Daarom is het belangrijk dat de vrijwilligers de deelnemerszoveel mogelijk blijven stimuleren;In stap veertien ga je tenslotte voor jezelf na of je het project verder wil zetten.(Toegankelijke cultuur, 2008)Het project Toegankelijke cultuur heeft er voor gezorgd dat personen die anders nietparticipeerden aan cultuur nu hun weg tot de culturele centra gevonden hebben. Vanaf2008 kunnen er zes deelnemers op zelfstandige basis naar voorstellingen gaan. In heteerste seizoen van ‘Toegankelijke cultuur’ werd er met 42 vrijwilligers gewerkt envonden er 120 koppelingen plaats. (Toegankelijke cultuur, 2008)Er zijn een aantal gelijkenissen tussen het project ‘Toegankelijke cultuur’ en het projectdat wij in Balen op poten willen zetten. Het nagestreefde doel is gemeenschappelijk,namelijk de participatie van mensen in armoede aan cultuur verhogen. Maar toch zijner ook duidelijke verschillen. Zo verschilt onze werkwijze. In het project ‘Toegankelijkecultuur’ werken ze met een vrijwilliger die de deelnemer inleidt in de culturele wereld.In ons project werken we met Club Actief. Bij Toegankelijke cultuur wordenbeslissingen voor de deelnemers genomen.Dit heeft als gevolg dat de participatie van de deelnemers niet verder gaat dan hetinstappen in de auto, het kijken van de voorstelling om daarna terug huiswaarts tekeren. Met Club Actief nemen we beslissingen in samenspraak. Daardoor proberen wede leden van Club Actief direct bij het project te betrekken. De leden nemen niet enkeldeel aan het project, ze geven er ook mee vorm aan. We kunnen besluiten dat de ledenin beide projecten op een ander niveau participeren. (Toegankelijke cultuur, 2008)2.4.1.2 Apga (Antwerps Platform Generatiearmen)APGA is een vereniging waar armen het woord nemen. Binnen APGA lopenverschillende projecten rond armoedebestrijding, zoals Cultuurproeven en Cultuurbad.In deze beschrijving van good practices gaan we verder in op het Cultuurbad. (DeDoncker, 2010)De deelnemers van het Cultuurbad zijn mensen in armoede die het niet deelnemen aancultuur aanvoelen als een gebrek. Om deze mensen te empoweren, zodat ze zelfstandignaar culturele voorstellingen gaan, kunnen ze instappen in het Cultuurbad. Hier kunnende deelnemers in een vertrouwde omgeving kennismaken met het culturele aanbod, decultuurhuizen, etc. Maar kunnen ze ook in een veilige groep naar voorstellingen gaan.Verder leren de leden zelf reservaties te maken en komen ze ook te weten waar ervoorstellingen zijn die hen kunnen interesseren. Om de leden hier in bij te staan heeftAPGA het boekje ‘Cultuurcodes’ ontwikkeld in samenwerking met enkele Antwerpsecultuurcentra.

22Hierin vindt u tips zoals ‘welke kleren moet ik aandoen om naar een voorstelling tegaan’, maar ook antwoorden op meer praktische vragen als ‘wanneer mag ikapplaudisseren in een opera’. (De Doncker, 2010)APGA tracht een ruim aanbod voor de leden te voorzien. Dit gaat van eentoneelvoorstelling van een lokale groep tot voorstellingen in de opera. Dat is ookwerkelijk nodig. Enkele van hun leden zijn reeds zo ver dat ze enkel nog willendeelnemen aan culturele activiteiten met ‘de grote C’. Een lokaal toneelgroepje is nietgoed genoeg in hun ogen. Ze hebben beter gezien en willen ook niets anders meer. (DeDoncker, 2010)Maar APGA zit niet enkel rond de tafel met mensen in armoede. APGA wil ook decultuurcentra bewustmaken van onzichtbare drempels, en zo meer structureel werken.Ze duiden de cultuurcentra bijvoorbeeld op het belang van iemand achter de balie(deze persoon moet een duidelijk aanspreekpunt zijn, en mensen op een vriendelijkewijze te woord staan). Verder kaart APGA ook de hoge drankprijzen aan in cafetaria’s.In Antwerpen kunnen mensen in Armoede voor twee euro naar een voorstelling gaan.Als ze dan nog iets willen drinken betalen ze evenveel voor een tas koffie. Hier ligt dusnog een uitdaging. (De Doncker, 2010)2.4.1.3 KunstproevenKunstproeven is een sociaalartistiek participatieproject ontstaan uit Ons Gedacht, eenvereniging waar armen het woord nemen te Lier. Samenlevingsopbouw provincieAntwerpen ondersteunt zowel het project als de organisatie. (Meyvis, 2010)Kunstproeven richt zich voornamelijk op mensen in armoede die weinig toegang vindentot het culturele aanbod. Het project wil hen laten ‘proeven’ van verschillende cultureleactiviteiten. Dit doet het project Kunstproeven door wekelijks de deuren van hun atelieropen te stellen. Jong en oud kan er dan aan de slag met potlood, penseel of pen. Dit isbeter bekend als het Open Atelier. Hiernaast lopen er ook diverse workshops alsdigitale fotografie, drumband of de schrijfzolder. Tot slot organiseert Kunstproevenregelmatig uitstappen naar verschillenende tentoonstellingen of voorstellingen omsamen te kijken en te genieten van kunst. (Meyvis, 2010)Cultuurparticipatie bij Kunstproeven!De algemene doelstelling van het project Kunstproeven is mensen in armoede meerkansen geven tot cultuurparticipatie en via deze participatie de deelnemers terug meergreep op hun eigen leven te geven. Kunstproeven richt zich in zijn werking op drieluiken om deze doelstelling te bereiken. Deze luiken zijn: empowerment, proeven vankunst en het structurele luik. (Meyvis, 2010)Zo organiseert het project laagdrempelige activiteiten, waarmee men mensen dieweinig toegang vinden tot het culturele aanbod, wil laten ‘proeven’ van kunst. Doormiddel van empowerment en de methodiek van het ervaringsgericht leren, wil hetproject mensen terug laten geloven in hun eigen kunnen en hun eigen talenten weerlaten ontdekken. Kunstproeven wil op deze manier de deelnemers op verschillendevlakken sterker maken om zich zo weer te integreren in onze maatschappij. Daarnaasthoopt het een doorstroom te creëren naar de plaatselijke academies, al is dit zekerniet de hoofddoelstelling van het project. (Meyvis, 2010)Het derde en misschien wel belangrijkste luik binnen de werking van Kunstproeven ishet structureel werken, of met andere woorden: de bestaande structuren van onzemaatschappij omver werpen en deze proberen te veranderen. Zo wil het cultureleverenigingen en organisaties bewust maken van de vele participatiedrempels diemensen in armoede ondervinden en deze proberen weg te werken.

23Een voorbeeld hiervan is hun jarenlang samenwerkingsverband met de stedelijkeacademie voor muziek, woord en dans. Dit heeft ertoe geleidt dat de academie volgendacademiejaar een lesgever zal inzet die met muziek, woord en dans aan de slag gaatgaan. (Meyvis, 2010)Kunstproeven versus ‘ het cultuurparticipatieproject in Balen’Kunstproeven werkt op een geheel andere manier aan cultuurparticipatie dan dat wij ditwillen realiseren met het ontwerp van een vrijetijdscheque in Balen. Zo staan zebijvoorbeeld met hun werking veel dichter bij de mensen. Samen met hen gaan ze oppad, om stap voor stap de wereld van de kunst te leren kennen. Uiteindelijk hopen zehen te kunnen loslaten. Wij daarentegen willen geen tussenpartner zijn, maar mensende mogelijkheid geven om te kunnen participeren, bijvoorbeeld door middel van definanciële drempels te verlagen. We willen hiernaast de mensen een keuzevrijheidgeven in het aanbod van cultuur, sport en vrije tijd. Daarom mikken we op een aantaldiverse verenigingen uit Balen die mee zullen werken aan de vrijetijdscheque.Bij Kunstproeven daarentegen is de keuzevrijheid van de deelnemers eerder gering. Dedeelnemers kunnen kiezen uit het aanbod dat zich momenteel beperkt tot het OpenAtelier, de schrijfzolder, digitale fotografie en de workshop drumband. (Meyvis, 2010)Beide projecten willen culturele verenigingen bewust maken van de bestaandedrempels in hun organisatie en deze wegwerken. Ze streven een zelfde doel na,namelijk: de cultuurparticipatie verhogen voor diegene die, omwille van verschillendedrempels, weinig toegang vinden tot het reguliere aanbod. Met de vrijetijdschequewillen we verder gaan dan louter cultuurparticipatie, we betrekken bij het ontwikkelenvan onze vrijetijdscheque sportverenigingen en vrijetijdsinstellingen. Uiteindelijk hopenbeide projecten de bestaande structuren in onze samenleving en een alternatief aan tekaarten. (Meyvis, 2010)2.4.2 Buitenlandse projecten2.4.2.1 European NeighboursEr zijn 20 Europese landen en 9 niet-Europese landen die deelnemen aan het project‘European Neighbours’. Dit project is ontstaan vanuit ‘The European Federation of LocalSolidarty (E.F.L.S.)’. Hierbij willen zij gemeenschapsvorming aangaan door netwerkenin de buurt te creëren om meer solidariteit tussen mensen te bevorderen.European Neighbours bereikt een groot aantal mensen. Vorig jaar deden er 8,5 miljoenmensen mee aan het evenement. (European Neighbours, 2009)European Neighbours wordt jaarlijks georganiseerd om de buurt samen te brengenzodat mensen elkaar kunnen leren kennen. Op deze dag kan je aan verschillendeactiviteiten deelnemen. Het is een project waar ongeveer een maand rond gewerktwordt. Hierbij proberen ze héél de buurt te betrekken. Zowel ouderen, ouders,jongeren, kinderen, bejaarden,… doen aan deze dag mee! Door dit project wil deorganisatie mensen in armoede betrekken en voorkomen dat ze uitgesloten worden. Ditdoen ze door te vertrekken vanuit hun krachten en hun kunnen. (European Neighbours,2009)Tevens willen zij dit project ‘low cost’ realiseren. Dit wil zeggen dat zij in de omgevingop zoek gaan naar lokale talenten. Wanneer je in je buurt iemand hebt die goed kandecoreren, wordt deze persoon ingezet in een activiteit die georganiseerd wordt in hetproject. Zo wordt iedere persoon ingezet om iets te organiseren. Voor kinderen heb jebijvoorbeeld toneel waar de ouders naar komen kijken of je kan Afrikaans gaan kokenmet je Afrikaanse buurman,… (European Neighbours, 2009)

24Uit dit project kunnen wij veel leren. We willen net zoals bij European Neighboursvertrekken vanuit de krachten van Club Actief en daarbij een zo groot mogelijk publiekbereiken. We willen vooral voorkomen dat groepen van mensen uitgesloten worden.(European Neighbours, 2009)We vinden het wel jammer dat dit project jaarlijks georganiseerd wordt doorprofessionals die op zoek gaan naar lokale talenten die het project mee willenrealiseren. Het initiatief komt nog steeds niet vanuit de mensen zelf en dat is wat wemet Club Actief wel willen bereiken.2.4.2.2 RPB in FrankrijkIn Bordeaux werken ze op een manier van participeren die de vorm krijgt van‘deelhebben’. Mensen maken echt deel uit van het culturele aanbod en de organisatieervan. In deze streek vind je de organisatie ‘le centre social: Réseau Paul Bert (RPB)’.Aan de inkom van deze organisatie vind je in de eerste plaats een grote bar waariedereen in de voormiddag een koffie kan komen drinken. Verder kan je in devoormiddag gebruik maken van computers die enkel ter beschikking worden gesteldvoor mensen die op het internet werk willen zoeken.In de namiddag mogen mensen deze computers gebruiken voor hun vrije tijd enbetalen ze daarvoor de som van 0,70 euro per uur. Tevens vinden in deze bar ookindividuele hulpverleningsgesprekken plaats maar belangrijk hierbij is dat mensen dekans krijgen om de gesprekken ook op het bureau te laten doorgaan. Deze keuze ligtbij hen.De vergaderingen vinden ook plaats in de bar. Dit zijn dan vergaderingen overbijvoorbeeld het organiseren van een vakantie, een krantje, GEM (cultureel aspect vanRPB), etc. De werking van de organisatie steunt op ‘het samenwerken met mensen’. Desociaal werker die het cultuuraspect organiseert, zoekt maandelijks nieuwekunstenaars, nieuwe tentoonstellingen, nieuwe concerten, etc. Vrijwilligers engeïnteresseerden organiseren dan voornamelijk de praktische dingen. Bij dezeuitwerking is het belangrijk dat mensen in armoede heel hard betrokken worden.Wanneer deze mensen een voorkeur hebben voor een bepaalde activiteit of misschieneen kunstenaar kennen, kunnen ze dit altijd aan de sociaal werker laten weten. Mensenin armoede worden dus mee betrokken en krijgen een stuk beslissingsrecht in deorganisatie. De mensen in armoede participeren, via RPB vooral aan cultuur doorregelmatig te praten over de tentoonstellingen in de bar, de concerten waar ze naar toekunnen gaan en ze krijgen de kans om zich gratis in te schrijven voor enkelevoorstellingen die in verschillende andere cultuurcentrums in Bordeaux plaatsvinden.De mensen worden dus vooral betrokken bij de uitwerking van de activiteiten. Maar hetis jammer dat de meeste ideeën vooral komen via de medewerkers. (Lenaerts, 27februari 2010)Het project ‘RPB’ laat ons wel zien dat we stapsgewijs moeten werken. We beginnenmet informeren en hopen zo om op de laatste trede te komen. De mensen uit hetproject ‘RPB’ bevinden zich vooral op de vierde ‘samenwerken’ en vijfde ‘meebeslissen’trap van de participatieladder. Wij willen met Club Actief ook de laatste trap van departicipatieladder bereiken. We hopen dat Club Actief ‘eigenaar’ wordt van dit project.We willen dat zij zelf dingen uitwerken en andere mensen activeren om tot participatiete komen.

252.5 BesluitHet projectplan heeft u een bredere kijk gegeven over het project. In het projectplanzijn de projectgegevens verder uitgewerkt. Onder het deel van projectgegevens heeft umeer kunnen lezen in verband met het thema, de stuurgroep,opdrachtgever,projectverantwoordelijke en de periode van het project. In devoorbereiding heeft u informatie kunnen vergaren in verband met de initiatiefase enverschillende analyses. Planning was het derde gedeelte in dit projectplan. De planningheeft u meer informatie gegeven betreffende de doelgroep, visie en doelstellingen vanhet project. Met de good practices hebben we het projectplan afgesloten.

263 EVALUATIE VAN DE DOELEN: ACTIES ENRESULTATENZoals u in ons projectplan kon lezen zijn we vertrokken vanuit drie doelstellingen. Vanafeind februari zijn we begonnen met de uitwerking van het project. In dit gedeelte volgter een evaluatie van de doelen. Vooraleer hier mee te beginnen, volgt er een toelichtingin verband met de opdeling die is gebeurd voor de verdere uitwerking van de Balensevrijetijdscheque.Zes studenten sociaal werk kozen oorspronkelijk voor het eindwerkproject ‘Och armekom in onze armen’. Vanaf oktober zijn we samen begonnen met brainstormen over demanier waarop we mensen meer kunnen laten participeren aan sport, cultuur en vrijetijd. Uiteindelijk is de keuze gevallen voor het ontwikkelen van een vrijetijdscheque.Samen zijn we begonnen met het uitdenken van dit idee. Dit (denk)proces nam veeltijd in beslag. Heel dit proces is te lezen in het seminarie.De idee van de cheque was niet enkel voldoende. We wilden het project ook uitwerken,effectief meer mensen de kans geven te participeren aan cultuur, sport en vrije tijd.Natuurlijk vraagt het uitwerken en realiseren van een dergelijk project tijd. Tijd wasjuist de factor die niet in overvloed aanwezig was tijdens het uitwerken van het project.We kozen er dus voor om zo efficiënt mogelijk aan de slag te gaan, dit door hetopdelen van de studenten. Na het maken van verschillende afwegingen kozen we voortwee groepen van drie studenten.We kozen als eerste voor het uitwerken van de vrijetijdscheque. Het persmomentschoven we qua prioriteit achteruit. Voor een vrijetijdscheque te kunnen realiseren,moesten we de cheque praktisch verder uitwerken (bedrag, geldigheidsduur,terugbetaling etc.) en moesten er verenigingen en diensten mee in het project willenstappen. Elke groep van studenten had zo een takenpakket. Dankzij deze manier vanwerken, hebben we op korte tijd veel kunnen realiseren. Tijdens het maken van dezeopdeling besliste we dat er na verloop van tijd één student van elke groep devoorbereiding van het persmoment op zich zou nemen. Deze twee studenten kwamensamen om te brainstormen over het persmoment. Via deze manier van werken blevenalle studenten op de hoogte van de voorbereiding van het persmoment. Dit omdat destudenten die de voorbereiding van het persmoment op zich namen, bleven helpen methet verwezenlijken van hun oorspronkelijke takkenpakket. Deze voorbereiding bestonduit het bedenken van de grote lijnen. Voor het verfijnen en uitwerken van deverschillende taken in verband met het takenpakket hebben alle studenten geholpen.3.1 We hebben een kortingssysteem ontwikkeld omBalenaars meer te laten participeren aan sport , cultuuren vrije tijd in hun gemeenteIn dit hoofdstuk kan u lezen hoe wij een kortingssysteem hebben ontwikkeld, wat hetuiteindelijke resultaat geworden is en vanuit welke middelen dit alles gerealiseerd is.Verder komt ook het netwerk van organisaties en diensten waarmee wij hebbensamengewerkt aan bod. Vervolgens bespreken wij hoe het ontwerp van de BalenseVrijetijdscheque tot stand is gekomen. Daarna kan u lezen hoe wij de duurzaamheidvan dit project willen bestendigen door middel van een stuurgroep. Afsluiten doen wijmet het bundelen van de kritische succesfactoren die hebben geleid tot onsuiteindelijke resultaat.

273.1.1 De Balense VrijetijdschequeIn dit eerste gedeelte zal u de evolutie van de vrijetijdscheque kunnen lezen. Zo zal ueen beeld krijgen van de voorwaarden waaraan de cheque moet voldoen, deverschillende uitvoeringen die mogelijk waren, welke uitvoering de voorkeur kreeg enals laatste zullen de middelen die nodig zijn om de cheque te realiseren aan bodkomen.3.1.1.1 VoorwaardenDe cheque moest aan enkele voorwaarden voldoen. Hij mocht om te beginnen nietstigmatiserend zijn. De cheque is dus universeel en niet enkel gericht op mensen inarmoede, maar is er voor iedereen. Hij moest transparant en eenvoudig zijn in gebruik.Dit wil zeggen dat iedereen weet wat het is, hoe je hem moet gebruiken, waar enwanneer je hem kan gebruiken en waarvoor je hem kan gebruiken. Wij wilden nietwerken met verborgen agenda’s. Verder moest de cheque voldoen aanresponsabilisering. Het doel van de cheque moest met andere woorden duidelijk zijn:de cheque dient om de inwoners van Balen te stimuleren om meer te participeren aancultuur, sport en vrije tijd. Hierbij aansluitend wilden wij dat de cheque inclusief enparticipatief is. Iedereen moest de mogelijkheid krijgen om de cheque te kunnengebruiken. Ook zij die leven in een minder luxueuze situatie en waarbij sport, cultuuren vrije tijd vaak onderaan de agenda staat. Wij vonden het dus belangrijk dat wij ietsontwikkelden dat iedereen kan gebruiken. De cheque moest realistisch en haalbaar zijn.Daarom wilden wij een pilootproject lanceren. Oorspronkelijk gingen wij alleverenigingen in Balen aanspreken om deel te nemen. In Balen zijn er ongeveer 140verenigingen. Dit leek ons achteraf onrealistisch. Wij hadden zelf weinig tijd en het wasook de bedoeling om verenigingen te stimuleren en te overtuigen om deel te nemen.Ook wilden wij de verenigingen attent maken over de drempels waarmee mensen inarmoede te maken mee hebben. Daarom richtten wij ons op een selectie vanverenigingen. Als laatste moest de cheque ingebed zijn in een brede visie op cultuur enparticipatie. Zoals u in het stuk ‘cultuurparticipatie en uitsluiting’ kon lezen, hebben wijal een breed beeld over participatie. In het projectplan zelf, meer bepaald in onze visieen doelstellingen, is participatie duidelijk opgenomen.3.1.1.2 Verschillende mogelijke uitvoeringen van de vrijetijdschequeDe cheque moest dus voor iedereen hetzelfde zijn. Dit wil zeggen dat mensen met eenbeperkt inkomen dezelfde cheque tegen een lager tarief kunnen krijgen. Wij twijfeldetussen verschillende systemen van cheques. Eerst en vooral dachten wij na over eenutopische of een realistische cheque.De utopische cheque zou een digitale cheque zijn. Met een digitale cheque kondenmensen hun kaartje voordurend herladen. De kostprijs van een activiteit zou er bijgebruik afgetrokken worden. Zo een digitale cheque zou beter zijn voor het milieu,want de inwoners van Balen zouden op deze manier het kaartje kunnen hergebruiken.Toch bevonden zich hier ook enkele drempels. Een digitale cheque kon ook een digitaledrempel veroorzaken. Zo kon je nooit de exacte waarde van je cheque weten. Ditdigitaal systeem kon mensen ook afschrikken omdat je hem bijvoorbeeld digitaal moetherladen. Bovendien kwam er een hele technische onderbouw aan te pas. Deze chequekonden wij dus niet realiseren omdat onze tijd om een vrijetijdscheque te maken tekort was. Dit systeem is misschien wel iets waar in de toekomst aan gewerkt kanworden. Dit willen wij dus graag meegeven als tip. Wij hebben dus gekozen voor eenrealistische cheque. Deze realistische cheque bestaat uit papier. Wij hebben eerstnagedacht over de bedragen die wij op de cheque wilden zetten. Wij dachten aancheques van tien en twintig euro. Maar wat zou er gebeuren wanneer je een chequehebt van twintig euro en de activiteit kost maar zestien euro? De overige vier euro zoumisschien terugbetaald kunnen worden. Maar dan zou er een vorm van oneerlijkheidkunnen ontstaan.

28Zo kan iemand met een beperkt inkomen voor een cheque ter waarde van twintig euromisschien maar negen euro betaald hebben en er vier euro extra voor krijgen. Wijkonden misschien de terugbetaling regelen met een andere cheque. Maar dan zaten wijmet een overvloed van cheques en wij vonden het bovendien niet ecologisch. Decheques konden op deze manier nagemaakt worden als verenigingen deze moestenuitschrijven, want op deze manier staat er geen stempel op van de gemeente Balen.Wij vonden maar geen oplossing om dit te controleren. Uiteindelijk kwamen wij op deidee om een coupon systeem te ontwikkelen. Hierdoor konden wij de chequeverminderen in waarde en konden wij werken met verschillende afscheurstrookjes voorde verschillende activiteiten. Het grote voordeel van een papieren cheque is dat je weethoeveel hij waard is.Wij bespraken dat wij het belangrijk vonden dat er voldoende promotie voor de chequewerd gemaakt. Wij wilden vermijden dat de vrijetijdscheque een cheque zou zijn datalleen door ‘mensen in armoede’ gebruikt werd. Via voldoende promotie wilden wij alleinwoners van Balen stimuleren om gebruik te maken van de vrijetijdscheque. Wijhadden enkele ideeën voor de vrijetijdscheque. Zo dachten wij aan eventuele kortingbij gebruik van cheques. Zo werk je met een soort van ‘voorverkoop’. Wij vonden hetook een goed idee om de cheques aantrekkelijker en voordeliger te maken tijdenspopulaire periodes zoals Kerstmis, de zomervakantie, etc. Tot slot wilden wijvoorstellen of de gemeente van Balen de cheques niet konden weggeven als prijs bijverschillende evenementen in Balen. Wij stelden ons nog diverse vragen over detoegankelijkheid van de cheque en welke mensen recht zouden hebben op eenverminderde prijs.Met al deze vragen en ideeën trok één iemand van ons groepje naar Kristel Vanhulleom deze te bespreken. Uit dit gesprek besloten wij dat het een beter idee was om dewaarden van de cheques laag te houden. Er kwamen dus cheques van vijf of tien euro.De terugbetaling van de cheques zou altijd op één plaats moeten gebeuren. Dezeterugbetaling zal plaatsvinden in het Vrijetijdscentrum de Kruierie. De bespreking vande aankoop van de cheques verliep iets moeilijker. Wij besloten dat de cheques zekermoeten aangekocht worden in het Vrijetijdscentrum De Kruierie en het OCMW vanBalen. Wij besloten dat er een gesprek moest plaats vinden met Ine Noukens van hetOCMW van Balen. Dit omdat enkel het OCMW de financiële toestand van mensen inarmoede mag bekijken. Maar volgens ons zou er nog steeds een drempel bestaan alsmensen in armoede de cheques enkel in het OCMW kunnen verkrijgen. Daardoor zijnwij op de idee gekomen om misschien den Travoo erbij te kunnen betrekken. DenTravoo is een dienstencentrum dat bij het OCMW van Balen hoort. Den travoo wil detewerkstellingskansen van mensen verhogen en het is tegelijkertijd ook eenontmoetingsruimte. Dat den Travoo tot het OCMW hoort is onder de mensen niet zobekend waardoor veel mensen deze plaats betreden en daardoor laagdrempeliger is.Het probleem is echter dat er tijdsgebrek is. Er werkt maar één maatschappelijk werkerop het dienstencentrum, die de financiële toestand van mensen mag bekijken en hetoverige personeel zijn vrijwilligers. Het volgende idee was dat iedereen in ‘hetvrijetijdscentrum de Kruierie’ de cheques kunnen kopen tegen dezelfde prijs. Wanneerje recht hebt op een terugbetaling kan je terecht op het OCMW of den Travoo. Eenandere populaire plaats is de welzijnschakel (het lichtpunt). Deze organisatie gaat metlokale vrijwilligersgroepen de strijd aan tegen armoede en sociale uitsluiting.Ontmoeting met mensen in armoede, ondersteuning van gezinnen, beleidsbeïnvloedingvanuit hun ervaringskennis en stimuleren van cultuurparticipatie vormen de pijlers vanhun werking (welzijnsschakels, 2010).Omtrent de promotie hebben wij in dit gesprek de idee gekregen om bij de aankoopvan een cheque een soort van tombola wedstrijd te houden. Wanneer je de chequekoopt krijg je er een informatiemap bij. In deze informatiemap vind je informatie overde vrijetijdscheque en een beschrijving van de deelnemende verenigingen. Je vindt erook een inschrijfstrookje per domicilieadres. Kopers van de cheque kunnen zich viadeze manier inschrijven om mee te doen aan een tombolawedstrijd.

29Eén of twee keer per jaar zal de gemeente van Balen een naam uit deze pot getrokkenen de winnaar krijgt een mooie prijs. Ook de verenigingen kunnen deelnemen aan eenaparte tombolawedstrijd. We wilden ook een ecologische cheque ontwikkelen. Daaromhadden wij de idee om de cheque op een harde plastiek te drukken. Op deze manier iser in het begin een hoge kost maar de cheques kunnen wij op deze manierhergebruiken.3.1.1.3 Hoe zal de cheque er uitzien?Na het gesprek met Kristel Vanhulle besloten wij dat wij voor de praktische kant van deuitwerking van de cheque bij Igor Geubbelmans en Ine Noukens moesten zijn.Uiteindelijk zouden wij te weten komen hoe de cheque er ging uitzien en wat ermogelijk was omtrent de praktische uitwerking. Allereerst stelde Igor voor om debedragen van de cheque nog lager te maken en het slechts op twee bedragen tehouden. Mensen kunnen dus een cheque kopen van tweeënhalf en vijf euro kopen. Alsje naar een activiteit gaat van zes euro kan je een cheque van vijf euro gebruiken enéén euro bijgeven. De cheque is echter niet recupereerbaar. Dit wil zeggen dat wanneerje naar een voorstelling gaat van vier euro met een cheque van vijf euro, dat je dezeéén euro niet terugkrijgt. Je kan wel meerdere cheques tegelijkertijd gebruiken. Decheque zouden wij niet afdrukken op een hard plastiekje, omdat wij dan niet met eengeldigheidsduur konden werken. De cheque kreeg een geldigheidsduur van maximuméén jaar. Toch vonden we het belangrijk om ecologisch te denken. De cheque drukkenwij op recycleerbaar papier. Aan de cheque hangt een afscheurstrookje metbijbehorend nummer. De vereniging moet het afscheurstrookje bijhouden en inleverenbij het Vrijetijdscentrum de Kruierie. Bij de cheque komt er een informatiemap. In dezemap vind je informatie over de deelnemende verenigingen en hun activiteiten. Wijkiezen losse papieren zodat deze map makkelijk up-to-date te houden is. Daarnaast iser in deze map ook algemene informatie te vinden over de cheque. Je kan te wetenkomen waar je de cheque kan verkrijgen, wie recht heeft op een verminderd tarief, etc.Wij maakten een mogelijk ontwerp van hoe de map er uit zou kunnen zien.Mogelijk ontwerp van map:Binnenkant map: Voorkant: Achterkant:InfoChequeOntwerpwedstrijdHierbij besloten wij echter wel dat we voor het concrete ontwerp best eens gingensamen zitten met de drukker. Wij stelden Igor en Kristel de vraag of de cheque geen‘lokmiddel’ zou zijn om mensen naar het OCMW te krijgen want zij die recht hebben opeen terugbetaling zouden dit moeten regelen via het OCMW. Het OCMW is een drempelvoor sommige mensen. Het OCMW bereikt niet alle mensen in armoede. Mensen krijgenvaak het gevoel van schaamte als zij het OCMW binnen wandelen. Als antwoord kregenwij dat wij dit bij ‘informatie’ in de map goed zouden moeten verwoorden om nietstigmatiserend over te komen.Omtrent de verkooppunten vonden Igor en Ine het vooral belangrijk dat dit kongebeuren in het vrijetijdscentrum de Kruierie en het OCMW van Balen. Misschien washet mogelijk om in de toekomst de verkoop ook in de Welzijnsschakels, Ons huis en viaClub Actief te laten gebeuren.De promotie vonden zij een goed idee. Er is een ontwerpwedstrijd geweest voor hetachtergrondontwerp van de cheque. De gemeente zal de cheques uitdelen als prijs bijverschillende evenementen in de gemeente. Er zal extra promotie komen tijdens defeestdagen.

30En wij willen de deelnemende verenigingen stimuleren om een poster uit te hangen met‘Wij ontvangen de vrijetijdscheque’. Nieuwe verenigingen en informatie over de chequekomt ook in de activiteitenkrant van Balen. Op deze manier houden we de cheque upto-dateen weten mensen wat er mogelijk is met de cheque. En in de toekomst zal degemeente ook een tombola lanceren. Enkel het systeem van de kortingen wanneer jemet een vrijetijdscheque betaalt, keurde ze af. Deze kortingen zouden na een verloopvan tijd een hoge kost voor de gemeente zijn.Zoals wij al eerder schreven moeten de deelnemende verenigingen hetafscheurstrookje binnenleveren bij het Vrijetijdscentrum De Kruierie. De verenigingenkrijgen via overschrijving het geld terug vanuit de financiële dienst van de gemeente.De cheques kunnen de inwoners ook aankopen bij het OCMW van Balen. Aangezien hetVrijetijdscentrum De Kruierie ‘het centrum’ is voor de financiën van de vrijetijdscheque,zou het OCMW zijn inkomsten moeten overhevelen.De inwoners kunnen de cheque als waardebon en kortingssysteem gebruiken. Decheque dient voor alle inwoners van Balen. Specifieke aandacht gaat naar mensen dieleven in armoede. Wie recht heeft op een korting zal het OCMW bepalen. Wij gingen erechter vanuit dat mensen met een OMNIO-statuut recht zouden hebben op dezekorting. We moesten dit echter bespreken met het OCMW. Wij besloten dat iedereenhet recht had om deze cheque bij het vrijetijdscentrum de Kruierie aan te kopen.Mensen die denken dat ze recht kunnen hebben op een korting, moeten zich dan naarhet OCMW begeven waar het OCMW deze zal terugbetalen.Later kwamen wij te weten dat de mensen die al eerder binnen het OCMW gebruikmaken van de kaartenbank, nu aan de hand van de 20-80 procent regel eenvrijetijdscheque met korting kunnen aankopen. In de kaartenbank zijn mensenopgenomen, waarvoor de maatschappelijk assistenten een sociaal financieel onderzoekhebben gedaan. Deze mensen beschikken over een beperkt leefgeld en dan hanteerthet OCMW de norm ‘minder dan 60 euro per week per persoon’. Dit laatste maakt hetOCMW niet bekend om mensen niet expliciet in deze hoek te 'wringen' om toch maarin aanmerking te kunnen komen voor dit systeem. De personen die opgenomen zijn inhet 'systeem' van de kaartenbank kunnen een terugbetaling krijgen voor lidgelden,daguitstappen, etc. Na voorlegging van een inschrijvingsbewijs/ betalingsbewijs krijgendeze mensen 80 procent van het betaalde bedrag terug met een maximum van 100euro per persoon in het gezin. De overige 20 procent moeten ze zelf betalen. Van dezepercentsgewijze terugbetaling kan afgeweken worden als het verantwoord is en dit nabespreking in de teamvergadering. Voor ons project wil dit concreet zeggen datmensen in armoede voor een cheque van 2,5 euro, vijftig eurocent betalen. Doordathet OCMW de 20-80 procent regel toepast, betekent dit dat er in tegenstelling tot hetsysteem van het OMNIO-statuut veel minder mensen korting krijgen op devrijetijdscheque. “Personen met een laag gezinsinkomen kunnen het OMNIO-statuutverkrijgen. Hierdoor hebben ze onder andere meer recht op een hogere terugbetalingvan hun ziektekosten” (CM, 2010). Het wil ook zeggen dat mensen hun cheque kunnengaan kopen in den Travoo maar niet in het vrijetijdscentrum de Kruierie. Dit is immerserg tegenstrijdig met het armoede onderzoek in Balen waaruit voortkwam dat er teweinig mensen die hulp nodig hebben, het OCMW bereiken. Enerzijds zijn we blij dat deverkoop van de cheques via den Travoo kan verlopen, dit omdat deze organisatiemensen bereikt die het OCMW niet bereikt. Maar anderzijds is het jammer want zobestaat er nog steeds een drempel en bereiken wij nog steeds niet alle mensen die ditnodig zouden kunnen hebben. Mensen met een beperkt inkomen moeten nog steedsvia een andere organisatie aan hun cheque geraken. Wij merken dat het moeilijk is omtegen de beslissing van een ambtenaar in te gaan. De ambtenaar heeft uiteindelijk hetlaatste woord en heeft de bevoegdheid om iets toe te laten of niet. Wij willen hierbijnogmaals benadrukken dat wij het belangrijk vinden dat hier zo snel mogelijkverandering inkomt. Volgens ons zou een uitbreiding naar het OMNIO-statuut en DeWelzijnsschakels en het Lichtpunt al een enorme vooruitgang zijn om de strijd tegenarmoede te winnen. Op deze manier werken we drempels zoals schaamte weg enbereiken we meer mensen. De cheque zal gelanceerd worden op 1 juli 2010.

31Figuur 2: De Vrijetijdscheque3.1.1.4 MiddelenVoor het ontwikkelen van een vrijetijdscheque is het belangrijk dat er financiëlemiddelen ter beschikking zijn. Een vrijetijdscheque opstarten gaat namelijk gepaardmet grote kosten en deze moeten de gemeente opvangen. Vanuit verschillendebeleidslijnen kunnen we reeds aanspraak maken op diverse financieringsbronnen. Dezefinanciële middelen zijn nodig om de vrijetijdscheques te ontwikkelen en de kosten diehiermee gepaard gaan te dekken. Hieronder lichten we kort de beschikbarefinancieringsbronnen toe, die we enerzijds vanuit Vrijetijdscentrum De Kruierie enanderzijds vanuit het OCMW van Balen kunnen gebruiken.Middelen vanuit het Vrijetijdscentrum De KruierieHet Vrijetijdscentrum De Kruierie en alle diensten die er ondergebracht zijn, beschikkenover financiële werkingsmiddelen. Deze werkingsmiddelen dienen enerzijds voor dedagelijkse werking van de verschillende diensten. Anderzijds kunnen ze deze middelenook gebruiken voor projecten. Deze projecten liggen op voorhand vast, zodat ze hetbeschikbare budget van de werkingsmiddelen op een goede manier kunnen besteden.Ons project valt onder deze categorie en vanuit deze werkingsmiddelen is er voor onsproject dan ook een budget voorzien. Verder is er binnen deze financiëlewerkingsmiddelen ook een budget voorzien voor projecten die in de loop van het jaarnog op het programma komen. Deze informatie hebben we verkregen via I.Geubbelmans (e-mailbericht, 15 maart 2010).Via het participatiedecreet is er ook de mogelijkheid om subsidies te ontvangen. Ditdecreet is tot stand gekomen door de toenmalige Minister van Cultuur, Bert Anciaux,met als doel: ondersteuning, verrijking en versterking van de participatie aan hetcultuur, sporten jeugdbeleid. Hiernaast wil het participatiedecreet ook een partner zijnvoor de kansengroepen van de samenleving. Voor deze groepen zijn er een aantalspecifieke acties. Zo wil het participatiedecreet vernieuwende en goede projecten diezich inzetten voor deze kansengroepen ondersteunen.

32Ook gaat het participatiedecreet investeren om via lokale netwerken van plaatselijkearmoedeverenigingen, OCMW’s en de gemeentelijke diensten de participatie bijpersonen in armoede stimuleren.Op basis van het participatiedecreet geeft de overheid subsidies aan: participatieinstellingen;projecten leesbevordering; verenigingen met een specifieke opdrachtm.b.t. het verenigingsleven; verenigingen ter bevordering van de culturele en sportieveparticipatie van gedetineerden; convenanten voor de bibliotheekwerking ingevangenissen; projecten ter bevordering van de participatie van kansengroepen incultuur, jeugdwerk of sport; lokale netwerken vrijetijdsparticipatie personen inarmoede; praktijkgerichte, laagdrempelige educatie voor kansengroepen; landelijke enop participatie gerichte activiteiten van hobbyverenigingen; tegemoetkoming in hetorganiseren van een bijzonder cultuuraanbod; projecten gemeenschapscentra;proeftuinen die de participatie bevorderen; grootschalige cultuur-, jeugd ofsportevenementen en cultuurgemeente of sportgemeente van Vlaanderen. Binnen ditdecreet valt ons project van de vrijetijdscheque binnen ‘projectengemeenschapscentra’. Om voor dit project subsidies te ontvangen, moet de gemeentein eerste instantie een projectaanvraag indienen. Dit project moet voldoen aan eenaantal regels, zoals bepaald in artikel 2, 3° van het decreet van 13 juli 2001 houdendehet stimuleren van een kwalitatief en integraal lokaal cultuurbeleid. Het project moetbovendien ook gericht zijn op kansengroepen voor een project van eengemeenschapscentrum, waaronder mensen in armoede onder vallen. Desubsidieaanvraag moet de gemeente uiterlijk op 1 september 2009 indienen. Deoverheid zal de subsidieaanvraag aangetekend moeten ontvangen. Het agentschap legtuiteindelijk al de projecten voor aan een beoordelingscommissie. De ingediendeprojecten zal de commissie vergelijken en beoordelen volgens volgende criteria:• de mate waarin het project aansluit bij een of meer beoogde kansengroepen;• de mate waarin het project aansluiting krijgt of zal krijgen bij de regulierewerking, waaronder de programmatie, van het gemeenschapscentrum;• de geleverde inspanningen om de specifieke programmatie, of één of meeromkaderings- of toeleidingsactiviteiten toegankelijk te maken voor een of meerbeoogde kansengroepen;• de vooropgestelde resultaten. (CJSM, 2009)Wanneer de regering de subsidieaanvraag goedkeurt, zal de regering de subsidieuitbetalen. Eerst betalen ze een voorschot van 80% na de ondertekening van hetbesluit kennen ze de subsidie toe. De resterende 20% betalen ze nadat het agentschapvaststelt dat de subsidievoorwaarden zijn nageleefd. Het agentschap controleert ditdoor middel van verslaggeving die de gemeente jaarlijks moet bezorgen.Vrijetijdscentrum De Kruierie heeft als gemeenschapscentrum een dossier ingevuldvoor ‘tegemoetkoming in het organiseren van een bijzonder cultuuraanbod projectengemeenschapscentra’. Vanuit het participatiedecreet voorziet de regering voor hetontwikkelen van een vrijetijdscheque dan ook 1000 Euro voor 2010. Deze financiëlemiddelen bieden echter geen structurele zekerheid. Om terug van deze financiering tekunnen genieten in 2011, zal de gemeente opnieuw een dossier moeten indienen metnieuwe projecten voor kansengroepen. (CJSM, 2009)Elke gemeente die erkend is in het decreet lokaal cultuurbeleid, kan beroep doen op dezogenaamde ‘1-euro middelen’. Deze middelen, die overeen komen met 1 Euro perinwoner van de gemeente, moet de gemeente op dit ogenblik spenderen aan‘gemeenschapsvormende projecten’. In Balen zijn deze middelen voor 2010 reedstoegewezen, maar ook hier is steeds ruimte voorzien om onvoorziene en interessantegemeenschapsvormende projecten te ondersteunen. Voor ons project is dus hier ooknog een mogelijkheid tot het aanwerven van financiële middelen.

33Ook naar de toekomst toe kan de gemeente, vanuit deze subsidies, middelenaanwerven voor de ontwikkeling van de ‘vrijetijdscheques’. Ook deze financiëlemiddelen bieden, net zoals de subsidies verkregen vanuit het participatiedecreet, geenstructurele zekerheid.De ‘1-euro middelen’ moet de gemeente voorlopig gebruiken voorgemeenschapsvorming. Het is echter nog niet zeker of hierin de volgende jarenverandering komt of niet. (Agentschap Sociaal Cultureel Werk, 2010)Middelen vanuit het OCMW BalenOok het OCMW Balen kan financieringsmiddelen aanwenden voor het ontwikkelen vanonze ‘vrijetijdscheque’. Sinds mei 2003 krijgt elk OCMW namelijk subsidies terbevordering van de maatschappelijke integratie, sociale participatie, culturele ensportieve ontplooiing, alsook de deelname tot het digitale leven van de cliënten. Dezedoelgroep omvat alle personen met verarmde kansen tot deelname aan het socioculturele,sportieve en digitale leven, waaronder ook het doelpubliek van ons projectvalt. Elk OCMW kan bijzondere prioritaire doelgroepen ook verder afbakenen. (MI-IS,2010)Deze subsidies zijn afkomstig van het ‘Ministerie van Sociale Zaken enVolksgezondheid’ en de verdeling gebeurt specifiek door de Staatssecretaris voor‘Maatschappelijke integratie en Armoedebestrijding’, Philippe Courard. Ook voor dezemiddelen is het jaarlijks afwachten of deze subsidies verder zullen blijven bestaan ofniet. Tot op heden is het bedrag dat de gerechtigden in 2010 kunnen besteden, nogniet bekend. Voorgaande jaren bedroegen de subsidies voor OCMW Balen gemiddeld5900 Euro. Het totale federale bedrag verdeelt de regering onder de verschillendegemeenten, aan de hand van het aantal personen met recht op een verhoogdeverzekeringstegemoetkoming en het aantal gerechtigden op een leefloon. (MI-IS,2010)Het OCMW krijgt deze middelen ter beschikking om cliënten op een actieve of passievemanier te laten deelnemen aan sociale, culturele of sportieve manifestaties. Dezemiddelen kan het OCMW Balen uitgeven aan:• verenigingen met lidgeld of de noodzakelijke uitrusting en benodigdheden;• initiatieven door of voor de doelgroep;• initiatieven die de toegang en participatie van de doelgroep tot de nieuweinformatie- en communicatietechnologieën stimuleren. (MI-IS, 2010)Het OCMW kan de kosten voor de cliënten geheel of gedeeltelijk ten laste nemen. HetOCMW Balen past de regel 80%-20% toe. Dit betekent dat cliënten zelf 20% in dekosten betalen en het OCMW 80% bekostigd met deze subsidies. Hiervan kan hetOCMW afwijken mits een gemotiveerd verslag. (MI-IS, 2010)Materiële middelenNaast financiële middelen hebben we voor ons project ook materiële middelen nodig.Onder materiële middelen verstaan we alle hulpmiddelen voor het opstarten van onsproject, die los staan van het financiële aspect. Materiële hulpmiddelen die tijdens onsproject onder andere zullen worden ingeschakeld zijn: Club Actief, VormingplusKempen, OCMW Balen, Vrijetijdscentrum De Kruierie, informatiekanalen,contactpersonen, etc.

34Zo werken we gedurende het ganse project nauw samen met Club Actief enVormingplus Kempen. OCMW Balen en De Kruierie zijn ook partners. Deze organisatieshelpen en ondersteunen ons met het ontwikkelen van onze ‘cultuurcheque’ en hiermeesamenhangend, het bereiken en aanspreken van verenigingen die mee willen werkenaan onze ‘vrijetijdscheque’. Vanuit Club Actief kunnen we op zoek gaan naar noden enbehoeften van de kansengroepen. Club Actief zal ook betrokken worden bij hetaanspreken van verenigingen.Het OCMW van Balen kan een goed hulpmiddel zijn wanneer we mensen in armoedewillen bereiken met ons project. Zij zijn, voor een groot deel, op de hoogte van desituering van kansarmoede in Balen. Ook De Kruierie kan een meerwaarde betekenenin ons project, omdat zij een aanbod van activiteiten voorzien. Deze activiteiten kunnenook opgenomen worden in ons kortingsysteem. Verder hebben ze ook kennis van debestaande verenigingen in Balen.Om dit ganse project te kunnen kaderen tegen zijn achtergrond en om goed te kunneninspelen op de noden en behoeften van Club Actief, Vormingplus Kempen, OCMW Balenen andere belanghebbenden, hebben we ook nood aan voldoende en correcteinformatie. Voor deze informatie kunnen we naast toepasselijke en bruikbare boeken,teksten etc. ook op zoek gaan naar de juiste bronnen en contactpersonen die ons watmeer kunnen vertellen. Contactpersonen die vanuit praktijkervaring en kennis onsideeën, tips en denkkaders kunnen aanreiken, om ons kortingsysteem op een zo goedmogelijke manier te ontwikkelen.Om een kortingsysteem te kunnen ontwikkelen moeten we ook een aanbod aanverenigingen en organisaties hebben die zich willen inzetten en mee willen werken aanhet ontwikkelen van dit systeem. We willen deze verenigingen ook betrekken in de‘verenigingenmarkt’ waar de verenigingen en organisaties zich kunnen voorstellen enwaarop onze ‘cultuurcheque’ in werking zal treden.Verder zijn de leden van de stuurgroep een erg belangrijke factor gedurende hetverloop van het project. Deze leden hebben inzicht en kennis over de doelgroep en overde verschillende kortingsystemen en vrijetijdscheque die er al bestaan. Bij dezepersonen vinden we vooral informatieve ondersteuning, die ons op weg kan helpen omeen nieuw en verbeterd systeem te ontwikkelen.3.1.2 NetwerkingZonder een concreet netwerk stond onze vrijetijdscheque nergens. Daarom probeerdenwe zoveel mogelijk partners te motiveren en te stimuleren om deel te nemen aan onzevrijetijdscheque. We zochten actief naar verenigingen en diensten die wilden instappenin ons project. Hoe deze zoektocht is afgelopen kan u lezen in dit deel.3.1.2.1 Verenigingen en DienstenZoals u in onze seminarietekst kon lezen, kozen we voor een pilootproject. In plaatsvan alle 140 verenigingen en diensten in Balen aan te spreken, spraken we ongeveer35 verenigingen en diensten aan om hen te motiveren en in de toekomst in te stappenin ons project. Hier vindt u een overzicht van hoe we de verenigingen en dienstenhebben geselecteerd en welke verenigingen en diensten we uiteindelijk hebbenaangesproken. Deze verenigingen en diensten kregen een uitnodiging om deel tenemen aan een infoavond. Na die infoavond hebben we al de verenigingen en dienstenopnieuw gecontacteerd om te vragen of ze effectief wilden deelnemen aan devrijetijdscheque.

35Selectie verenigingen en dienstenUit alle verenigingen is er een selectie gemaakt door ons als studenten. Zoals u inonderstaand tabel kan zien, zijn de verenigingen opgedeeld in de categorie sport, vrijetijd, cultuur en jongeren. We hebben gekozen voor deze opdeling omdat we voor onspilootproject een zo divers mogelijk aantal verenigingen wilden bereiken. Volgens onskunnen deze verengingen bij vele personen interesse opwekken. Het is ook debedoeling dat deze verenigingen een voorbeeld kunnen stellen aan andere verenigingendie in de toekomst ook willen instappen tot de vrijetijdscheque.Tabel 1: Verenigingen die een zo groot mogelijk doelpubliek aansprekenSport Vrije tijd Cultuur JongerenBalenseAtletiekclubKAV Bibliotheek Balen JongerentheaterOepsBALVOCVolleybalclubKVLVHarmonie Olmen-HulsenJeugdcentrumBiesakkerBiljartclub ‘DeVrienden’KWBPercussion groupnew dimensionJeugdverenigingen:Chiro, KSJ, KSA …Judoclub BalenLandelijke GildenBalenToneelgroep ‘tEnnekeSpeelpleinwerkingKoninklijkeverbroederingBalenOKRA OlmencentrumVrijetijdscentrumDe KruierieTennisclub GT-Keiheuvel/badmintonTurnkring Sint-AndriesViniyoga(Balen, 2008)Op 17 februari gingen we naar Club Actief met een voorstelling van bovenstaandeverenigingen. We hebben elke vereniging op een kaartje gezet met een beschrijvingvan deze vereniging: waarvoor staat ze en wat doet ze. Deze beschrijvingen vonden weop de website van Balen. Op deze site kan u zien hoe elke vereniging zichzelfomschrijft. Deze omschrijving hebben we ook letterlijk overgenomen, omdat we wildendat Club Actief deze verenigingen kon zien zoals de verenigingen zichzelf voorstellen.De omschrijving van deze verenigingen kan u terugvinden in bijlage 3: lijst Balenseverenigingen waaruit Club Actief een keuze maakte.Club Actief was heel enthousiast dat we hun betrokken bij het kiezen van dezeverenigingen. We vonden dit ook bijzonder belangrijk, omdat we immers ook mensenin armoede wilden bereiken met onze cheque en het is dan ook belangrijk dat weluisterden naar Club Actief. In Club Actief zitten immers mensen in armoede en zijwaren onze ervaringsdeskundigen. Zij kozen niet alleen passief verenigingen, maargaven ons ook tips. Zo vonden de leden van Club Actief het belangrijk dat we ooghadden voor mensen met een handicap en dat we vervolgens ‘t Kruierke kondenaanspreken. ‘t Kruierke is een scoutvereniging voor personen met of zonder handicap.

36De uiteindelijke lijst met verenigingen die we hebben aangesproken kan u vinden ondertabel 2. Eerst volgen enkele belangrijke bevindingen.We baseerden ons voor de samenstelling van deze lijst op de website van Balen enblijkbaar was deze lijst verouderd. Zo bestond ‘Jongerentheater Oeps’ bijvoorbeeld nietmeer. We hadden dit moeten checken. We kwamen dit te weten op onzestuurgroepvergadering op 8 maart. Igor Geubbelmans bleek op het gebied van hetverenigingsleven in Balen een expert. Hij zei ons ook dat we Vrijetijdscentrum DeKruierie en dus ook de bibliotheek als partner konden beschouwen. Dat was eenbelangrijke stap voorwaarts voor ons.Ook gaf Igor ons de tip om de diensten in Balen aan te spreken en zo hebben we decultuurdienst, de jeugddienst, de Keiheuvel, het schepencollege, de seniorendienst, desportdienst en de raad voor mensen met een handicap opgenomen in onze lijst. Ditwaren belangrijke organen in Balen en het was dus fundamenteel belangrijk dat zijachter ons project stonden.We hebben voor de samenstelling van de definitieve lijst van verenigingen ook gekekennaar de spreiding van de verenigingen. Balen bestaat uit vele deelgemeenten. Om ervoor te zorgen dat we geen deelgemeenten uitsloten, selecteerden we verenigingen uitalle deelgemeenten. Zo kwamen we uiteindelijk tot volgende lijst:Tabel 2: Verenigingen die gecontacteerd werdenSport Vrije tijd Cultuur Jongeren DienstenKoninklijkeVerbroederingBalenKVLVBalen-CentrumHarmonieOlmen-HulsenChiromeisjes Albatros-WezelCultuurdienstTennisclubBleukensKVLVHulsenChiromeisjes Balen-CentrumJeugddienstTennisclubGT-keiheuvelKVLVOlmenChiro Hulsen ’tRavotterkeKeiheuvelTurnkringSint-AndriesKVLVSchoorheideChiro RosselaarRaad van degehandicaptenKWB Balen-CentrumChiro ‘t OlmkeSchepencollegeKWB Balen-WezelJeugdcentrumBiesakkerSeniorendienstKWB HulsenSpeelpleinen BiesakkerBalen vzwSportdienstKWBOlmen-CentrumSpeelpleinen OlmenMalpertuusKWBOlmen-Stotert’t Kruierke vzwKWBSchoorheide

37LandelijkeGildenBalenLandelijkeGildenOlmenOKRAOlmen-CentrumOKRATrefpunt55+ Wezel(Balen, 2008)Deze verenigingen en diensten werden dus werkelijk gecontacteerd en uitgenodigd opde infoavond. Deze lijst kwam tot stand door intensieve samenwerking met Igor enClub Actief.Contact verenigingen en dienstenDe verenigingen in bovenstaande tabel zijn door ons gecontacteerd. Deze verenigingennodigden we uit op de infoavond over de vrijetijdscheque op 8 en 13 april (meerinformatie, zie Infoavond onder punt 3.1.2.2).Één student heeft alle diensten gecontacteerd, een andere nam cultuur en vrije tijd opzich en een derde belde de verenigingen die te maken hadden met sport en jeugd. Omte voorkomen dat we alle drie een ander verhaal vertelden, maakte een student eengestandaardiseerde tekst die we aan de telefoon konden overlopen. Zo konden weverwarring voorkomen (zie bijlage 4: Telefonische contacten met verenigingen).Bij elk telefonisch contact met een vereniging of dienst maakten we duidelijk wie wewaren en legden we uit wat ons project inhield. We hebben het gesprek steedsafgesloten met de vraag of ze interesse toonden in onze vrijetijdscheque en of zeaanwezig zouden zijn op onze infoavonden op 8 en 13 april. Op deze infoavonden werdinhoudelijk en concreet ingegaan op de werking van de vrijetijdscheque.Over het algemeen kregen we enthousiaste reacties van de verenigingen en diensten.Bijna alle verenigingen en diensten zegden hun aanwezigheid op onze infoavonden toe.De verengingen en diensten toonden veel interesse en gaven aan dat ze graag meerwisten over deze cheque. Sommige verenigingen en diensten stonden iets kritischertegenover deze cheque dan andere verenigingen en diensten. Zo kregen we aan detelefoon reeds de volgende vragen: ‘Wat voor nut heeft deze cheque voor onzevereniging?’, ‘Wat moeten wij als vereniging precies doen?’, etc. Deze vragenbehandelden we op de infoavonden zelf, maar we beantwoordden telefonisch dezevragen toch al zo veel mogelijk om mensen te stimuleren en over de streep te trekken.Sommige verenigingen en diensten hadden ook geen interesse omwille vanuiteenlopende redenen. Enkele voorbeelden: ‘We hebben al een tamelijk uitgewerktbeleid om mensen in armoede financieel te helpen om in onze vereniging in te stappen’,‘Onze capaciteit van leden is bijna bereikt, dus het zou niet optimaal zijn om nog meerleden aan te trekken.’ Etc. We hadden respect voor deze argumenten. Toch probeerdenwe steeds het belang van deze cheque aan te tonen, want hoe meer mensen achterdeze cheque stonden, hoe meer effect deze cheque in de toekomst zou kunnen hebben.Het belang van deze cheque was immers dat mensen in armoede op een minderstigmatiserende manier konden deelnemen aan cultuur, sport en vrije tijd.

38Verenigingen en diensten kunnen er ook voordelen uithalen door in ons project testappen. Zo winnen de verenigingen en diensten aan publiciteit en aantrekkingskracht.Bij elke vrijetijdscheque zit een map en in deze map stellen we alle verenigingen endiensten kort voor. Zo kunnen ze aan bekendheid en sympathie winnen. Ook kan hunpubliek meer divers worden. Door de cheque te lanceren hopen we dat mensen inarmoede ook kunnen deelnemen aan cultuur, sport en vrije tijd. Mensen in armoedekrijgen zo de kans om meer deel te nemen aan het verenigingsleven in Balen.Een fout van ons, bij het contacteren van de verenigingen en diensten, was dat we nietom bevestiging van aanwezigheid hadden gevraagd. Met het gevolg dat tijdens deeerste infoavond er weinig verenigingen aanwezig waren (zie infoavond onder punt3.1.2.2). De diensten die we gecontacteerd hadden, waren er bijna allemaal. Dit kwammede door de invloed van Igor Geubbelmans. Igor had alle diensten gemotiveerd omaanwezig te zijn op de infoavond. We hadden na de eerste infoavond, eenherinneringsmail gestuurd naar al de verenigingen. Tijdens de tweede infoavond warener gelukkig enkele verenigingen meer aanwezig.Deelnemende verenigingen, diensten en organisatiesNa de infoavonden hadden we al de verenigingen en diensten nogmaals gecontacteerdmet de vraag of ze effectief wilden deelnemen aan de vrijetijdscheque. We spraken alde verenigingen en diensten die we voordien hadden uitgenodigd op onze infoavondenterug aan, dus ook de verenigingen en diensten die niet aanwezig waren op deinfoavonden.De meningen waren verdeeld. Alle diensten waren heel enthousiast en haptenonmiddellijk toe. Dit kwam weer mede door de invloed van Igor Geubbelmans. Igor iscultuurbeleidcoördinator en diensthoofd van het Vrijetijdscentrum De Kruierie en is eenman die wel wat te zeggen heeft in Balen. Hij heeft alle diensten extra gemotiveerd omdeel te nemen aan de vrijetijdscheque. Wij zelf hadden de geselecteerde verenigingenop ons genomen. Over het algemeen waren er meer negatieve reacties dan positieve.Wij dachten dat dit kwam (en dit argument werd ook effectief aangehaald) doordat devrijetijdscheque iets nieuws was en mensen hebben vaak angst voor nieuwe dingen. Zozeiden enkele verenigingen dat ze wel in de toekomst wilden instappen als de chequemeer bekendheid verwierf en effectief in gebruik zou zijn. Andere verenigingen haddengewoon geen interesse. Wij waren studenten en hadden minder invloed dan een hogereambtenaar van Balen zelf. Toch hebben we zelf verenigingen kunnen overtuigen. Zovonden enkele verenigingen ons project een heel interessant concept. Dezeverenigingen moesten natuurlijk toestemming vragen aan het bestuur of dergelijke,maar het antwoord was meestal positief. De verenigingen hadden vaak vele vragen endeze probeerden we telefonisch reeds te beantwoorden. Een voorbeeld: ‘Is de chequevan toepassing op een jeugdbeweging?’, etc. Ook hebben we naar elke geïnteresseerdevereniging de PowerPoint van de infoavond doorgestuurd met een schriftelijketoelichting van de PowerPoint (zie bijlage 8: toelichting presentatie infoavonden). Zokregen de verenigingen een beter zicht op wat hen te wachten stond.We merkten dat aanklampend werken hielp. We hebben verenigingen vaak meer danéén keer opgebeld. Verenigingen zeiden vaak dat ze nog een antwoord zouden gevenof ze zouden instappen of niet, maar vaak bleven ze het antwoord schuldig. Zo hebbenwij zelf het lot in eigen handen genomen en besloten zelf terug contact te nemen. Doordit zo aan te pakken, kregen we sneller een antwoord.We hebben ook wel actief gebruik gemaakt van het netwerk van Igor. Zoals we aleerder zeiden heeft Igor heel wat contacten met verschillende diensten. De jeugddiensten de jeugdraad bijvoorbeeld heeft alle jeugdverenigingen ervan kunnen overtuigen omdeel te nemen aan de vrijetijdscheque. We belden zelf naar enkele jeugdverenigingenmaar toen was het antwoord meestal negatief. Door de invloed van de jeugddienst ende jeugdraad stapten nu meer jeugdverenigingen in.

39De jeugddienst en de jeugdraad hebben zelfs verenigingen kunnen overtuigen die onseerst een negatief antwoord gaven. Dit bevestigt nog eens dat wij als studenten minderinvloed hadden dan hogere ambtenaren van Balen zelf. Ook de cultuurdienst en decultuurraad hebben beloofd in de toekomst de culturele verenigingen trachten temotiveren om deel te nemen aan de vrijetijdscheque. Igor zelf heeft bijvoorbeeld reedshet Arcadecenter in Balen (=een bowlingcentrum, etc.), het zilvermeer in Mol, etc.kunnen overtuigen. Een overzicht van alle deelnemende diensten, organisaties enverenigingen kunt u zien in onderstaande tabel (deze tabel verandert nog, want erkomen nog steeds nieuwe verenigingen bij!).Tabel 3: Lijst van deelnemende verenigingenSport Vrije tijd Cultuur Jongeren DienstenArcadeCenterBalenFairTradelokaleTrekkersgroepBalenBertLeysenkringvzwChiro Albatros-WezelBibliotheekBalenFiesta Mundial CC ‘t Getouw Chiro Balen-CentrumCel gezondheidBalenKVLV Balen-CentrumSinfoniaOlmen- HulsenChiro RosselaarCultuurdienstBalenKWB Balen-CentrumJeugdcentrumBiesakker vzwCultuurraadBalenOlmense ZooJeugd RodeKruis Balen-OlmenDerdewereldraadBalen- OlmenZilvermeer Mol KSJ ’t Stoterke JeugddienstBalenSpeelpleinenBiesakkerBalen vzwSpeelpleinenMalpertuusOlmenJeugdraad BalenRecreatiedomeinKeiheuvelSeniorenraadBalenSportdienstBalenVrijetijdscentrumDe KruierieVVV Balen vzw

40Deze verenigingen en diensten hebben allemaal een engagementsverklaringondertekend. Deze engagementsverklaring werd gemaakt door het VrijetijdscentrumDe Kruierie. Met deze verklaring verbindt een vereniging of dienst zich er toe om devrijetijdscheque te ontvangen als betalingsmiddel. De engagementsverklaring kan u inde bijlage 5.3.1.2.2 InfoavondDe infoavond was een moment om de geselecteerde verenigingen en diensten teinformeren over onze vrijetijdscheque. De infoavonden gingen door op donderdag 8april en op dinsdag 13 april. De infoavonden begonnen telkens om 19.30 uur en vondenplaats in het Vrijetijdscentrum De Kruierie.De infoavonden bestonden uit twee delen: ‘Club Actief aan het woord’ en ‘Devrijetijdscheque’. In het eerste deel maakte Club Actief duidelijk wie zij zijn en wat zijdoen. Daarna vertelde Club Actief over drempels die zij tegenkomen in hetverenigingsleven. Na dit deel was het de beurt aan ons, de studenten. Wij gaveninformatie over de stand van zaken van onze vrijetijdscheque. De voorbereiding en hetverloop van deze infoavonden kan u in dit deel vinden.Voorbereiding: Club Actief aan het woordOp 22 maart zijn we met Club Actief samengekomen om de infoavonden concreet voorte bereiden. We wilden heel graag dat Club Actief hier een actieve rol in zou opnemen.We wilden hen immers als volwaardige partner en niet als ‘pionnen’. Deze vergaderingwas tamelijk informeel. Normaal gezien sloten we aan bij hun vaste vergaderdagen,maar Club Actief kwam pas in april terug samen en we vonden het toch belangrijk omhen in maart te zien. Dit was niet enkel om praktische zaken te regelen voor deinfoavonden, maar ook omdat we onze band met Club Actief in stand willen houden. Erwaren veel leden aanwezig.We hebben op deze avond duidelijk gemaakt wat we van plan waren met deinfoavonden en we stelden de vraag of enkele leden van Club Actief op de infoavondenwilden spreken. We kregen enorm positieve reacties. Alle mensen die er op 22 maartwaren, gingen ook aanwezig zijn op de infoavonden (ze wilden dit voor geen geldmissen). Vijf mensen van Club Actief waren bereid om op de infoavonden als spreker tefungeren. Twee mensen gingen spreken op 8 april en drie mensen gingen spreken op13 april. Op elke avond ging er telkens één iemand praten over wie Club Actief is enwaar Club Actief voor staat en de anderen gingen spreken over de drempels die zeervaren (of niet ervaren) in het verenigingsleven. We hebben met deze personentelkens een datum afgesproken om hetgeen wat ze wilden vertellen, voor te bereiden.Met de leden van Club Actief die op 8 april gingen presenteren, spraken we op 6 aprilaf. Met de andere groep, die op 13 april gingen spreken, kwamen we op 7 april samen.Over het algemeen verliepen deze bijeenkomsten tamelijk vlot. De leden van ClubActief die Club Actief gingen voorstellen, wisten heel goed wat ze gingen zeggen. Wewilden hen ook geen woorden in de mond leggen, dus lieten we hen vrij in wat zewilden zeggen. We brachten wel af en toe wat structuur aan. Beide personen verteldenons ongeveer hetzelfde over Club Actief. Zo zeiden ze dat Club een heel diverse groepis (een groep met verschillende leeftijden, huidskleuren, etc.) en dat Club Actief bestaatuit personen die het iets minder hebben. Alles wat beide personen ons vertelden, gotenwe in een presentatie (zie bijlage 6: Presentatie infoavond 1). Er bestond eenpresentatie voor 8 april en één voor 13 april. We hebben gekozen voor tweepresentaties, omdat ook steeds verschillende mensen van Club Actief aan het woordwaren. We wilden hun woorden (en henzelf) geen geweld aan doen, dus hebben webijna alles letterlijk overgenomen van wat ze ons vertelden. We hebben hun uitleg welgestructureerd. We hebben de presentatie opgedeeld in: wie Club actief is, wat Clubactief doet en wanneer Club Actief samenkomt (voor de presentatie van 8 april).

41De presentatie van 13 april zag er iets anders uit, want deze persoon wou heel graagvertellen wanneer Club Actief ontstond en wie Club Actief heeft opgericht. We hebbenhun woorden soms ook anders geformuleerd om zo in de presentatie te zetten maar ditbetekende niet dat ze deze woorden ook moesten zeggen. De leden van Club actiefhadden het er steeds over dat ze aan activiteiten deelnamen, maar ook zelf dingendeden (zoals activiteiten organiseren, deelnemen aan het armoedeoverleg, etc.). Wijhebben dit geformuleerd als: actief en passief deelnemen aan cultuur, sport en vrijetijd. We hebben wel telkens gevraagd of dit van hen mocht dat we het zo formuleerden.We hebben ook duidelijk gemaakt dat dit niet betekende dat ze onze woorden moestenovernemen. Ook de personen die gingen spreken over drempels wisten wel waarover zehet wilden hebben. Gemeenschappelijk was dat ze het vervoer als grote probleemervoeren. Bijna alle leden van club Actief hadden geen auto of dergelijke en hadden hetbijgevolg ook moeilijk om ergens te geraken. Dit probleem manifesteerde zichvoornamelijk ’s avonds als het openbaar vervoer niet meer actief is.Spijtig genoeg komt de vrijetijdscheque niet aan deze drempel tegemoet. Devrijetijdscheque concentreert zich met name meer op de financiële drempel. Dezedrempel gaven al de leden van Club Actief aan. Ze wilden vaak participeren aancultuur, sport en vrije tijd, maar vanwege hun beperktheid aan middelen ging dit niet.De sociale drempel had Club Actief ook aangehaald. Een lid van Club Actief gaf ons eenvoorbeeld: als de leden van een vereniging achteraf iets gingen drinken dan moest zijvaak passen. Deze drempel licht ook buiten het bereik van de cheque. Maar op hetpersmoment hebben we alle verenigingen, diensten en organisaties gevraagd en hen erattent op gemaakt om niet enkel aan het zogenaamde ‘deelnemen’ te denken, maarook te denken aan het ‘deelhebben’. We hebben alle aanwezigen erop attent gemaaktdat men uitsluiting moest tegengaan en om open te staan voor iedereen. Via devrijetijdscheque hebben we de financiële drempel tot participatie aan hetverenigingsleven verlaagd. Ook de informatiedrempel hebben we met de chequegrotendeels weggewerkt. Als mensen een cheque aankopen dan zit hier eeninformatiemap bij met een omschrijving van alle verenigingen, diensten en organisatiesdie aan de cheque deelnemen. Club Actief kan ook mensen in armoede motiveren om inhet verenigingsleven te stappen. Het grote deel van Club Actief zit in een vereniging, zokunnen ze mensen motiveren om ook deel te nemen aan het verenigingsleven. Ditnoemen we de mond aan mond reclame die vaak heel effectief is. Daarnaast blijft hetuiteindelijk aan de mensen om de stap naar het verenigingsleven te zetten.De leden van Club Actief die op de infoavonden gingen spreken, hadden ons ookgevraagd om de dingen die ze toen gezegd hadden neer te schrijven en aan hen tegeven. Dit hebben we ook gedaan.Voorbereiding: vrijetijdschequeVoor het tweede gedeelte van de infoavond werkten we samen met de groep studentendie verantwoordelijk waren voor de uitwerking van de vrijetijdscheque. We zijn op 6april met hen samengekomen om te bekijken wat we op de infoavond over devrijetijdscheque konden vertellen. We besloten om de hoofdlijnen te bespreken en dezehoofdlijnen hebben we in de PowerPoint presentatie verwerkt (zie bijlage 7: Presentatieinfoavond 2). Sommige zaken staan nog niet in de PowerPoint, omdat we sommigeknopen nog moesten doorhakken. Bijvoorbeeld: Mensen in armoede kunnen devrijetijdscheque verkrijgen aan een verminderd tarief, maar wij (studenten, het OCMWvan Balen, etc.) waren er nog niet uit welke personen deze cheque aan een lager tariefkunnen verkrijgen. Het OCMW van Balen is nog aan het twijfelen om dit te beperken tothet cliënteel van het OCMW of uit te breiden naar alle gerechtigden van een OMNIOstatuut.Ondertussen is deze knoop doorgehakt. Enkel leden van het OCMW hebbenrecht op de vrijetijdscheque.

42We bespraken in de PowerPoint wat onze doelstelling was, welke mensen deze chequekonden gebruiken, de functie van de cheque, hoe de cheque eruit ging zien, degeldigheidsduur van de cheque, de punten waar de inwoners van Balen deze chequekunnen kopen, wat dit allemaal concreet inhield voor de verenigingen (wat van henverwacht werd) en de voordelen die ze konden verkrijgen als ze mee stapten in onsproject en als laatste bespraken we hoe we deze cheque gingen promoten en hoe wedeze in de toekomst willen promoten.De presentatie van de infoavonden zal ook een plaats krijgen op de website van degemeente Balen. Hiervoor hebben we gekozen, om de aanwezige en afwezigeverenigingen de kans te geven om de presentatie nog eens door te nemen. We dedendit ook vanuit het standpunt, dat we verenigingen hierdoor ook de kans geven om depresentatie te gebruiken, om aan hun leden voor te stellen (indien ze dit wensen). Omzeker geen verkeerde informatie mee te geven, hebben we bij elke slide van depresentatie, ook een begeleidende tekst geschreven. Zo verkrijgt de lezer een duidelijkbeeld van het concept en vermijden we misverstanden. In de bijlage 8 vindt u detoelichting over de presentatie van de infoavonden.Reflectie eerste infoavond op 8 april 2010Presentatie infoavond 1Eerste infoavond vrijetijdscheque – 8 april 2010Locatie: Vrijetijdscentrum De Kruierie – 19.30uAanwezig:Tabel 4: Aanwezigen infoavond éénNaamBerrens Kristof, Drooghmans Karen,Sneijers Lotte en Vandeperre LoreGeubbelmans IgorGrobben RenéKolen VincentLeden van Club ActiefLeysen JohanMaes WouterPauwels GreetVanhulle KristelWils LucFunctie / dienst / verenigingStudenten Sociaal Werk - KHKCultuurbeleidcoördinator BalenKWB Balen CentrumSchepen voor personeel, senioren entoerismeBert Leysenkring vzwClub ActiefBurgemeester BalenGemeente Balen – Dienst sport enrecreatieJeugddienst BalenVormingplus KempenGehandicaptenraad BalenReflectieOnze eerste infoavond voor de gecontacteerde diensten en verenigingen vond plaats op8 april. We kregen voor de presentatie een vergaderzaal ter beschikking inVrijetijdscentrum De Kruierie. In de volgende alinea’s zal er een uitgebreidere reflectievolgen over deze eerste infoavond.De presentatie op de eerste infoavond gaf ons de mogelijkheid om de aanwezigegecontacteerde diensten en verenigingen een eerste keer meer te vertellen over devrijetijdscheque. Wij waren dus ook best benieuwd naar hun reactie. De presentatie diewe in elkaar hadden gestoken, gaf ons de mogelijkheid om de idee achter devrijetijdscheque op een heldere manier aan de aanwezigen uit te leggen.

43De eerste infoavond was ook de eerste keer dat de leden van Club Actief het woordnamen in de presentatie. Ze hebben gedurende deze presentatie aan de aanwezigenmeer verteld over Club Actief en de drempels die ze ervaren om te participeren aan hetverenigingsleven. Dit was een groot succes. De persoon vertelde dit allemaal heel vlot.De andere aanwezige leden van Club Actief vulden aan of vertelden één van hun eigenervaringen.Algemeen gezien was de eerste infoavond een succes. De presentatie verliep vlot en dereacties waren positief. Het aantal aanwezigen was wel een teleurstelling. Inbovenstaande kader zijn de aanwezigen van de infoavond terug te vinden.We vonden het aantal aanwezigen een teleurstelling, dit omdat bij het contacteren vande diensten en verenigingen veel contactpersonen aangaven te komen naar één van deinfoavonden. De precieze datum konden de meeste contactpersonen nog wel nietgeven. Misschien had de weinige aanwezigheid van de diensten en verenigingen temaken met het feit dat infoavond tijdens de paasvakantie was.Na de presentatie kregen de aanwezigen de kans om vragen te stellen of bedenkingente uitten over de vrijetijdscheque. Igor Geubbelmans beantwoordde de vragen over definanciële kant van de vrijetijdscheque.Als laatste kregen de aanwezigen nog een invulstrookje. Op dit invulstrookje konden deaanwezigen hun gegevens invullen. Daarnaast konden de verenigingen aankruisen ofwe ze verder op de hoogte wilden houden van de vorderingen van het project ofeffectief in het project wilden instappen.Tijdens de eerste infoavond hebben we gemerkt dat diensten en verenigingen ergkritisch waren en zich afvroegen welke voordelen ze met cheque konden verkrijgen.Om deze reden hebben we voor de tweede infoavond een slide toegevoegd waarop wede voordelen verduidelijkten. Deze slide hebben we ook toegevoegd om diensten enverenigingen extra te prikkelen deel te nemen aan de vrijetijdscheque.Reflectie tweede infoavond op 13 april 2010Presentatie infoavond 2Tweede infoavond vrijetijdscheque – 13 april 2010Locatie: Vrijetijdscentrum De Kruierie – 19.30uAanwezig:Tabel 5: Aanwezigen infoavond tweeNaamBerrens Kristof, Drooghmans Karen en VandeperreLoreBogaerts LouisaGeboets KarelGeubbelmans IgorGeukens JosJacobs DymphnaKommens EvaLeden van Club ActiefMentens FrancisVan Gorp DirkVanhulle KristelVerherstraeten SarahFunctie / dienst / verenigingStudenten Sociaal Werk - KHKKVLV SchoorheideSinfonia Olmen-HulsenCultuurbeleidcoördinator BalenOCMW BalenKVLV Balen CentrumKeiheuvelClub ActiefOCMW BalenLandelijke Gilde BalenVormingplus KempenSpeelpleinen Biesakker

44ReflectieOnze tweede infoavond voor de gecontacteerde verenigingen en diensten, vond plaatsop dinsdag 13 april. Ook deze keer kregen we de mogelijkheid om onze presentatie tegeven in de polyvalente zaal van Vrijetijdscentrum De Kruierie.Aangezien er op onze vorige infoavond weinig verenigingen aanwezig waren, hebbenwe besloten om alle verenigingen en diensten nog eens te contacteren en hen eenherinneringsmail te sturen. Dit vanuit het standpunt, dat ze nog een tweede kanskrijgen om te komen luisteren naar de bedoelingen en het concept van de BalenseVrijetijdscheque en hen nog de kans te geven om hierbij vragen te stellen. Alleverengingen en diensten contacteerden we, waarbij we hen opnieuw uitnodigden omalsnog te komen luisteren naar onze infoavond op dinsdag 13 april. Hierbij hebben weelke vereniging en dienst ook nog een e-mail gestuurd ter herinnering.De opkomst tijdens de tweede infoavond, was beter dan het eerste infomoment.Tijdens de tweede infoavond bereikten we echter acht diensten en verenigingen, wathet totaal brengt op 14 bereikte diensten en verenigingen tijdens de tweeinfomomenten. Op zich lijkt dit wel wat.Als we echter kijken naar de verenigingen en diensten die we gecontacteerd hebben, ishiervan slechts 1/3 de komen opdagen. Bovendien bevestigden slechts een viertal vandeze verengingen en diensten om deel te nemen aan de Balense Vrijetijdscheque.Ook tijdens deze infoavond kregen twee leden van Club Actief de kans om wat meer tevertellen over hun vereniging (wie er in zit, wat ze doen, etc.) en over de drempels dieze ervaren wanneer ze aan sport, cultuur en vrije tijd willen participeren. Tijdens dezetweede infoavond liep dit deel echter wat moeilijker dan de eerste keer. Bij deintroductie van Club Actief, liep één van de leden vast in zijn uitleg. Omdat niet directiemand van de leden van Club Actief inhaakte op dit onderdeel, hebben wij uiteindelijkde vraag gesteld aan de leden of iemand wat meer kon vertellen over hun vereniging.Uiteindelijk nam iemand anders van hen de leiding om wat meer te vertellen over ClubActief. Ook in het tweede onderdeel, wanneer ze moesten spreken over hun ervarendrempels, liep het een beetje uit de hand. Ze haalden er een aantal zaken bij die nietecht tot de zaak hoorden, ook al hadden we op voorhand een aantal puntjesopgeschreven waarover ze het graag wilden hebben. Zo werd er bijvoorbeeldaangehaald dat de bussen niet voldoende afgestemd zijn op gehandicapten en ook nietgeschikt zijn voor oudere mensen. Dit zijn echter ‘drempels’, waaraan verenigingen ofwij niets kunnen veranderen. Deze drempels waren dan ook overbodig en kwamen niettot de kern. De echte ervaren drempels voor Club Actief, wanneer ze aan activiteitenwillen deelnemen. We hadden hier allemaal het gevoel dat we moesten ingrijpen,omdat de diensten, verenigingen en organisaties niet echt meer konden volgen enomdat het volledig naast de kwestie stond. Één van ons heeft hierop ingespeeld doorde dingen die de leden van Club Actief vertelden, om te buigen naar duidelijkere enscherpere vraagstellingen. Zo vertelde Club Actief dat ze op een bepaald moment nietop de hoogte waren van wat de ziekenzorg organiseerden en deed, wat we hebbenomgebogen tot het feit dat organisaties vaak mensen in armoede minder bereikendoordat de ziekenzorg hun informatie op een verkeerde manier (op verkeerde plaatsen)verspreidt.Het deel, waarbij we meer informatie gaven over de cheque verliep goed. Al waren ernatuurlijk wel een aantal vragen in verband met de haalbaarheid van de cheque.Sommige verengingen en/of diensten vroegen zich af hoe het zat met hetterugvorderen van het geld van de cheques. Vaak is het zo dat als het via de gemeenteverloopt, dat het een aantal maanden kan duren vooraleer verenigingen of diensten hetgeld ontvangen. Dit kan voor moeilijkheden zorgen, wanneer verenigingen of dienstenbepaalde activiteiten onmiddellijk moeten verrekenen (vb. als er naar Bobbejaanlandwordt gegaan met een jeugdbeweging). Hier speelde de gemeente en wij op in.

45Er zal een systeem komen, via een andere weg dan normaal, om verenigingen endiensten op een veel snellere manier van hun geld te voorzien. Bij dit deel van depresentatie, hadden we echter ook een extra slide toegevoegd. Uit het vorigeinfomoment viel ons sterk op, dat we meer de focus moesten leggen op de voordelendie er voor verenigingen en diensten zijn, wanneer ze deelnemen aan devrijetijdscheque. Verenigingen en diensten hebben vaak al een drukke agenda. Daaromis het voor hen ook erg belangrijk dat er naast het (kleine) extra werk dat ze bij dezevrijetijdscheque hebben (binnenbrengen van afscheurstrookjes), ook voordelen kunnenverkrijgen. Ook maakten we de deelname tot de vrijetijdscheque hierdooraantrekkelijker. Want zo konden we stellen dat verenigingen en diensten diedeelnemen aan de vrijetijdscheque in eerste instantie bekendheid verwerven binnenBalen. Niet enkel hebben we de deelnemende verenigingen en diensten op hetpersmoment vernoemd. Ook zullen deze terugkomen in een mapje, dat bij devrijetijdscheque meegegeven zal zitten. In deze oplijsting staat omschreven welkevereniging het is, wat ze aan activiteiten doen etc. Vooral voor kleinere organisaties isdit een kans om extra leden aan te trekken. We hebben deze dia ook als laatste in depresentatie gezet, omdat we van mening zijn dat vooral dat laatst gegeven informatiehet meest bijblijft.Aan het einde van dit tweede infomoment, hebben we echter nog een gesprek gehadmet de twee aanwezigen van het OCMW Balen. Beide personen hebben ons de tipgegeven om het verder te zoeken dan enkel verenigingen en diensten.Ze stelden voor om ook organisaties zoals zwembad Den Uyt en het Zilvermeer in Mol,de Olmense Zoo en Arcade Center in Balen en Studio Geel te betrekken bij devrijetijdscheque. Dit is gedaan vanuit het standpunt, dat we met de vrijetijdschequeeen zo groot mogelijk publiek willen aanspreken en een zo gevarieerd mogelijk aanbod(sport, cultuur, vrije tijd …) van activiteiten willen kunnen aanbieden. Zo zullen deinwoners de cheque sneller gebruiken en zal deze sneller ‘ingeburgerd’ geraken in degemeente. Door profit-organisaties te betrekken, kan dit proces versneld en versterktworden. Vanuit de netwerken die zij hebben, wilden ze hiervoor wel eens luisteren bijdeze organisaties. Al snel kregen we van hun de bevestiging dat deze organisaties ookwilden deelnemen aan de vrijetijdscheque.Ook de presentatie van dit tweede infomoment, met per slide een bijhorende tekst,werd achteraf op de website van Balen gezet.Als we nu terugkijken naar beide infoavonden, moeten we vooral ook goed voor ogenhouden dat de aanwezige verenigingen en diensten voornamelijk naar dezeinfoavonden kwamen om wat meer informatie te krijgen over onze vrijetijdscheque.Daar waren deze momenten ook toe voorzien. Velen onder hen moesten dezeinformatie echter ook nog bij het bestuur of de verantwoordelijken brengen, om ookhun akkoord te krijgen voor deelname aan deze cheque. Dit maakte dat er aanvankelijkslechts weinig verenigingen en diensten zich kandidaat stelden om effectief deel tenemen aan de Balense vrijetijdscheque.Maar ook al bereikten we tijdens beide infoavonden niet al te veel verenigingen endiensten. We waren echter toch van mening, dat elke aanwezige vereniging of dienst eréén meer is dan geen. We kregen hierbij echter een eerste kans om de vrijetijdschequevoor te stellen aan de verenigingen en diensten in Balen, waardoor het alvast wat meerbekendheid en ruchtbaarheid kreeg binnen de gemeente Balen.Wat we uit beide infomomenten kunnen meenemen als tip naar een volgende keer, isdat we verenigingen en diensten misschien op een andere, betere manier kunnenbereiken? Nu bereikten we slechts 1/3 de van de gecontacteerde verenigingen, wat nietal te veel is. Misschien is het hier beter, om naar de verenigingen en diensten zelf toete trekken, om daar ons project voor te stellen. Zo konden wij bijvoorbeeld naar dejeugdraad trekken met ons project, omdat daar alle jeugdverenigingen van Balenaanwezig zijn.

46Op deze manier zorgen we er ook voor dat verenigingen en diensten geen extra tijdmoeten vrijmaken om naar onze infomomenten te komen. Zo is het echter ingebed inhun vergadermoment, waarop ze (verplicht) aanwezig zijn.3.1.3 PartnerschappenVaak horen we mensen zeggen dat het belangrijk is om ‘connecties’ te hebben. Dezeconnecties bouwen we op in onze samenleving. Ze dienen om te kunnen terugvallen opeen netwerk van mensen en openen vaak nieuwe deuren. In onderstaande alinea’sgaan we de voor- en nadelen van het samenwerken met partners van dichterbijbekijken. Verder bespreken we of een netwerk effectief leidt tot nieuwe en betereresultaten.Voor het uitwerken van een project is het hebben van een sterk uitgewerkt idee eengoede start, maar helaas zijn er nog andere bepalende factoren. Doorheen ons projecthebben wij gemerkt dat het hebben van partnerschappen, of anders genoemd eennetwerk om op terug te vallen, noodzakelijk is voor de evolutie en het slagen van hetproject. Dit komt later in de tekst uitgebreider aan bod.Om te kunnen spreken van een partner is het belangrijk dat deze volledig achter hetproject staat en dus de idee achter het project deelt. De partner moet er ‘belang’ of‘voordeel’ bij hebben om mee in het project te stappen. De partner kan één persoonzijn, een organisatie, vereniging, gemeente, etc.In dit project hadden wij een netwerk dat bestond uit verschillende partners. Webespreken deze partners en onze samenwerking met hun in de volgende alinea.De initiatiefnemer voor het project was Vormingplus Kempen. Vanuit VormingplusKempen konden we steeds beroep doen op KristelVanhulle. Doorheen dit project heeft Kristel onsbijgestaan met haar kritische kijk en ervaring vanuit hetwerkveld. Vormingplus Kempen is de organisatie diesamen met het OCMW Balen een aantal jaren geledenClub Actief heeft opgericht. De leden van Club Actiefwaren een tweede partner die ons alservaringsdeskundige hebben bijgestaan. Daarnaasthebben ze ons geholpen met het verwezenlijken van deinfoavonden en het persmoment. Doorheen het projectwaren de leden van Club Actief een krachtige partner.Ze stonden steeds klaar om te helpen of advies tegeven. Een derde partner was het Vrijetijdscentrum DeKruierie. Onze contactpersoon hier was IgorGeubbelmans. Gedurende dit project heeft hij onsFiguur 3: Het belang van netwerkenbijgestaan met de praktische kant van het project.Zo heeft hij de persberichten verspreid, de geboortekaartjes laten drukken, waren wevoor een vergadering of infoavond steeds welkom in het Vrijetijdscentrum De Kruierieen heeft hij deelgenomen aan het overleg rond het uitwerken van de praktische kantvan de cheque. Hij heeft daarnaast de contacten gelegd met het bestuur van degemeente (de burgemeester en het schepencollege) en de diensten. Het OCMW vanBalen is onze partner geweest in het realiseren van de vrijetijdscheque alskortingssysteem. Zij hebben ook meegewerkt aan het overleg rond de uitwerking vande cheque.Als we terugkijken op de samenwerking met de verschillende partners valt het ons opdat we voor allerlei vragen op hen konden terugvallen. Ze waren ook bereid om takenop hun te nemen. De verschillende partners stonden volledig achter het project en desubsidies voor de uitvoering waren reeds aanwezig. Het feit dat de gemeente Balenachter het project stond was een enorm pluspunt. Dankzij de netwerken hebben we het(piloot)project kunnen realiseren op een relatief korte termijn.

47Dit dankzij een goede samenwerking tussen de verschillende partners. Daarnaastmogen we de netwerken van de verschillende partners niet vergeten. We hebbeneerder al gesproken over connecties. We hebben dit fel gemerkt in ons project. Dankzijde connecties van onze partnerschappen is gelukt om verschillende verenigingen overde streep te krijgen. Niet alleen verenigingen binnen de gemeente Balen maar ookerbuiten zoals bijvoorbeeld de Olmense Zoo, het Zilvermeer, etc. We kunnen dusalleen maar beamen dat het hebben van een netwerk, belangrijk is om een project terealiseren.Naast de vele voordelen die vasthangen aan partnerschappen en een stevig netwerk.Zijn er ook nadelen verbonden aan een sterke samenwerking. Gedurende ons projecthebben we er hiervan enkele ondervonden.Ten eerste heeft elke partner steeds een eigen visie die wel eens in botsing kan komenmet de visies van andere meewerkende partners. Zo was er binnen ons project ook dediscussie wie er nu degelijk recht zal hebben op een verminderd tarief voor devrijetijdscheque. Wij hielden vast aan de idee dat elke Balenaar met een OMNIOstatuutrecht heeft op de vrijetijdscheque aan een verminderd tarief terwijl dit voor hetOCMW Balen echter niet praktisch haalbaar was.Hiernaast kan het samenwerken met meerdere partners de communicatie binnen eenproject vermoeilijken. Zo merkten we gedurende ons project dat de verschillendecommunicatielijnen soms stroef liepen. Een voorbeeld hiervan vinden we terug bij deinvulling voor het persmoment. Niet iedereen was op de hoogte gebracht van wat zetijdens de presentatie moesten vertellen. Hierdoor hadden sommigen andereverwachtingen tegenover elkaar.Tot slot kan het samenwerken met verschillende partners soms vertragend werken.Iedereen moet immers akkoord gaan met de verschillende stappen die in het projectgezet worden.3.1.4 Ontwerpwedstrijd3.1.4.1 De ideeNaast de verdere ontwikkeling van de vrijetijdscheque hebben we een ontwerpwedstrijdgelanceerd. Via deze wedstrijd wilden we alle inwoners van de gemeente Balen de kansgeven om de achtergrond (van de toekomstige cheque) te ontwerpen. Het ontwerp vande winnaar zal gebruikt worden voor de achtergrond van de cheque. Daarnaast kreegde winnaar er nog een leuk cadeau bij.Voor het ontwerp kregen de inwoners een volledige ‘carte blanche’. Een ontwerpschilderen, tekenen, kleuren, maken met de computer, knutselen, etc. Kortom alleswas toegestaan. Dit zolang de ontwerpen ten laatste tegen 23 april 2010 ingediendwaren aan de balie van het Vrijetijdscentrum De Kruierie.We hebben deze ontwerpwedstrijd gelanceerd omdat we wilden dat inwoners van degemeente Balen trots zijn op de cheque. We vonden het fantastisch als dat deachtergrond van de cheque gemaakt zou zijn door een inwoner van de gemeente Balen.Het was een manier om de cheque in te burgeren in hun cultuur.Daarnaast zagen we de ontwerpwedstrijd ook als een manier om promotie te voerenvoor de cheque, de inwoners een eerste keer te laten horen dat er de toekomst eenvrijetijdscheque zal komen en ze over de cheque te informeren. Het was daarombelangrijk om een zo groot mogelijk aantal inwoners van de gemeente te bereiken.Uit alle inzendingen zullen de leden van Club Actief het winnende ontwerp kiezen. Meerinformatie over de manier waarop dit gebeurd is, is terug te vinden in dit eindwerkonder punt 3.1.4.4.

48In de volgende pagina’s gaan we dieper in op hoe we een zo groot mogelijk aantalinwoners hebben proberen aan te spreken/ te bereiken. Het bezoek aan de scholen ende verspreiding van flyers, posters en informatie komen concreter aan bod in devolgende stuk.3.1.4.2 Bezoek aan scholenInformatieDinsdag 30 maart 2010 zijn we naar de scholen in de gemeente Balen getrokken (ziebijlage 10: Bezochte scholen voor ontwerpwedstrijd). We hebben de scholen eenbezoek gebracht om de ontwerpwedstrijd te promoten.Om zo snel mogelijk een groot publiek aan te spreken, leek het ons een goed idee omte beginnen bij de scholen, meer bepaald bij de leerlingen. We wilden via dezewedstrijd de jongeren aanzetten tot het uiten van hun creativiteit. We hebben tijdensde bezoeken duidelijk vermeld dat de leerlingen vrij zijn om het ontwerp te maken(kleuren, tekenen, schilderen, knutselen, etc.) Via het aanspreken van de leerlingenhopen we ouders, grootouders en familie van de leerlingen te bereiken en ‘warm’ temaken voor het ontwerp van hun ‘oogappel’ en voor de vrijetijdscheque.Tijdens ons bezoek aan de scholen hebben we de directeur/directrice van deverschillende scholen aangesproken. We hebben de idee van de vrijetijdschequetoegelicht en de medewerking gevraagd van de leerlingen. Daarnaast hebben wij deflyer van de ontwerpwedstrijd en een begeleidende brief overhandigd. Dit moest descholen de mogelijkheid geven de informatie betreffende de ontwerpwedstrijd en devrijetijdscheque opnieuw te kunnen raadplegen. Op de flyer is kort en bondig depraktische informatie terug te vinden onder bijlage 9: Affiche en flyer ontwerpwedstrijd.Dit geeft de directie de mogelijkheid om de idee van de wedstrijd en cheque verder tevertellen aan leerkrachten en leerlingen. In de begeleidende brief staat de praktischeinformatie meer concreet uitgelegd. De begeleidende brief is terug te vinden in bijlage11: Begeleidende brief ontwerpwedstrijd.ReflectieTerugkijken naar het bezoek aan de scholen doen we met een positief gevoel. Eengroot aantal van de scholen waren enthousiast over de ontwerpwedstrijd en de ideevan de cheque. Deze scholen zagen geen probleem om de leerlingen een ontwerp telaten maken tijdens een les plastische opvoeding, kunst of dergelijke.Tijdens de schoolbezoeken hebben we de feedback gekregen dat de datum van hetbezoek niet goed was gekozen. Dit omdat dinsdag 30 maart 2010 de dag was voor detwee weken durende paasvakantie. De eerste dag na de paasvakantie is maandag 19april 2010. Op de flyer vroegen we de ontwerpen ten laatste 23 april 2010 af te gevenin het Vrijetijdscentrum De Kruierie. De tijd dat leerlingen effectief aan het ontwerpkonden werken, werd hierdoor aanzienlijk verkleind. Eén van de scholen gaf alsoplossing aan de leerlingen te motiveren om hun ontwerp tijdens de paasvakantie temaken.Bij het bezoek aan de scholen was er voor elke school één flyervoorzien. Een aantal scholen verwachtten een flyer voor elkeleerling. Als groep hebben we dit vooraf besproken, het leekons financieel gezien niet mogelijk om voor alle leerlingen eenflyer af te drukken. We hebben dan de beslissing genomen omscholen aan te sporen hunleerlingen hun achtergrond van decheque te laten ontwerpen op een A4-papier.Figuur 4: Flyers van ontwerpwedstrijd

49Wanneer de leerlingen zelf een flyer wilden, konden ze terecht bij het VrijetijdscentrumDe Kruierie. De foto toont de flyers in het Vrijetijdscentrum De Kruierie. In de toekomstlijkt het ons een goed idee om de ontwerpwedstrijd rechtstreeks aan leerlingen enleerkrachten te presenteren. Het rechtstreeks aanspreken moet zorgen voor eengrote(re) motivatie bij leerlingen en het geeft de leerkrachten meer informatie omtrenthet concept en de ontwerpwedstrijd.Met het bezoek aan de scholen in de gemeente Balen waren we nog niet zeker dat hetwinnende ontwerp een inwoner van de gemeente Balen zou zijn. Toch leek het bezoekaan de scholen ons een goed idee om op korte tijd een groot aantal inwoners tebereiken. De idee van de Balense vrijetijdscheque komt via deze weg ook in de anderegemeentes terecht.3.1.4.3 Verspreiding flyers – posters – informatieDe verspreiding van de flyers, posters en informatie betreffende de ontwerpwedstrijdgebeurde ook met de hulp van het Vrijetijdscentrum De Kruierie, de gemeente Balen ende website van de gemeente Balen.Vrijetijdscentrum De KruierieIn het Vrijetijdscentrum De Kruierie waren de flyers voor de ontwerpwedstrijd teverkrijgen, hingen er flyers en posters op zichtbare plaatsen en was er eenaankondiging van de ontwerpwedstrijd op de televisie die boven het onthaal hangt.Figuur 5: Poster ontwerpwedstrijdFiguur 6: Reclame ontwerpwedstrijdGemeenteDe gemeente vermeldde de ontwerpwedstrijd op de elektronische ‘aankondigingborden’in het centrum van de gemeente Balen.In de wekelijkse infomail van de gemeente Balen, meer bepaald in de infomail vanweek 13 is er een artikel terug te vinden met als titel “Ontwerp een vrijetijdscheque”.Deze infomail is terug te vinden ophttp://www.balen.be/pop/mailerPreview.aspx?_vs=0_N&id=266. In dit artikelverwijzen ze verder naar de site van de gemeente Balen. In volgende alinea gaan wehier dieper op in.De flyers van de ontwerpwedstrijd waren ook terug te vinden in het gemeentehuis enSportcomplex De Bleukens te Balen.

50WebsiteOp de website van de gemeente Balen was meer informatie terug te vinden in verbandmet de ontwerpwedstrijd. Zo was het mogelijk de flyer van de ontwerpwedstrijd tedownloaden en af te drukken. Dit alles werd aangekondigd door de titel “ontwerp eenvrijetijdscheque”, hieronder werd de bedoeling van de ontwerpwedstrijd kort geschetst.Op de pagina is een afbeelding te zien van de ontwerpwedstrijd op de site van degemeente Balen (zie bijlage 12: Website Balen). Na de afloop van de ontwerpwedstrijdwerd de informatie en de flyer betreffende de ontwerpwedstrijd van het internetgehaald.3.1.4.4 Het ontwerpOp vrijdag 23 april liep de ontwerpwedstrijd voor de Balense vrijetijdscheque ten einde.Het was dus tijd om de achtergrond en dus ook de winnaar van de ontwerpwedstrijd uitte kiezen.Op maandag 26 april zijn we in Vrijetijdscentrum De Kruierie samengekomen met deleden van Club Actief. Deze bijeenkomst is tot stand gekomen dankzij de leden vanClub Actief. Zij hebben er voor gezorgd dat er een groot aantal leden zijn komenopdagen. Dit voor het uitkiezen van het winnende ontwerp en dus bijgevolg ook dedefinitieve achtergrond van de Balense vrijetijdscheque. Wij waren Club Actief vergetente vermelden dat we nog een datum moesten uitprikken om de winnaar te kiezen. Opzondag 25 april hebben we enkele leden opgebeld of ze de volgende wildensamenkomen. Deze leden hebben de rest van Club Actief opgetrommeld.De ontwerpwedstrijd was een groot succes. De leden konden kiezen uit een 70-talontwerpen. Voor een wedstrijd die een drietal weken had gelopen is dit een goedresultaat. De deelnemers aan de ontwerpwedstrijd waren voornamelijk leerlingen vande aangesproken scholen.Voor het uitkiezen van de ontwerpen hebben we de leden van Club Actief opgedeeld indrie groepen. Twee groepen elk bestaande uit twee leden en een laatste groepbestaande uit drie leden.Elke groep kreeg een gedeelte van de ontwerpen, waarna ze de vraag kregen demooiste drie ontwerpen uit te kiezen. Met mooiste bedoelden we de ontwerpen die deleden graag zouden zien als achtergrond van de vrijetijdscheque. Deze achtergrondmoest wel in het thema van vrijetijdscheque blijven, dus meer bepaald iets te makenhebben met cultuur, sport en vrije tijd. Elke groep werd begeleid door een student. Deontwerpen zonder naam konden de leden niet uitkiezen.Op de linkse foto is te zien hoe de leden van Club Actief de ontwerpen bekijken. Op derechtse foto is te zien hoe één van onze studentengroep de leden van Club Actief aanhet begeleiden is bij het uitkiezen van de ontwerpen.

51Figuur 7: Uitkiezen ontwerpenFiguur 8: Uitkiezen ontwerpenNadat elke groep de mooiste ontwerpen had uitgekozen, hebben we deze ontwerpenverzameld. De leden van Club Actief konden op dat moment alle negen gekozenontwerpen bekijken. We hebben alle ontwerpen laten rondgaan, hierdoor kregen alleleden de kans om de ontwerpen van dichterbij te bekijken.Daarna hebben we besloten alle leden drie papiertjes te geven. Ze mochten elkpapiertje leggen bij een ontwerp dat ze zouden verkiezen als achtergrond van decheque. Het was de bedoeling om via deze weg de drie meest geschikte ontwerpenover te houden. Deze manier van werken was eerst niet voorzien, maar we merkten opdat het voor de leden niet gemakkelijk was om hun drie favorieten eruit te kiezen. Eenandere voordeel is dat iedereen via deze manier van werken evenveel inbreng had. Dithebben we verkozen boven een discussie tussen de leden, omdat het moeilijker zouzijn om iedereen evenveel inbreng te geven en daarnaast zijn niet alle leden evenspreekvaardig. Onderstaande foto is genomen vooraleer de leden hun voorkeur vanontwerp hebben aangegeven door het leggen van de papiertjes op hun favorieteontwerpen.Figuur 9: Uitkiezen ontwerpenOp deze manier hielden we de vier meest geschikte ontwerpen over. Vier omdat ertwee ontwerpen waren met een gelijk aantal ‘stemmen’. Als laatste moesten de ledenvan Club Actief enkel nog een top drie maken. Vooraleer de leden hieraan begonnen,heeft Igor Geubbelmans de leden laten zien aan de hand van Balense cadeaubon opwat voor formaat de achtergrond zal komen. De leden merkte op dat de oppervlaktewaarop de achtergrond te zien zal zijn, relatief klein is. De top drie werd unaniemgekozen.Op onderstaande foto is het winnende ontwerp te zien. Het ontwerp is getekend doorToke Staes van de Gemeentelijke Basisschool de Bosmier. De ouders van Toke zijn opde hoogte gebracht van het feit dat hun dochter de ontwerpwedstrijd had gewonnen.We hebben daarnaast de school op de hoogte gebracht. Dit om de klas 5b volledig uitte nodigen. De leerlingen waren niet op de hoogte wie de ontwerpwedstrijd hadgewonnen.

52Figuur 10: Winnaar ontwerpwedstrijd3.1.4.5 PromotieOm alle deelnemers van de ontwerpwedstrijd te bedanken voor hun deelname, inzet enmoeite, kwamen we op de idee om hen allemaal een attentie te bezorgen. Dit ookvanuit het standpunt dat mensen (en de aangesproken scholen) sneller gemotiveerdgeraken om aan een ontwerpwedstrijd deel te nemen, wanneer ze hiervoor iets in ruilkrijgen. Aangezien we hiervoor geen financiële middelen ter beschikking hadden,moesten we hier creatief met aan de slag gaan. Zo zijn we er uiteindelijk toe gekomenom naar verschillende verenigingen, diensten en organisaties een aanvraag totsponsoring te sturen (zie bijlage 13: Brief sponsorvraag). Organisaties dieaangeschreven werden zijn:• Aquatopia• Bobbejaanland• Bokrijk• Den Uyt Mol• Keiheuvel• Lilse Bergen• Olmense Zoo• Pirateneiland• Plopsa Indoor• Sun Parks Mol• Technopolis• Utopolis• Zilvermeer Mol• ZilverstrandVolgende organisaties, verenigingen en diensten hebben onze vraag tot sponsoringpositief beantwoord en gaven ons een aantal inkomtickets:

53• Bobbejaanland sponsorde twintig inkomtickets (2 + 1 gratis)• Plopsa Indoor sponsorde tien inkomtickets• Technopolis sponsorde twee inkomtickets• Zilvermeer Mol sponsorde tien inkomticketsVoor de verdeling van al deze sponsorprijzen, hebben we ons uiteindelijk gericht opklas 5B van school ‘De Bosmier’. Deze klas hebben we uitgenodigd en was ookaanwezig tijdens het persmoment. De winnaar van de ontwerpwedstrijd zat in dezeklas. Ook de makers van het ontwerp dat op de eerste, tweede en derde plaatseindigde, kregen van ons enkele inkomtickets van de verschillende organisaties,verenigingen en diensten die ons tickets hebben opgestuurd.Waarom hebben we er niet voor gekozen om alle deelnemers een attentie te bezorgen?We hebben dit vanuit twee standpunten gedaan.Een eerste standpunt was dat er niet voor elke deelnemer een prijs voorhanden was.Van al de aangeschreven organisaties, verenigingen en diensten, verkregen we intotaal zo’n 46 inkomtickets. Aan de ontwerpwedstrijd hebben in totaal echter meer dan70 mensen deelgenomen waardoor we een tekort aan prijzen zouden hebben. Hierhebben wij dan de keuze gemaakt om de prijzen te verdelen onder de klas van dewinnares van de wedstrijd en de drie beste ontwerpen. Deze zijn verkozen door ClubActief. Op deze manier was het voor ons ook mogelijk om de deelnemers die op deeerste, tweede en derde plaats geëindigd zijn, extra prijzen weg te geven. Zo kreeg dewinnares van het winnende ontwerp onder andere tickets van Technopolis, hetZilvermeer, Plopsaland, Bobbejaanland, etc. Voor hun bewezen diensten hebben we zebedankt.Een tweede standpunt, waarom we kozen voor een beperkte groep die een attentie zoukrijgen, was omdat het niet zo evident was om alle deelnemers te bereiken voor dezeattentie. Er zijn inderdaad een groot aantal deelnemers die deel namen aan dewedstrijd via hun school. Deze personen zijn gemakkelijk te bereiken via de school.Deelnemers die echter minder goed te bereiken waren, zijn in eerste instantie dedeelnemers die op hun ontwerpformulier geen gegevens genoteerd hebben. Wie hierook moeilijker te bereiken was, zijn de mensen die los van elkaar hebbendeelgenomen. Hiervoor zouden we alle attenties per post moeten opsturen. Dit zou eenextra kost met zich meebrengen zoals het frankeren van enveloppen, waarvoor wegeen budget hadden.3.1.5 De stuurgroep als middel voor een duurzame vrijetijdschequeWe hadden enkele voorwaarden bij de ontwikkeling van de vrijetijdscheque. Namelijk:een niet stigmatiserend systeem, transparant en eenvoudig in gebruik, inclusief enparticipatief, een realistische en haalbare uitwerking, ingebed in de brede visie opcultuur en participatie en een duurzaam en blijvend systeem. Aan deze laatstevoorwaarde ‘duurzaamheid’ schonken de leden van Club Actief bijzondere aandacht. Zestreefden er namelijk naar om in Balen een systeem te ontwikkelen waar ze gedurendeeen lange periode gebruik van zouden kunnen maken. Ons project liep echter beginjuni ten einde. Om het voortbestaan ervan te garanderen hebben we een stuurgroepopgericht. Wat deze precies inhoudt komt u in de volgende paragrafen te weten.3.1.5.1 Het profiel van een stuurgroepDe stuurgroep bestaat uit een aantal vertegenwoordigers van onze betrokken partners.Zij volgden het volledige project van dichtbij op en zijn dus zeer goed op de hoogte vande ontwikkelingen van de cheque. Hun missie binnen de stuurgroep zal bestaan uit driehoofdopdrachten:

54Ten eerste het overnemen en verder zetten van ons project. Dit liep begin juni teneinde terwijl De Balense vrijetijdscheque pas op 1 juli in werking treed. Ondanks dat eral heel wat stappen gezet zijn is er toch nog wat werk om begin juli succesvol van startte gaan. Bijvoorbeeld: promotie voeren, contacten met de drukker, etc.Ten tweede verwezenlijkt de stuurgroep ervoor dat de vooropgestelde doelen van deBalense vrijetijdscheque. Een kritische bevraging van het systeem op regelmatige basisis een noodzaak. Een eventuele bijsturing mag de stuurgroep, indien gebreken, nietschuwen. Bijvoorbeeld: ‘is de cheque voor iedereen toegankelijk, wie bereiken we nogniet met de vrijetijdscheque, etc’.De derde en laatste opdracht is de uitbereiding van zowel het aanbod van dedeelnemende verenigingen, diensten en organisaties als een uitbereiding van dedoelgroep. Zo moeten we voortdurend nieuwe verenigingen blijven enthousiasmerenom mee in te stappen in het project van de vrijetijdscheque. Daarnaast moeten we ookop zoek gaan naar nieuwe kopers van de cheque en ervoor zorgen dat er zoveelmogelijk inwoners in Balen van het systeem gebruik kunnen maken. Tot slot moetenwe er blijven naar streven om de vrijetijdscheque ook buiten de grenzen van Balen inzijn werking te laten treden.3.1.5.2 Club Actief, yes or no?In eerste instantie waren we er volop van overtuigd dat Club Actief een plaats moestkrijgen binnen deze stuurgroep. Maar dit bleek voor sommige partners niet zovanzelfsprekend. Zo kwamen er voorstellen op tafel om de stuurgroep opambtenarenniveau te houden. Er kwamen vragen bovendrijven als: ‘zullen de leden vanClub Actief het niveau van de groep wel aankunnen, zullen ze er wel voldoeninguithalen en zal hun aanwezigheid niet vertragend werken?’ Voor hen leek het een beteridee om Club Actief te beschouwen als een volwaardig adviesorgaan waar ze raad aankunnen vragen of nieuwe voorstellen kunnen toetsen.Heel eventjes wisten we het zelf niet meer en kwamen er ook bij ons vragenbovendrijven. Doen we de leden van Club Actief geen onrecht aan wanneer we zesamen zetten in een stuurgroep met enkel ambtenaren en middenklassers? Misschienzullen ze wel degelijk niet kunnen volgen, zullen ze hun er niet thuis voelen en wordenhun kansen om te groeien eerder belemmerd dan verruimt. Misschien was het voorstelvan een adviesraad dan toch beter? Want daar kunnen ze in een veilige omgeving hunstem laten horen.Het afgelopen project heeft echter het tegendeel aangetoond en daarom kiezen weervoor om participatief te blijven verder werken. Graag willen we de mening van ClubActief ook binnen de stuurgroep horen. Want niemand weet beter als hen, hoe het isom in armoede te leven, welke drempels ze ervaren en wat hieraan kan gebeuren. Destuurgroep moet Club Actief beschouwen als de ervaringsdeskundige van de groep. Hunhoofdopdracht zal eruit bestaan om de ontwikkelingen omtrent de Balensevrijetijdscheque voortdurend in vraag te stellen en te toetsen welke invloed dezekunnen hebben voor mensen die leven in armoede. Uiteraard zullen de anderestuurgroepleden hiermee rekening moeten houden en hun manier van werken moetenaanpassen zodat iedereen binnen de stuurgroep volwaardig kan meewerken.Concreet ijveren we dat binnen de groep zo weinig mogelijk gebruik maken vanvakjargon. Iedereen zou in een klare taal moeten spreken zodat iedereen elkaarbegrijpt. Woorden als cultuurparticipatie of overheidssubsidies zijn niet in iederswoordenschat terug te vinden en komen nauwelijks of helemaal niet voor in deleefwereld van ‘armen’.Het is belangrijk te werken volgens een zelfde ritme, zodat iedereen kan volgen.Wanneer je mensen uit verschillende leefwerelden met elkaar rond tafel zet, is hetvanzelfsprekend dat er regelmatig een verduidelijking van bepaalde zaken nodig is.

55Dit kan erg vertragend werken maar levert op het einde wel mooie en sterke resultatenop. Je eindigt namelijk met een product dat tot stand komt door verschillende visiesvanuit verscheiden invalshoeken.Hiernaast moet er binnen de groep voldoende ruimte zijn voor iedereen. Elk groepslidmoet er zijn zeg kunnen doen zonder dat andere groepsleden hun hierin belemmeren.De stuurgroep moet zoeken naar een gezond evenwicht op de balans ‘ruimte nemen,ruimte geven’. Uiteraard is dit niet altijd even vanzelfsprekend. Vaak gebeurt het dat erbinnen een groep enkele personen de leiding op zich nemen en de rest van de groepeen volgzaam gedrag vertoont. Dit moeten we binnen deze stuurgroep voorkomen. Eenaanmoediging van de deelnemers van Club Actief is nodig om hun ervaringen in degroep te leggen. Deze zijn immers van groot belang voor de verdere ontwikkelingenvan de Balense vrijetijdscheque.Uit het voorgaande kunnen we besluiten dat participatief te werk gaan, misschien nietde efficiëntste manier is om een resultaat te bereiken. Zo zijn er beslist snellere wegente vinden, waar me met veel minder zaken rekening moeten houden om een resultaatte bereiken. Toch zijn wij ervan overtuigd dat de stem, de mening en expertise vanClub Actief binnen de stuurgroep voor een meerwaarde zal zorgen voor de verdereontwikkelingen van de Balense vrijetijdscheque.3.1.5.3 Graag stellen wij u voor: de stuurgroepAl eerder hebben we vermeld dat de stuurgroep samen is gesteld uit een aantalvertegenwoordigers van de betrokken partners van het project. Hieronder vind u eengedetailleerde lijst terug van de leden van de stuurgroep en hun functie binnen degemeente Balen en het project:Tabel 6: Samenstelling stuurgroepNaam:Deelnemer Club ActiefDeelnemer Club ActiefGodie RijmenIgor GeubelmansIne NounkensKristel VanhulleFunctie:ervaringsdeskundigeervaringsdeskundigeBalie vrijetijdscentrum De Kruierie(verkooppunt van de Balensevrijetijdscheque) en praktische coördinatievan de verkoop van de vrijetijdscheque.Cultuurbeleidcoördinator Balen endiensthoofd van het vrijetijdscentrum DeKruierie (verkooppunt van de Balensevrijetijdscheque)OCMW Balen & Den Travoo (verkooppuntvan de Balense vrijetijdscheque)Vormingplus Kempen, drijvende krachtachter het projectClub Actief zal wisselende vertegenwoordigers hebben binnen de stuurgroep. Zo zullener telkens op iedere stuurgroepbijeenkomst twee andere leden van Club Actiefaanwezig zijn die na afloop de hele groep informeren over de beslissingen die op debijeenkomst genomen zijn. We hebben voor deze aanpak gekozen omdat we alle ledenvan Club Actief de kans willen geven om te leren uit deze ervaring en te groeien alsmens.

563.1.6 Kritische succesfactorenEr zijn altijd factoren die doorslaggevend zijn voor het slagen van een project. Ook zijner factoren die er voor zorgen dat sommige zaken minder goed lopen. Wat dezefactoren zijn en hoe wij ermee zijn omgegaan, kan u in dit gedeelte vinden.VrijetijdschequeOm de (praktische) kant van de cheque verder uit te werken is het belangrijk omduidelijke voorwaarden te hebben waaraan de cheque moet voldoen. Dezevoorwaarden zijn opgesteld op basis van onze contacten met de leden van Club Actief,literatuurstudie en overleg onder de studenten. Het bekomen van deze voorwaarden iseen grote stap tot het realiseren van de cheque, moet doordacht gebeuren en vraagtdus wel wat tijd. Het voordeel van het duidelijk stellen van deze voorwaarden is dat zeeen leidraad zijn/geven tot realiseren van de (praktische kant van de) cheque.Om de cheque te creëren die voldoet aan deze voorwaarden en de praktische kantervan duidelijk te krijgen, is er nood aan overleg met de verschillende partners. Vragenzoals ‘hoe gaat de cheque eruit zien, wat zal de waarde zijn, waar zal deze teverkrijgen zijn, wat is de grens om een cheque aan een vermindert tarief te verkrijgen,etc’. Het zijn vragen die wij kunnen beantwoorden hoe wij deze zien, maar deze zijnenkel bespreekbaar in samenwerking met de verschillende partners. Vandaar uitkunnen we komen tot besluiten. In dergelijk overleg is het belangrijk dat alle partnersmet elkaar blijven communiceren. Het mag niet zo zijn dat uiteindelijk één van departners de beslissing gaat nemen.NetwerkingOm een vrijetijdscheque te kunnen lanceren, moeten er geïnteresseerde organisaties,verenigingen en diensten zijn. Het kernwoord om dit te bereiken is het aanklampendzijn. Doorheen deze tekst zal het aanklampende aspect steeds terugkeren en eenverdere verduidelijking krijgen.Als eerste is het belangrijk om de verenigingen, diensten en organisaties op de hoogtete brengen van het project, het project te verduidelijken en over te brengen dat ernood is aan geïnteresseerde partners. Deze eerste stap hebben we gezet via hetopbellen van de verschillende contactpersonen. Tijdens dit eerste telefonische contacthebben wij de verschillende verenigingen en diensten uitgenodigd voor één van detwee infoavonden.Als meerdere medewerkers de verschillende contactpersonen contacteren, is het goedde boodschap die je in het telefoongesprek wil overbrengen, vooraf samen tebespreken. Zo krijgen alle contactpersonen dezelfde boodschap mee. Tijdens hetcontacteren van de contactpersonen hebben wij gemerkt dat het niet steeds evengemakkelijk is, om de idee van een project te verduidelijken via de telefoon. Dit vooralbij oudere contactpersonen. Het feit dat het project toen nog een abstract idee was enonbekend in de gemeente Balen kunnen hiermee mee te maken hebben.Tijdens de eerste infoavond viel het aantal aanwezigen tegen. Na deze eerste infoavondhebben we alle contactpersonen opnieuw een herinneringsmail gestuurd. De tweedeinfoavond lokte geen grotere opkomst dan de eerste. We vonden dit vreemd wanttijdens de telefonische contacten gaven bijna alle verenigingen en diensten aan tekomen naar één van de infoavonden. Achteraf bedachten we ons dat de infoavondentelkens plaatsvonden op een avond in de paasvakantie.Wanneer we de eerder magere opkomst en het verduidelijken van het project viatelefonische contact samennemen, leren we hier uit dat het persoonlijk opzoeken vande vereniging/ contactpersoon een betere oplossing zou zijn.

57Wanneer u het organiseren van een infoavond verkiest, leert de ervaring ons dat hetbeter is om meerdere infoavonden te organiseren en dit telkens op verschillendeavonden op een doorsnee werkweek. Om de contactpersonen sneller te overtuigen omde stap richting infoavond te zetten, is het mogelijk kort de voordelen van het projectvoor de verenigingen en diensten te schetsen.Na de tweede infoavond hebben we onze presentatie uitgeschreven en samen met depresentatie van de infoavonden op de site van gemeente Balen kunnen zetten. Wehebben alle contactpersonen opnieuw gecontacteerd om te herinneren aan het projecten mee te delen dat de informatie in verband met de infoavonden online staat. Dezeinformatie met weblink hebben we daarna doorgemaild naar de contactpersonen. Dezemanier van werken gaf de verenigingen de kans om het project te bekijken en zichverder te informeren waar nodig was. Bij elke contact hebben we steeds onze gegevensdoorgegeven voor wanneer de vereniging/contactpersoon meer duidelijkheid ofinformatie nodig had.Een aantal weken later hebben we de verenigingen en diensten een laatste keergecontacteerd, dit met de specifieke vraag om in het project te stappen. Wanneer weterugkijken naar deze directe en aanklampende manier van werken, kunnen webesluiten dat deze naar het einde van het project zijn resultaat heeft opgeleverd. Een(groot) aantal verenigingen hebben uiteindelijk de stap nog gezet.Doorheen dit project hebben wij gekozen voor een pilootproject, dit vanwegetijdsgebrek. Wanneer je kiest voor een pilootproject is het belangrijk om te zorgen vooreen evenwichtige en doordachte keuze van verenigingen en diensten. Het is belangrijkom met een vrijetijdscheque een zo groot mogelijk publiek aan te spreken en eengevarieerd mogelijk aanbod (sport, cultuur, vrije tijd, etc.) van activiteiten te kunnenaanbieden.Zo zullen de inwoners de cheque sneller gebruiken en zal deze sneller ‘ingeburgerd’geraken in de gemeente. Om dit proces te versnellen, is het mogelijk een aantal ‘profit’organisaties te betrekken in dit project bijvoorbeeld een zwembad, dierentuin, cinema,etc. Om dergelijke organisaties te bereiken en te overtuigen kan het belangrijk zijnvoldoende partnerschappen te hebben opgebouwd (in de gemeente).Om zelf een netwerk uit te bouwen is het belangrijk om te kunnen steunen/ terug tevallen op een (eigen) netwerk.OntwerpwedstrijdHet organiseren van een ontwerpwedstrijd is een mogelijkheid om promotie te voerenvoor de cheque en kan het begin zijn van de inburgering van de cheque in degemeente.Om er voor te zorgen dat de ontwerpwedstrijd zorgt voor een meerwaarde is hetbelangrijk om voldoende promotie te voeren rond de wedstrijd. In dit project hebbenwij daarvoor beroep gedaan op de scholen in de gemeente. Wegens tijdsgebrek hebbenwe de idee van de cheque en wedstrijd overlegd met de directie van de verschillendescholen. Om nog meer leerlingen te bereiken en aan te spreken is het beter dejongeren in de verschillende scholen/klassen aan te spreken.Daarnaast is het belangrijk om andere partners te betrekken (de gemeente, hetVrijetijdscentrum De Kruierie, etc.) en de informatie via verschillende kanalen teverspreiden (internet, verspreiden flyers, posters, aankondigingborden, etc.). Hetbelang van het hebben van verschillende partners en een netwerk komt hier weer naarboven.

58Wanneer de doelgroep van de ontwerpwedstrijd alle inwoners zijn, is het belangrijk hetontwerp van flyer en poster af te wegen. De flyer en poster moeten zowel jong als oudaanspreken en voldoende praktische informatie bevatten.Stuurgroep als duurzaamheidOp één juli is de Balense vrijetijdscheque te verkrijgen. Het begin van een periode ommeer mensen te laten participeren aan sport, cultuur en vrije tijd zal dan aangebrokenzijn. Het project zal dan volledig in handen zijn van de stuurgroep. Op één juli is hetwerk niet gedaan, het project begint dan pas aan zijn twee fase. De stuurgroep is eenbelangrijk (f) actor om dit project over te nemen en verder te zetten. We hopen dat zede evolutie van het project op de voet volgen en kritisch bevragen, de doelen van hetproject verwezenlijken en zullen zorgen voor een uitbreiding van aanbod en doelgroep.Het diverse en uitgebreide takenpakket duidt aan hoe belangrijk het is om eenstuurgroep samen te stellen. Een stuurgroep die bestaat uit dezelfde partners waarmeeer heel het project is samengewerkt. Deze partners hebben het project mee helpenverwezenlijken, hebben het zien ‘groeien’. Ze hebben er ‘belang’ bij dat het projectverder blijft bestaan. In het verwezenlijken van de stuurgroep komt het belang aanpartnerschappen en communicatie duidelijk ter sprake. Het belang van communicatiezullen we verder bespreken in volgende alinea.Een eerste stap is de partners overtuigen van het belang van een stuurgroep.Daarnaast is het belangrijk om de verwachtingen die er zijn ten opzichte van destuurgroep duidelijk weer te geven. Zo is het vanaf het begin welke taken destuurgroep op zich zal moeten nemen. Met dit afbakenen hopen we te bereiken dat deidee achter de Balense vrijetijdscheque niet zal veranderen.Doorheen dit project waren de leden van Club Actief als ervaringsdeskundige onzebelangrijkste partner. Het is dankzij onze samenwerking met hun dat we gekomen zijntot zo’n ‘sterk en krachtig’ idee en project. Als ervaringsdeskundige en zeer nauwepartner is het voor ons belangrijk dat hun stem ook zal worden gehoord tijdens destuurgroep.AlgemeenOm meer mensen te laten participeren aan sport, cultuur en vrije tijd zijn erverschillende projecten mogelijk. Zo hadden we in het begin van ons project enkeleideeën. Zo wilden we eerst een participatiecafé oprichten waar het mogelijk wasactiviteiten voor en door mensen in armoede te laten oprichten, we konden samenuitstappen maken naar activiteiten, etc. De eerste moeilijkheid hierin is het maken vankeuzes. In dit project hebben wij gekozen voor het ontwikkelen van eenvrijetijdscheque.Vooraleer een definitieve keuze te maken is het belangrijk om als groep volledig achterhet project te staan. Daardoor heeft het project een groot draagvlak en staat hetsteviger in zijn schoenen. Het realiseren van een project vraagt tijd. Het is dusbelangrijk om gedurende dit proces te kunnen samenwerken met (gemotiveerde)mensen die volledig achter de keuze van het project staan.Na de definitieve keuze is het belangrijk om de idee van het project samen verder uit tewerken. Onder de idee verstaan we vooral de doelstellingen en visie van het project.De doelstellingen moeten voor iedereen duidelijk zijn en iedereen moet er volledigachter staan.In dit project hebben we drie grote doelstellingen (strategische doelstellingen)uitgewerkt. Elke strategische doelstelling is uitgewerkt in operationele doelstellingen.Deze operationele doelstellingen zijn telkens SMART geformuleerd.

59Daarnaast is er naast een norm, indicator en verschillende acties bij elke operationeledoelstellingen geformuleerd. Het uitwerken van de doelstellingen vraagt tijd maar geefteen goede basis voor de rest van het project.Deze basis heeft het ook mogelijk gemaakt om tijdens het tweede gedeelte van ditproject op ons op te delen in de verschillende groepen. Voor het maken van dezeopdeling is het belangrijk om te overleggen wie welk deel verder gaat uitwerken.Doorheen het project hebben wij wel gemerkt dat het opdelen zorgt voor een grotereevolutie. Wanneer er een opdeling van personen gebeurd is het goed om af en toeopnieuw samen te komen en bekijken hoe de evolutie van iedere groep loopt. Via dezemanier van werken blijft iedereen op de hoogte van het totale project. Het geeft demogelijkheid om elkaar te ‘helpen’ en elkaar bij te sturen waar nodig.3.2 Er is een toonmoment in Balen, waar een netwerk bijelkaar is gebracht waarin het kortingssysteem kanworden voorgesteldWoensdag vijf mei beloofde een belangrijke dag te worden in Balen. Want dan zoudenwij de Balense vrijetijdscheque voorstellen aan het grote publiek. In dit deel van heteindwerk vindt u de stappen terug die wij hebben ondernomen om tot een geslaagdpersmoment te komen.3.2.1 Voorbereiding persmomentZoals u al eerder hebt gelezen zijn wij voor de uitwerking van ons project opgesplitst intwee ‘groepen’. De ene groep heeft doorheen het tweede gedeelte van dit project depraktische kant van de cheque verder uitgewerkt. De andere groep heeft zich toegelegdop de netwerking voor de vrijetijdscheque. Voor de voorbereiding van het persmomentis er uit elk van deze groepen één persoon gehaald. Deze personen bleven daarnaastook nog verder werken in hun oorspronkelijke groep. Wanneer wij nu terugkijken ophet project is deze opsplitsing een zeer goede keuze geweest. Door het bij elkaarzetten van één persoon van elke groep, was het mogelijk de voorbereidingen voor hetpersmoment te treffen tijdens de verdere werking van de andere groepen.In dit gedeelte zullen wij verder beschrijven hoe wij zijn begonnen met devoorbereiding van het persmoment. Wij bespreken het budget waarmee wij hebbengewerkt en hoe de geboortekaartjes en uitnodigingen voor het persmoment tot standgekomen zijn.Het persmoment vond plaats op de vooravond van vijf mei in het Vrijetijdscentrum DeKruierie. Wij hebben de beslissing genomen om het vooropgestelde toonmoment tevervangen door een persmoment. Vanwege tijdsgebrek leek dit ons een beter idee. Opdeze manier kregen wij ook de kans om ons project binnen en buiten de stadsgrenzenvan Balen bekend te maken.De Balense vrijetijdscheque is geboren. Wij wilden het persmoment daarom ook op eenoriginele manier benaderen. De idee van een babyborrel (geboortefeestje) was naarboven gekomen omdat wij in de maand mei, negen maanden met het project bezigwaren. In de voorbereiding kwamen daarom een aantal facetten van de geboorte terug.3.2.1.1 BudgetHet organiseren van een persmoment vraagt om een aantal uitgaven, zoals deversiering van de zaal en versnaperingen. Het persmoment organiseren in het thema‘geboorte’ vraagt ook om een aantal extra uitgaven, zoals suikerbonen en dedrukkosten van de geboortekaartjes. Wij waren dan ook gestart met het navragen vanhet beschikbare budget voor het persmoment. Om dit te weten te komen hebben wijKristel Vanhulle van Vormingplus Kempen een e-mail gestuurd.

60Uiteindelijk hebben wij vanuit Vormingplus Kempen tweehonderd Euro gekregen om hetpersmoment te organiseren. Dit geld is uiteindelijk gebruikt voor het betalen vansuikerbonen, bloemen, servetten, benodigdheden voor het maken van diverse slaatjesen sandwiches. Uiteindelijk zijn wij ruim onder het budget gebleven. Wij moesten metdit budget geen zaal bekostigen want het Vrijetijdscentrum De Kruierie stelde zijnpolyvalente zaal gratis ter beschikking, inclusief drankgebruik. Via deze weg willen wijhet Vrijetijdscentrum De Kruierie hiervoor nogmaals bedanken. Dit duidt nogmaals hoebelangrijk het is om een netwerk te hebben om op terug te vallen.3.2.1.2 Geboortekaartjes en uitnodiging persmomentVoor het organiseren van een persmoment moesten we een persuitnodiging maken.Tijdens het brainstormen hebben we ons enkele vragen gesteld zoals, ‘hoe kunnen weeen persuitnodiging maken die mensen kunnen linken met de geboorte van decheque?, wanneer is het gepaste moment om deze te versturen?, volgt er daarna nogeen herinneringsuitnodiging?,etc. Voor al deze vragen konden wij terecht bij KristelVanhulle en Igor Geubbelmans. Vanuit hun ervaring met persmomenten hebben zij onsverder geholpen.Uiteindelijk hebben wij de keuze gemaakt om de persuitnodiging te versturen in devorm van een geboortekaartje. De verdere uitwerking van het geboortekaartje komtverder in de tekst terug aan bod.Igor Geubbelmans heeft de taak op zich genomen de uitnodigingen te drukken en laterte versturen naar alle verenigingen, het schepencollege en het gemeentebestuur.Daarnaast hebben wij zelf ook nog mensen uitgenodigd voor het persmoment. Dankzijonze samenwerking met Igor Geubbelmans was de praktische kant veel gemakkelijker.3.2.1.3 Meter en PeterElke geboorte vraagt om een peter en meter. Wij wilden Club Actief als meter vragen.Maar wij vonden het een goed idee om het als een verrassing voor Club Actief tehouden. Daarom hebben wij eerst aan Kristel Vanhulle raad gevraagd hoe we dit hetbeste konden aanpakken. Wij wilden het vragen op de vergadering van Club Actief.Wij wilden hun om te beginnen bedanken en daarna via een mand vol lekkers vragenom meter te worden. Uiteindelijk hebben wij het gewoon gevraagd. De trotste metervan de vrijetijdscheque is dus Club actief geworden. Later, als het project is afgelopenwillen wij hun nog wel bedanken voor de leuke samenwerking met een attentie.De trotse peter is Igor Geubbelmans. Wij hadden Igor gekozen omdat hij bekend is bijde inwoners van de gemeente Balen, er op deze manier een vertrouwd gezicht datachter de cheque staat, hij veel mensen in de gemeente Balen kent en hij eenconnectie met het bestuur van de gemeente, schepencollege, diensten heeft, etc. Peteren meter wilden hun taak opnemen in dit project. Via het kiezen van een meter enpeter willen wij deze mensen bedanken voor hun medewerking en daarnaast hun ookeen verantwoordelijkheid geven over het project.Uiteindelijk hebben wij besloten om een geboortekaartje te maken om de verenigingen,de pers, etc. uit te nodigen voor het persmoment. Voor het ontwerp dat wij gemaakthadden, hebben wij ons gebaseerd op een bestaand geboortekaartje.

61Figuur 11: Voorkant- en binnenkant geboortekaartjeFiguur 12: Achter- en binnenkant geboortekaartjeFiguur 13: Voor- en achterkant geboortekaartje gemeente

62Figuur 14: Binnenkant geboortekaartje gemeenteU ziet twee verschillende geboortekaartjes. Het eerste geboortekaartje werd gemaaktdoor ons (de studenten). Wij stuurden dit geboortekaartje door naar Igor Geubbelmansmet de bedoelding dat hij dit zou doorsturen naar degene die uitgenodigd zoudenworden op het persmoment. Het tweede geboortekaartje is het kaartje dat uiteindelijkals uitnodiging verstuurd werd naar de verschillende diensten, organisaties enverenigingen. Het ontwerp heeft dus een hele verandering ondergaan. Het tweedegeboortekaartje is natuurlijk veel professioneler maar wij vonden het jammer omdat zeons hierover niets hadden laten weten. Wij kregen het gevoel dat wij ons eigen projectniet meer in handen hadden en dat er beslissingen werden genomen zonder dat wijdaarvan iets wisten. Bovendien wisten wij niet dat het programma van het persmomenter zo zou uitzien. Verder vonden wij het jammer dat onze namen en het logo van deKatholieke Hogeschool Kempen er niet in vermeld stonden, terwijl wij er veel werkhebben ingestoken. Deze communicatie hebben wij gemist. Toen wij dit wildenterugkoppelen was het kaartje uiteindelijk al verstuurd. Wij hebben ons danvoorgenomen om dit in de toekomst niet meer te laten gebeuren en hiervoor extra alertte zijn. Bijvoorbeeld bij het ontwerp van de cheque zelf. Wij hebben de tekst van deinformatiemap van de vrijetijdscheque gemaakt. Toen wij dit doorstuurden hebben wijuitdrukkelijk gevraagd om ons te laten weten wanneer er veranderingen aan zoudengebeuren.Ook in deze fase van het project hebben wij nauw samengewerkt met de leden vanClub Actief. Het was daarom belangrijk dat zij aanwezig waren op het persmoment.Tijdens de vergadering (op 22 maart 2010) over de stand van zaken van het project,hebben wij aan de leden de vraag gesteld of deze aanwezig wilden zijn en of dezezouden willen meehelpen met het organiseren van het persmoment. Vele leden vanClub Actief waren enthousiast en gaven aan, aanwezig te zullen zijn tijdens deze avond.Wij vonden het belangrijk om de krachten van Club Actief in te zetten tijdens devoorbereiding van het persmoment. Wij dachten na over hun hobby’s, dingen die zijgraag doen en wat zij eerder al deden op activiteiten van Club actief. Op hetNieuwjaarsfeestje van Club Actief hebben wij gezien dat zij erg mooie bloemstukken ensmakelijke hapjes konden maken.Op de vergadering hebben wij dan ook de vraag gesteld waaraan zij wilden meehelpen.Club Actief gaf aan te willen helpen/ zorgen voor de inkleding van de feestzaal, debereiding van de hapjes, de bloemstukken en het onthaal verzorgen.Het persmoment hebben wij georganiseerd in het thema van een babyborrel. Buiten degeboortekaartjes wilden wij suikerbonen op de tafels zetten. Aan die suikerbonenwilden wij labels hangen met de mededeling van de geboorte. Club Actief vond dit zelfeen goed en leuk idee, deze labels zijn uiteindelijk ook komen te hangen in debloemstukken die Club Actief gemaakt had.

633.2.1.4 Presentatie persmomentWij moesten bekijken wat wij op het persmoment wilden vertellen. Gingen wij devrijetijdscheque voorstellen, de weg die wij hebben afgelegd (met Club Actief,verenigingen…), COPORE en de ontwerpwedstrijd toelichten, welke partners wilden ietsvertellen op het persmoment, etc.?Wij hebben daarnaast op de vergadering van 22 maart aan de leden van Club Actief devraag gesteld of zij op het persmoment wilden deelnemen aan de voorstelling van devrijetijdscheque. Zij zijn tenslotte de ervaringsdeskundigen en wij wilden ervoor zorgendat zij op een hoog niveau (van de participatieladder) participeerden. Wij hebben huneerlijk verteld dat deze presentatie redelijk formeel zou gebeuren. Wij wilden niets voorhun verborgen houden. Voor ons was het belangrijk dat Club Actief zich veilig voelde.Na een bespreking met Igor Geubbelmans was het mogelijk om nonchalant tweezeteltjes op het podium te zetten. Via een interview zou één iemand van Club Actiefwat meer vertellen over hun vereniging en over de drempels die zij ondervinden. Dit isvooraf uitgebreid voorbereid. De presentatie kunt u vinden in bijlage 14: Presentatiepersmoment.3.2.2 PersmomentHet persmoment vond plaats op woensdag vijf mei, in het Vrijetijdscentrum De Kruieriete Balen. Alle verenigingen en diensten van Balen waren die avond uitgenodigd, alsookenkele mensen van de pers. Hoe deze dag precies verlopen is, wordt in de komendealinea's uitgelegd.Op woensdag vijf mij, de grote dag van het persmoment, hadden wij (de studenten) enenkele leden van Club Actief afgesproken om tegen tien uur samen te komen in hetVrijetijdscentrum De Kruierie. We zouden hier direct aan de slag gaan met het inkledenen klaarzetten van de zaal. De leden van Club Actief zijn zo begonnen met hetaankopen van de bloemen om hier uiteindelijk bloemstukken van te maken. Wij namentoen onze tijd om het drinken en de tafels alvast gereed te zetten in de polyvalentezaal. In de namiddag zijn we met iedereen verder gegaan met het definitief klaarzettenvan de zaal. We stelden het podium, spoelden de glazen en maakten de zaal feestklaar.Een belangrijk onderdeel van deze inkleding waren de tekeningen die de deelnemersvan de ontwerpwedstrijd ingestuurd hadden. Deze hebben een mooi plaatsje gekregenin de zaal.Aan het einde van de dag, vlak vooral het persmoment zou beginnen, zijn we met destudenten nog even gaan samen zitten. We hebben hier nog even de tijd genomen omde presentatie en het verloop van de avond te overlopen. We schaafden de presentatienog wat bij en oefende deze nog wat verder in, zodat deze vlot zou verlopen. Tweestudenten zouden alles aan elkaar praten, twee andere studenten zouden wat meervertellen over COPORE alsook een kadering van het project. Eén van de studenten zousamen met (laten we haar Chantal noemen) een lid van Club Actief, de rol van ClubActief in ons project kaderen. Een andere student zou tenslotte het stuk op zich nemen,over de praktische werking van de vrijetijdscheque.Vanaf 18.50u begonnen de eerste mensen al toe te stromen. Uiteindelijk zijn we om19.20u aan de presentatie begonnen. Deze verliep vlot, al zijn er wel enkele fouteningeslopen. Zo is een stuk van de presentatie, die twee van de zes studenten diendente doen, overgeslagen waardoor de mensen van het OCMW direct aan hun presentatiekonden beginnen. Dit is achteraf wel rechtgezet. Het is echter wel belangrijk hier in detoekomst meer op te letten willen we professioneel overkomen.Op het einde van de presentatie is, na lang in spanning te moeten wachten, dewinnares van de tekenwedstrijd uiteindelijk bekendgemaakt en in de bloemen gezet.Ook haar klasgenoten kregen een welverdiend applaus, omdat zij ook allemaal ijverighebben deelgenomen aan de ontwerpwedstrijd.

64En dan kwam vanuit Club Actief een verassing. Plots riep de schepen van cultuur, PetraGeukens, ‘de studenten’ op het podium. Één voor één moesten we naar voor komenom daar te worden onthaald op een warm applaus. Maar daar bleef het niet bij. Deleden van Club Actief hadden, samen met Igor Geubbelmans van de Kruierie, T-shirtslaten bedrukken met het opschrift “Je kijkt naar de liefste mama” en “Cheque Check”.Voor de twee jongens onder de studenten was er uiteraard een T-shirt voorzien met deopdruk “Je kijkt naar de liefste papa”. Maar daar bleef het niet bij. Igor stond erop datwe met een fles Cava naar huis gingen. Een leuke attentie.Na de eigenlijke presentatie hebben we met nog enkele mensen van de pers gesprokenom er zeker van te zijn dat de informatie omtrent deze avond en ons project, zeker opde juiste wijze in de media zou verschijnen. Verder hebben we nog wat nagepraat metde leden van Club Actief. Dit was voor velen van ons een leuk moment. De moeilijkeopdracht – het presenteren van ons project voor de inwoners van Balen – was immersvan onze schouders gevallen.Aan de vele positieve reacties die we hebben gekregen op het persmoment kunnen weafleiden dat de Balense Vrijetijdscheque warm ontvangen is.Het grote doel van dit persmoment was om aan de verenigingen, diensten enorganisaties van Balen en naburige gemeente de vrijetijdscheque voor te stellen. Devrijetijdscheque zoals deze er concreet zal gaan uitzien en in zijn werking zal treden.Op deze manier wilden we hen niet enkel informeren over het concept, maar ookenthousiasmeren om, indien dit nog niet het geval was, ook deel te nemen aan devrijetijdscheque. Er zouden daarnaast enkele mensen van de pers aanwezig zijn, diefoto's kwamen trekken en interviews afnamen voor te publiceren.Omdat wij dit persmoment eerder zagen als een formeel moment, kozen wij er ookvoor om de presentatie eerder formeel te houden. Door deze keuze hebben we van hetpersmoment misschien eerder iets modaal gemaakt en hebben we onze eigenheidminder aan bod laten komen. Toch hebben wij het persmoment in een leuk 'jasje'gestoken door dit te organiseren in het thema van de geboorteHet feit dat we toch de keuze gemaakt hebben om een formeler persmoment tehouden, heeft zeker invloed gehad op bepaalde zaken. Zo betrokken we Club eerderpassief tijdens het persmoment. Hun bijdrage, de dag van het persmoment, bleefeerder beperkt tot het smeren van de broodjes, maken van de bloemstukken, hetopdienen en het geven van enkele interviews. Slechts één lid vertegenwoordigde ClubActief. Hierdoor hebben we kansen laten liggen, om (meerdere) leden van Club Actiefaan het woord te laten komen en deze dus sterker te maken, ook al was er maar éénkandidaat. Een andere bedenking hierbij is dat we misschien maar één lid van ClubActief hebben betrokken doordat we voor een traditionele aanpak hebben gekozen. Wekunnen enkel speculeren over de mogelijke interesse van andere leden van Club Actiefindien we een ander opzet voor het persmoment gekozen hadden.Door middel van een interview, hebben we Club Actief proberen zo goed mogelijk teondersteunen, tijdens dit toch wel formele persmoment. We hebben gekozen voor dezeaanpak gekozen, na raadplegen van Kristel Vanhulle en de leden van Club Actief zelf.3.2.3 Kritische succesfactorenAls wij terugblikken op alle getroffen voorbereidingen voor het persmoment, tot hetgrote moment zelf, kunnen wij wel een aantal kritische succesfactoren opnoemen.Factoren die ervoor gezorgd hebben dat het persmoment goed verlopen was en eensucces kende, waardoor ook doelstelling twee behaald werd. Maar ook enkele tips enideeën van dingen die beter konden of op een andere manier verwezenlijkt kondenworden.

65Club ActiefEen eerste belangrijke succesfactor voor ons persmoment was Club Actief. Zo haddende meeste leden van Club Actief zich kandidaat gesteld om ons te helpen met devoorbereidingen van het persmoment. Zij hebben het voorstel gedaan om, net zoals ophun Nieuwjaarsfeest, hapjes te maken (lekkere broodjes en verse groentjes) die tijdenshet persmoment geserveerd werden. De slaatjes, die op de broodjes gesmeerd werden,waren zelfgemaakt door de leden van Club Actief. Dit werd tijdens het rondgaanregelmatig verwoord en hierover werden ook positieve commentaren gegeven. Zijzorgden ook voor het mooie decor, met hun zelfgemaakte bloemstukken en waren dedag van het persmoment ook aanwezig om de zaal helpen klaar te zetten. De leden vanClub Actief had in deze voorbereiding voor het persmoment, een groot aandeel. Als wijdit alleen met onze projectgroep hadden moeten klaarspelen, had ons dit nooit gelukt.Wij hadden nog zoveel werk op de dag van het persmoment. Club Actief had ons hierheel wat werk uit handen genomen. Zij waren beter op de hoogte van de werking en debeschikbare materialen van de polyvalente zaal, zodat zij met hun praktische kenniservoor gezorgd hebben dat alles in orde geraakt was. Zo hadden zij bijvoorbeeld zelf deopstelling van de zaal gekozen (staantafels en gewone tafels). Ook tijdens devoorbereiding van het persmoment heeft een lid van Club Actief ons gezegd dat wijdringend moesten beginnen met het organiseren van het persmoment en dat wijdringend de taken moesten verdelen.Ook tijdens het persmoment, wilden wij graag Club Actief het woord geven. Met dezegroep van mensen hadden wij gedurende het ganse project erg nauw samengewerkt.En wij vonden dan ook dat de bevolking van Balen mocht weten wie Club Actief is, watzij doen en wat zij van de cheque vinden. En ook de leden van Club Actief lieten horendat zij graag iets wilden zeggen over hun vereniging. Aangezien wij de leden van ClubActief al wat langer kenden en wij tijdens de infomomenten ook gemerkt hebben, datniet iedereen even mondig en verbaal sterk is, hadden wij voor ons persmoment zelfeen idee in gedachten. Omdat ons en hun idee van een persmoment formeel is, steldenwij aan Club Actief allereerst al de vraag wie er geïnteresseerd was om voor het publiekte spreken. Wij hebben Club Actief hier wel ingelicht, dat zij tijdens het persmomentzouden spreken voor een groot publiek. Hierbij stelde één van de leden van Club Actiefzich kandidaat om het woord te voeren. Samen met de andere leden van Club Actief,kozen wij er uiteindelijk voor om het woord te voeren, door middel van een interview.Zij voelden zich hierdoor geruster en meer op hun gemak. Ook hebben wij gemerkt dathet voor de leden van Club Actief moeilijk was om op een erg open vraag, waar veel inéén keer geantwoord moest worden, een volledig antwoord te geven. Door middel vankorte vraagjes, die wij samen met het lid van Club Actief ook voorbereid hadden,maakten wij het hun dus mogelijk om een kort en bondig antwoord te geven. Ditzorgde voor een veiligere situatie (spreken voor zo veel volk is niet gemakkelijk).Aanwezige en deelnemende verenigingenIets wat ook een succesfactor was, tijdens het grote persmoment, was het feit dat erreeds een groot aantal verenigingen, diensten en organisaties hun akkoord hebbengegeven om deel te nemen aan de vrijetijdscheque. Dit zorgde ervoor dat wij aan deaanwezige bevolking van Balen (voornamelijk verenigingen, diensten en organisaties)een sterk concept konden voorstellen. Een concept voor een vrijetijdscheque, die klaarvoor gebruik is. Het was niet langer een mogelijk concept of iets wat nog in zijnbeginfase stond, zoals dit wel het geval was tijdens de infomomenten.Tijdens de infomomenten, hadden wij wel een concept bedacht voor hoe devrijetijdscheque er zou gaan uitzien in zijn volledige vorm. Toch was dit echter nog ietswat in de toekomst lag, iets waar nog niet alles rond vast lag. Ook hadden wij tijdensde infomomenten nog geen concreet idee van verenigingen, diensten en organisatiesdie er al aan zouden meedoen. Dit alles was tijdens het persmoment wel het geval. Erwaren al een groot aantal verenigingen, diensten en organisaties die mee zouden doenen het volledige concept (inclusief de lay-out van de cheque) lag klaar.

66Het enige wat er nu nog moest gebeuren, was de cheque laten drukken, zodat dezebinnenkort in werking kan treden. Het feit dat er reeds een aantal deelnemers voor devrijetijdscheque zijn, maakt niet alleen duidelijk dat het idee gedragen is door hetverenigingsleven gedragen. Ook kan het andere verenigingen, organisaties en dienstenstimuleren om hier aan deel te nemen. Alle verenigingen, diensten en organisatieswerden echter ook uitgenodigd op dit grote persmoment. Een erg groot aantal van hunwas op dit moment ook aanwezig, zodat zij het volledige concept van devrijetijdscheque hebben meegekregen. Aan de positieve commentaren achter, te horen,kunnen wij met zekerheid zeggen dat dit persmoment geslaagd was. Vele organisaties,verenigingen en diensten lieten ons weten dat zij het een mooi concept vonden en datzij zeker ook zouden deelnemen.Aanwezige persTijdens het persmoment, waren ook een aantal journalisten aanwezig. Deze hebbentijdens het persmoment een aantal foto’s genomen, die gebruikt werden voor depublicatie van de artikels. Ook achteraf hebben wij als projectgroep een aantal vragenmoeten beantwoorden, betreffende het ganse verloop van ons project (begin en einde).Deze informatie werd door hun gebruikt om achteraf een artikel van te schrijven. Erzijn dan ook een aantal artikels verschenen in onder andere Het Nieuwsblad, Gazet vanAntwerpen en het tijdschrift van Vormingplus Kempen. Het feit dat wij voor onspersmoment, een aantal journalisten hebben bereikt was belangrijk voor een aantaldingen. Als eerste maakte hun aanwezigheid duidelijk, dat er interesse was om hierovereen interview te schrijven en ook te publiceren. Ten tweede zorgde de publicatie vandeze artikels, voor een grotere bekendheid. Niet enkel informeerden wij hiermee deinwoners van Balen over het concept van de vrijetijdscheque, moesten zij hier nog nietveel over vernomen hebben. Ten tweede informeerden wij hier ook de omliggendegemeenten en buurten. Andere gemeenten werden zo op de hoogte gesteld over hetnieuwe concept van een vrijetijdscheque, die in Balen in werking zal treden. Het wasvoor hun ook een kans om eens te komen luisteren naar de werking van het ganseconcept. Zij konden hier echter tips en ideeën opdoen voor hun eigen werking, maarkunnen ook het volledige concept toepassen in hun gemeente.Netwerk en communicatieVoor het treffen van de voorbereidingen van het persmoment hebbeen wij steedskunnen terugvallen op de verschillende partners. Via Igor konden we gratis gebruikmaken van de accommodatie van Vrijetijdscentrum De Kruierie, Club Actief zorgde voorde hapjes en de inkleding, Vormingplus Kempen gaf ons een budget om onze uitgavenvoor het persmoment te bekostigen, etc. Hiermee wilden wij nogmaals aantonen dathet voor leken erg belangrijk was om terug te kunnen vallen op een netwerk. Met ditnetwerk kan je niet alleen middelen aanreiken (financieel, materieel, etc.), maar kan jeook informatie verschaffen en andere netwerken aanspreken voor engagement tetonen.Wat heel erg belangrijk is, wanneer je gaat werken met partners, is de onderlingecommunicatie. Niet enkel is het belangrijk om elkaar goed op de hoogte te houden vande taken die verricht zijn, maar ook van de taken waar iedereen nog met bezig is.Verder is het ook belangrijk om elkaar duidelijke richtlijnen te geven. Richtlijnen overwat je van de andere verwacht, wat jou idee is etc. Dit zorgt ervoor dat decommunicatie niet fout verloopt, zoals dit wel het geval was geweest bij het ontwerpvan de uitnodiging. Twee studenten hebben erg veel tijd gestoken in de opmaak vaneen uitnodiging.Nadat deze verstuurd werd naar Igor Geubbelmans, kregen wij achteraf een volledigander resultaat te zien van het ontwerp. Hier was dus duidelijk sprake vanmiscommunicatie. De studenten hadden in eerste instantie het ontwerp kunnen mailenmet de expliciete vraag om het eens te bekijken en hierop feedback te geven.

67Zo krijg je de gevraagde feedback, en weet je tenminste de reden waarom zij bepaaldezaken willen veranderen. Maar ook aan de kant van de partner, is het natuurlijk geenmoeite om eens even te mailen dat er veranderingen doorgevoerd zullen worden en dereden hiervoor. Als tip willen wij hierbij geven, om expliciet te vragen om op de hoogtegehouden te worden, in het geval dat er veranderingen zullen gebeuren. Dit ommiscommunicatie en frustratie achteraf te vermijden.ThemaWat ook erg succesvol kan zijn, voor het organiseren van een persmoment, is om hetallemaal in een thema te doen. Het is een manier om een formele gelegenheid in een‘fris, origineel jasje te steken’. Wij hebben voor ons persmoment zo bijvoorbeeldgekozen voor het thema ‘geboorte’. Niet enkel vanuit het standpunt dat wij op hetpersmoment zelf, reeds negen maanden aan het project aan het werken waren. Ookomdat de vrijetijdscheque iets nieuws is in Balen. De geboorte van iets nieuws. Verderhebben wij ook onze inkleding en uitnodigingen aangepast aan het thema. Deuitnodigingen werden verstuurd in de vorm van een geboortekaartje. Tijdens hetpersmoment zelf hebben wij gezorgd voor suikerbonen en een grote ooievaar op hetpodium.Om het project nog verder in thema te kaderen, besloten wij ook om een meter enpeter aan te stellen voor deze Balense vrijetijdscheque. Club Actief hebben wijgevraagd als meter omdat zij erg veel en hard met ons hebben samengewerkt om tekomen tot het concept van de Balense vrijetijdscheque, zoals deze nu zijn intrede zaldoen. Als peter kozen wij voor Igor Geubbelmans omdat ook hij een enorme dragerwas van het project. Via het vragen van een peter en meter, wilden wij echter ook deverantwoordelijkheid voor het project doorgeven. Wij hopen dat deze personen hetproject in de toekomst verder gaan opvolgen, uitbouwen en bijsturen waar nodig is.Een baby wordt steeds met open armen en vreugde onthaald in de gemeenschap, ditwilden wij met onze cheque ook bereiken. Wij willen dat deze een plaats krijgt in degemeente. Via de peter en meter wilden wij de cheque een gezicht geven en hopen wijdat de inburgering van de cheque vlotter zal verlopen.Opsplitsing in groepenAls laatste kunnen wij ook zeggen, dat het een goed idee was geweest om onze groepvan zes personen in verschillende groepen op te splitsen. Hierdoor creëerden wij demogelijkheid om de waslijst aan taken die er lag op te splitsen. Het zorgde er nietalleen voor dat de taakspanning minder was (minder taken op jezelf te nemen, danwanneer je met alles betrokken zou zijn). Ook zorgde dit ervoor dat je gericht konwerken. Je was als het ware een ‘specialist’ in jou taak, omdat je je bezig hield met alleaspecten van deze taak. De focus lag meer op één bepaalde taak.3.3 We werken samen met Club Actief, vanuit hun krachtenen sterktes voor de realisatie van doelstellingen 1 en 2Doorheen het gehele project hebben we intensief samengewerkt met Club Actief. ClubActief is een groep van mensen die wonen in Balen en die het financieel iets minderhebben. Samen met deze mensen hebben we ons project uitgewerkt en is zo devrijetijdscheque tot stand gekomen. Ons project is voor een heel groot deel gebaseerdop de participatie van mensen in armoede. In dit deel willen we even stilstaan hoe wehet samenwerken met mensen in armoede hebben beleeft. Allereerst willen we onzevisie op armoede, cultuur en participatie nog eens duidelijk maken (3.3.1 to 3.3.3).Daarnaast lichtten we onze gebruikte methodieken toe: Bindkracht en Grassroots. Alslaatste vertellen we over onze samenwerking met Club Actief.

683.3.1 Armoede, Cultuur en ParticipatieTijdens een eerste bezoek aan Club Actief vroeg één van de leden ons het volgende:‘Wat is cultuur nu eigenlijk?’ En daar stonden we met onze mond vol tanden…Armoede, cultuur en participatie zijn begrippen die we vaak gebruiken, maar alsmensen ons vragen om deze begrippen te omschrijven, weten we vaak niet watzeggen. Daarom maken we hier even tijd om deze drie containerbegrippen in kaart tebrengen.3.3.1.1 ArmoedeArmoede is een heel breed begrip en er bestaan verschillende definities van. We gevendrie definities ter illustratie. De Commissie van Europese gemeenschappen omschrijftarmoede als volgt: ‘Arm zijn personen of gezinnen wier middelen zo ontoereikend zijn,dat zij uitgesloten zijn van de minimaal aanvaardbare leefpatronen in de lidstaat waarinzij leven.’ Het Sociaal Cultureel Planbureau omschrijft armoede op een andere manier:‘Armoede is een afgedwongen tekort van zaken die sociaal als noodzakelijk wordenbeschouwd.’ Van Den Bosch beschrijft tenslotte het begrip armoede op een nog anderemanier: ‘Armoede is een situatie waarbij het mensen ontbreekt aan economischemiddelen om een aantal basisfuncties te realiseren.’ (Storms, 2008-2009) In dezedefinities kan je enkele gemeenschappelijke elementen zien. Zo spreken verschillendeauteurs over uitsluiting. Deze uitsluiting houdt in dat mensen in armoede bepaaldezaken niet kunnen realiseren of niet aan bepaalde zaken kunnen participeren. Dedefinitie van 'Van Den Bosch' concentreert zich meer op het zichtbare aspect vanarmoede, namelijk: de financiële- economische kant van armoede (geen geld hebbenom zaken te kunnen kopen of aan zaken te kunnen deelnemen). De definitie van ‘DeCommissie van Europese gemeenschappen’ en de definitie van ‘Het Sociaal CultureelPlanbureau’ geven een bredere omschrijving van armoede.Volgens deze definities raakt arm zijn niet alleen tot de financiële en- economischedimensie, maar ook tot aan de sociale dimensie. Wij staan daarom meer achter dedefinities van ‘De Commissie van Europese gemeenschappen’ en die van ‘Het SociaalCultureel Planbureau’. Volgens ons is arm zijn zeker meer dan alleen geen geld hebben.Arm zijn raakt tot alle dimensies van het menselijk bestaan. Hier hoort ook sport,cultuur en vrije tijd bij.We moeten hier echter wel stellen dat er met vele definities van armoede verkeerdwordt omgesprongen. Vaak worden de begrippen ‘armoede’ en ‘kansarmoede’ doorelkaar gebruikt, terwijl ze een geheel andere betekenis hebben. Bij armoede wordt hetfinanciële tekort benadrukt, terwijl het bij kansarmoede gaat om een multi-aspectuelearmoede-situatie. Dit betekent dat bij kansarmoede de armoede zich op meerderelevensgebieden afspeelt. Er kan uitsluiting bestaan op vlak van opleiding of vorming,bijvoorbeeld het behalen van een diploma. Het kan eveneens gaan om een mindergoede huisvesting, vrijetijdsbesteding, welzijn en gezondheid, cultuur, politieke ensociale inspraak. Kansarmoede speelt zicht dus af op verschillende terreinen in hetleven van het individu.Zoals je wel kan merken, deelt niet iedereen dezelfde mening over de definitie vanarmoede. Over een aantal kenmerken bestaat er binnen de wetenschap echter wel eeneensgezindheid. Namelijk dat armoede relatief, structureel, multi-aspectueel engradueel is. Ook in het werk van Berenice Storms vinden wij deze gemeenschappelijkekenmerken terug.Ten eerste is armoede een relatief begrip. Armoede wordt gedefinieerd in verhoudingtot het algemene welvaartspeil van een land of een bevolkingsgroep op een bepaaldmoment van zijn evolutie. Armoede in België zal er zo anders uitzien of anders bekekenworden dan bijvoorbeeld armoede in Nederland.

69Armoede betekent niet alleen geen geld hebben, maar ook uitsluiting van hetonderwijs, uitsluiting op de arbeidsmarkt, geen kwaliteitsvolle en hygiënische woninghebben, etc. Armoede raakt verschillende levensterreinen en is dus meer-dimensioneelof multi-aspectueel.Wij maken ook onderscheid naargelang de duur van armoede. Je hebt mensen diekorte tijd of conjunctureel in armoede zitten. Je hebt aan de andere kant dan weermensen die voor een lange tijd in armoede zitten. Dit staat bekend als structurelearmoede, wat wij in dit werkstuk behandelen. Club Actief is een groep van mensenwaarvan de meerderheid al gedurende lange tijd in armoede leeft, daarom kiezen wijvoor structurele armoede.Armoede heeft ook een gradueel karakter. Dit wil zeggen dat wij onder ogen moetenzien dat niet iedere persoon die in armoede leeft gelijk is. Er bestaan hierinverschillende gradaties. Zo kan je mensen in armoede hebben, waarbij armoede wordtdoorgegeven van generatie op generatie. Een andere vorm van armoede, is detijdelijke armoede, dat kan ontstaan door een financiële tegenslag, een overlijden etc.Dit aspect wordt door Storms echter anders benoemd als kenmerk. Zij maakt namelijkeen opsplitsing tussen de verschillende soorten van armoede zoals debestaansonzekeren (mensen in financiële moeilijkheden), de echte armen (mensen dieover ontoereikende middelen beschikken) en de inframarginalen (mensen die volkomenbuiten ons maatschappelijk stelsel bestaan). Deze opsplitsing is naar onze meningminder relevant dan deze die andere literatuur aanhaalt en zoals wij hierboven hebbenomschreven. Storms beziet het graduele karakter van armoede eerder oppervlakkigdoor het te bezien als drie groepen. Hiermee willen we graag bijtreden dat graduelearmoede zoveel meer is dan slechts een opsplitsing van drie groepen. Armoede is nietiets wat zomaar in één bepaald hokje gestoken kan worden. Elke persoon en situatiearmoede is anders en heeft zijn eigen specifieke kenmerken. (KHLim, 2009-2010;Storms 2008-2009)Armoede is echter wel iets van alle tijden en het betreft de hele wereld. Volgens hetonderzoek van Berenice Storms zijn mensen in België arm als ze een inkomen vanminder dan 878 Euro per maand hebben. Om een menswaardig leven te kunnen leidenheeft een persoon minstens 980 Euro nodig. De meeste uitkeringen liggen ver onder ditbedrag. Het leefloon van een alleenstaande bedraagt 726 Euro. In België is één opzeven mensen arm. Dit zijn 1.520.000 personen. Dit betekent dat dergelijke personenniet beschikken over 878 Euro per maand. Alleen al in Europa leven 79 miljoen mensenin armoede. Dit zijn grote cijfers, wat duidelijk maakt dat armoede een structureelprobleem is. (Storms, 2008-2009)3.3.1.2 CultuurVolgens Jeroen Knipscheer en Rolf Kleber kan de definitie van cultuur heel breedingevuld worden. Deze auteurs beweren namelijk dat ‘alles’ cultuur is. Zo is hetbijvoorbeeld niet alleen de kledij die iemand draagt maar ook de woorden die iemandzegt. Knipscheer en Kleber zeggen dat cultuur ons denken, handelen, waarnemen enemoties omvat. Kortom cultuur omringt ons continu en iedereen heeft wel een cultuur.(Knipscheer & Kleber, 2006)Enkele kenmerken van cultuur:• Cultuur is aangeleerd;• Cultuur is meestal impliciet: cultuur manifesteert zich vaak ondergronds,mensen zijn er zich niet altijd bewust van;• Cultuur is een keuze: elke mens kan kiezen uit welhaast oneindigemogelijkheden;

70• Cultuur is bindend: mensen ontwikkelen een gewoonte of een regel en dezekrijgt een dwingend karakter. Cultuur modelleert gevoelens, gedragingen endenkbeelden. Dit impliceert dat wij handelen, voelen en denken inovereenstemming met de (ongeschreven) voorschriften van de cultuur entegelijk stellen dat deze uitingen uit onszelf voorkomen;• Cultuur verwijst naar een groep mensen: Cultuur gaat steeds over gedrag enervaringen die kenmerkend zijn voor een persoon als lid van een groep;• Cultuur verwijst naar symbolen: Cultuur heeft te maken met voorschriften,regels en symbolen met betekenisgeving. Groepen van mensen verschillendoordat zij aan personen en zaken een verschillende betekenis toekennen.(Knipscheer & Kleber, 2006)In ons project zien we het begrip cultuur echter veel beperkter dan de omschrijving dieKnipscheer en Kleber geven. We spitsen ons namelijk toe op het participeren aanverschillende activiteiten in het verenigingsleven van sport, cultuur en vrije tijd.Daarom dat participeren aan cultuur door ons wordt omschreven als: ‘elke actieve ofpassieve deelname bij het aanbod van verenigingen, diensten en/of organisaties. Ookhet nodige materiaal dat voor deze activiteiten nodig is, wordt bezien als cultuur’.3.3.1.3 ParticipatieOm het begrip participatie te omschrijven gebruiken we twee definities: de definitie vanWillem Elias en de definitie van Berenice Storms. We kiezen voor deze definities omdatze duidelijk en begrijpbaar zijn. Beide lijken sterk op elkaar, maar zoomen toch telkensin op andere elementen. In wat volgt bekijken we beide definities en vergelijken we zemet elkaar.Participeren betekent volgens Elias deelnemen en deelhebben. Deelnemen is dezichtbare kant van participatie. Hiervan spreken we bijvoorbeeld wanneer een lid vande scouts mee wafels verkoopt om de kas van de scouts te spijzen en actief deelneemtmet alle activiteiten. De kenmerken van deelnemen zijn kwantitatief, meetbaar enmaatschappelijk. Deelhebben is de onzichtbare kant. Het is een gevoel dat mensenhebben tegenover een bepaalde groep, een gevoel van er bij te horen. Wanneerbijvoorbeeld een lid van de scouts zich goed voelt, zich welkom voelt, het gevoel heeftdat hij iets bijdraagt aan de groep of een meerwaarde betekent spreken we vandeelhebben. De kenmerken ervan zijn kwalitatief, niet volledig meetbaar en individueel.(Wouters, 2009-2010)Participeren kan je ook zien als het bijdragen tot iets of bij een groep behoren.Participeren betekent in deze zin dan ook het adequaat vervullen van je sociale rollen.Onze maatschappij bestaat uit verschillende maatschappelijke instituties bijvoorbeeldhet onderwijs, de economie, etc. Deze instituties leggen ons normen, waarden enregels op rond essentiële functies. Bijvoorbeeld de economie produceert goederenzodat wij deze kunnen consumeren. In een institutie neem je verschillende rollen op. Inde institutie van het gezin kan je bijvoorbeeld de rol opnemen van moeder of van zus.Aan deze rollen zijn verwachtingen verbonden. Zo wordt er bijvoorbeeld van eenmoeder verwacht dat zij haar kinderen graag ziet. (Storms, 2008-2009)Er bestaan een aantal fundamentele menselijke behoeften die vervuld dienen te zijnopdat mensen minimaal zouden kunnen participeren aan de maatschappij. Dezemenselijke behoeften kan je opsplitsen in twee factoren: gezondheid en autonomie.Gezondheid betekent een gezonde en evenwichtige voeding, adequate huisvesting,gezondheidszorg en persoonlijke verzorging, geschikte kleding en rust en ontspanning.Onder autonomie vallen volgende elementen: een veilige kindertijd, levenslang leren,betekenisvolle relaties, basismobiliteit en veiligheid. (Storms, 2008-2009)De definitie van Storms en Elias vertoont een aantal verschillen maar zeker ook eenaantal overeenkomsten. Storms concentreert zich meer op de voorwaarden die moetenvervuld worden alvorens mensen volwaardig kunnen participeren aan de samenlevingen dat personen dus adequaat hun sociale rollen kunnen vervullen.

71Elias heeft het meer over de elementen in participatie zelf: deelhebben en deelnemen.Vervolgens zoomt Elias ook in op de verschillende soorten van participatie. Stormsheeft het meer over bijhoren en bijdragen. Deelhebben van Elias komt in zekere zinovereen met bijhoren van Storms en deelnemen van Elias komt overeen met bijdragenvan Storms. Deelnemen en bijdragen zijn duidelijk zichtbaar. Door deel te nemen leverteen persoon een bijdrage. Deelhebben en bijhoren zijn minder zichtbaar. Want hoe kanje weten of een persoon er bij hoort? Meestal kan je dit wel zien door bijvoorbeeld tekijken naar het gedrag dat de groepsleden stellen naar een persoon door het geven vancomplimenten, uitnodigen op feestjes, etc. Toch kan je niet altijd zien of een persoon erbij hoort of niet. Bijhoren en deelhebben kan ook een gevoel zijn dat iemand heeft.Bijhoren en deelhebben spelen zich bijgevolg af binnen een persoon zelf (het denken,voelen, etc.).Met ons project willen we bereiken dat mensen in armoede kunnen deelnemen aancultuur, sport en vrije tijd. We willen tegelijkertijd ook dat mensen in armoede hetgevoel hebben aanvaard te worden, dit slaagt op het deelhebben.3.3.2 Cultuur en participatie voor iedereen!Mensen in armoede vinden nauwelijks of zelfs geen weg naar de sportvereniging, decultuurcentra of vrijetijdsinstellingen. De reden hiervoor zijn de verschillende drempelsdie ze ondervinden. De al dan niet toegankelijkheid van het culturele aanbod kanworden getoetst aan de hand van de B-criteria. Deze kunnen ook gehanteerd wordenvoor het wegwerken van drempels om zo tot participatie aan cultuur te komen. Dezevijf criteria zijn bereikbaarheid, beschikbaarheid, betaalbaarheid, begrijpbaarheid enbruikbaarheid. (Driessens & Geldof, 2008) De onderstaande paragrafen geven eenvoorzet om aan het denken te gaan over cultuur en participatie.3.3.2.1 Wat is cultuurparticipatie?Een eerste vraag die we ons stellen is: wat verstaat iedereen onder cultuur? In onzesamenleving gaat cultuur met een kleine c tot cultuur met een grote C. Vanbijvoorbeeld het lezen van Dag Allemaal, op café gaan of een boottocht op De Maas tothet houden van een operabezoek. In het boek ‘360° participatie’ besluiten Dirk Geldofen Kristel Driessens dat er gelaagdheid zit in onze cultuur. Een voorbeeld hiervan is debowlingactiviteit van Club Actief. Sommigen onder hen vonden bowlen geen cultuur.Net zoals velen een optreden van Frans Bouwer of het jaarlijks slagerfestival geencultuur vinden en een tentoonstelling van Frida Kalho wel.Naast Geldof en Driessens schreef Leonard Nolens het volgende citaat:“Wereldvreemd, zeg jij. Maar vreemd aan welke wereld?”. Analoog gezien hebben demensen het steeds over participatie aan cultuur. Hier komen we terug op de vraag overwelke kunst of cultuur mensen het dan steeds hebben? Daarnaast kunnen we ons ookafvragen of het steeds nodig is dat iedereen ‘kunst’ of ‘cultuur’ moeten hebben gezien?Moet elk concert, elke voorstelling of algemeen een uiting van cultuur steeds eensociale mix kennen?Enerzijds moeten ons bewust zijn van het bestaan van een dominante cultuur. Dezewillen we met ons project openbreken, verruimen en de onverschilligheden bestrijden.Kortom, het begrip cultuur zien wij ruimer dan enkel cultuur met een grote C. Voor ditproject leggen we samen met Club Actief de focus op een ruim cultuurbegrip namelijk:participatie aan sport, vrije tijd en cultuur.Anderzijds is het belangrijk te beseffen dat wanneer we in de toekomst decultuurparticipatie willen verhogen, het niet kunnen deelnemen of deelhebben aancultuur, vrije tijd en sport een uitsluiting is. Daarentegen blijven mensen vrij om keuzeste maken en kan niet willen deelnemen ook een keuze zijn. Dit wetende moeten wevoor de niet of de nog niet participerende mensen kansen blijven creëren.

72Zo kunnen deze mensen zelf uitmaken of en waar ze aan willen deelnemen. (Driessens& Geldof, 2008)We kunnen de essentie van dit verhaal samenvatten met de woorden: ‘mensen moetende kans krijgen om te kiezen en die kans moeten we blijven creëren.’ (Vos, 2010)3.3.2.2 Deelnemen versus deelhebbenWanneer mensen denken aan participatie, dan leggen ze direct de link met deelnemenaan een activiteit. We leggen de nadruk op consumptie van cultuur, maar participatie ismeer dan enkel consumptie. Participatie gaat ook samen met de productie van cultuur.Dit kunnen we in het daglicht stellen door achtergestelde groepen meer te gaanbetrekken bij de productie van kunst en cultuur. Kortom, het deelhebben aan cultuur.(Driessens & Geldof, 2008)Wanneer we cultuur op een bredere manier bekijken stellen we vast dat iedereencultuur maakt in het dagelijkse leven. “Dit omdat cultuur het resultaat is van degedragingen van eenieder in onze maatschappij, van onze gewoonten, van onzewaarden en normen, van onze smaken en van hoe we zijn.” Door de manier van leven,werken, wonen, met elkaar omgaan en manier van praten consumeren en producerenwe dagelijks cultuur. (Driessens & Geldof, 2008)Deze laatste alinea geeft een zeer brede interpretatie van cultuur. De samenlevinginterpreteert cultuur nog steeds te eng. De samenleving spreekt nog te veel overparticipatie, wanneer het gaat over deelnemen aan een activiteit of het consumerenvan cultuur.In ons project willen een gezonde balans vinden tussen het deelnemen en hetdeelhebben aan cultuur maar ook aan sport en vrije tijd.3.3.2.3 Iedereen heeft recht op een eigen cultuur!We willen dat iedereen participeert in onze samenleving. We moeten ons dan welexplicieter de vraag stellen waarom we willen dat iedereen participeert. We kunnenhierop antwoorden dat “cultuur één van de meest essentiële elementen van het menszijnis.” Daarnaast biedt cultuur ook een tegengewicht voor het economische. Het levenis meer dan overleven, behoeftenmaximalisatie en winstbejag. Cultuur is namelijk eenreflectie over hoe we zijn en cultuur willen we ook met anderen delen. Daarom kunnenwe participatie naast een doel ook als middel zien om mensen uit hun isolement tehalen. (Driessens & Geldof, 2008)We moeten ons bewust zijn dat dit project, naast het doel om te komen tot participatieaan cultuur, ook een middel is. Het middel om mensen hun sociaal netwerk te doenvergroten. Het is belangrijk te beseffen dat dit een proces is. Een proces waarinmensen de kans en de tijd krijgen om te groeien.We willen met dit project zorgen voor een herinterpretatie van de begrippen participatieen cultuur. We zijn ons bewust dat participeren aan cultuur een proces is dat tijd enruimte vraagt voor de personen die deze stap zetten. Er moet meer respect komenvoor de stappen die deze mensen zetten. We moeten meer stilstaan bij het feit dat elkbegin moeilijk is. Met het project willen we de drempel om te participeren en omstappen op ‘de ladder’ te zetten verlagen. Dit in samenwerking met de verschillendeactoren en verenigingen.Hieruit kunnen we besluiten dat wanneer we met Club Actief willen werken rondcultuurparticipatie we voldoende aandacht moeten hebben voor de gelaagdheid binnenhet culturele aanbod. Deelnemers moeten voldoende tijd en ruimte krijgen om hunculturele competentie uit te breiden, we moeten de dominante cultuur opbreken enverruimen en onverschilligheden moeten bestreden worden. (Driessens & Geldof, 2009)

733.3.3 Over de drempel3.3.3.1 UitsluitingmechanismenIn deze inleiding zullen we kort stilstaan bij de uitsluitingmechanismen die mensen inarmoede als drempels ervaren in bepaalde levensdomeinen. Heel wat groepen bevindenzich in een zwakke socio-economische positie. Ze staan onderaan de sociale ladder endat uit zich op verschillende levensdomeinen. Zo kunnen we vaststellen dat erverschillende uitsluitingmechanismen zijn. (Uit de Marge, 2009)Een eerste uitsluiting ondervinden mensen in armoede, in het levensdomein vanonderwijs of vorming. Het onderwijs slaagt er nauwelijks in om aansluiting te vinden bijbepaalde groepen van de samenleving. Onder deze groepen vallen voornamelijkachtergestelde kinderen. Dit komt vooral door het feit dat het onderwijs niet voldoendeinspeelt op de noden van deze kinderen. Zo hebben deze kinderen onder andere noodaan positieve bekrachtiging en het benadrukken en belonen van positief gesteldgedrag. In de realiteit zien we echter dat deze kinderen vooral gewezen worden opnegatief gesteld gedrag (bijvoorbeeld te laat komen of geen huiswerk maken) waardoorze het gevoel krijgen niets goed te kunnen doen. Onder andere hierdoor geraken dezekinderen gedemotiveerd om verder te studeren en eindigen ze vaak zonder of met eenlaag diploma (beroepsonderwijs). (Uit de Marge, 2009)Daarnaast ondervinden maatschappelijk kwetsbaren ook op de arbeidsmarktmoeilijkheden. Een eerste drempel die ze ervaren, is het vinden van werk.Maatschappelijk kwetsbaren hebben vaak een laag of geen diploma, waardoor ze nietgemakkelijk aan werk geraken. Wanneer ze echter werk hebben gevonden, zien wevaak dat ze hard moeten werken tegen een erg laag loon. Ook zien we bij dezedoelgroep hoge mate van werkloosheid. Zij zijn vaak de eerste die afvloeien wanneer erontslagen vallen. (Uit de Marge, 2009)Op vlak van huisvesting ervaren ze drempels bij het vinden van een geschikte woning.Een woning huren of kopen, is tegenwoordig erg duur. Maatschappelijk kwetsbarenbeschikken vaak over een erg laag inkomen. Ze beschikken niet over voldoende budgetom in deze behoefte te voorzien. Ze worden hierdoor uitgesloten van de woningmarkt.Huizen die ze zich financieel kunnen veroorloven, hebben vaak een erg slechte kwaliteit(bijvoorbeeld weinig isolatie, verkrotting) en bevinden zich in achtergestelde buurten(sociale woonwijken). (Uit de Marge, 2009)Een ander domein waar mensen in armoede drempels ervaren, is op het vlak vangezondheid. Het zijn deze mensen die het snelst te maken krijgen metgezondheidsproblemen. Dit komt door het feit dat ze vaak slecht behuisd zijn en zwarearbeid verrichten, wat maakt dat ze sneller vatbaar zijn voor ziektes. Het feit dat zevaak werkloos zijn en een gebrek of tekort hebben aan financiële middelen, maakt datze niet altijd terecht kunnen bij dokters, apothekers, … om zich te laten verzorgen enbehandelen. (Uit de Marge, 2009)Om diverse redenen komt deze groep van mensen ook regelmatig in contact met politieen justitie. (Uit de Marge, 2009)In de samenleving heerst er nog steeds het ‘eigen-schuld-dikke-bult principe’ en dit ophet vlak van onderwijs, arbeid en de financiële situatie maar ook op het vlak vancultuur en vrijetijd. De samenleving wekt de idee dat maatschappelijke uitsluitingeneen individueel probleem zijn.

743.3.3.2 Armen nemen minder deel aan (dé) cultuurHet gekende verhaal van drempels: cultuur is (te) duur!Je vindt weinig armen in de opera’s, theaters of balletzalen.Je vindt weinig armen in de musea, galerijen of bibliotheken.Je vindt weinig armen in de historische kerken en tempels, in culinaire tempels of oparchitectuurtentoonstellingen.En je vindt ze evenmin op klassieke concerten.(Driessens & Geldof 2008)Mensen die de stap zetten om te participeren aan cultuur ervaren diverse drempels. Viadit project willen we mensen laten participeren aan cultuur, sport en vrije tijd. Hetbeste middel om te participeren aan cultuur, sport en vrije tijd gebeurt viaverenigingen. We bespreken daarom in het volgende gedeelte de verschillendedrempels die in het verenigingsleven voorkomen.Drempels van mensen in armoedeOp basis van een persoonlijke literaire studie splitsen we de verschillende drempels opin twee categorieën. In een eerste gedeelte bespreken we de praktische drempels.Mensen in armoede ervaren deze drempels, wanneer ze door praktischebelemmeringen niet in staat zijn te participeren. In het tweede gedeelte bespreken wede sociale en psychische drempels. Deze zijn persoonlijke drempels, die door elkindividu anders ervaren worden.Praktische drempelsDe eerste praktische drempel is vervoer. Geen vervoer is geen deelname. Mensen inarmoede beschikken vaak niet over een eigen auto, waardoor ze afhankelijk zijn vanhet openbaar vervoer, dit brengt ook kosten met zich mee. Het openbaar vervoer isveelal ook niet beschikbaar wanneer avondvoorstellingen eindigen. Oplossingen die wehiervoor hebben, zijn het organiseren van activiteiten op bereikbare plaatsen, hetregelen van vervoer of het aanzetten tot carpooling. (Vonck, 2008)Een andere drempel die we niet uit het oog mogen verliezen is de financiële drempel.Het lidgeld is één van de zichtbaarste drempels. Om volledig te kunnen participeren iser naast het lidgeld, ook de kostprijs van het materiaal. De hoeveelheid ‘hobby’s’ en deverscheidenheid aan hobby’s maakt het participeren financieel gezien niet altijd evengemakkelijk. Er ontstaan drempels. Een aantal mogelijke ‘oplossingen’ zouden kunnenzijn: een maximum zetten op het lidgeld binnen één gezin, het gratis laten participerenvan mensen, een gedeeltelijke betaling door het OCMW invoeren of het introducerenvan een reductie kostprijs. De vereniging kan daarnaast zelf het principe van deonzichtbare flexibiliteit toepassen. Hieronder verstaan we dat de vereniging aan haarleden communiceert dat het lidgeld kan worden aangepast aan de gezinssituatie(flexibiliteit). De inlichtingen betreffende het principe van onzichtbare flexibiliteitkunnen mensen vragen aan een vertrouwenspersoon in de vereniging. Er moet eengarantie zijn dat de vereniging de andere leden niet op de hoogte brengen(onzichtbaar). (Vonck, 2008)Zoals al aangehaald in bovenstaande tekst is naast het lidgeld, de aanschaf vanmateriaal een aanzienlijke drempel. De verenigingen kunnen maatregelen nemen omgoedkoop materiaal te verspreiden. Het is belangrijk dat het een initiatief is voor alleleden, maar eigenlijk is bedoeld voor ‘mensen in armoede’. Dit werktdrempelverlagend. Een voorbeeld van een dergelijk initiatief is terug te vinden inonderstaande alinea:Een jeugdbeweging werkt met veel jongeren. Hierdoor bestaat de kans dat deze uit hunkleding groeien vooraleer deze ‘versleten’ is een stuk kleiner. De jeugdbewegingorganiseert voor alle leden een kledingverkoop.

75Hierdoor moeten de ouders niet steeds nieuwe kleding voor hun kinderen kopen. Dejeugdbeweging geeft als tweede reden op dat dit een initiatief is om hun clubkast tesponsoren. (Vonck, 2008)Dit gedeelte sluiten we af met het feit dat wanneer iets gratis is, het zijn waardeverliest. Wanneer personen niets moeten betalen er een kleinere kans is dat ze zichblijven inzetten voor het lidmaatschap. ‘Mensen in armoede’ geven zelf aan te willenbetalen om iets te krijgen. (Vonck, 2008)Sociale en psychische drempelsWe spreken over de sociale drempel wanneer mensen vrienden zoeken die uit dezelfdeklassen komen (die dezelfde status hebben). Dit noemt Vonck statuscongruentie.‘Mensen in armoede’ raken eerder bevriend met elkaar. Dit vormt voor deze menseneen sociale drempel. Ze hebben zo het gevoel meer op te vallen (bijvoorbeeld door huntaalgebruik). (Vonck, 2008)Een kennismakingsactiviteit houdt voor deze mensen ook in dat ze zich moetenvoorstellen. Dit kan een gevoel van schaamte met zich meebrengen. Hetschaamtegevoel maakt het moeilijker om over zichzelf te vertellen. Dit is de psychischedrempel. (Vonck, 2008)Motieven en verwachtingen van mensen in armoedeDe algemene motieven om te participeren aan verenigingen zijn interesse, vriendschapen gezelligheid. Meer specifiek in de situatie van mensen in armoede zijn dezemotieven: het kunnen tonen van hun kwaliteiten, het krijgen van waardering, hetkunnen doorbreken of vergeten van de thuissituatie en om insluiting in het gezin tevermijden. De omgeving zal ook een invloed hebben op het al dan niet participeren vande mensen in armoede. Wanneer de cultuur waar deze mensen in leven een drempelvormt, zullen ze eerst deze drempel moeten aanpakken, vooraleer ze kunnenparticiperen in een vereniging. (Vonck, 2008)Wanneer we de verwachtingen van mensen in armoede ten opzichte van een verenigingbekijken, zien we hier dat het krijgen van kansen, het gevoel van waardering en hetzijn van een uitlaatklep centraal staan. Ze verwachten ook dat ze zelf kunnen bepalenwanneer ze komen en dus geen verantwoording hoeven af te leggen. (Vonck, 2008)Mensen in armoede nemen deel aan besluitvorming om gehoord te worden in hunnoden. Naast de noden willen ze op die manier hun ideeën overbrengen aan debestuursleden, dit om mee de richting van de vereniging te bepalen. Het geeft hen demogelijkheid verenigingen attent te maken op eventuele drempels. ‘Mensen inarmoede’ nemen niet deel voor zichzelf, maar voor de groep van ‘mensen in armoede’.Dit versterkt hun groepsgevoel en is een stimulans voor andere mensen in armoede omaansluiting te vinden bij de vereniging. Opvallend is wel, dat mensen in armoede dieparticiperen in het bestuur, aangeven er na verloop van tijd in gerold te zijn. Ze gevenaan dat ze het doen, omdat andere mensen in armoede dit van hen verwachten.(Vonck, 2008)3.3.3.3 BesluitDat mensen in armoede drempels ondervinden bij het participeren aan sport, cultuur envrije tijd is nu wel duidelijk. Er zijn in het verleden talloze onderzoeken naar gedaan,studiedagen over georganiseerd en discussies rond opgezet. De tijd is dus meer danrijp om er wat aan te doen. Kortom om ‘over de drempel te gaan’.

76Samen met Club Actief gingen we opzoek naar de drempels die ze ondervonden in hetBalense verenigingsleven. Zowel de praktische financiële drempel als de sociale enpsychische drempel en het gevoel van steeds bekeken en afgekeurd te worden kwamenboven drijven. Zo kwamen we dan op de idee om een niet stigmatiserende sport,cultuur en vrijetijdscheque te ontwikkelingen die tegelijkertijd als waardebon enkortingssysteem fungeert.Hiernaast trachtten we ook de deelnemende verenigingen, organisaties en dienstenbewust te maken van de drempels die zich afspelen binnen hun werking. Zo sprakenwe deze tijdens de infomomenten aan om hen op het feit te duiden dat niet iedereeneven gemakkelijk zijn weg naar verenigingen vindt en dat het mogelijk is om hierinverandering te brengen. De deelname aan de Balense vrijetijdscheque zou hierbij eeneerste stap in de goede richting zijn.3.3.4 MethodiekenEen project is vaak gebaseerd op enkele methodieken. Voor ons project hebben wegekozen voor krachtgerichte methodieken namelijk: Bindkracht en Grassroots ABCD.3.3.4.1 BindkrachtIn ons project werkten we met mensen in armoede en daardoor leek het onsinteressant om hen te benaderen vanuit de Bindkracht methodiek. Bindkracht handeltover tien krachtlijnen voor een kwaliteitsvolle hulpverlening voor mensen in armoede.De methodiek is ontwikkeld door Kristel Driessens en Tine Van Regenmortel. Dekrachtlijnen ervan pasten we toe op ons project. De ene krachtlijn was meer vantoepassing dan de andere. Hierdoor zullen ze niet allemaal even uitvoerig aan bodkomen.De visie die Bindkracht heeft op armoede en armoedebestrijding legt voornamelijk hetaccent op maatschappelijke kwetsbaarheid, gelaagdheid van armoede, krachtgerichtwerken, empowerment, structureel werken en signaleren. Dit door participatief enintegraal te werken. Maatschappelijke kwetsbaarheid is een verklaringsmodel datoorzaken op micro-, meso-, en macroniveau integreert in één kader. Ze stelt datbepaalde bevolkingsgroepen het gevaar lopen actief gekwetst te worden door de wijzewaarop onze samenleving georganiseerd is. Dit kunnen we alleen maar bevestigen.Cultuur en participatie zijn vaak onbereikbaar voor mensen in armoede (o.a. door dekostprijs, door de ligging etc.). We hebben al besproken dat armoede een breed en dusook een gelaagd begrip is. Armoede is ook een structureel probleem en zondermedewerking van de gehele samenleving geraakt dit probleem niet opgelost. In onsproject wilden we vertrekken vanuit de krachten van Club Actief en ons niet blindstarenop de tekorten van mensen.Armoede is een structurele en hardnekkige problematiek. Het welzijnswerk is één vande belangrijkste hefbomen om mensen uit de armoede te helpen en om de kloof met derest van de samenleving te overbruggen. Dit ziet u ook in ons project waarmee wewilden komen tot cultuurparticipatie voor mensen in armoede. We probeerden bruggente leggen zodat deze mensen niet langer uitgesloten worden in verschillendelevensdomeinen in de maatschappij.In krachtlijn één vinden we terug dat Bindkracht empowerment centraal stelt in destrijd tegen armoede en sociale gelijkheid. Driessens omschrijft empowerment als: ‘een proces van versterking waarbij individuen, organisaties en gemeenschappen greepkrijgen op de eigen situatie en hun omgeving en dit via het verwerven van controle, hetaanscherpen van kritisch bewustzijn en het stimuleren van participatie’. Empowermentbetekent ook het vertrekken vanuit de mogelijkheden en krachten van de cliënten.

77In ons project was het de bedoeling om dit ook werkelijk te verwezenlijken. Zo trachtenwe niet voor de mensen te beslissen maar samen beslissingen te nemen. We wilden teweten komen wat ze zelf wilden doen en wat ze van ons, studenten verwachtten. Wijgingen dus krachtgericht tewerk. Bijvoorbeeld: van bij de kennismaking hadden we algemerkt dat Club Actief een mondige en actieve groep is. Deze krachten gebruikten wedoorheen het volledige project. We kwamen tot de ontwikkeling van eenkortingsysteem door met hun in dialoog te gaan. Club Actief had bijvoorbeeld latenweten dat ze iets structureel wilden en niet iets van korte duur. Bij het aanspreken vande verengingen, om deze te motiveren om deel te nemen aan ons project, werd ClubActief ingeschakeld. Zo heeft Club Actief bijvoorbeeld mee gepresenteerd op deinfoavonden. Ze vertelden over wat Club Actief is en doet. Verder wilden we deverenigingen en diensten, samen met Club Actief sensibiliseren over de drempels die zeervaren in het verenigingsleven. Bijvoorbeeld: de financiële drempel, devervoersdrempel, etc. Ook dit gebeurde op de infoavonden.In krachtlijn twee vertaalt bindkracht empowerment in de hulpverlening als werken aanautonomie in verbondenheid. Empowerment stimuleert de eigen mogelijkheden, maarbiedt tegelijkertijd ondersteuning en versterking waar nodig. Een empowermendehulpverlening wil hulpvragers terug meer greep laten krijgen op zichzelf en hunomgeving. Om dit te verwezenlijken zijn vijf pijlers noodzakelijk: hetkrachtenperspectief, de relatie tussen hulpverlener en hulpvrager, de attitude entechnieken van de hulpverlener, de organisatorische context en casemanagement. Inde volgende paragrafen verduidelijken wij deze aan de hand van enkele voorbeelden.In dit project werkten we vanuit de vragen, de krachten steunbronnen van de ledenvan Club Actief. Het was niet de bedoeling dat wij iets ontwikkelden waaraan de ledengeen nut hadden. Wij ontwikkelden een project waarvan de leden langdurig gebruik vanzouden kunnen maken. Het was ook de bedoeling dat Club Actief achter alles stond watwij als studenten ontwikkelden. We namen enkel beslissingen in dialoog met ClubActief. Daarnaast werkten ze ook effectief mee aan de uitwerking van dezebeslissingen. Zo koos Club Actief bijvoorbeeld samen met ons welke verenigingen wezouden aanspreken om mee in het project te stappen. Verder waren ze ook eenbelangrijk adviesorgaan voor ons. Bij het uitkiezen van de verenigingen gaven zij onsde tip om ook verenigingen voor mensen met een handicap aan te spreken. Dezeverenigingen waren wij vergeten en Club Actief heeft ons er toen attent op gemaakt.We spraken Club Actief aan op hun krachten. Zo hebben we gemerkt in het begin vanonze samenwerking met Club Actief dat sommige leden heel creatief zijn. We hebbenhun creativiteit aangesproken en ingezet bij het uitwerken van het persmoment. Enkeleleden van Club Actief hebben ons geholpen met het maken van de broodjes en salades,het maken van de bloemstukken, etc. Er was ook één lid van Club Actief die uitblonk bijhet spreken voor mensen. Deze persoon heeft aan actieve rol gespeeld bij depresentatie op het persmoment.De relatie tussen ons, studenten en de leden van Club Actief baseren wij op vieraspecten: betrokkenheid, gelijkwaardigheid, verbondenheid en wederkerigheid. Wijstonden niet boven de leden van Club Actief maar wij werkten samen als partners opbasis van gelijkwaardigheid en wederkerigheid. Wij voelden ons ook betrokken met deleden van Club Actief. Het was een heel actieve en toffe groep om mee samen tewerken. We hadden veel respect voor hen en zij voor ons. Onze contacten verliepenvlot. We zagen Club Actief niet alleen als partners, maar ook als vrienden. Zo waren ernaast de formele momenten ook informele momenten waarop we de kans kregen omelk lid van Club Actief beter te leren kennen.Onze attitudes en technieken stemden we af op de behoeftes van de leden van ClubActief. We werkten dus vraaggestuurd. Daarbij gebruikten we activiteiten dieuitnodigen tot inbreng. In het begin van ons project hadden wij bijvoorbeeld aan ClubActief gevraagd wat ze van ons verwachtten, wat hun dromen waren, etc. Wijondersteunden hun en stonden open voor hun gevoelens. Ook stonden wij kritischtegenover ons eigen handelen. Wij beschouwden niets als vanzelfsprekend.

78Als er iets fout liep, waren wij niet bang om dit toe te geven en bij te sturen. Wijstonden stil bij wat we zeiden en wat we deden. Dit maakte ons ook meer menselijk.Zo hadden wij tijdens een vergadering van Club Actief een foute datum doorgegeven enachteraf hebben we moeten zeggen dat we fout zaten. Club Actief apprecieerde dit. Wijwerkten ‘outreachend’. Dat wil zeggen dat wij naar de mensen van Club Actief gingen.Wij ontmoetten hen in hun leefwereld (in Balen). We respecteerden wat deze mensenhebben meegemaakt en vertrokken vanuit hun behoeften. We handelden planmatig endeden daarbij niets zomaar.We stelden haalbare doelen op, die tot stand kwamen samen met Club Actief. Weontwikkelden een kortingsysteem waar zowel wij als de leden van Club Actief achterstaan.De organisatorische context is hier heel belangrijk. De context moet empowerment enself- empowerment stimuleren. Wij hadden het gevoel dat onze context dit ook deed.Wij kregen zelf veel verantwoordelijkheid en vrijheid maar tegelijkertijd kregen we ookondersteuning. Casemanagement was in ons project noodzakelijk. Zonder een goedesamenwerking tussen Club Actief, Vrijetijdscentrum De Kruierie, DEMOS, Ons Huis, Hetlichtpunt, CC t' Getouw, Vormingplus Kempen en het OCMW van Balen, stonden wenergens. We konden steeds rekenen op een groot netwerk van partners enverenigingen. Wel moeten we eerlijk toegeven dat dit soms frustrerend was, want allesverloopt een stuk logger en trager maar zonder hen waren we niet zo ver geraakt alswe nu staan.In krachtlijn drie ziet Bindkracht de relationele gelijkwaardigheid als basis van de krachtvan de hulpverleningsrelatie. Deze krachtlijn heeft het voornamelijk over de rollen diewe als hulpverlener kunnen opnemen en over de relatie tussen hulpverlener enhulpvrager. Als hulpverlener kunnen we vier inhoudelijke rollen opnemen:• de rol van gids: we informeerden Club Actief over wat ze konden doen om te komentot cultuurparticipatie, we wezen de weg en we ijverden ervoor dat Club Actief aanhun recht kwam en dus werkelijk kon gaan participeren aan vrije tijd en cultuur;• de rol van vakman: we verleenden correcte en concrete dienstverlening op maat,we werken vraaggestuurd, we gingen in op de vragen en behoeften van Club Actief;• de rol van belangenbehartiger: we gaven mensen een stem, we bemiddelden, wesignaleerden en we wilden iets veranderd zien in Balen, we wilden een Balen waariedereen kan deelnemen aan vrije tijd en cultuur;• de rol van ondersteuner- stimulator: we stimuleerden Club Actief om deel te nemenen actief mee te doen, we werkten krachtgericht en lieten mensen tot hun rechtkomen.Bindkracht onderscheidt zes kenmerken van hulpverleningrelaties. Drie kenmerkenwerken vervreemdend of wekken afhankelijkheid op. De overige drie werkenautonomieverhogend. We bespreken degenen die het meest van toepassing waren opons project. Op ons project waren drie relaties van toepassing namelijk: een nabijerelatie, een gepersonaliseerde relatie en een emancipatorische relatie. Deze relatieswerken autonomieverhogend.In een nabije relatie toont de sociaal werker zich al mens, die een goede en een slechtedag kan hebben, die kan toegeven dat hij soms fouten maakt. Het was niet debedoeling dat de leden van Club Actief ons alleen zagen als studenten met een projectmaar ook als mensen die samen met hen iets wilden bereiken. We deden dit door indialoog te gaan en elkaar te behandelen met respect en op basis van gelijkwaardigheid.In een gepersonaliseerde relatie ontmoet de cliënt een maatschappelijk werker dieluistert naar zijn vragen. We vertrokken vanuit hun behoeften en verwachtingen, maarook vanuit de onze.

79In een emancipatorische relatie ervaart de cliënt de kansen op ontwikkeling en groei.Deze relatie probeerden we zeker te verwezenlijken. We wilden iets veranderen inBalen, iets dat blijft. Zoals we al eerder hebben besproken spraken we de mensen vanClub Actief aan op hun talenten. Zo konden ze zich beleven als competente personen.In krachtlijn vier vinden we terug wat Bindkracht betekent, namelijk: zich verbindenmet de leefwereld, wat ruimte schept voor de kracht van het verschil. Deze krachtlijnwas voor ons project zeker belangrijk. We gingen zelf naar Club Actief toe, we werktenvanuit hun leefwereld. We werkten in Balen en zochten in Balen naar oplossingen zodatClub Actief kon deelnemen aan zinvolle vrijetijdsbesteding.In krachtlijn vijf heeft Bindkracht oog voor psychologische processen en hun invloed opstructureel vlak. Deze krachtlijn bespreken we verder niet omdat deze niet relevant wasvoor ons project. De krachtlijn zoomt in op de individuele processen die mensen inarmoede ervaren. In ons project hebben we wel aandacht voor deze individueleprocessen, maar concentreren we ons voornamelijk op de groepsprocessen.In krachtlijn zes gaat Bindkracht ervan uit dat de kracht van dialoog en participatie isgebaseerd op een positieve basishouding. Actor zijn in plaats van toeschouwer is eenbelangrijke bouwsteen van veerkracht. In een empowerende hulpverlening beschouwenwe de hulpvrager als een volwaardige actor in het hulpverleningsproces. Dit vraagt omparticipatie en dialoog op maat. Dialoog heeft slechts kans op slagen wanneer dezegebaseerd is op een positieve basishouding. Deze basishouding houdt vier aspecten in:het krachtenperspectief, volwaardig partnerschap, presentie en respect. De eerste tweehebben we al toegelicht. Presentie staat voor aandacht, ontmoeting, er zijn vooriemand, erkennen dat de andere ertoe doet en van niemand de mindere is. De ledenvan Club Actief waren aan ons gelijk, we stonden er niet boven. We hadden aandachtvoor hen en luisterden naar hen. Zo hebben we het advies dat Club Actief ons gafdaadwerkelijk gebruikt. Bijvoorbeeld: we hebben een cheque ontwikkeld die nietstigmatiserend is. Respect voor ieders uniciteit is heel belangrijk. Dit hebben de ledenvan Club Actief ook al aangetoond in ons eerste contact. Bijna elke persoon vondrespect de basis voor een goede samenwerking. Respect toont zich ook in non- verbaletaal: je lichaamshouding, je mimiek, etc.In krachtlijn zeven wil Bindkracht de spanningsvelden en machtsrelaties binnen dehulpverlening bespreekbaar en hanteerbaar maken. In ons project kan je wel watspanningsvelden zien. Het spanningsveld waar we zeker aandacht voor moestenhebben was het spanningsveld tussen product en proces. Langs de ene kant moestenwe ervoor zorgen dat er iets werd ontwikkeld, dat er resultaten waren. We willen datmensen meer participeren aan cultuur, voornamelijk mensen in armoede. Dit wilden weverwezenlijken door de ontwikkeling van een vrijetijdscheque. Langs de andere kantwilden we ook dat Club Actief in de ontwikkeling van deze cheque en in alle verderestappen van ons project een plaats had. We wilden Club Actief dus betrekken in allebeslissingen die we namen en in alle stappen die gezet werden (deelnemen). ClubActief koos bijvoorbeeld mee de verenigingen die we aanspraken voor ons project, Clubactief ging mee de verenigingen aanspreken, etc. Gelijkertijd wilden we ook dat ClubActief zich goed en gewaardeerd voelde (deelhebben). Het was soms moeilijk debalans te vinden tussen product en proces. We hebben gemerkt dat we soms zo bezigwaren met het resultaat, dat we Club Actief uit het oog verloren. In de toekomst wildenwe meer bezig zijn met Club Actief. Zo kwamen we ook op het idee om Club Actief tebetrekken bij het aanspreken van de verenigingen. Club Actief moest werkelijk voelendat we ze beschouwen als een volwaardige partner. In het tweede deel van ons projecthadden we wel het gevoel dat Club Actief meer betrokken was. Zo hebben ze nietalleen mee de verenigingen uitgekozen, Club Actief heeft ook mee de infoavonden voorde verenigingen gepresenteerd, Club Actief heeft samen met ons de winnaar van hetpersmoment uitgekozen, Club Actief heeft mee het persmoment georganiseerd, etc.

80In krachtlijn acht ontwikkelt Bindkracht zich via gepaste rollencombinaties tussenhulpvragers en hulpverleners. In een hulpverleningsproces kunnen zowel hulpverlenersals hulpvragers verschillende rollen opnemen. We bespreken enkel de rollen die vantoepassing zijn op ons project. Wij werkten voornamelijk met bereidwilligemedewerkers. Dit zijn mensen die actief meewerken. De leden van Club Actief warenzelf naar ons gekomen met een vraag: ‘Kunnen jullie iets doen zodat wij aan cultuurkunnen participeren?’ Ze waren bereid om actief mee te werken. Ze wilden echt ietsveranderd zien.Wij als hulpverleners konden ook verschillende rollen opnemen. De rollen die wij hetbeste opnamen waren deze van begeleider maar ook deze van probleemoplosser. Wijhandelden probleemoplossend omdat er een probleem was en Club Actief wou dat wijdit probleem wegwerkten. In Balen konden mensen in armoede weinig of nietparticiperen aan cultuur. Dit wilden wij verbeteren. Daarnaast waren wij ookbegeleiders. Daardoor werkten wij, samen met Club Actief procesmatig alsveranderingsdeskundigen.In krachtlijn negen groeit Bindkracht in een stimulerende omgeving en eenempowerende organisatie. In deze krachtlijn zijn vooral een ‘enabling niche’ enkrachtgericht groepswerk belangrijke elementen voor ons project. Enabling niches zijnplaatsen waarin mensen niet gestigmatiseerd worden, waarin er aandacht is voor degehele persoon met sterke verwachtingen van persoonlijke groei en verandering. Hetzijn omgevingen waarin mensen zich fysiek veilig en sociaal gewaardeerd voelen. Dezeniches zijn stimulerende en geen beperkende omgevingen. Het zijn gastvrije niches. Ditwil zeggen dat het prettige omgevingen zijn om te vertroeven, etc. Dit probeerden wete creëren. We wilden dat de leden van Club Actief zich gerust voelden bij ons, dat zezich geapprecieerd en gerespecteerd voelden. We wilden ze niet in hokjes duwen endus stigmatiseren, we wilden ze zien zoals ze zijn. We maakten hen ook duidelijk datwe graag hun mening hoorden en dat we daar iets mee zouden doen. We vroegendikwijls of ze iets veranderd wilden zien aan ons project en we gebruikten hun advies.Krachtgericht groepswerk wil zeggen dat mensen in armoede de krachten bundelendoor het groepswerk, zodat hun signalen sterker naar buiten komen. Club Actief is eengroep die gehoord en gezien wil worden. Ze willen onrechtvaardigheden aanklagen enze willen zien dat het veranderd. Daarom hebben ze ook ons gevraagd om ervoor tezorgen dat ze beter en meer kunnen participeren aan cultuur. Club Actief is dus zekereen diverse en krachtige groep.In de laatste krachtlijn vereist Bindkracht overlegnetwerken en een krachtgerichtbeleid. Bij dit project hebben verschillende organisaties de krachten gebundeld zoals deKHK, Club Actief, OCMW Balen, DEMOS, Vrijetijdscentrum De Kruierie, CC t' Getouw,Ons huis, Lichtpunt, en Vorming Plus Kempen. Er was dus een samenspel tussenprofessionelen en paraprofessionelen (mensen in armoede: Club Actief).Samenwerking was in ons project heel belangrijk. We moesten luisteren naar elkaar enook meevoelen met elkaar. In onze samenwerking hebben we toch enkelespanningsvelden beleefd. Zo moest het voor professionelen vaak snel gaan en wildenze resultaten zien. Dit wilden wij ook, maar tegelijkertijd ging onze aandacht ook naarClub Actief. We wilden dat deze mensen zich goed voelden, zich gehoord voelden.Daarom wilden we dat Club Actief een actieve rol op zich nam op de infoavonden en ophet persmoment. Dit betekende wel meer voorbereiding en meer goede afspraken,maar toch was dit een cruciaal moment in het proces. We probeerden constant eenmiddenweg te vinden en tegemoet te komen aan al onze partners. We kunnen nuafsluiten met ons project en eerlijk zeggen dat we met alle partners een aangename engoede samenwerking hebben gehad.Bindkracht bood enkele interessante perspectieven voor ons project. Deze invalshoekenhielden we zeker in ons achterhoofd en pasten we ook toe.

81De theorie van Bindkracht en dus ook van ons project komt over elkaar met enkelebelangrijke waarden van het beroep Sociaal Werk. Om dit duidelijk te maken,gebruiken we de internationale definitie van het sociaal werk:“Het beroep sociaal werk promoot sociale verandering, probleemoplossing in menselijkerelaties en empowerment en bevrijding van mensen om het welzijn van deze mensen teverbeteren. Gebruik makend van theorieën van het menselijk gedrag en van socialesystemen, intervenieert sociaal werk op de punten waar mensen in interactie zijn methun omgeving. Principes van de mensenrechten en sociale rechtvaardigheid zijnfundamenteel voor sociaal werk.” (IFSW, 2000)Ons project promootte bij wijze van spreke sociale verandering om het welzijn vanmensen te verbeteren. We wilden in Balen iets verwezenlijken zodat er meer mensenzouden participeren aan cultuur, sport en vrije tijd, voornamelijk mensen die leven inarmoede. Verder vonden we het belangrijk om Club Actief te empoweren. Daarbijmoedigden we de leden van Club Actief aan, om hun mening te zeggen en hielden werekening met hun standpunten. Ook stimuleerden we Club Actief om mee te helpen aande realisatie van ons project. Empowerment, sociale verandering, etc., zijn belangrijkeprincipes in de theorie van Bindkracht.3.3.4.2 GrassrootsDe ABCD-methode (Assed Based Community Development), ook bekend als de‘Grassroots’-methode. Deze methode is ontstaan in het opbouwwerk in Chicago.De kernprincipes zijn het kijken naar de mogelijkheden en bronnen die in een buurtaanwezig zijn en het activeren van de krachten van buurtbewoners. Iedereen wordtaangesproken en in principe doet iedereen mee. Vervolgens worden de talenten envaardigheden in kaart gebracht en gemobiliseerd. Op deze wijze wordt er van binnenuitgewerkt. (Dierckx, 2009)Bieke Dierckx beschrijft de ABCD-methode in haar cursus activerende functie volgensvier fasen.1. Vooreerst heb je de voorbereidingsfase: Dit houdt het maken van een wijkkaartin op basis van talenten, capaciteiten en vaardigheden van de buurtbewoners.2. Vervolgens is er de verbindingsfase: Deze fase heeft als doel nieuwepartnerschappen te creëren door de talenten, capaciteiten en vaardigheden diein de vorige fase aan het licht gekomen zijn te verbinden.3. Dan komen we bij de uitwerkingsfase: Hier wordt er met de bewoners van eenbuurt nagedacht over een toekomstplan. Dit plan omvat de gewenste situatieover 5, 10 of 20 jaar.4. Tenslotte heb je de draagvlakfase: Er wordt gekeken wie op welk moment zijn ofhaar kracht kan inzetten om het uiteindelijke doel te bereiken. (Dierckx, 2009)Deze methodiek is in zijn zuivere vorm niet van toepassing op Club Actief, aangezienwijkontwikkeling geen doelstelling is. Maar de krachtlijnen kunnen wel vertalen. Hetbeeld over de toekomst van Club Actief is vrij duidelijk, namelijk het participeren vanmensen in kansarmoede aan het reguliere cultuuraanbod in Balen. Talenten van deleden zetten we in de verf en leren we aan. Verder sluiten we partnerschappen (methet OCMW en Vormingplus Kempen). Het inzetten en toepassen van de kwaliteiten opde juiste tijd en plaats is nu aan de orde. Een belangrijke nuancering is dat deverschillende fasen niet lineair verlopen maar door elkaar lopen. Doordat Club Actiefeen open groep is, kunnen sommige leden hun kwaliteiten al inzetten, terwijl anderendeze nog moeten verkennen. De verschillende fasen kunnen zo een handige leidraadzijn. (Dierckx, 2009)

82De successen van het werken volgens de Grassroots methodiek zijn duidelijk zichtbaarbij het Uitwijker project van Scouts en Gidsen Vlaanderen. In dit project wordt er meteen busje, volgestouwd met spelmateriaal, naar sociale woonwijken getrokken om daarop een laagdrempelige wijze scouting aan te bieden. De Grassroots methodiek wordt indit project ingezet om de leiding te betrekken. Er wordt gewerkt met regulierescoutsleiding. Grassroots gaat hierbij uit van de krachten en ervaring die deze leidingreeds heeft. Er wordt dus geen opleiding gegeven om met de kinderen en jongeren inde woonwijken te werken. Sommige leiding is bijvoorbeeld goed in het maken vanverbinding met de kinderen, anderen zijn dan weer heel creatief in het ontwikkelen vanspelen. Het werken volgens deze methodiek houdt het project ook laagdrempelig,aangezien potentiële leiding niet wordt afgeschrikt door een voorafgaande vorming.(Dierckx, 2009)Maar ook in ons project heeft het werken volgens Grassroots zijn vruchten afgeworpen.We hebben in onze contacten met Club Actief steeds aandacht gehad voor de talentenvan de leden die aan het licht kwamen. Deze talenten hebben we vervolgens ingezet inhet project. Een voorbeeld: Op het Nieuwjaarsfeest hadden de mensen van Club Actiefbroodjes gemaakt. Ze hebben hiervoor niet enkel broodjes gesmeerd, maar ook deslaatjes op de broodjes hebben ze zelf gemaakt. Dit is iets wat we zeer waardevolvonden. Juist daarom hebben we de leden van Club Actief gevraagd om voor hetpersmoment ook broodjes te maken.Via het werken volgens Grassroots bevestig je de mensen in hun kunnen, waardoor zekunnen inzien dat ze ook goede dingen in hun mars hebben. Het is echter van grootbelang dat je bewust voor deze methodiek kiest, want als je ervoor kiest moet je dezeook consequent gebruiken. Het is soms veel gemakkelijker om snel een professionalhet werk te laten doen. Dit gaat vaak sneller, het is gemakkelijker, maar is dit welgoed? Als je dit doet moet je ook stilstaan bij de boodschap die je meegeeft aan demensen waar je mee werkt. Wij kozen resoluut voor de Grassroots methodiek, omdatwe werkelijk geloven in de leden van Club Actief. Via deze methodiek willen we dat ookaan hen duidelijk maken. Tenslotte vinden wij het belangrijk dat, als je via deGrassroots methodiek werkt, je duidelijk aangeeft dat je met deze methodiek werkt. Ditniet alleen aan de mensen waar je mee werkt, maar ook aan alle anderen die met jeproject in aanraking komen. Zo geef je de mensen waar je mee werkt extra erkenning.3.3.5 Werken met Club Actief doorheen het projectOm ons project te realiseren zijn wevertrokken vanuit de krachten en sterktes vanClub Actief. We beschouwden Club Actief alseen volwaardige partner in ons project. Hiervindt u hoe onze contacten met Club Actiefzijn verlopen en hoe we deze contactenhebben ervaren. U zult merken dat Club Actiefeen heel actieve rol heeft opgenomen in derealisatie van ons project, we kunnen zelfseerlijk zeggen dat we zonder Club Actief nietzo ver zouden zijn geraakt.Figuur 15: groepsfoto Club Actief met studenten

833.3.5.1 Contacten met Club ActiefDoorheen het project hebben we vele contacten gehad met Club Actief. Club Actief waseen essentiële partner voor ons. Hoe deze contacten zijn verlopen kan u in dit gedeeltevinden.KennismakingOp woensdag 14 oktober 2009 hebben we voor de eerste keer afgesproken met ClubActief. We hebben activiteiten voorbereid om hen te leren kennen en gewerkt rond driethema’s. We wilden te weten komen wat hun verwachtingen waren, we wilden wetenwat zij onder cultuur verstonden en wat hun dromen waren. Wij zelf hebben onsopgedeeld in drie groepjes (twee studenten per groep). Ook Club Actief had zichgesplitst in drie groepjes. Zo kon elk groepje zijn mening geven over het bepaaldonderwerp. Om te weten te komen welke verwachtingen de leden van Club actiefhadden maakten we gebruik van verschillende kaartjes met daarop allerlei woordenzoals respect, eerlijkheid, etc. Zij moesten om de beurt het kaartje kiezen dat zebelangrijk vonden. Elke persoon mocht in totaal drie kaartjes kiezen. Zo vonden driegroepen ‘direct zijn’ en ‘eerlijkheid’ heel belangrijk. Daarmee bedoelden ze dat wij hensteeds van onze plannen op de hoogte moeten houden, alles bespreken en niets achterhun rug doen. Dit wilden we ook doen en deden we ook. Club Actief nam samen metons de beslissingen die belangrijk waren.Twee groepen vonden het volgende belangrijk dat we goed naar hun luisterden zoweltijdens als buiten een vergadering, dat we vrolijk, open en betrouwbaar waren en datwe respect hadden voor Club Actief. Tevens wilden ze dat we iedereen gelijkbehandelden. Dit vonden wij zelf ook heel belangrijk dus we konden ons hier volledigachter zetten. De leden van Club Actief waren voor ons gelijkwaardige partners. Dezeverwachtingen waren het belangrijkste omdat vier- tot zes personen deze elementenbelangrijk vonden. We hielden hier dus zeker rekening mee als we in dialoog gingenmet Club Actief.Twee studenten deden de activiteit rond cultuur. Ze hadden allerlei prentjes bij metbijvoorbeeld een museum of een voetbalkantine op etc. Club Actief moest tussen deprentjes kiezen wat zij als cultuur beschouwden en wat niet. Deze activiteit is niet zogoed gelukt omdat de leden van Club Actief telkens vroegen: ‘Wat bedoel je metcultuur?’ Zelf vonden we het moeilijk om toen juist uit te leggen wat cultuur nueigenlijk is. Daarom hebben we cultuur duidelijk gedefinieerd (zie punt 3.3.1.2).Twee andere studenten werkten de activiteit rond dromen uit. Het was de bedoeling datde leden van Club Actief opschreven van wat ze droomden rond vrije tijd, sport encultuur. We hebben gemerkt dat Club Actief voornamelijk droomde van activiteiten opkleine schaal zoals een kookactiviteit of gaan fietsen, etc. Wel vonden ze het belangrijkdat we iets uitwerkten dat blijvend was. Zo zijn we met het idee gekomen om eenkortingsysteem te ontwikkelen zodat Club Actief kon deelnemen aan allerlei activiteitenwaar ze van dromen.Aan de slag…Rond november begon voor ons het echte werk. We hadden met Club Actiefkennisgemaakt. We hadden wel het gevoel dat we een beeld hadden gevormd over hundromen en verwachtingen. Voor ons was dit het punt om echt aan het werk te gaan enom iets te ontwikkelen op basis van hun inbreng die ze bij de kennismakingaanbrachten. Hun inbreng ging voornamelijk over kleine activiteiten maar tegelijkertijdwilde Club Actief ook iets structureel. Zo zijn we ook tot het idee van eenkortingssysteem gekomen. Hoe wij dit kortingssysteem hebben ontwikkeld samen metClub Actief kan u vinden in dit deel.

84Een kortingssysteem: wat is dat?Op woensdag vier november 2009 zijn enkele mensen van onze studentengroep naareen vergadering van Club Actief gegaan. We hadden op dat moment al enkele ideeënuitgewerkt en we vroegen ons af wat de leden van Club Actief hiervan vonden. Wegingen vertellen over het ontwikkelen van een kortingsysteem, het aanspreken van deverenigingen in Balen en het organiseren van een persmoment. Het uitleggen van dezeideeën ging niet zo vlot. Club Actief was niet snel mee met deze ideeën omdat onzeuitleg iets te moeilijk was. Ine en Kristel hebben deze ideeën dan mee duidelijkgemaakt. Na een tijd begrepen de leden van Club Actief wat we bedoelden. We wetennu dus dat we in onze communicatie met Club Actief zeker moeten letten op onze taal.Ze vonden onze ideeën zeker leuk en goed. Ze vertelden ons ook waar we zekerrekening mee moesten houden. Zo vonden de leden van Club Actief dat hetkortingsysteem absoluut niet stigmatiserend mocht zijn. Hier hebben we ook rekeningmee gehouden in de ontwikkeling van onze vrijetijdscheque. De leden van Club Actiefvonden het ook heel belangrijk dat ze betrokken mochten zijn bij de uitwerking vanonze ideeën (door bijvoorbeeld mee te gaan praten met verenigingen).Informele momentenNaast zaken ontwikkelen en dingen bedenken was het proces voor ons heel belangrijk.Zo zijn we naar het welzijnsoverleg in Balen en naar het Nieuwjaarsfeest gegaan omClub Actief in hun eigen omgeving aan het werk te zien.Op het welzijnsoverleg in Balen waren er enkele leden van Club Actief die gingenspreken over hun eigen leven (bijvoorbeeld over hoe ze konden rondkomen metbeperkte middelen en hoe ze dit ervoeren). De leden van Club Actief waren heel blij datwe gekomen waren. Als je hen een compliment gaf over hoe goed ze het presenterengedaan hadden, waren ze heel trots. Het was voor ons zeer interessant om hen in zulkecontext mee te maken en te horen.Club Actief heeft ook een nieuwjaarsfeest georganiseerd en ze hadden ons uitgenodigd.Enkele personen van ons studentengroepje zijn naar het feest gegaan. We vonden ditbelangrijk omdat we zo Club Actief ook op een informele manier leerden kennen(deelhebben). Ze waren heel blij dat we gekomen waren. Op het feest waren de ledenvan Club Actief aanwezig, maar ook andere mensen die in armoede leven. We warentoen wel enorm onder de indruk. Enkele leden van Club Actief hadden al het eten zelfgemaakt. Er waren heel lekkere broodjes aanwezig. Twee leden van Club Actief hebbenook een speech gegeven. Deze speech was enorm goed en met momenten ookaangrijpend. De twee leden motiveerden andere mensen die er aanwezig waren ommee te doen met Club Actief. Zo vertelden ze dat elke persoon bij Club Actief eenverschil kan maken en dus een meerwaarde was, etc.De vrijetijdscheque, de verenigingen, de infoavonden…Gedurende ons projectverloop zijn we dikwijls met Club Actief gaan samen zitten overhet project. We gaven een stand van zaken, want Club Actief vertrouwde ons dat weiets zouden uitwerken en dit achteraf bij hen gingen aftoetsen. Zoals u hieronder kanlezen hebben we dit dikwijls gedaan. Om sommige zaken in ons project teverwezenlijken hadden we de Club Actief effectief nodig. Hoe deze contacten zijnverlopen en wat het resultaat hiervan was kan u in dit deel lezen.Op 17 februari zijn we naar een vergadering van Club Actief geweest. Deze vergaderingwas georganiseerd om duidelijk te maken hoe ver we stonden in de ontwikkeling vande vrijetijdscheque en wat Club Actief ervan vond. De vergadering was er ook om deverenigingen uit te kiezen die we zouden aanspreken om deel te nemen aan onzevrijetijdscheque. Voor deze vergadering hadden we een lijst van verenigingenopgesteld. We hebben verenigingen geselecteerd waarvan we dachten dat deze een zogroot mogelijk publiek zouden aanspreken. Deze vergadering verliep heel vlot.

85Club Actief heeft enkele verenigingen geselecteerd uit diverse categorieën (onderandere jongeren, cultuur, vrije tijd en sport). Club Actief heeft ons toen er ook attentop gemaakt dat we de verenigingen voor mensen met een handicap niet mochtenvergeten! Club Actief vond het ook leuk dat ze hierbij betrokken werden, zo maaktenwe duidelijk dat hun mening belangrijk was voor ons. (meer informatie over deuitkomsten van de vergadering kan je zien onder punt 3.1.2.2)We hebben Club actief verteld hoe ver we stonden met onze cheque. Zo hadden weondermeer het idee om een papieren cheque uit te werken, om lage bedragen tegebruiken voor deze cheque, etc. We vertelden ook dat het de bedoeling was dat heelBalen deze cheque zou kunnen gebruiken. We wilden geen pasje speciaal voor dearmen ontwikkelen maar wel een structurele en niet stigmatiserende cheque. ClubActief was hier heel enthousiast over. Club Actief had in het begin van ons project alaangegeven dat ze absoluut geen stigmatiserende cheque wilden en hier hebben werekening mee gehouden. Zo kreeg Club Actief ook daadwerkelijk het gevoel dat hunmening telde!In maart zijn we nogmaals met Club Actief samengekomen in het café de Arcade. Opdeze vergadering hebben we een update gegeven over de stand van zaken van onsproject. Dit ging voornamelijk over de verenigingen en over de ontwerpwedstrijd. Wehebben toen al alle verenigingen gecontacteerd die we samen met Club Actiefgeselecteerd hadden. De infoavonden waren ook al vastgelegd en we hadden graag datClub Actief een actieve rol opnam omtrent deze infoavonden. Er waren vijf kandidatenom te spreken op de infoavonden. Met deze vijf personen hebben we elk een datumafgesproken om de infoavonden voor te bereiden.Twee mensen gingen op de infoavond van 8 april spreken en drie mensen gingen op deinfoavond van 13 april spreken. (meer informatie kan je vinden onder punt 3.1.2.2) Wehebben Club Actief geïnformeerd dat de ontwerpwedstrijd gelanceerd was en wehebben hen de flyer en de affiche laten zien. Ze waren hier heel enthousiast over. ClubActief stond ook achter dit idee omdat we zo meer bekendheid konden verwerven.We hebben op zes april afgesproken met de twee leden van Club Actief die op acht aprilhet woord gingen nemen op de infoavond. Op zeven april zijn we met de andere groepbijeengekomen en deze groep ging spreken op de infoavond van 13 april. Dezebijeenkomsten verliepen wel tamelijk vlot maar we merkten wel enkelecultuurverschillen. Wij als studenten zijn het gewoon om presentaties te geven en tewerken met PowerPoint. Enkele leden hadden wel ervaring met het spreken voorpubliek maar zelf werken met PowerPoint was toch wat vreemd.We ondervonden dat de leden van Club Actief het wel moeilijk hadden om overbepaalde onderwerpen te praten. De personen die het over Club Actief gingen hebben,wisten redelijk snel wat ze wilden zeggen. We hebben deze personen ondersteund inhoe ze dingen konden formuleren. We vonden het heel belangrijk dat ze kondenvertellen zonder geweld te doen aan hun persoon, dus wilden we hen geen woorden inde mond te leggen. Nogmaals willen we benadrukken dat we het proces heel belangrijkvonden en dat we Club actief echt het gevoel wilden geven dat ze iets te zeggenhadden, dat hun mening telde (= deelhebben!). Het deel over drempels ging ietsmoeilijker, omdat de meeste leden hier geen voorstelling van konden maken. Webenadrukten dat ze het best konden praten over drempels die ze zelf ervaren. Zo kwamer vaak de financiële drempel naar boven en de vervoersdrempel. Één groep sprak ookover de sociale drempel. Zo vertelde een persoon dat ze soms het gevoel had er niet bijte horen in een vereniging, bijvoorbeeld: als mensen achteraf iets gingen drinken konze niet meegaan. We hadden deze delen heel goed voorbereid.De infoavond van acht april verliep heel vlot. De personen van Club Actief diepresenteerden deden het heel goed. Ze wisten goed wat ze wilden zeggen en wat niet.De infoavond van 13 april verliep iets stroever. De persoon die ging praten over ClubActief kreeg een black out en kon geen woord meer over zijn lippen krijgen.

86Iemand anders van Club Actief heeft zijn rol overgenomen. De persoon die stil vielhebben we achteraf nog gerustgesteld dat dit echt niet erg was en dat dit iedereen kanoverkomen. Daarna spraken de personen die het gingen hebben over de drempels dieze ervaren in het verenigingsleven. In het begin verliep dit heel goed, maar daarnaweidden ze iets te ver uit. Dit was achteraf gezien niet storend. We waren al heel trotsdat de leden van Club Actief durfden te spreken voor andere personen (de verenigingenen diensten). We wilden Club Actief immers versterken zodat ze zelf voor hun kunnenen willen spreken.OntwerpwedstrijdOndertussen liep ook de ontwerpwedstrijd ten einde en moest de winnaar verkozenworden. Op maandag 26 april zijn enkele leden samen met ons bijeengekomen om dewinnaar te kiezen. Deze bijeenkomst was ‘last minute’ geregeld. We waren Club Actiefvergeten te verwittigen dat we de ontwerpen nog moesten bekijken en beoordelen.Zondag hebben we enkele leden opgebeld en deze leden hebben dit doorgegeven aande rest van Club Actief. Club Actief stond onmiddellijk paraat! We hebben hen achterafontzettend bedankt, want we beseffen heel goed dat het niet vanzelfsprekend is omalles ‘last- minute’ te regelen.PersmomentHet persmoment was een groot moment voor ons en voor Club Actief. Voor hetpersmoment moesten we veel regelen. Ook voor dit moment deden we beroep op ClubActief. Dit kan misschien heel passief klinken maar dit zullen we meteen tegenspreken.Het was dikwijls Club Actief die ons opriep om voort te doen met ons project.Tijdens de infoavonden hadden we nog niet veel voorbereid, toen is een lid van ClubActief ons komen vragen hoe ver we met het persmoment stonden en dat we dringendmoesten bijeenkomen om alles te regelen. Club Actief moest dus niet alleen dingen aanons verantwoorden, maar wij ook zaken aan hen. We hebben toen wel degelijk de drukgevoeld en zijn zo snel mogelijk aan de slag gegaan met de voorbereidingen van hetpersmoment.Op woensdag 21 april hebben we een vergadering van Club Actief bijgewoond. Dezevergadering was er onder andere om concrete afspraken te maken rond hetpersmoment. Club Actief had al aangegeven dat zij rond dit persmoment enkele takenwilden opnemen. Zo was er al afgesproken dat enkele personen van Club Actief onsgingen helpen met het maken van de broodjes, bij het maken van de bloemstukken enbij het geven van de presentatie. Deze vergadering verliep heel aangenaam enconstructief. We hadden de taken die er waren, opgeschreven op een bord, om allesoverzichtelijk te houden. Voor elke taak vroegen we mensen die aan deze taak wildenhelpen. Alweer waren er vele kandidaten. Voor het maken van de broodjes en deslaatjes gingen vier personen ons helpen. We hadden afgesproken om op vier meiinkopen te doen en om op vijf mei de broodjes te maken. Club Actief ging op vier meizelf nog de slaatjes maken. Wij hielp hen hiermee. Één van ons was verantwoordelijkvoor het maken van de bloemstukken. Drie personen van Club Actief wilden hierbijhelpen. Op vijf mei werden de bloemen gehaald en de bloemstukjes gemaakt. Wehebben ook nog de vraag gesteld of een persoon wou spreken op het persmoment. Erwas één persoon die dit wou doen. We hadden van te voren ook goed uitgelegd dat hetpersmoment een formeel moment is omdat we Club Actief er op wilden voorbereidendat er veel personen aanwezig zouden zijn en dat je echt moet letten op wat je zegt enhoe je iets zegt. Eén iemand van ons had met de persoon die wou spreken op hetpersmoment afgesproken op 27 april om alles goed voor te bereiden. Na dit concreetgeregel heeft Club Actief de vergadering verder gezet. Zo werden er onder anderebeslissingen genomen omtrent het toekomstige logo van Club Actief. Club Actief hadvoorheen nog geen logo. Wij mochten meestemmen over het logo en we zijn heel blijmet het logo dat is geselecteerd. Er werd ook nog gestemd over een activiteit die ClubActief in de zomer ging organiseren. Dit was een fijn moment.

87Club Actief stond er ook op dat wij meestemden. Ze vonden het leuk dat we in hunvergadering mee participeerden. De activiteit die ze gaan organiseren in de zomer iseen boottocht geworden. Club Actief heeft toen gezegd dat ze heel graag wilden dat wedan ook zouden komen. We hebben hier met enthousiasme optoegezegd.Figuur 16: Logo Club ActiefDinsdag 27 april is één iemand van ons en een lid van Club Actief bijeengekomen omhet persmoment voor te bereiden. We hadden afgesproken om te werken in een soortvan interview. De persoon van Club Actief gaf aan zich beter in het vel te zullen voelenals iemand samen met haar op het podium zou staan. Het gehele interview kan je zienin bijlage 16: Het woord aan Club Actief. Deze bijeenkomst was een leerrijk moment.Niet alleen omdat we een ‘interview’ hadden samengesteld, maar het was weer eenmoment waar we de leden van Club Actief naast partner als mens konden lerenkennen. Na het opstellen van het interview kwamen er vaak persoonlijke elementenaan bod. Dit maakte dat die avond niet alleen productief was, maar ook nog eensaangenaam.In mei gingen de voorbereidingen voor ons persmomentvan start. De ingrediënten voor de slaatjes werdenaangekocht, de bloemen werden uitgekozen, etc. Op dedag van het persmoment was het in De Kruierie eenbewogen dag. Zo waren wijzelf alsook de leden van ClubActief druk in de weer. Zo waren wij bezig met het makenvan de presentatie alsook met de inkleding van de zaal.Club Actief heeft ons goed geholpen met de inkleding.Club Actief heeft zelf al de slaatjes gemaakt voor debroodjes en deze ook gesmeerd. Enkele leden hebbenzich bezig gehouden met het maken van de bloemstukkenen het resultaat was ronduit prachtig. Je kon echt zien datde leden van Club Actief zich in hun element voelden. Figuur 17: Inkleding persmomentDit was ontzettend leuk om te zien. De leden van ClubActief konden hun talenten laten zien en geloof ons oprecht: ze hebben heel wattalenten in zich! Op de foto kan je zien hoe we de zaal hadden ingericht.Voor het persmoment van start ging, waren de leden van Club Actief (en wijzelf ook)zenuwachtig. We vroegen ons allen af hoeveel mensen er gingen komen, hoe hetpersmoment ging verlopen, etc. Tegelijkertijd waren we allen enthousiast. Toen deeerste mensen binnenstroomden groeide dit enthousiasme. Club Actief namonmiddellijk enkele taken op zich. Zo gingen ze rond met de drank en met de broodjes.We hebben dit niet moeten vragen, ze namen al deze taken vanuit hun zelf op zich. Éénlid van Club Actief zou ook mee presenteren en samen methaar hebben we de structuur van de PowerPoint overlopenzodat ze juist zou weten wanneer ze samen met ééniemand van ons naar het podium zou moeten komen. Ditlid heeft fantastisch werk geleverd tijdens de presentatie.Ze heeft heel goed weergegeven wie Club Actief is en watClub Actief doet. Toen de presentatie voorbij was hebbenwe veel felicitaties gekregen van de overige leden vanClub Actief. Ze waren heel trots op ons. Terwijl wijeigenlijk degenen waren die ontzetten trots waren op hen.We hebben hen meerdere malen bedankt voor alles wat zegedaan hebben voor ons project.Figuur 18: Interview met Club Actief

883.3.5.2 BesluitWe hebben vaak de neiging om mensen in armoede te betuttelen of juist tebeschuldigen. In onze contacten met Club Actief hebben we gemerkt dat deze‘strategieën’ niet werken. Geloven in de krachten van mensen, hen aanspreken op huntalenten en hen helpen dingen te verwezenlijken, werkt wel! We hebben in heel onsprojectverloop Club Actief niet enkel behandeld als volwaardige partner maar ook alsvriend. Zo gaf Club Actief ons de kans om van hen te leren en geleerd hebben we! Wehebben vaak de neiging mensen in armoede te benaderen als ‘arme, arme’. We denkenvaak dat ze niet zoveel kunnen omdat ze niet hooggeschoold zijn of dergelijke. ClubActief heeft ons bewezen dat ondanks de weinige middelen die ze hebben, ze toch heelwat kunnen. Zo hebben ze ons doorheen ons project geholpen met het selecteren vande verenigingen, met het presenteren op de infoavonden en het persmoment, met hetkiezen van de winnaar van de ontwerpwedstrijd, met het organiseren van het gehelepersmoment, etc.Daarnaast gaf Club Actief ons belangrijk advies zoals het maken van een nietstigmatiserende cheque, etc. Club Actief is een vereniging die ook heel veel geeft omandere mensen. Een voorbeeld: Bij het samenstellen van de lijst van de verenigingen,was het Club Actief die er ons op attent maakte om de verenigingen van mensen meteen handicap niet te vergeten. Club Actief bestaat uit zulke krachtige mensen die onsheel wat laten zien hebben. We willen daarom zeggen: Dank u Club Actief!3.3.6 Kritische succesfactorenDoorheen ons project hebben we nauw samengewerkt met mensen in armoede. Wehebben zelf ondervonden ‘wat werkt’ en ‘wat niet werkt’ in het werken met mensen dieminder luxe hebben. Graag zouden we onze bevindingen delen met anderehulpverleners en personen die met deze mensen werken. In dit deel sommen we enkeleaandachtspunten op die belangrijk zijn voor hulpverleners en dergelijke.Als mensen vertrekken we vanuit onze eigen verwachtingen en waarden. Vaakvergeten we dat voor ons ook mensen zitten met verwachtingen en waarden. Het isbelangrijk om deze zo snel mogelijk te toetsen en hier in eerlijkheid over te praten. Wijhebben dit gedaan met Club Actief en ondervonden dat onze verwachtingen enwaarden toch niet zo veel verschilden met die hun. Zo vonden ze respect hebben voorde verschillen en aandacht hebben voor de gemeenschappelijkheden, heel belangrijk.Dit principe vinden we ook het uitgangspunt om een goede samenwerkingsrelatie teverwezenlijken. We hebben vaak de neiging om ons blind te staren op de verschillen. Erzijn verschillen maar toch niet zo heel veel dan we soms denken. En deze verschillenkan je verkleinen of vergroten. We zijn allemaal op de eerste plaats mensen metemoties en gedachten. Deze emoties en gedachten dienen geapprecieerd en gehoord teworden. We zijn mensen die dingen goed doen maar ook fouten maken. Als je dat alkunt erkennen, dan is de eerste stap tot een goede samenwerking gezet. Daarnaastvond Club Actief het ook belangrijk dat we eerlijk en direct waren. Dit betekende datwe niet met een verborgen agenda werkten. Alle stappen in ons project hebben wesamen met Club Actief genomen. Je kon duidelijk zien dat ze het enorm apprecieerdendat we alles bevraagden en hen overal bij betrokken.Vertrekken vanuit de krachten van mensen is tegenwoordig een hot topic. Toch mag jedit zeker niet onderschatten. We hebben ondervonden dat vertrekken vanuit detalenten van mensen echt werkt. Zo waren er enkele leden van Club Actief diebijvoorbeeld heel creatief waren. Deze leden hebben een actieve rol opgenomen bij hetorganiseren van het persmoment. Zo hebben ze de slaatjes voor de broodjes gemaakt,de bloemstukken gemaakt, etc. Deze leden zijn dan trots dat ze de zaken waarin zegoed zijn, kunnen laten zien aan andere mensen. We hebben Club Actief laten sprekenop de infoavonden en op het persmoment. Ze vonden het leuk dat ze op deze manierandere mensen konden bereiken, hun boodschap konden brengen en hiervoor ookgewaardeerd werden. Dit draagt bij tot het empoweren van mensen.

89Wij zijn laatste jaarstudenten sociaal werk op de KHKempen. Als studenten hebben wede gewoonte om te werken met PowerPoint presentaties, om te praten in academischetaal, etc. Maar dit is niet zo voor alle mensen. Bij het voorbereiden van de infoavondenhadden we hetgeen dat Club Actief zou zeggen in een PowerPoint presentatie gegotenzonder dit te bevragen. Achteraf merkten we dat de leden van Club Actief dit nietgewoon waren. We hebben toen bevraagd of ze dit zagen zitten om te werken metPowerPoint presentaties en het antwoord was positief. We hebben wel duidelijkgemaakt dat de PowerPoint enkel een richtlijn was en dat ze nog altijd zelf mochtenbepalen wat ze vertelden en wat niet. We hebben ook de gewoonte te praten inacademische taal. Zo gebruikten we bijvoorbeeld vaak de woorden: stigmatiserend,stereotyperen, etc. Het is belangrijk dat je niet vergeet, dat de mensen voor je dezewoorden niet gebruiken en bijgevolg dus niet verstaan. Gebruik dus de taal dieuniverseel is en die iedereen begrijpt. Het is een grotere kunst zaken eenvoudig enbegrijpelijk voor iedereen te verwoorden dan met moeilijke woorden te goochelen.Als laatste willen we nog aanraden mensen altijd een keuze te geven. Leg geen zakenop maar laat de vrije keuze aan hun. We hebben vaak voorstellen gegeven maar nooitmensen verplicht om aan dingen mee te doen. Dit had duidelijk effect. Want bij alleswat we voorstelden waren er kandidaten. Bijvoorbeeld: We gaven het voorstel datenkele leden van Club Actief konden spreken op de infoavonden. We haddenonmiddellijk vijf kandidaten. We namen ook al hun advies of tips ten harte.Bijvoorbeeld: Club Actief wilde dat de cheque niet stigmatiserend was en dit advieshebben we ook opgevolgd. We willen toch even benadrukken dat Club Actief, voor ons,meer was dan enkel een adviesgroep. Naast het advies dat ze ons gaven, hebben zeactief meegewerkt aan de uitwerking van ons project. Club Actief was vaak een actordie ons in gang zette. Als zij het gevoel hadden dat we te traag werkten dan zeiden zedit ons ook.Als we ons project kritisch bekijken kunnen we toch besluiten dat we in onzesamenwerking met Club Actief het hoogste niveau van participatie niet hebben bereikt.Het hoogste niveau van participatie is het bereiken van zelfbestuur. Dit zou zeggen datClub Actief zelf de touwtjes in handen zou nemen. In ons project is dit niet gebeurd. Alswe de participatieladder zouden volgen (zie visie onder punt 2.3.2) dan blijven we ophet niveau van meebeslissen. Club Actief heeft samen met ons beslissingen genomenmaar wij waren nog altijd de baas over ons gehele project. We kunnen ons ook devraag stellen of het wenselijk is om de hoogste ladder van participatie te bereiken.Willen mensen in armoede dit wel? Uit onze ervaring kunnen we concluderen dat ClubActief ons er graag bij had. Ze verwachtten dit ook. Bijvoorbeeld: Als een paarstudenten van onze groep niet aanwezig konden zijn, vroeg Club Actief waar dezestudenten waren. Doorheen ons project hebben we steeds aan Club Actief gevraagd ofze onze keuzes wel goed vonden, of ze nog bemerkingen hadden en of iets beter kon,etc. We hebben niet het gevoel dat we Club Actief onderdrukt hebben.Door al deze principes in acht te nemen kunnen we met trots zeggen dat we met ClubActief een mooie samenwerking achter de rug hebben gehad. Het was eensamenwerking gebaseerd op wederzijds respect en volwaardig partnerschap. Eensamenwerking waarin elke actor zich van harte kon ontplooien, zich kon laten zien enhoren zoals hij/zij was.

904 DISSEMINATIENaast al het werk dat wij hadden verricht om ons project binnen Balen bekend temaken, hadden wij ook geprobeerd om de bekendheid van onze vrijetijdscheque en hethele project ook buiten Balen te verspreiden. Hoe wij dit hebben gedaan kan u in ditdeel lezen. Als eerste zoomen wij in op een algemeen deel: ‘Verspreiding project buitenBalen’. In het tweede deel kunt u lezen dat wij hebben deelgenomen aan een Europesewedstrijd: COPORE. Deze deelname droeg bij aan de verspreiding van ons project opEuropees vlak. Als laatste formuleren wij enkele kritische succesfactoren.4.1 Verspreiding project buiten BalenWij hebben verschillende stappen ondernomen om ons project bekend te maken buitende gemeente Balen.Als eerste hebben wij een ontwerpwedstrijd gelanceerd voor het achtergrondontwerpvan de Balense vrijetijdscheque. Hier hebben ook mensen uit andere gemeenten danBalen aan deelgenomen onder andere de gemeente Mol, deelgemeente Olmen, ect.Hierdoor kregen verschillende gemeenten al een voorsmaakje van de Balensevrijetijdscheque. Zo is de winnares van de ontwerpwedstrijd niet uit Balen. Zij isafkomstig uit Dessel en zit op school in de gemeente Balen.Wij hebben geprobeerd om verschillende verenigingen aan te spreken die interessehadden om deel te nemen aan de Balense vrijetijdscheque. Ook hier zijn wij niet bij deverenigingen binnen Balen gebleven. Wij hebben ook verenigingen zoals hetZilvermeer, de Olmense zoo, Studio Geel, etc. uit de gemeenten Mol, Geel en Olmenaangesproken. De Balense vrijetijdscheque zal dus ook te gebruiken zijn in anderegemeenten dan Balen. Hierdoor komen ook verschillende gemeenten in aanraking methet systeem van de vrijetijdscheque.Aangezien wij een persmoment wilden organiseren, moesten wij natuurlijk de persuitnodigen. Er stond een persbericht op de website van de gemeente Balen. Dit isnatuurlijk ook reclame voor de gemeenten buiten Balen. Iedereen was welkom om tekomen luisteren op het persmoment. Je kan op deze website de werking van devrijetijdscheque terugvinden.Op het persmoment zelf was er veel pers aanwezig. Er werden veel foto’s getrokken ener werden interviews afgenomen. Twee dagen later verscheen ons project in een artikelvan het Nieuwsblad (zie bijlage 17: Artikel in Het Nieuwsblad).Verder hebben wij ons project ook bekend gemaakt buiten België. Wij hebbendeelgenomen aan ‘COPORE’. Verdere informatie vindt u in de volgende paragraaf.Als laatste zijn wij genomineerd voor de Welzijnszorg Kempen Award. Dit is een prijsvoor alle eindwerken die gemaakt werden in de regio Kempen. De deelnemendeeindwerken moeten een resultaat behalen van minstens veertien op twintig. Dit geldtuiteraard voor eindwerken die sociaal- en welzijnsgericht zijn. Op deze manierverspreiden wij het project in de regio Kempen. Wij hopen alvast dat wij deze award inde wacht kunnen slepen.

914.2 COPORENaast het schrijven, hebben wij met ons projectmeegedaan aan COPORE. Dit staat voor COMPETENCESFOR POVERTY REDUCTION. Het Europese project COPOREwas een competitie voor projecten met betrekking tot hetverminderen van armoede. Studentengroepen uit alleEuropese landen konden hieraan deelnemen. PieterLievens (docent aan de Katholiek Hogeschool Kempen)heeft ons aangezet om deel te nemen aan dit project.Figuur 19: Announcement COPOREOm te kunnen deelnemen moesten wij een studentenproject ontwikkelen rond hetthema ‘armoedebestrijding’. Andere vereisten waren dat de studentengroepmultidisciplinair moest zijn en moest samenwerken met achtergestelde groepen uit deregio. Dit zodat het project zich kon toespitsen op de noden van deze mensen. Er werdgekeken naar alle werkstukken die aan de opgesomde voorwaarden voldeden.Op één maart moesten wij een korte omschrijving indienen van ons project. De inhoudvan deze omschrijving moest bestaan uit een titel, de namen van de deelnemers enhun verwantschap, de beschrijving van het project, de doelen, de vooropgestelderesultaten en een reflectie op het project. Daarnaast moesten wij een samenvatting vande presentatie van het project bijvoegen.Het schrijven van het project moest verder nog voldoen aan een aantal‘kwaliteitscriteria’. Deze zijn terug te vinden in bijlage 18.1: COPORE. Deze bijlagebevat ook onze ingestuurde projecttekst die wij hebben geschreven met onzeeindwerkgroep (zie bijlage 18.2: COPORE - Update 1).Tien maart werden de vijftien beste Europese projecten gekozen. Laat die avondkregen wij het heugelijke nieuws dat wij geselecteerd waren. Tegen 25 maartverwachtte COPORE een update rapport van het project. Op basis van dit rapportselecteerde COPORE de vijf beste projecten. Deze zouden een uitnodiging ontvangenvoor de presentatie van hun project op de COPORE conferentie op 23 en 24 april teAmsterdam.Op 25 maart hebben wij ons update rapport verzonden en dit rapport kan u vinden inde bijlage 18.3: COPORE - Update 2. Vanaf maart heeft ons project flink watverandering ondergaan en hebben wij heel wat stappen ondernomen zoals denaamsverandering van ons project, het lanceren van de ontwerpwedstrijd, hetaanspreken van de verenigingen, etc. Dit rapport was in goede handen gevallen wantwij hadden bevestiging gekregen dat wij bij de vijf geselecteerden waren en aanwezigmochten zijn op de COPORE conferentie. Opdeze conferentie mochten wij eenpresentatie brengen rond ons project. Wijwaren vanzelfsprekend heel gelukkig met ditnieuws.Vrijdag 23 april en zaterdag 24 april ging deconferentie van COPORE door in deHogeschool van Amsterdam. Dezeconferentie bestond uit sprekers,voorstellingen van ‘good practices’,workshops en presentaties van studenten.Figuur 20: De Hogeschool van Amsterdam

92De conferentie was op zich zeer interessant. Zo waren er vijf hoofdsprekers die elkspraken over een specifiek onderwerp, bijvoorbeeld Mark Räkers (deze man heeft 20jaar ervaring als sociaal werker en is een ex- journalist) had het over armoedereductiedoor te werken aan gezonde en duurzame structuren. Quinta Ansmen is deNederlandse vertegenwoordiger in het Europees Anti Armoede Netwerk (European AntiPoverty Network= EAPN). Deze vrouw vertelde ons over schokkende cijfers vanarmoede over de gehele wereld. Alle sprekers waren heel interessant maar weinigrelevant voor ons eigen project.Er waren ook negen projecten/ methodieken die dienden als voorbeelden van ‘goodpractices’. Bindkracht van Kristel Driessens en Tine Van Regenmortel hoorden hier ookbij. We hebben Kristel Driessens zelf ontmoet en we hebben haar verteld dat we haarmethodiek gebruikt hebben voor ons project. Ze was heel enthousiast om dit te horenen wenste ons veel succes. De andere ‘good practices’ waren zeer leerrijk maar dezegingen vooral over gezondheid of over andere onderwerpen die niet relevant warenvoor ons project.Daarnaast organiseerde COPORE enkele workshops waar wij actief aan deelnamen.Tijdens deze workshops wisselden de verschillende deelnemers hun visie uit oparmoede. Dit was eigenlijk heel leerrijk om te zien en te horen. In de workshopgroepjes zaten verschillende nationaliteiten zoals Spanjaarden, Bulgaren, Oostenrijkers,Polen, Roemenen, Grieken, Armeniërs, etc. bij elkaar. Wat wij hiervan onthouden isdat, ook al zijn we allen van andere landen, we toch heel veel dezelfde ideeën en visieshadden. Zo was bijna iedereen voor de volwaardige participatie en empowerment vanmensen in armoede. Deze principes werden ook dikwijls benadrukt en benoemdgedurende de conferentie. Dit waren ook principes die wij willen uitdragen met onsproject. Wij vinden dat cultuurparticipatie ook een middel is om mensen uit de armoedete helpen. Dit vooral uit het sociale isolement waar mensen in armoede vaak in leven.Door deel te nemen aan cultuur krijg je het gevoel ergens bij te horen, het gevoeliemand te zijn en iets te betekenen. Het zou fantastisch zijn als we dit werkelijk zoudenkunnen bereiken met onze vrijetijdscheque. Wij denken alvast dat de financiëledrempel voor een groot deel met onze cheque is weggewerkt.De COPORE- conferentie ging ook over studentenprojecten. Zo waren er vierstudentengroepjes gekozen om hun project voor te stellen op de conferentie. Wij warenmet ons project hier één van. De andere studentengroepjes kwamen uit Bulgarije,Spanje en Turkije. Het project van Bulgarije ging over kinderarmoede en dezestudenten deden onderzoek naarkinderarmoede in hun eigen streek (Russe).Zo deden ze workshops met kinderen inarmoede, etc. De Spanjaarden deden een ICTproject in Coruña. Deze studenten wildenmensen in armoede kennis laten maken metde wondere wereld van het internet. Via hetinternet konden de mensen in armoede hunsociaal netwerk uitbreiden, betalingen doen,etc. Als laatste is er nog het project vantoekomstige Turkse dokters. Hun project gingrond het verschaffen vangezondheidsmiddelen en gezondheidstips aanmensen in armoede. Al deze landen haddenhun project voorgesteld.Figuur 21: Project van de Turkse studenten

93Ook wij hebben ons project mogen presenteren. Twee van ons hebben deze taak opzich genomen. Met trots kunnen we zeggen dat deze presentatie heel vlot is verlopen.We hebben ons gehele project in de opgelegde twintig minuten voorgesteld. Depresentatie die we hiervoor gebruikt hebben kunt u vinden onder bijlage 18.4: COPORE– Presentatie. Spijtig genoeg kunnen we niet zeggen dat we de competitie gewonnenhebben. Bulgarije en Spanje waren de grote winnaars. Zelf vonden we alle projectenheel knap en elk project verdiende oprechte felicitaties. Verder hebben we gemerkt dater een groot verschil was tussen de projecten. Daar waar de andere projecten nogmeer gingen over de bepaling van ‘wat is armoede?’, gaat het in ons project eerderover de bestrijding en het wegwerken van drempels die mensen in armoede ervaren.Zo kunnen we hieruit concluderen dat we eenwelvaartsverschil hebben ervaren. België isbijvoorbeeld welvarender dan Bulgarije. Wezijn niet als eerste geëindigd omdat onsproject niet voldoende multidisciplinair was.Onze projectgroep bestaat immers alleen uitsociaal werkers en andere projectenbestonden uit pedagogen, therapeuten, etc.We beschouwden dit echter niet als eennederlaag, want er werd aan ons meegedeelddat we een zeer waardevol project hadden.Verder was het voor ons allen eenonvergetelijke ervaring om als student opeen Europese conferentie te mogen sprekenen aanwezig te mogen zijn.Figuur 22: Onze presentatie op COPOREDaarnaast moeten we op één juni nog een rapport binnensturen met een laatste updatevan ons project. Deze update wordt dan gepubliceerd als ‘good practice’.4.3 Kritische succesfactorenWe vinden het goed dat ons project verspreid is buiten Balen en zelfs buiten België. Wehopen dat ons project een voorbeeld kan zijn voor andere gemeenten.Ook in COPORE hopen we dat we een steentje hebben bijgedragen. In de deelnemendestudentenprojecten voelden we echter een groot verschil. In tegenstelling tot onsproject waren de meeste andere landen nog bezig met het beschrijven van het begrip‘armoede’ terwijl wij al iets aan het uitvoeren waren. In tegenstelling tot de anderen,kregen we de indruk dat wij bezig waren met ‘een luxeproject’. We hebben dus eencultuurverschil gemerkt. Verder viel het op dat ze tijdens COPORE dikwijls praattenover participatie en empowerment. Deze principes werden heel hard naar vorengebracht (zie bijlage 18.1: COPORE). We zijn er jammer genoeg niet gewonnen. Toch ishet goed dat we hebben deelgenomen aan COPORE. We vonden ons project geenluxeproject omdat participeren aan cultuur ook een vorm is van armoedebestrijding.Via cultuur kunnen we mensen empoweren en hun zelfwaarde kan stijgen. We kunnenmet deze mensen van deelnemen naar deelhebben gaan. Cultuur kan ervoor zorgen datmensen in armoede een belangrijke plaats krijgen in de maatschappij. Deelnemen aanCOPORE raden we aan omdat dit je visie op een bepaald onderwerp kan verbreden.

945 SYNTHESEIn het laatste deel van dit eindwerk willen we nog even tijd maken om onze reflectiesen concrete ervaringen met het project neer te schrijven. Dit zullen we doen aan dehand van de negen aandachtsgebieden van het EFQM- model. EFQM staat voorEuropean Foundation for Quality Management. Het is een kwaliteitsmodel dat onstoelaat om het proces van ons project grondig te evalueren. De negenaandachtsgebieden zijn: leiderschap, beleid en strategie, medewerkers, partners enmiddelen, management van processen, klantenresultaten, resultaten voormedewerkers, resultaten voor samenleving en de eindresultaten.Leiderschap binnen de groepVanuit de visie die wij ontwikkeld hebben op het project, zijn we gaan nadenken overde gepaste manier van aanpak. We hebben veel samengewerkt met zes personen. Inhet begin van het project hebben we iemand aangeduid die instond voor decommunicatie naar alle belanghebbende groepen. Ook hebben we iemand aangesteldals eindverantwoordelijke. Door deze eindverantwoordelijke wisten we goed welke onzetaken waren. Maar na enige tijd hebben we uiteindelijk beslist om te splitsen in tweegroepen. Het groepje van de cheque ging de praktische kant van de cheque helemaaluitwerken. Ook het oprichten van een stuurgroep namen ze voor hun rekening. Hetgroepje van de verenigingen stond in voor het zoeken van organisaties die mee wildendoen aan de vrijetijdscheque. Ook de ontwerpwedstrijd lanceren was hun taak.Wanneer een groepje iets uitgewerkt had, was het de bedoeling dat ze ditterugkoppelden naar de andere groep. Zo wilden we voorkomen dat er onwetendheidzou bestaan over een bepaald onderwerp. Voor het organiseren van het persmomentwaren er bij de voorbereiding twee mensen verantwoordelijk. Toen beide groepjes(cheque en verenigingen) klaar waren, zijn deze personen bij het klein groepje van hetpersmoment gekomen. Samen hebben we dus de afwerking van het project gedaan.Beleid en strategieWe hebben veel partners in dit project dus we zijn in aanraking gekomen metverschillende visies van organisaties waaronder de visie van het OCMW, de visies vanverenigingen, de visie van het vrijetijdscentrum de Kruierie. We moesten dus rekeninghouden met deze verschillende visies voordat we onze eigen visie konden formuleren.Omdat al de partijen rond hetzelfde thema werken is dit min of meer gelukt. Deorganisaties zaten wel verenigd in onze stuurgroep. Dit gaf ons de kans om van dezegroep gebruik te maken bij het vormen van onze visie. De gemeenschappelijkedoelstelling van het project was er gekomen door sturing van de stuurgroep.Er is cijfermateriaal aanwezig in Balen. We hebben binnen ons project gewerkt met eenaantal van deze cijfers. Zo maakten we gebruik van het aantal inwoners van Balen enhet aantal mensen dat in armoede leeft.De invulling van het project was in de beginnende periode nog heel ruim. We kondeniedere richting uit. Daarom vonden we het belangrijk dat we objectieve gegevens enervaringen van andere organisaties hadden. De stuurgroep was hier een groothulpmiddel voor ons. In deze stuurgroep zaten mensen uit allerlei organisaties. Via huninsteek, advies, ervaringen, expertise en knowhow zijn we uiteindelijk gekomen tot ditproject. Het samenwerken met Club Actief (die ook in de stuurgroep zitten) heeft ervoor gezorgd dat we ervaringsdeskundigen hadden binnen het project. Hetsamenwerken met deze vereniging was een absolute meerwaarde. We wilden ietsontwikkelen wat zij wilden verwezenlijkt zien in Balen.

95We hebben elke stap die we zetten, teruggekoppeld naar Club Actief. Als snel bleek datClub Actief iets gestructureerd en duurzaam wilde. Zij wilden niet iets was permanentwas en dus niet lang zou blijven bestaan. We zien dit project ook bestaan in de brederemaatschappelijke context. We willen dat alle inwoners van Balen deze vrijetijdschequegaan gebruiken.Verder hopen we dat anderen gemeenten, kennis kunnen opdoen wanneer zij eventueeliets willen ontwikkelen over cultuurparticipatie voor mensen die in armoede leven.We hebben wel gemerkt dat er soms tegengestelde visies of meningen waren tussenons en de opdrachtgevers. We merkten al snel dat het niet altijd eenvoudig is om uit tevoeren wat beide partijen willen. We hebben dikwijls moeten aftoetsen of iets mogelijkwas of niet. Daarom hebben we dikwijls onze acties moeten bijsturen zodat we onzedoelstellingen konden bereiken.MedewerkersMet medewerkers bedoelen we voornamelijk ons projectgroepje. We kunnen eerlijkzeggen dat onze samenwerking tamelijk goed is verlopen. We hebben alle zes eenander karakter en vaak andere visies en waarden. We hebben veel gediscussieerd,maar toch vonden we altijd een middenweg. Doorheen het project hebben we efficiëntsamengewerkt en bovendien was de samenwerking zeer aangenaam.Voor het realiseren van het projectplan zijn we eerst begonnen met een visie teformuleren. Het was belangrijk dat deze visie strookte met de eisen die Club Actief aanons stelde. Van zodra we een visie hadden zijn we van start gegaan met het formulerenvan doelstellingen. Die moesten voldoende uitdagend maar toch realiseerbaar zijn. Omdit te bereiken hebben we op regelmatige basis samen gezeten. Op deze momentenhad ieder van ons de mogelijkheid om kritiek te formuleren op de doelstellingen endeze verder scherp te stellen. Van zodra de doelstellingen naar onze mening goedwaren hebben we ze aan Club Actief voorgelegd zodat ook zij de kans kregen om hierkritiek op te geven.Vanaf dat de doelstellingen goedgekeurd waren hebben we ons in groepen opgedeeldom efficiënter te kunnen werken. Drie studenten spitsten zich verder toe op hetontwikkelen van de cheque. Drie andere studenten legden zich toe op het contacterenen betrekken van verenigingen. Deze opsplitsing maakte dat we in een kortertijdsbestek meer werk konden verrichten. We kwamen nog wel op regelmatigetijdstippen samen om elkaar op de hoogte te brengen van de stand van zaken. Ditleidde ertoe dat we steeds een beeld hadden over de evolutie van ons project. Ooknaar Club Actief werd op regelmatige basis de stand van zaken gecommuniceerd.Partners en middelenIn Ons project hebben we nauw samengewerkt met Club Actief, Vormingplus Kempen,het OCMW van Balen en het Vrijetijdscentrum de Kruierie. De leden van Club Actief zijnervaringsdeskundigen. Bij hen klopten we aan voor het vormen van onze visie en voorhet toetsen van hun ervaringen en verwachtingen. Zo konden wij een beeld vormenvan hoe onze cheque moest werken. Alle ideeën die we hadden, hebben we aan ClubActief voorgelegd om te toetsen of zij dit wel goed vonden. Ook waren zij vaak degenendie dingen aan ons voorlegden. Bijvoorbeeld: Club Actief is naar ons gekomen met hetvoorstel om broodjes te maken op het persmoment.Het OCMW van Balen en het Vrijetijdscentrum de Kruierie waren onze aanspreekpuntenwaar we terecht konden met onze vragen betreffende subsidies en andere geldzaken.Het financiële luik van de Balense vrijetijdscheque is ook door hen behandeld. Op dezemanier konden wij studenten ons meer toespitsen op het ontwikkelen van devrijetijdscheque naar de eisen van Club Actief.

96In onze samenwerking met het Vrijetijdscentrum de Kruierie en het OCMW van Balenvoelden we op sommige momenten aan dat ze te snel gingen. Bijvoorbeeld: Op eenvergadering over de middelen die aangewend zouden worden voor de cheque moestende drie studenten meerdere malen om verduidelijking vragen vooraleer het duidelijkwas vanwaar de middelen nu juist kwamen. Ook onze visies verschilden wel eensdoorheen het project. Zo wilden wij bijvoorbeeld liever niet dat er in het OCMW ookCheques verkocht zouden worden, terwijl dit voor Ine Noukens van het OCMW eenevidentie was.We zijn echter zeer blij dat we met het OCMW van Balen en het Vrijetijdscentrum deKruierie hebben kunnen samenwerken. Zij wisten als professional bijvoorbeeld goed bijwelke instanties ze konden aankloppen voor subsidies. Ook het netwerk vandeelnemende verenigingen had nooit zo groot geweest als Igor Geubbelmans van hetVrijetijdscentrum de Kruierie zijn persoonlijke netwerk niet had aangesproken.Verder zaten in de stuurgroep van ons project nog andere organisaties die werken metmensen in armoede of rond de cultuurbeleving van minderheidsgroepen. Dezeorganisaties zijn Demos vzw, ’t Getouw, Welzijnsschakels Balen en Ons Huis. Samenmet hun expertise en kritische blik hebben we ons project tot een goed einde kunnenleiden.Management van processenWat ook erg belangrijk is geweest gedurende onze projectperiode, is het managementvan processen. Hieronder wordt verstaan, ‘alle activiteiten die een toegevoegde waardeleveren. Voorbeelden hiervan zijn vergaderingen, gesprekken, ontwikkeldeinstrumenten, vastgelegde afspraken en procedures.’ (Dierckx, 2009-2010)Als we terugkijken naar de volledige periode van het project, kunnen we zeker en vasteen heel aantal momenten opnoemen, die een enorme bijdrage hebben geleverd voorde uitvoering van ons project. Gesprekken, afspraken, procedures, vergaderingen, etc.die ons verder op weg hebben geholpen om onze doelstellingen te bereiken.Een eerste belangrijke factor, bij het bereiken van onze doelstellingen, is onze nauwesamenwerking met Club Actief. Club Actief, zoals eerder al vermeld, is een groep vanmensen die armoede leven. Stuk voor stuk zijn ze ervaringsdeskundigen op het gebiedvan drempels die ze ervaren bij participatie aan sport, cultuur en vrije tijd alsookstigmatisering van de doelgroep. Wat op zich al belangrijke informatie kan opleveren,bij het ontwikkelen van ons eindproduct. Met deze groep hebben we dan ookregelmatig samengewerkt. Deze samenwerking is gebeurd op twee manieren. Aan deene kant, ontmoetten we elkaar formeel op vergaderingen. Op deze momenten kregenwe niet alleen de mogelijkheid om hen in te lichten over onze stand van zaken en dit afte toetsen met hun gevoelens, gedachten en visie. We kregen hier echter ook de kansom hen wat beter te leren kennen. Vaak zijn we dan ook vergaderingen gaan bijwonen,zonder dat wij als groep inhoudelijk iets te vertellen hadden. Vaak genoeg hebben weClub Actief ook op informele momenten leren kennen, zoals op het Nieuwjaarsfeest, derondleiding in het Vrijetijdscentrum de Kruierie, etc. De informele momenten waren ervooral om de mensen van Club Actief te leren kennen in hun omgeving en om met huneen band op te bouwen. Het feit dat we zo dicht bij deze groep van mensen stonden,maakten dat zij ons vertrouwden. Ze vertrouwden ons zo bijvoorbeeld hunlevensverhalen, hun ervaringen, successen en mislukkingen toe. Ook durfden ze ons tevertellen over hun noden en behoeften, hun verlangen over hoe de vrijetijdscheque erzou moeten uitzien. Al deze bijeenkomsten hebben ons uiteindelijk veel toegevoegdewaarde bezorgd voor het bereiken van onze doelstellingen.

97Nu onze vrijetijdscheque reeds gelanceerd is, horen we van verenigingen, organisatiesen diensten ook veel positieve reacties. Ook Club Actief liet ons weten, dat ze volledigachter het concept van de vrijetijdscheque staan. Één van de leden van Club Actief,vertelde tijdens het persmoment dan ook wat meer over hoe zij naar devrijetijdscheque kijken. Het volgende werd verteld: ‘Het is een goed initiatief voormensen zodat ze meer aan activiteiten kunnen meedoen bijvoorbeeld in sportverband,mensen kunnen ook deelnemen aan culturele activiteiten, je kan het gebruiken voorvrije tijd, etc.’. Deze getuigenis was voor ons als projectgroep erg belangrijk. Nietalleen omdat we hierdoor bevestiging kregen dat het concept van de vrijetijdscheque inorde was. Ook omdat we hen beschouwden als vertegenwoordigers van de doelgroepwaarvoor we dit concept bedacht hebben. Dat zij achter deze vrijetijdscheque staan, wilook zeggen dat er rekening gehouden werd met hun mening en visies. Algemeenkunnen we zeggen dat Club Actief een heel belangrijke, misschien wel de belangrijkste,factor is geweest gedurende ons project. Het was heel belangrijk dat we devooropgestelde doelstellingen behaalden, waarbij we ook rekening hielden met dekansengroep waarmee we werkten. We denken dat we hier wel kunnen besluiten dataan de noden en behoeften van Club Actief voldaan is.Wat ook erg gunstig was geweest voor het goede verloop van ons project, was het feitdat wij als projectgroep regelmatig vergaderingen hadden. Ofwel ging dit door met deganse groep, maar ook in de verschillende takengroepen (vrijetijdscheque,persmoment en netwerking) vonden regelmatig vergaderingen plaats. Uit dezemomenten konden we vaak heel wat nieuw materiaal halen. Verder zorgden dezemomenten er ook voor dat we op de hoogte bleven van ieders stand van zaken. Tijdensdeze momenten maakten we tijd vrij voor nieuwe ideeën, het beantwoorden vanvragen of onduidelijkheden, elkaars werk te bevragen, elkaar op de hoogte te stellen,etc. Dit was vooral erg belangrijk in het laatste semester. Tijdens dit laatste semesterwaren we echter opgesplitst in drie groepen. Drie personen stonden in voor denetwerking, drie andere personen stonden in voor de vrijetijdscheque en nog tweepersonen (één uit elk groepje) regelden het persmoment. De kans dat er hier naastelkaar gewerkt werd en we niet van elkaars werk op de hoogte waren, was aanwezig.Door echter regelmatig samen te komen en elkaar op de hoogte te stellen van hetgeleverde werk, maakte dat we overzichtelijk en structureel goed te werk konden gaan.Er werd niets over het hoofd gezien en iedereen was op de hoogte van het werk waariedereen zich met bezig hield. Binnen deze groep stelden we onszelf ook deadlines op,waar iedereen zich aan moest houden. Het was erg belangrijk om deze deadlines na televen omdat hierdoor het werk van iemand anders verstoord kon worden. We warendan ook erg afhankelijk van elkaars werk. Zo hebben we voor de presentatie van deinfomomenten, als netwerk groep, samen gezeten met de groep van devrijetijdscheque. Dit in eerste instantie om geen verkeerde informatie door te gevenmaar juist alles correct te verwoorden naar de verenigingen, diensten en organisatiestoe. Wanneer de groep van de vrijetijdscheque op dat moment echter nog geenconcrete ideeën zou gehad hebben over het concept en de werking van devrijetijdscheque, had het voor ons niet mogelijk geweest om de infomomenten teorganiseren. Dit vanuit het feit dat er gewoonweg nog geen informatie ter beschikkingzou zijn, om de uitgenodigde verenigingen, diensten en organisaties te informeren. Erwas zeker en vast sprake van een grote taakafhankelijkheid, tussen de verschillendegroepen. Ook het feit dat we als groep gekozen hebben om de taken die er lagen, op tesplitsen, heeft zeker en vast gemaakt dat we onze doelstellingen behaald hebben. Hetzorgde er niet alleen voor dat de taakspanning minder was (minder taken op jezelf tenemen, dan wanneer je met alles betrokken zou zijn). Ook zorgde dit ervoor dat jegericht kon werken. Je was als het ware een ‘specialist’ in jouw taak, omdat je je bezighield met alle aspecten van deze taak. De focus lag meer op één bepaalde taak.

98Met een drietal studenten, zijn we ook naar een studiedag van Demos geweest rond‘participatie en armoede’. Ook hier hebben we van een aantal gastsprekers, wat meervisie en ideeën kunnen gebruiken. Deze gastsprekers kwamen voornamelijk vertellenover reeds ontwikkelde ‘projecten’ of ‘producten’ om mensen in armoede meer te latenparticiperen aan de samenleving. Ook hebben we enkele gesprekken gehad met anderegemeentes, waar ook projecten zijn rond de participatie van mensen in armoede enaan cultuur. Ook uit deze gesprekken konden we vaak enkele nuttige en bruikbareideeën halen, om ons idee voor de vrijetijdscheque te versterken en verder uit tewerken.Als laatste hebben we zeker en vast ook veel kunnen halen uit de gesprekken die wegehad hebben met Igor Geubbelmans, Ine Noukens, Kristel Vanhulle, onze stuurgroepen de verschillende verenigingen die we tijdens de infomomenten mochten ontvangen.De gesprekken met Igor Geubbelmans waren vooral praktisch gericht. Hij was erg goedop de hoogte van de middelen die beschikbaar waren in de gemeente Balen (ziemiddelen) en bovendien heeft hij ook een enorm netwerk rond zich, waar hij op kanrekenen en terugvallen. Hij had met zijn kennis en mee bijgedragen tot een realistischeweergave van een vrijetijdscheque. Een weergave die niet enkel haalbaar is voor degemeente Balen, maar ook voor de bevolking van Balen die er met zullen gaan werken.Dankzij zijn enorm draagvlak en goede verstandhouding met zijn netwerk, heeft hij onsook enorm goed verder kunnen helpen bij het warm maken van bepaalde diensten,verenigingen en organisaties. Ook tijdens de infomomenten had Igor zijn bijdragegeleverd.Niet enkel wist hij op alle vragen van de verenigingen, diensten en organisaties teantwoorden. Hij maakte het ons ook mogelijk om het persmoment goed georganiseerdte krijgen. De Kruierie, kregen we gratis ter beschikking, alsook het drinken tijdens hetpersmoment en de infomomenten.Ine Noukens, kon ons dan meer informatie verschaffen over de werking van het OCMWen hoe dit met de vrijetijdscheque geregeld moet worden (wie valt er onder eenvermindert tarief, etc.). Van Kristel Vanhulle kregen we regelmatig feedback over onzeideeën, visies en geleverd werk. Zij kon met een kritisch oog hiernaar kijken, en gafvaak erg nuttige en bruikbare feedback om ons proces en product in de goede richtingte sturen. Ook wat betreft onze samenwerking met Club Actief, kon Kristel ons tips enideeën geven. Van de verschillende aanwezige verenigingen, alsook onze stuurgroep,hebben we zeker en vast een heleboel tips meegekregen. Zo kregen we in het beginvan onze stuurgroep de tip, om ons project te beperken tot een pilootproject omdat dithaalbaarder is voor een korte periode.KlantenresultatenOns eindwerk was ontstaan vanuit een vraag van Vormingplus Kempen. VormingplusKempen, die Club Actief heeft helpen oprichten en met hen ook reeds enkele jaren watwerk geleverd heeft richting participatie aan cultuur, sport en vrije tijd, vroeg ons omiets te ontwikkelen om participatie van kansengroepen te bevorderen aan sport, vrijetijd en cultuur. Als projectgroep waren we erg vrij om hier met al onze ideeën aan deslag te gaan. Na een tijdje werd echter beslist voor een vrijetijdscheque te ontwikkelen.Een cheque waar alle inwoners van Balen van gebruik konden maken maar waarbij weons specifiek richtten op mensen in armoede. Deze personen moeten de mogelijkheidhebben, om deze cheques tegen een vermindert tarief aan te kopen.Club Actief, een groep van mensen die in armoede leven, waren de personen waar weons project op richtten. Zij waren voor ons een belangrijk informatiepunt. Niet enkelvanwege hun deskundigheid op gebied van stigmatisering. Ook zijn zij deskundige opgebied van ervaren drempels, bij participatie aan sport, vrije tijd en cultuur. Zij wetenhoe het is, om met minder geld te moeten rondkomen en om te merken dat je niet aanalles kan deelnemen in de samenleving. Club Actief was voor ons, gedurende hetproject, een sturende en richtinggevende factor, omdat zij in naam van mensen meteen beperkt inkomen konden verwoordden wat wenselijk was en wat niet.

99Club Actief bepaalde uiteindelijk ook of de behaalde resultaten kwaliteitsvol waren. Hetwas ons doel dan ook om hier, samen met de leden van Club actief, een oplossing voorte zoeken. Het is deze doelgroep van mensen waarop we ons gericht hebben endaarom houden we ook graag rekening met hun behoeften, verwachtingen en noden.Dit heeft ons uiteindelijk veel toegevoegde waarde kunnen bezorgen voor het bereikenvan onze doelstellingen. De leden van Club Actief hebben zo bijvoorbeeld mee mogendenken aan het concept van de vrijetijdscheque. Zo hamerden ze er echt op dat decheque aan een aantal voorwaarden voldeed. Wat ze bijvoorbeeld erg belangrijkvonden, is dat de cheque niet stigmatiserend zal gaan werken. Vanuit hun eigenervaringen, lieten de leden van Club Actief ons weten, dat pasjes, enkel en alleen voormensen in armoede, erg stigmatiserend werken en hun effect niet bereiken. Elkeinwoner kan bij zo’n pasje zien wie er wel en niet in armoede leeft. Voor de persoon inarmoede, die dit pasje telkens moet laten zien voor korting te krijgen, gaat dit vaakgepaard met schaamte. Ook wilden ze een product dat duurzaam was. Iets wat zalblijven bestaan en dus niet iets is dat er slechts eenmalig of voor een beperkte periodezal zijn. Uit deze vragen en visies, hebben wij als projectgroep veel bruikbareelementen kunnen halen. Met deze elementen hebben wij dan ook rekening gehouden,voor de verdere uitwerking van ons project.We moeten hierbij ook wel zeggen, dat we ons niet op alle ideeën en visies van ClubActief en Vormingplus Kempen hebben gericht. Ook onze eigen ideeën en visies warenbelangrijk, maar dit moest dan natuurlijk in goed overleg gecommuniceerd worden metelkaar. Regelmatig hebben we dan ook samen gezeten met de leden van Club Actief,onder leiding van Kristel Vanhulle en Ine Noukens. Op deze momenten toetsten weonze eigen ideeën en visies af, op die van de leden van Club Actief. We zochten hierbijook altijd een akkoord tussen de verschillende belanghebbende partijen en gebruiktenhiervoor ook duidelijke en overtuigende argumenten om onze manier van werken en derichting die we kozen voor onze cheque, te verantwoorden.Een belangrijke ‘klant’ was voor ons project de gemeente Balen. Vanuit het lokaalsociaal beleidsplan van Balen worden organisaties, verenigingen en diensten in Balenopgeroepen om meer te werken rond armoede. Ons project was voor deze partners danook de ideale gelegenheid om hierrond te werken. De gemeente Balen verwachtte vanons, als projectgroep, echter ook een kwaliteitsvol project. Iets dat structureel in degemeente Balen kon opgericht worden en dat voldeed aan hun eisen en de noden enbehoeften van de mensen in armoede, in Balen. Zij waren tevens ook een belangrijkefactor, voor de goedkeuring van ons eindproduct. Ook de gemeente Balen, alsmedeorganisator, bepaalde of het eindresultaat kwaliteitsvol was. Ze keken of hetbruikbaar kon zijn in de gemeente Balen. Met Igor Geubbelmans, die alscontactpersoon optrad voor de gemeente Balen, hebben we dan ook regelmatigoverlegmomenten gehad. Niet enkel om hem te informeren over de ideeën die wij enClub Actief hadden. Ook om te toetsen naar de haalbaarheid hiervan, en demogelijkheden die de gemeente Balen ons kon bieden. Ook hier hebben we af en toemoeten afstappen van onze eigen visie en ideeën, daar dit voor de gemeente Balen niethaalbaar was. Door deze regelmatige afstemming van visies, creëerden we de kans omeen eindproduct af te leveren, dat niet enkel voldeed aan de eisen van de doelgroepwaarvoor we werkten. Ook creëerden we een product, dat voor de gemeente Balen alskwaliteitsvol ervaren wordt. Dit kunnen we besluiten, vanuit de positieve reacties diewe kregen van de verschillende partners.Doordat we zoveel verschillende ideeën en visies meekregen, van al onze partners en‘klanten’, was het voor ons als projectgroep soms moeilijk om hierbij onze eigen ideeënen visies te uiten. We hebben vaak momenten gehad, waarbij we het gevoel kregen,dat het project ons ‘afgenomen’ werd. Dat het precies niet meer iets was, wat WIJ aanhet uitwerken waren. Zo hebben twee personen heel wat tijd gestoken in hetontwerpen van een uitnodiging voor het persmoment. Dit ontwerp werd bij degemeente Balen binnengebracht, om het te laten drukken voor verspreiding ervan in degemeente.

100Toen we het definitieve ontwerp zagen van de uitnodiging, bleek dat hier amper nogiets origineel gebleven was. De uitnodiging leek in de verste verte niet op het ontwerpdat door twee personen van ons gemaakt was. Dit is een voorbeeld, van iets wat onsuit handen genomen werd (of hebben we het uit handen gegeven?). Het ontwerp vande gemeente zag er professioneler uit en we hebben vernomen dat ze al bij de drukkerlagen. Daarom hebben wij beslist om hier niets over gezegd. We merkten dat we hier ineen spanningsveld zaten tussen ‘bijhouden’ of ‘open kaart spelen’. Het is ons projectwaar we veel tijd en energie ingestoken hebben. Daarom vonden we het belangrijk opde hoogte te worden gehouden van eventuele veranderingen of wijzigingen. We vondendat het ons recht was om onze eigen ideeën en visie over de vrijetijdscheque teverdedigen en hiernaar te streven.Resultaten voor de medewerkersHet sterke product dat we behaalden kwam ongetwijfeld voort uit ieders medewerking,enthousiasme en gedrevenheid binnen het project. De betrokkenheid van iedergroepslid op het project was erg groot. Dit alles heeft er dan ook voor gezorgd dat allevooropgestelde doelstellingen succesvol behaald werden.Zowel het samenwerken met de mensen van Club Actief, de contacten leggen metbetrokken partners en verenigingen als iets wezenlijks verrichten was voor ons alslaatstejaars studenten sociaal werk een erg leerrijke ervaring. We zullen deze niet snelvergeten…Resultaten voor de SamenlevingDe Balense vrijetijdscheque is in de eerste plaats bestemd voor de inwoners van degemeente Balen. Zo kunnen enkel zij deze cheque aankopen en hem inruilen bij diverseBalense organisaties, verenigingen en diensten. Toch sluit dit niet uit dat het conceptvan de Balense vrijetijdscheque in de toekomst overgenomen kan worden doorgemeenten in de buurt van Balen of verder weg.We wilden immers een voorbeeld zijn voor anderen en hopen dat de idee van eenvrijetijdscheque als waardebon en kortingssysteem in de toekomst ook in anderegemeenten zal opduiken. Waardoor de participatie van maatschappelijk kwetsbaren aancultuur, sport en vrije tijd ook in andere gemeenten en steden bevorderd kan wordenop een niet stigmatiserende manier.Hiernaast dienden we ons project ook in voor de studentenwedstrijd Copore. Zo wildenwe ons concept ook bekend binnen Europa. Doordat we uiteindelijk tot bij de vier besteingediende projecten zijn geraakt, zal er binnenkort een publicatie op de markt komenwaarin ons project beschreven staat.EindresultatenOnze doelstellingen zijn allen gerealiseerd. Er is namelijk een kortingssysteem in degemeente Balen namelijk: de Balense Vrijetijdscheque. Een toonmoment heeftplaatsgevonden op woensdag 5 mei in het Vrijetijdscentrum de Kruierie. Op dittoonmoment is de Balense vrijetijdscheque voorgesteld voor de pers en dedeelnemende verenigingen. Maar als we niet met Club Actief hadden samengewerkthadden we deze doelen nooit bereikt. Club Actief heeft namelijk belangrijke knopenmee doorgehakt zoals bijvoorbeeld de vorm van de vrijetijdscheque, de voorwaardenverbonden aan de vrijetijdscheque, etc.Verder hebben we ook nog enkele keuzes moeten maken om dit resultaat te bereiken.Zo hebben we een evenwicht gezocht tussen een maximale participatie van Club Actiefenerzijds en efficiënt werken anderzijds. Maximale participatie nastreven in onzesamenwerking bleek erg moeilijk. Hoewel het erg waardevol is, moesten we ookrekening houden met het tijdsbestek waarin we het project wilden afronden.

101Daarom hebben we ervoor gekozen om niet voor de hoogste graad van participatie tegaan. De participatiegraad van Club Actief in ons project situeert zich op het niveau vanmee beslissen. Dit houdt concreet in dat Club Actief op dezelfde hoogte staat als wij, destudenten. We hebben dus samen gelijkwaardige keuzes gemaakt. De keuze voor dezegulden middenweg heeft het afsluiten van ons project met een tastbaar resultaatmogelijk gemaakt.We hebben er ook voor gekozen om van ons project een pilootproject te maken. Ditheeft ertoe geleid dat we het project tot in detail konden uitwerken. Dit maakte hetwerken aan het project aangenamer. Het zorgde er namelijk voor dat ons projectverderging dan het theoretisch kader uitdenken. Zo konden we aan iets concreetswerken.Ons uitgebreide netwerk gaf ons de kans om steeds de juiste persoon aan te kunnenspreken voor onze vragen. Bij ons netwerk konden we ook steeds terecht voorfeedback, zodat we ons project steeds meer konden perfectioneren. Het is mededankzij hun inbreng dat we ons project positief kunnen afronden.

102BESLUITIn dit eindwerk bespreken we onze zoektocht naar een duurzaam, transparantkortingssysteem voor mensen in armoede. In het proces dat we hebben doorlopen inhet zoeken naar het geschikte systeem hebben we Club Actief, een vereniging vanmensen in armoede in Balen, betrokken. We streefden naar een maximale participatieen een duidelijk eindresultaat. Het proces was een constant zoeken naar de juistekeuze, zowel voor Club Actief, het OCMW van Balen, het Vrijetijdscentrum de Kruierieen wij, de studenten.Om een goed verloop te garanderen zijn we van start gegaan met het maken van eenprojectplan, geformuleerd rond 3 doelen. Het eerste doel was het ontwikkelen van eenniet- stigmatiserend kortingssysteem zodat alle inwoners van Balen kunnenparticiperen aan cultuur, sport en vrije tijd. Het organiseren van een persmoment wasde tweede doelstelling. De derde doelstelling moest verwezenlijkt worden in doelstellingéén en twee. We wilden namelijk Club Actief maximaal betrekken in ons project. Omdeze doelen zo efficiënt mogelijk te realiseren hebben we ons opgedeeld in tweegroepen. Zo konden we binnen hetzelfde tijdsbestek meer realiseren. Dit heeft er totgeleid dat we onze doelen succesvol hebben bereikt.Samengevat waren de drie grootste krachten van ons project een uitgebreid netwerk,de samenwerking met Club Actief en het feit dat we kozen voor een pilootproject.Het netwerk dat we opbouwden was tweeledig. Zo hadden we enerzijds een ruime basisaan partners. Zij deelden een gelijkaardige visie. Dit had tot gevolg dat ons project eengroot draagvlak had. Hierdoor hebben we op een korte periode veel kunnen bereiken.Daarnaast konden we steeds bij hen terecht voor raad en antwoorden op onze vragen.Anderzijds waren er heel wat verenigingen uit Balen en omstreken die mee in hetproject van de Balense vrijetijdscheque stapten. Dit was ondermeer het resultaat vanons aanklampend werken. Ook het feit dat de organisaties en verenigingen nu onzevisie op de cheque delen hebben we hieraan te danken.Verder streefden we in onze gelijkwaardige samenwerking met Club Actief naar eenmaximale participatie. Zij waren voor ons de ervaringsdeskundigen die onze ideeën meteen kritische blik benaderden en deze toetsten aan de realiteit van hun leven inarmoede. Dit heeft geleid tot een krachtig resultaat, wat we zonder hun inbreng niethadden bereikt. Evenwel hebben we gemerkt dat het niet evident is om de hoogstegraad van participatie te bereiken. We zaten voortdurend in het spanningsveld'participatie - efficiëntie'. Aangezien we ons project wilden afsluiten met een tastbaarresultaat hebben we gekozen voor een gezond evenwicht tussen beide uitersten.Tot slot hebben we bewust gekozen voor een pilootproject. Dit gaf ons de kans om hetwerkveld te verkennen en erin te experimenteren. Daarnaast gaf deze manier vanwerken ons de mogelijkheid om het project tot in detail uit te werken en te kunneneindigen met een stevig, bruikbaar resultaat. Zo hopen we dat de toekomstigestuurgroep het project verder zal zetten en uitbreiden binnen en buiten de grenzen vande gemeente Balen.Kortom, we hebben uit dit project veel leerkansen kunnenputten en ervaring kunnen opdoen. Het resultaat van ditkrachtige project, de Balense vrijetijdscheque, stemt ons allenzeer trots. We zijn dus niet enkel 'de liefste' mama en papa,maar ook de trotste!Figuur 23: Geschenk van meter en peter

103LITERATUURLIJSTBoeken:• Bonroy, C., Légat, S., & Storms, B. (2007). Onderzoek naar deleefomstandigheden van de gezinnen in Balen. Geel: KHK• Dierckx, B. (2009). Functies van het SCW. Activerende functie. Onuitgegevencursus voor het derde jaar van de opleiding Sociaal Werk, KatholiekeHogeschool Kempen, Departement Sociaal Werk Geel.• Door Ondersteuning Mee Opvoeden vzw en Kristelijke ArbeidersVrouwenbeweging vzw. (2009). Drempels in het verenigingsleven wegwerken:Pak een stoel en zet u erbij. Brussel: Artoos Communicatiegroep.• Driessens, K. & Van Regenmortel, T. (2009-2010). Bindkracht in armoede. In M.Vanbroekhoven. Cursus integrerend werken. (p 14- 42). Geel: KHK.• Driessens, K., & Geldof, D. (2009). Cultuur in laagjes: Waarom we de echteparticipatiedrempels onvoldoende kennen. In Bultynuck, M. 360° participatie(pp188-200). Brussel: Ivo Janssens.• Driessens, K. & Geldof, D. (2008). Over culturele armoede, armoedecultuur enbetrokkenheid: Reflecties over participatie aan en het recht op (eigen?) cultuur.Momenten,nr. 3.• Elias, W. (2009). Cultuurparticipatie: kermis, kerk of kerker. Eencultuurfilosofische benadering. In Bultynuck, M. 360° participatie (p.188-200).Brussel: Ivo Janssens.• Knipscheer, J. & Kleber, R. (2006). Psychologie en de multiculturelesamenleving. (p. 12-15). Geel: KHK.• Lievens, P. (2008). Drempels naar participatie in lokale verenigingen: deel 2onderzoeksresultaten. Geel: KHK.• Lievens, P. (2008). Drempels naar participatie in lokale verenigingen. Geel:KHK.• Storms, B. (2008-2009). Sociaal beleid. (p. 56-88). Geel: KHK.• Vonck, E. (2008). Het OCMW aan zet: onderzoek in het kader van het KB ‘sociocultureleen sportieve participatie’. Momenten, nr. 3.• Wouters, W. (2009-2010). Organisatieontwikkeling en beleidskunde.(p. 28).Geel: KHK.• Wouters, W. (2009-2010). Organisatieontwikkeling en beleidskunde (p. 31-38).Geel: KHKDiversen:• Project toegankelijke cultuur. (2008, December). Toegankelijke cultuur . Eenhandleiding voor een cultuurparticipatieproject . Geel, Antwerpen, België: RoelTulleneers.

104• Uit de Marge. (2009). Doelgroep van het jeugdwerk MKJ. Antwerpen, België.Internet:• Agentschap Sociaal Cultureel Werk. (2010). Lokaal Cultuurbeleid. Gevonden op12 maart 2010 op het internet:http://www.sociaalcultureel.be/regelgeving/LCB.aspx• Armoede. (2009). Fonds cultuurparticipatie. Gevonden op 25 oktober 2009 ophet internet: http://www.armoede.be/fondscultuurparticipatie/• Balen. (2010). Lokaal sociaal beleid. Gevonden op 15 februari 2010 op hetinternet: http://www.ocmwbalen.be/index.php?ID=6222• Balen. (2010). Onderwijs in de gemeente Balen. Gevonden op 5 april 2010 ophet internet:http://www.balen.be/gemeentelijk%20onderwijs/2272/default.aspx?_vs=0_N&id=2200• Balen. (2010). Onderwijs in de gemeente Balen. Gevonden op 5 april 2010 ophet internet:http://www.balen.be/gemeenschapsonderwijs/2274/default.aspx?_vs=0_N&id=2202• Balen. (2010). Onderwijs in de gemeente Balen. Gevonden op 5 april 2010 ophet internet:http://www.balen.be/vrij%20onderwijs/2273/default.aspx?_vs=0_N&id=2201• Balen. (2010). Ontwerpwedstrijd. Gevonden op 10 mei 2010 op het internet:http://www.balen.be/pop/mailerPreview.aspx?_vs=0_N&id=266• Balen. (2008). Verenigingen. Gevonden op 27 november 2009 op het internet:http://www.balen.be/verenigingengids/1574/default.aspx?_vs=0_N&id=2048&pg=2412• Balen. (2009). Vrijetijdscentrum De Kruierie. Gevonden op 27 november 2009op het internet:http://www.balen.be/dienst/1662/default.aspx?_vs=0_N&id=2052• Balen. (2009). Vrijetijdscentrum De Kruierie. Gevonden op 14 februari 2010 ophet internet:http://www.balen.be/deprocent20kruierie/2277/default.aspx?_vs=0_n&id=2052• CM. (2010). Omnio-statuut. Gevonden op 13 mei 2010 op het internet:http://www.cm.be/nl/100/ziekteverzekering/specifieke_regelingen/omnio/index.jsp• COPORE.(2009). Copore student project [announcement]. Gevonden op 1 maart2010 op het internet: http://www.ergotherapists.gr/httpdocs/files/copore2.pdf• CJSM. (2009). Participatiedecreet. Gevonden op 4 november 2009 op hetinternet:http://www.cjsm.vlaanderen.be/cultuur/downloads/participatiedecreet_def.pdf

105• CJSM. (2009). Cultuur, jeugd, sport en media. Gevonden op 4 november 2009op het internet:http://www.cjsm.vlaanderen.be/cultuur/regelgeving/participatiedecreet/index.html• Demos. (2010). Cultuurparticipatie en kwetsbare groepen. Gevonden op 13maart 2010 op het internet:http://www.demos.be/uploads/tx_bworxebib/cultuurparticipatie.pdf• Demos. (2009). Over Demos. Gevonden op 14 februari 2010 op het internet:Gevonden op het Internet op 30 november 2009: http://www.demos.be/overdemos/• De sociale kaart. (2009). Ons huis. Gevonden op 14 februari 2010 op hetinternet: http://desocialekaart.be/fiche/index.cfm?det=fiche&orgid=19798• European neighbours. (2009). European neighboursday. Gevonden op 23november 2009 op het internet: http://www.european-neighbours-day.com/• Het Nieuwsblad (2010). Studenten bedenken vrijetijdscheque. Gevonden op 7mei 2010 op het internet:http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=4V2PTDI2&postcode=2490• International Federation of Social Workers. (2000). Definition of Social Work.Gevonden op 14 maart op het internet: http://www.ifsw.org/f38000138.html• KHLim. (2009-2010). Wenkbrauwen fronsen, ogen openen en vooruit kijken!Maatschappelijk kwetsbare jongeren en ICT. Gevonden op 13 mei 2010 op hetinternet:https://doks.khlim.be/do/files/FiSe40288a22260239f90126029fbbbf0179/Projectboek%20Link%20in%20de%20Kabel.pdf;jsessionid=4F4564DA8BF28EF3504114E7FB3A1F8E?recordId=SSAW40288a22260239f90126029fbbbf0178• MI-IS. (2010). Socio-culturele participatie. Gevonden op 15 maart 2010 op hetinternet:http://www.miis.be/be_nl/01/participatie/Socioculturele%20Participatie/index.html• OCMW Balen. (2010). OCMW Balen. Gevonden op 10 maart 2010 op hetinternet: http://www.ocmwbalen.be/• Van Dale. (2010). Cultuur. Gevonden op 13 mei 2010 op het internet:http://www.vandale.nl/vandale/zoekService.do?selectedDictionary=nn&selectedDictionaryName=Nederlands&searchQuery=cultuur• Vormingplus Kempen. (2009). Balen: Cultuur is er voor iedereen. Gevonden op28 oktober 2009 op het internet: http://www.vormingpluskempen.be/Club-Actief/balen-cultuur-is-er-voor-iedereen.html• Vorming Pluskempen. (2009). Vormingpluskempen. Gevonden op 17 februari2010 op het internet: http://www.vormingspluskempen.be• Vos, I. (2010). Cultuurparticipatie deelnemen aan cultuur. Gevonden op 10 mei2010 op het internet:http://www.jeugdbeleidsplan.be/pagina/waarover_gaat_een_plan/thema%E2%80%99s/cultuurparticipatie• Welzijnsschakels. (2010). Welzijnsschakels. Gevonden op 13 mei op hetinternet: http://www.welzijnsschakels.be/

106Mondelinge bronnen:• DE DONCKER, L., Mondelinge mededeling, d.d. 16 maart 2010.• LENAERTS, T., Mondelinge mededeling, d.d. 27 februari 2010.• MEYVIS, J., Mondelinge mededeling, d.d. 5 maart 2010.• QUIX, C., Mondelinge mededeling, d.d. 30 november 2009.• VAN ELSEN, E., Mondelinge mededeling, d.d. 15 maart 2010.Figuren:• Arends, L. (2010). Het Belang van netwerken. Gevonden op 13 mei op internet:http://www.awhm.nl/nieuws/netwerken/• Balen. (2010). Gemeente Balen. Gevonden op 10 april 2010 opinternet:http://www.balen.be/nieuws/1563/default.aspx?_vs=0_N&id=367• COPORE.(2009). Copore student project [announcement].Gevonden op 1 maart2010 op het internet: http://www.ergotherapists.gr/httpdocs/files/copore2.pdf• NING. (2009). De Wegwijzer. Gevonden op 15 maart 2010 op het internet:http://api.ning.com/files/Vo7zdkai6*x29-Vn8KFjzK0cGsn3--rV6xdV0RtkbEp2QP0AKg58-YG9Ud7DVcq48tONPbZaczvHBDiwChbbZlO8exdLOSvL/wegwijzer.jpg

1076 BIJLAGE6.1 Bijlage 1: Project planningWat?VrijetijdschequeVerenigingenVanaf april, persmomentWie?Lies, Lotte en WoutKaren, Kristof en LoreKristof en LotteDatumWat?8 maart Stuurgroep8 maart Brainstormen groep verenigingen en overwedstrijd (Lore, Kristof en Karen)11 maart Brainstormen groep Vrijetijdscheque(Wout, Lies en Lotte)Week 11Week 11Week 11Week 12 en verderWeek 13 en 14Week 15Week 16: Ten laatste 19 aprilWedstrijd lancerenSamen zitten met Igor en eventueelKristel over cheque: Hoofdlijnen uitwerkenSamen zitten met Club Actief: datumsvastleggen om met de verenigingensamen te komen (twee datums wanneerwe de verenigingen uitnodigen)Concrete uitwerking chequeAfspraak met verenigingen (Tweevergaderingen)Plannen persmomentCheque af5 mei persmoment

1086.2 Bijlage 2: Overzicht Balense verenigingenJEUGDRAADJEUGDVERENIGINGENKLJ Balen CentrumSpeelpleinen OlmenMALPERTUUSSpeelpleinen BIESAKKERvzwKSA BalenCHIRO 'T OLMKEChiromeisjes ALBATROSWezelJeugd Rode KruisKSJ 't STOTERKEt KRUIERKE vzwChiro Balen-CentrumChiro HulsenChiro RosselaarJeugdcentrum BiesakkervzwCLUBS SPORTRAADBALEN 2008ATLETIEKBalense AtletiekclubKempische OriëntatielopersZomolomoBILJARTBiljartclub De SterBiljartclub De VierbandBiljartclub De Vierband OlmenBADMINTONFrimoutjesBadmintonclub Olmen-BalenTENNISTennisclub G.T. KeiheuvelTennisclub BleukensDe Lustige KloppersTennisclub G.T. jeugdKeiheuvelVOGELS- DUIVENDe Balense WaterslagersDe Vogelkundige KringHeikneuterNooit verwacht HulsenDe PestvogelLIEFHEBBERSVOETBAL

109ZAALVOETBALVELDVOETBALMOTORSPORTRUITERSPORTVOLKSSPORTENB5-BoysFc Zwarte GoudReal RothFC StraalgirlsVoorwaarts GerheideFc Schoorheide SportScheps YoenaaitedFc GermeerKWB voetbal WezelFC VloedbeemdenFc Den OlmMolchester UnitedZvk BalenF.C.ArsenaalZvk ChiwiesZVK Lommel-Wezel UnitedZvk QuestraR.H. SportiefKVV Zwaluwen OlmenJeugdvoetbal OlmenR.H. Sportief - JeugdVerbroedering Jeugd BalenVV Schoor 98Verbroedering BalenKMC MolDiga Racing vzwVzw Motorclub SiberiëNetedravers OlmenPonyclub LRV Sint-OdradaRuiterijvereniging De HoeveVzwShetland Ponyvereniging vzwLRV Sint-OdradaBowlingclub KeiheuvelJ.I.C. KeikopjesK.M. St.Sebastiaan BalenvolkssportenDe Balense SchaakkringDartsclub Sint-JanVzw Dartsclub 't HeikeDartsclub Primus

110VECHTSPORTENVISSERSCLUBSVOLLEYBALWIELERTOERISMEWIELERSPORTZWEEFVLIEGENGYMNASTIEKG-SPORTDIERENSPORTZWEMSPORTANDERENDartsclub De BoereschuurBalense PapersJu-Jutsu Hei Wa BalenJudoclub BalenKarateclub Kamacho-DoTai Chi Chuan BalenAikibudo"Bewegen in Vrijheid"Jujutsuclub NintaiVissersclub Sint-AndreasVissersclub De NetevissersVissersclub De ReigerVissersclub De LakVissersclub De SchepperOlmense VolleybalclubBalvocW.T.KAWS WezelW.T. De SpoortrekkersKoninklijke Balen BicycleclubDe KasseifrettersAeroclub KeiheuvelTwirlingclub De ToekomstDe Olmense TurnkringMispo BalenVzw Hondenschool 't KruierkeZwemclub KeiheuvelKeep on smokingVERENIGINGENCategorie 1: Amateurkunsten (18 leden)Armand Preud'homme koorBert Leysenkring vzwCountry Dancers The Northhill vzwCrescendoDavidskoor

111De Schalmei vzwDum Pingo VivoG-Band SchoorheideHarmonie Olmen-HulsenKH De toekomstKon. Accordeonvereniging 'St.-Rochus' vzwKon. Maatschappij Sinte-Barbaragilde vzwNew DimensionParochiekoor OLV Bijstand RosselaarTheater OepsToneelkring HABOVieronto OlmenZangkoor Sint-HubertusCategorie 2: Socio culturele vereniging met een algemene werking(23leden)ACW-BalenBuurtwerk Wezel vzwGezinsbond Olmen vzwGezinsbond vzwHet Zonnelicht vzwKAV OlmenKAV Balen-CentrumKAV Balen-GerheideKermiscomité GerheideKVLV Balen-CentrumKVLV HulsenKVLV OlmenKVLV SchoorheideKWB Balen CentrumKWB Balen-WezelKWB HulsenKWB Olmen-CentrumKWB Olmen-StotertKWB SchoorheideLandelijke Gilde BalenLandelijke Gilde OlmenOKRA Olmen CentrumOKRA Trefpunt 55+ WezelSint-Jan Gerheide vzwCategorie 3: Grotere evenementen (8 leden)Carnaval "blauw-geel"Carnaval OlmenCV De BiersussenFiesta Mundial vzwMini Rock vzwSchepskermis vzw

112Swingin' HulsenZart vzwCategorie 4: Verenigingen die werken rond een meer specifiekthema (23 leden)Balense BierbrouwersgildeBalense WijngildeBigclub informaticagroep Kempen vzwDavidsfondsDavidsfons-WezelDe Handige handjesDe Schakel vzwErfgoed Balen vzwEvangelische kerk Pniël vzwHobbyclub VennenOlmense vereniging voor heemkunde en geschiedenisOudercomité SchoorPASARReisclub VakantiegenotRode Kruis Balen-OlmenRoemeniëkomitee Ladesti-BalenStudium Generale vzwVolkstuin Olmen-StotertVriendenkring BSGO "het Klepperke"Zelfhulpgroep ParkinsonpatiëntenZiekenzorg RosselaarGroen-blauw-rood Natuur- en plattelandseducatieGeuens Marina (Sint-Jozefhoeve)(Balen, 2008)

1136.3 Bijlage 3: Lijst Balense verenigingen waaruit Club Actiefeen keuze maakteSport:ViniyogaTurnkring Sint-AndriesJudoclub BalenWekelijks Yogalessen op donderdag van19u30 tot 21u in de voormalige kapelRijsbergdijk (basisschool: De Bosmier).Gratis initiatieles op donderdag 11september. SEVA YOGA KEMPEN verzorgtkwaliteitsonderwijs in Yoga. Viniyoga steltyoga ten dienste van de beoefenaar.Niveau zowel voor beginners als nietbeginners, voor jong en oud.Yogabeoefening herstelt en onderhoudtniet alleen de lichamelijke gezondheid ensoepelheid, het bevordert de geestelijkevermogens, verscherpt het zenuwstelselen doet de vitaliteit toenemen. Yoga zorgtvoor een bewuster, intenser en gelukkigerleven.De turnkring bestaat al meer dan 40 jaar.Mannenafdeling (met ook vrouwen erbij!)komt samen in de turnzaal van de schoolHulsen, Ossenberg 100 op donderdag van20u15-21u15 en spelen na opwarmingvolleybal. De vrouwenafdeling komtsamen op donderdag in school Schoor,St.-Rochusstraat 91. Alle leeftijden zijntoegelaten. Prijs: 45 euro per jaar incl.ongevallenverzekering. Nieuwe leden zijnwelkomEen perfecte balans tussen geest enlichaam is het mooiste wat de Judo sportje te bieden heeft! Maximale effectiviteit,respect voor jezelf en voor je medemenszijn de waarden die centraal staan in hetbeoefenen van deze eeuwen oude Japanseverdedigingssport. Judoclub Balen geeft almeer dan 25 jaar een sterke sportieveomkadering voor zowel jongens alsmeisjes in alle leeftijdsklasses en dit ineen aangenaam familiaal kader. Woon jein Balen, Mol, Olmen of omstreken dankan je bij ons terecht voor zowelrecreatief als competitief Judo en dit inonze moderne ruime trainings ruimte.Aarzel niet! Ben je tussen 5 en 99 jaaroud? Neem dan een trainingspak uit dekast en kom gratis eens een paar keermee trainen of kom gewoon eens kijken!Je bent van harte welkom!Tennisclub GT-Keiheuvel/badminton

114Koninklijke Verbroedering BalenBiljartclub 'De VriendenBALVOC VolleybalclubVoetbalclub aangesloten bij KBVBFusieclub (Schoor Sport, Rijsberg en BalenSK). Ongeveer 400 leden. Jeugdspelerszijn altijd welkom.Gesticht in 1967. Clublokaal in café St.-Janneke in Gerheide: 2 biljarts van 2m10.Organisator van jaarlijksclubkampioenschap 'Vrij Spel' en'Drieband'. Deelnemer aan BalensBiljarttornooi 'Vrije Spel' (okt-maart),'Overband' (sept) en 'Drieband'(april). Elke donderdagavond Clubavond.Iedereen welkomVolleybalplezier voor jong (min's,E,D,C,B,A-jeugd) en oud (recreatie encompetitie senioren). Voor mannen envrouwen. Gediplomeerde trainers en voorde allerjongsten onze achillesbewegingsschool op zondagvoormiddag(indoor speeltuin), onder deskundigebegeleiding.Balense AtletiekclubJongeren:Jongerentheater OepsJeugdverenigingen: chiro, ksa,…Jongerentheater Oeps repeteert inJeugdcentrum Biesakker en voeren op inapril in het Keldertheater van het PC(Centrum).Jeugdbeweging waar kinderen kunnenravotten, spelen met modder, koken,knutselen en schatten zoeken. Een plaatswaar ze vrienden voor het leven maken enwaar ze misschien hun eerste liefjeontmoeten.Speelpleinwerking Een jeugdvereniging om kinderen van 5tot 15 jaar te animeren en te amuserentijdens de zomermaanden juli enaugustus.Jeugdcentrum BiesakkerGitaarcursus, bloemschikken,Jongerentheater Oeps.Elke vrijdagavond OD-café.

115Vrije tijd:KAVKVLVKWBOKRA Olmen-CentrumOnze vereniging staat voor emancipatie,solidariteit, creativiteit en spiritualiteit.'Ontmoeten met inhoud' is ons motto. Bijons staat de deur altijd open: welkom !KVLV, voor vrouwen met vaart. Allerleivormende en ontspannende activiteiten encursussen zoals koken, crea,bloemschikken, turnen, fietsen, reis,ledenfeest,... Speciale activiteiten voorjongeren, middengroep en 60+(gewestelijk, film, toneel).KWB Balen Centrum is een socio-culturelevereniging die vooral voor gezinnenactiviteiten organiseert rond vorming,cultuur, recreatiesport, ontspanning, actierijbewijs,...woensdag: kaartendinsdag en donderdag: fietsenReizen 1 à 2 maal per jaarKoffiefeest 4 maal per jaarOKRA:O=openK=kristelijkR=respectvolA=actiefLandelijke Gilde BalenPlattelandsvereniging die het wonen op hetplatteland met al zijn facetten ondersteunt.Dit uit zich in een programma met talrijkeactiviteiten: gezinsfietstocht,trekpaardendemonstratie, bowling,kinderfilm, culturele activiteit,... Bijlidmaatschap gratis abonnement op 'Nest'en verschillende voordelen.

116Cultuur:Toneelgroep 't EnnekeToneelgroep 't Enneke is eenvriendenkring van ouderen en jongeren,die samen een goed toneelstuk brengenop de planken en achter de schermen. Zijdoen alles zelf, van decor-opbouw, totschmink, techniek,... Nieuwe krachtenaltijd welkom.BibliotheekVrijetijdscentrum De KruierieHarmonie: Olmen - HulsenPercussion Group New DimensionVrijetijdscentrum De Kruierie wil eenbasisvoorziening zijn waar elke burger entoerist terecht kan met vragen overkennis, cultuur, informatie enontspanning. Aan de centrale infobalie kanje met al je vragen terecht, maar ook inde Bib van Balen vind je ongetwijfeld heelwat bijkomende informatie.Muziekvereniging: jeugdharmonie engrote harmonie, met 75 spelende leden,waarvan 47 schoolgaande jeugd.Activiteiten: o.a. Dubbelconcert,Jaarconcert, Mei-avond concert,Kerstconcertje, jeugdkamp,Pinkstermatinee.Repititie van grote harmonie: maandag19u30-21u30 (De Zwaan, Olmen)Repititie van jeugdharmonie: vrijdag19u45-20u45 (Klavertje4, Olmen)Percussion Group New Dimension Balen,we make noise... sound like music !(Balen, 2008)

1176.4 Bijlage 4: Telefonische contacten met verenigingenGoedenavond,U spreekt met … Ik ben student sociaal werk aan de Katholiek Hogeschool Kempen. Alslaatste jaarsstudent maken wij een eindwerk in de gemeente Balen.Ons eindwerk draait rond het ontwerpen van een vrijetijdscheque in de gemeenteBalen. Kort samengevat is dit een cheque waarmee mensen kunnen deelnemen aansport, cultuur en ontspanningsactiviteiten.Het is een cheque die gebruikt zal kunnen worden door alle inwoners van de gemeenteBalen. Via deze cheque willen we mensen die leven in een minder luxueuze situatie ookde kans geven om deel te nemen aan sport, cultuur en ontspanning. Deze zullen decheque kunnen aanschaffen aan een vermindert tarief.Om dit te kunnen realiseren, zoeken we verenigingen die mee willen stappen in ditproject. Daarom organiseren we een infoavond rond deze cheque. Op deze infoavondzullen we uitgebreider ingaan op wat de bedoeling is van de cheque, hoe de chequewerkt, wat we willen bereiken en zo verder.Daarom nodigen we jullie als vereniging uit op 8 april of op 13 april in de Kruierie teBalen. Dit telkens om half 8.

1186.5 Bijlage 5: Engagementsverklaring ondertekend doordeelnemende verenigingenEngagement tot ontvangen van Vrijetijdscheque BalenNaam organisatie:Naam contactpersoon:Telefoonnr. contactpersoon:E-mail contactpersoon:De organisatie engageert zich ertoe om de Vrijetijdscheque van Balen te ontvangen alsbetalingsmiddel.De organisatie wenst de cheque te ontvangen voor volgende categorieën: 1 Toegangsprijs activiteiten Lidgeld (verenigingen) of abonnement Benodigdheden (bv. Uniform)De organisatie zal de geïnde cheques in vrijetijdscentrum De Kruierie kunnen omruilenin contant geld, op het ogenblik door de organisatie te bepalen.1 Aanvinken wat u verkiest. U kan ook voor alle drie de mogelijkheden kiezen.OCMW BALEN

1196.6 Bijlage 6: Presentatie infoavond 1Dia 1INFOAVOND VRIJETIJDSCHEQUEDia 2INHOUD1. Club Actief aan het woord!2. De VrijetijdschequeDia 31. CLUB ACTIEF AAN HET WOORD!1.1 Club Actief1.2 Drempels

120Dia 41.1 CLUB ACTIEF Wie• Mensen die leven in een minder luxueuze situatie• Een heel diverse groep Wat• Passief en actief deelnemen aan cultuur, sport en vrije tijd. Passief: bezoek aan het cultureel centrum van Mol, bezoek aande bibliotheek in balen, enz. Actief: deelname aan het armoedeoverleg, zelf activiteitenorganiseren (nieuwjaarsfeest) enz.• Iedereen is welkom bij Club Actief!• Club Actief werft leden via mond aan mond reclame Wanneer• Club Actief komt twee keer per maand samen (behalvetijdens de vakantie)Dia 51.2 DREMPELS Praktische drempel• Vervoer Financiële drempel Sociale drempel• Gevoel er niet bij te horen• UitsluitingDia 62. DE VRIJETIJDSCHEQUE Operationele doelstelling• Er is een duurzame, laagdrempelige en nietstigmatiserende vrijetijdscheque voor alle bewonersvan Balen.• We willen dat meer mensen participeren aan cultuur,sport en vrije tijd. Doelgroep• Alle inwoners van Balen. Specifieke aandacht voormensen die leven in armoede.• Wie heeft er recht op deze cheque aan een verminderdtarief? Bepaling OCMW Functies• Een pas als waardebon EN kortingssysteem

121Dia 7 Vorm• Een papieren cheque ter waarde van €2.5 en €5. (nietrecupereerbaar).• Hierbij is een map verkrijgbaar met losse papierenwaarop de deelnemende verenigingen en hunactiviteiten beschreven staan.• Daarnaast is in deze map ook algemene informatie tevinden over de cheque. Geldigheidsduur• Max. 1 jaar Verkooppunten• Vrijetijdscentrum De Kruierie• Het OCMWDia 8 Wat houdt dit in voor de verenigingen?• De Cheque is bedoeld voor inschrijvingsgeld, activiteiten eninkom• Mensen komen met de cheque naar de vereniging• De vereniging scheurt het afscheurstrookje van de cheque• De vereniging brengt het afscheurstrookje binnen bijVrijetijdscentrum De Kruierie• Dankzij de code op de afscheurstrook is het mogelijk het juistebedrag door te storten naar de vereniging• Het overzicht van de binnengebrachte cheques wordt door hetVrijetijdscentrum De Kruierie doorgegeven aan de financiëledienst van de gemeente. De financiële dienst van de gemeentestort het juiste bedrag terug naar de vereniging.Dia 9 Promotie• Ontwerpwedstrijd• Andere ideeën: gemeente deelt cheques uit als cadeau extra promotie tijdens de feestdagen deelnemende verenigingen hangen poster uit met ‘wijontvangen de vrije tijd cheque’ In de activiteitenkrant Tombola

122Dia 10Bedankt voor jullie aandacht!Nog vragen?

1236.7 Bijlage 7: Presentatie infoavond 2Dia 1INFOAVOND VRIJETIJDSCHEQUEDia 2INHOUD1. Club Actief aan het woord!2. De VrijetijdschequeDia 31. CLUB ACTIEF AAN HET WOORD!1.1 Club Actief1.2 Drempels

124Dia 41.1 CLUB ACTIEF Ontstaan• In 2007• Initiatief van Vormingplus Kempen en OCMW van Balen Wie• Mensen die het iets minder hebben en die wonen in Balen• Een heel diverse groep Wat• Passief en actief deelnemen aan cultuur, sport en vrije tijd. Passief: bezoek aan het cultureel centrum van Mol, bezoek aan het cultureelcentrum van Leopoldsburg, country dancing, enz. Deze activiteiten wordengekozen door de leden van Club actief zelf, meestal via een stemming. Actief: deelname aan het armoedeoverleg, zelf activiteiten organiseren(nieuwjaarsfeest), enz.• In Club Actief hang een goede sfeer• Iedereen is welkom bij Club Actief! Wanneer• Club Actief komt twee keer per maand samen (behalve tijdens devakantie)Dia 51.2 DREMPELS Praktische drempel• Vervoer• Extra’s: eten, enz. Financiële drempel• Sport is te duurDia 62. DE VRIJETIJDSCHEQUE Operationele doelstelling• Er is een duurzame, laagdrempelige en nietstigmatiserende vrijetijdscheque voor alle bewonersvan Balen.• We willen dat meer mensen participeren aan cultuur,sport en vrije tijd. Doelgroep• Alle inwoners van Balen. Specifieke aandacht voormensen die leven in armoede.• Wie heeft er recht op deze cheque aan een verminderdtarief? Bepaling OCMW Functies• Een pas als waardebon EN kortingssysteem

125Dia 7 Vorm• Een papieren cheque ter waarde van €2.5 en €5. (nietrecupereerbaar).• Hierbij is een map verkrijgbaar met losse papierenwaarop de deelnemende verenigingen en hunactiviteiten beschreven staan.• Daarnaast is in deze map ook algemene informatie tevinden over de cheque. Geldigheidsduur• Max. 1 jaar Verkooppunten• Vrijetijdscentrum De Kruierie• Het OCMWDia 8 Wat houdt dit in voor de verenigingen?• De Cheque is bedoeld voor inschrijvingsgeld, activiteiten eninkom• Mensen komen met de cheque naar de vereniging• De vereniging scheurt het afscheurstrookje van de cheque• De vereniging brengt het afscheurstrookje binnen bijVrijetijdscentrum De Kruierie• Dankzij de code op de afscheurstrook is het mogelijk het juistebedrag door te storten naar de vereniging• Het overzicht van de binnengebrachte cheques wordt door hetVrijetijdscentrum De Kruierie doorgegeven aan de financiëledienst van de gemeente. De financiële dienst van de gemeentestort het juiste bedrag terug naar de vereniging.Dia 9Voordelen verenigingen/diensten Meer leden• Meer mensen die de stap zetten richtingvereniging/dienst Gratis reclame• Persmoment• Bijhorende map Verenigingen/diensten moeten enkelafscheurstrookje binnenbrengen!• Werken met de vrijetijdscheque vraagt geen extratijd van de vereniging/dienst

126Dia 10 Promotie• Ontwerpwedstrijd• Andere ideeën: gemeente deelt cheques uit als cadeau extra promotie tijdens de feestdagen deelnemende verenigingen hangen poster uit met ‘wijontvangen de vrije tijd cheque’ In de activiteitenkrant TombolaDia 11Bedankt voor jullie aandacht!Nog vragen?

1276.8 Bijlage 8: Toelichting presentatie infoavondenDeze uitgeschreven versie is gebaseerd op de presentatie van dinsdag 13 april versie 2.Slide 1Goedenavond allemaal, welkom bij de infoavond van de vrijetijdscheque. Eerst envooral willen we jullie hartelijk danken dat jullie hier vanavond aanwezig zijn. In dezepresentatie zullen we concreet informatie geven over de vrijetijdscheque.Slide 2De presentatie zelf bestaat uit twee delen. In het eerste gedeelte komt Club Actief aanhet woord. In het tweede gedeelte zullen we jullie concreet informatie geven over detoekomstige vrijetijdscheque.Slide 3Doorheen dit project hebben we nauw samengewerkt met de mensen van Club Actief.Voor ons is het dus ook belangrijk dat we deze aan het woord laten.Als eerste zullen deze verduidelijken wat Club Actief is.In het tweede gedeelte zal Club Actief jullie iets meer vertellen over de drempels die zezelf ervaren. Drempels die ze ervaren om naar een vereniging toe te stappen.Slide 4Club Actief is opgericht in 2007. Het is een initiatief van Vormingplus Kempen en hetOCMW van Balen.Club Actief zijn mensen die wonen in de gemeente Balen en het iets minder hebben.Het is een zeer diverse groep van mensen, waarbinnen een zeer goede sfeer hangt.Iedereen is daarnaast welkom bij Club Actief.Club Actief neemt zelf actief en passief deel aan cultuur, sport en vrije tijd. Wat ditallemaal inhoud zullen we verklaren in onderstaande alinea’s.Onder het passief deelnemen aan bijvoorbeeld cultuur vinden we het bezoek van deleden van Club Actief aan het cultureel centrum van Mol, aan het cultureel centrum vanLeopoldsburg, het bezoek aan de country dancing enz. De leden van Club Actief kiezenzelf welke activiteiten plaatsvinden of wat ze gaan bezoeken en dit via een stemming.De leden van Club Actief nemen zelf ook actief deel aan het armoedeoverleg enorganiseren zelf ook diverse activiteiten (bv. nieuwjaarsfeest) …Slide 5Zelf ervaren de leden van Club Actief een praktische en financiële drempel om de staptot participatie aan het verenigingsleven te zetten.Onder de praktische drempel verstaan ze vervoer. Een groot aantal van de leden vanclub Actief zijn afhankelijk van het busvervoer. De leden geraken meestal per bus op deplaats en het tijdstip waar ze hebben afgesproken. De weg terug naar huis is een paklastiger, dit omdat de bussen maar tot een bepaald uur rijden.De leden van Club Actief ervaren zelf ook een financiële drempel. Deelnemen aan sportis duur.

128Slide 6doelstellingDe operationele doelstelling rond het project van de vrijetijdscheque: er is eenduurzame, laagdrempelige en niet stigmatiserende vrijetijdscheque voor alle inwonersvan de gemeente Balen.duurzaam: het is een project dat blijft bestaan (lange termijn)niet stigmatiserend: het zal een vrijetijdscheque zijn die iedereen kan gebruiken zonderdat mensen zich ‘aangekeken’ voelen. We willen het gevoel dat mensen enkel kortingkunnen krijgen via een pasje, dat iedereen dan nog kan zien dat het mensen zijn dieleven in een minder luxueuze situatie, weglaten. De vrijetijdscheque is voor iedereen inde gemeente hetzelfde!Laagdrempelig: de vrijetijdscheque moet meer mensen de stap doen zetten naardeelname aan cultuur, sport en vrije tijd.DoelgroepDe doelgroep zijn alle inwoners van de gemeente Balen. Dit met specifieke aandachtvoor de mensen die leven in armoede.Wie er recht heeft op deze cheque aan verminderd tarief zal worden bepaald door hetOCMW van Balen.FunctiesDe cheque moet worden gezien als een waardebon en kortingssysteem.Een waardebon om bijvoorbeeld cadeau te doen met een verjaardag …Voor de mensen die leven in een minder luxueuze situatie is het een kortingssysteemen waardebon.Een voorbeeld:Iemand leeft in een minder luxueuze situatie, om deze mensen te stimuleren teparticiperen aan sport, cultuur en vrije tijd zullen deze de vrijetijdscheque aan eenverminderd tarief kunnen bekomen.Bijvoorbeeld de vrijetijdscheque heeft een waarde van 5 Euro. Deze mensen zullen hemdan voor een waarde van bijvoorbeeld 2 Euro kunnen aankopen (wel belangrijk hierbijis te onthouden, dat het hier gaat om een voorbeeld! Zoals eerder aangehaald zal hetOCMW van de gemeente Balen bepalen wie er recht zal hebben op een verminderdtarief en hoeveel dit verminderde tarief inhoud). Deze krijgen dan voor deze 2 Euro eenvrijetijdscheque met een waarde van 5 Euro!Ze kunnen met deze vrijetijdscheque dan de stap zetten naar de vereniging. De chequevan 2.5 Euro of 5 Euro zien er voor iedereen hetzelfde uit. Niemand zal dus zien datdeze de cheque hebben verkregen aan een verminderd tarief.Slide 7VormDe vrijetijdscheque zal een papieren cheque zijn met een waarde van 2.5 Euro of van 5Euro. Deze waarde is niet recupereerbaar.

129Voorbeeld:Ik stap met mijn vrijetijdscheque van 5 euro naar een vereniging. Deze organisereneen activiteit die mij 4 euro kost. Ik betaal deze met mijn cheque. De vereniging /dienst moet de 1 euro die voor de activiteit te veel is betaald niet terugbetalen (nietrecupereerbaar) !Voorbeeld 2:Ik stap met mijn vrijetijdscheque van 2.5 euro naar een vereniging. Deze organiserendezelfde activiteit van 4 euro. Ik betaal deze met mijn cheque van 2.5 euro en leg zelfnog 1.5 euro bij.Bij de vrijetijdscheque zal daarnaast een map zitten met papieren. Op deze papierenzullen de deelnemende verenigingen/diensten en hun activiteiten beschreven staan. Indeze map zal daarnaast algemene informatie te vinden zijn over de vrijetijdscheque.GeldigheidsduurDe geldigheidsduur van de vrijetijdscheque zal één jaar bedragen.VerkooppuntenDe vrijetijdscheque zal te verkrijgen zijn in Vrijetijdscentrum De Kruierie en het OCMWvan Balen.Slide 8Wat houdt deze cheque in voor de verenigingen of dienstenDe Cheque is bedoeld voor inschrijvingsgeld, activiteiten en inkom.I. Mensen stappen met de vrijetijdscheque naar de vereniging/dienstII. De vereniging/dienst scheurt het afscheurstrookje van de chequeIII. De vereniging/dienst brengt het afscheurstrookje binnen bij Vrijetijdscentrum DeKruierieIV. Dankzij de code op de afscheurstrook is het mogelijk het juiste bedrag terug testorten en dit naar de vereniging of dienst van die de strookjes heeftbinnengebracht.V. Het overzicht van de binnengebrachte cheques wordt door Vrijetijdscentrum DeKruierie doorgegeven aan de financiële dienst van de gemeente. De financiëledienst van de gemeente stort het juiste bedrag terug naar de vereniging/dienst.Slide 9Voordelen verenigingen/dienstenDe voordelen voor verenigingen en diensten zullen in volgende alinea’s kort op eenrijtje worden gezet.Meer leden- Via de vrijetijdscheque zullen meer mensen de stap zetten richting vereniging/dienst.

130Gratis reclame- de bijhorende map moet de mensen meer informatie verschaffen over deverschillende verenigingen/diensten en hun activiteiten- Op het persmoment (5 mei 2010) hopen we een aantal verenigingen te kunnenvoorstellen aan de pers.Verenigingen/diensten moeten enkel afscheurstrookje binnenbrengen!- de verenigingen/diensten moeten enkel het afscheurstrookje binnenbrengen bijVrijetijdscentrum de Kruierie. Het bedrag zal dan terug worden gestort.Slide 10PromotieOndertussen zijn we ook al begonnen met het voeren van promotie rond devrijetijdscheque.Er is een ontwerpwedstrijd gelanceerd. Via deze wedstrijd hopen we dat de inwonersvan de gemeente Balen een achtergrond ontwerpen voor de vrijetijdscheque. Via dezeweg hopen we de mensen voor het eerst in contact te brengen met de idee van devrijetijdscheque.De ontwerpwedstrijd is ook voorgesteld bij de directeur/directrice van de verschillendescholen. We hopen de leerlingen, maar ook hun ouders (familie in het algemeen) aan tespreken en in contact te brengen met de vrijetijdscheque.Het persmoment is ook promotie voor de vrijetijdscheque en de verenigingen.Daarnaast zijn er ook nog een aantal andere ideeën om de vrijetijdscheque in detoekomst te promoten. Het zijn nog steeds ideeën. De toekomst zal uitwijzen wat hierverder mee zal gebeuren. In volgende alinea’s komen de verschillende ideeën kort aanbod.- De gemeente deelt vrijetijdscheque uit aan de inwoners als cadeau.- Er komt een extra promotie rond de vrijetijdscheque tijdens de feestdagen.- Deelnemende verenigingen/diensten hangen een poster uit met ‘wij ontvangende vrijetijdscheque’.- Er volgt promotie voor de vrijetijdscheque in de activiteitenkrant.- Organisatie van een tombola, dit voor de mensen/ verenigingen en diensten diegebruik maken van de vrijetijdscheque. Mensen die deelnemen aan devrijetijdscheque maken kans om extra vrijetijdscheques te winnen.Voor meer informatie mag je steeds bellen naar Kristof Berrens 0486/ 66 99 18.

1316.9 Bijlage 9: Affiche en flyer ontwerpwedstrijd>>> Cheque? CHECK!

132< Meer info te verkrijgen aan de balie van Vrijetijdscentrum De Kruierie >>>> Cheque? CHECK!

1336.10 Bijlage 10: Bezochte scholen voor ontwerpwedstrijdGemeentelijk onderwijsBasisschool Gerheide "'t Graantje" (t.e.m. 3de leerjaar)Endstraat 72490 BalenDirectie: Toon Vekemans / Danny Van de SandeBasisschool HulsenOssenberg 1002490 BalenDirectie: Luc WillemsBasisschool Rijsbergdijk "De Bosmier"Streekweg 112490 BalenDirectie: Greet SnoeckxBasisschool Rosselaar "De Bijenkorf"Haverstraat 62490 BalenDirectie: Renilda BylemansBasisschool SchoorSint-Rochusstraat 912490 BalenDirectie: Toon Vekemans / Danny Van de SandeKleuterschool VennenPapenberg 122490 BalenDirectie: Toon Vekemans / Danny Van de SandeGo! Scholen van de Vlaamse gemeenschapFreinetschool 'De Klimboom'Boudewijnlaan 15/22490 BalenBasisschool 'Het Klepperke'Boudewijnlaan 15/12490 BalenDirectie: Nico MaesCentrum voor Deeltijds Onderwijs Kempen (CDO)Boudewijnlaan 152490 BalenCoördinator: Roger LenaertsVrij onderwijsBasisschool CentrumGustaaf Woutersstraat 312490 BalenDirectie: Sofie Peeters tel. 014/81 19 25

134Basisschool Klavertje VierSchoolstraat 32491 OlmenDirectie: Veerle Overloop tel. 014/30 11 02Kleuterschool Klavertje VierStotert 55, 2491 OlmenDirectie: Veerle Overloop

1356.11 Bijlage 11: Begeleidende brief ontwerpwedstrijdBeste,>>> Cheque? CHECK!

1366.12 Bijlage 12: Website BalenBalen. (2010). Gemeente Balen. Gevonden op 10 april 2010 op internet: Balen. (2010).http://www.balen.beBalen. (2010). Gemeente Balen. Gevonden op 10 april 2010 opinternet:http://www.balen.be/nieuws/1563/default.aspx?_vs=0_N&id=367

1376.13 Bijlage 13: Brief sponsoraanvraagBeste,Ik ben Karen Drooghmans, studente Sociaal Werk aan de Katholieke HogeschoolKempen. Als laatstejaarsstudente, maak ik met 5 andere studenten een eindwerk in degemeente Balen.Ons eindwerk draait rond het ontwerpen van een vrijetijdscheque in de gemeenteBalen. Kort samengevat is dit een cheque waarmee mensen kunnen deelnemen aansport, cultuur en ontspanning. Het is een cheque die zal kunnen gebruikt worden dooralle inwoners van de gemeente Balen. Via deze cheque willen we mensen die leven ineen minder luxueuze situatie, ook de kans geven om deel te nemen aan sport, cultuuren ontspanning. Deze personen zullen de cheque kunnen aanschaffen aan eenvermindert tarief.Aangezien er ook een ontwerp hoort te zijn, dat kan dienen als achtergrond voor dezecheque, hebben wij een ontwerpwedstrijd gelanceerd. Aan deze wedstrijd kan iedereenin Balen (voornamelijk scholen werden hiervoor gecontacteerd) deelnemen. Hetwinnende ontwerp zal uiteindelijk de achtergrond van de cheque worden, wat op zich aleen mooie prijs is natuurlijk. Graag willen we ook de andere deelnemers (de eerste 10,20, ...) iets in ruil gegeven voor hun moeite en hun eervolle plaats.Daarom mijn vraag, of jullie ons hier misschien willen of kunnen sponsoren? Het zouons een groot plezier doen, alsook de 'bijna' winnaars van de wedstrijd.Alvast bedankt en vriendelijke groeten,Karen

1386.14 Bijlage 14: Presentatie persmomentDia 1Van Harte Welkom!Geboren!De BalenseVrijetijdschequeDia 2Inhoudsopgave• Hoe het begon…• Club Actief Balen• Aan de slag• Verloop• resultaat• COPORE• Presentatie door IneNoukens & Ann Maes• Vrijetijdscheque• Deelnemers• ontwerpwedstrijd• Onthulling door PetraGeukensDia 3Hoe het begon…Club Actief, Vormingplus Kempenvrijetijdscentrum De Kruierie, gemeenteBalen,OCMW Balen en deKatholieke Hogeschool Kempenslaan de handen in elkaar!

139Dia 4Club Actief BalenDia 5Aan de slag• Met Club Actief opzoek• LiteratuurstudieVrijetijdscheque!Voorwaarden• Niet stigmatiserend• Transparant en eenvoudig in gebruik• Responsabilisering• Inclusief en Participatief• Realistisch en haalbaar• Ingebed in een brede visie op cultuur enparticipatieDia 6Verloop• Contacteren van verenigingen endiensten• Infoavonden• Verdere uitwerking van de cheque• Lanceren van ontwerpwedstrijd• Deelname aan Europese wedstrijd enwedstrijd in de Kempen• Persmoment In samenwerking met diverse partners!

140Dia 7ResultaatEen Balense vrijetijdscheque!Dia 8De Balense vrijetijdscheque alsvoorbeeld voor Europa• Wedstrijd COPORE conferentie– Competences for poverty reduction– Aanleiding: het jaar 2010• Voorwaarden deelname wedstrijd– Studentenproject – armoedebestrijding– Multidisciplinair–Samenwerken• Mensen uit minder luxueuze situatieDia 9De Balense vrijetijdscheque alsvoorbeeld voor Europa• Op basis van update rapport– Selectie van vier projecten– Presentatie Balense vrijetijdscheque• 23-24 april – Amsterdam• Geen overwinning– Onvergetelijke ervaring• Spreken op Europese conferentie• Verschil in cultuur

141Dia 10De Balensevrijetijdscheque:Presentatie door Ine Noukens & Ann MaesOCMW BALENDia 11Waarom?• Mensen die het moeilijk hebben nemenminder deel aan sport, cultuur en vrijetijd• Drempels: financieel, kennis aanbod,mobiliteit, onzekerheid, vooroordelen, …• Toch is het voor iedereen belangrijk omregelmatig te kunnen ontspannen• Geen apart circuit, maar toeleiden naarhet bestaande• Nood aan samenwerking en afstemmingDia 12Gepland?• Lokaal sociaal beleid:– Ervoor zorgen dat kansengroepen kunnendeelnemen aan culturele, toeristische,sporten andere vrijetijdsactiviteiten• Aandacht voor kwetsbare doelgroep insectorplannen cultuur, sport, jeugd•Armoedebeleid Balen:– mensen moeten toegang hebben tot hetsocio-culturele leven en ontspanning

142Dia 13Financiële mogelijkheden• Subsidies socio-culturele participatievoor OCMW’s sinds 2003– Opende heel wat mogelijkheden– Maar:• Systeem is niet duidelijk– Wat kan wel, wat kan niet; eenmalig of jaarlijks, …• Wat willen mensen zelf?• Effectief (deelname aan socio-culturele levenverhogen)?Dia 14Op naar een structurele oplossing• Aanvraag bij Vormingplus Kempen (2006) Club actief• Doelstellingen– Doelgroep bepaalt mee hoe de subsidies besteedwerken– Samen activiteiten organiseren– Toeleiding naar bestaand socio-culturele circuit– Doelgroep betrekken bij beleid (cultuur als start,later ook andere thema’s)Dia 15Lang moeten proberen?• Niet op 1-2-3 maar stap voor stap:– Organiseren sinterklaasfeest, daguitstap,…– Kaartenbank–Opstart club actief– Contact met verenigingen en diensten– Eindwerk van studenten in opdracht vanVormingplus Kempen

143Dia 16Een zware bevalling?• Wat: betaalmiddel voor vrije tijd vanaf01/07/2010• Doelgroep: iedereen• Verkooppunten: Kruierie en Den Travoo• Waarde: cheques van 2,50€ en 5,00€• Sociale tarieven:– 80%-20% (sociale dienst OCMW)– Start met kaartenbankDia 17De toekomst?• Omgeving– Bruisend verenigingsleven in Balen– Beleid dat ervoor wil zorgen dat iedereen kan deelnemen enluistert naar de doelgroep• Groeikansen– Zoveel mogelijk verenigingen en diensten bereiken– Doelgroep durft naar buiten treden en mening verkondigen,hoort erbij– Mensen nemen zelf hun vrije tijd in handen– Doelgroep uitbreiden• Voorlopig: gezinnen in kaartenbank (na sociaal-financieelonderzoek)– Resultaatsgericht: meten, opvolgen, terugkoppelen, …Dia 18Met dank aan• Partner en trekker: Vormingplus Kempen• Meter: Club Actief• Peter: Igor Geubbelmans• Sponsors– POD Maatschappelijke Integratie– Provincie: subsidies armoedebeleid• De deelnemende en geïnteresseerdeverenigingen• De studenten

144Dia 19De Balense vrijetijdschequeWie? Wat? Waar? Wanneer?Dia 20Wie? Wat? Waar? Wanneer?• Doelgroep–Alle inwoners van de gemeente Balen• Met specifieke aandacht voor mensen die levenin een minder luxueuze situatie• Functies• Waardebon• Kortingssysteem• Waarvoor•Lidgeld•Activiteiten• BenodigdhedenDia 21Wie? Wat? Waar? Wanneer?• Vorm–Papieren cheque• Waarde: 2.5 Euro of 5 Euro–Niet recupereerbaar!– 1 jaar geldig–Map• Algemene informatie i.v.m. cheque•Informatie– diensten/verenigingen/organisatie– Activiteiten• Wanneer• Vanaf 1 juli 2010– In Vrijetijdscentrum de Kruierie– Den Travoo

145Dia 22De deelnemende verenigingen,organisaties en diensten!• KVLV Balen Centrum• Sinfonia (Olmen/Hulsen)• Cultuurraad Balen• Cultuurdienst Balen• Zilvermeer• Chiro AlbatrosWezel• SpeelpleinenMalpertuus Olmen• ArcadeCenter Balen• Fiesta Mundial• Jeugd Rode KruisBalen-Olmen• Bert Leysenkring vzw• JeugdcentrumBiesakker vzw• Sportdienst Balen• DerdewereldraadBalen-Olmen• Chiro RosselaarDia 23De deelnemende verenigingen,organisaties en diensten!• Bibliotheek Balen• Jeugdraad Balen• RecreatiedomeinKeiheuvel• Chiro Balen Centrum• FairTrade LokaleTrekkersgroep Balen• KSJ ‘t Stotertke• VVV Balen vzw• Seniorenraad Balen• Olmense Zoo• KWB Balen Centrum• Vrijetijdscentrum DeKruierie• Cel gezondheid Balen• Jeugddienst BalenDia 24Ontwerpwedstrijd:Prijsuitreiking

146Dia 25PROFICIAT TOKE STAES!(GBS De Bosmier)Dia 26De onthulling van de BalensevrijetijdschequeDoor schepen van cultuur, Petra GeukensDia 27

1476.15 Bijlage 15: Armoede- armoedeonderzoekArmoede in Balen?Het eerste gedeelte omtrent het begrip armoede heeft gezorgd voor een breder beeldvan dit begrip. In de volgende alinea’s zullen we dieper ingaan op concretere resultatenvan het armoede onderzoek in de gemeente Balen. Dankzij deze gegevens is hetmogelijk om een breder en specifieker beeld te kunnen vormen over de omvang vanarmoede in de gemeente Balen.Graag zouden we Berenice Storms bedanken. Zij heeft het mogelijk gemaakt dezegegevens te verwerken in ons eindwerk. Deze zijn afkomstig van het ‘onderzoek naarde leefomstandigheden van de gezinnen in Balen’. We vermelden de volledige bronalvast bij het begin van dit gedeelte.Omvang armoede bekeken volgens de EU-SILC-normVolgens deze EU-SILC norm zijn alle personen in een gezin arm wanneer hetgezinsinkomen lager ligt dan 60 procent van het mediaan equivalent inkomen.Om het welvaartsniveau van een gezin te bepalen is het niet mogelijk om enkel tekijken naar het feitelijke inkomen (bijvoorbeeld 1000 euro) van het gezin. Dit is dereden waarom er wordt gewerkt met een gestandaardiseerd of equivalent inkomen. Ditsysteem corrigeert het inkomen volgens gezinsgrootte aan de hand vanequivalentieschalen.Tabel 7: de equivalentieschalenalleenstaande volwassene 1tweede en volgendevolwassene0,5kinderen in het huishoudenonder 14 jaar0,3Het feitelijke inkomen delen we vervolgens door de som van de verschillendeequivalentiefactoren. Zo bekom je het feitelijke inkomen dat als het ware herleid is tothet welvaartsniveau van een alleenstaande.Tabel 8: een voorbeeld van een gestandaardiseerd of equivalent inkomenEen alleenstaande man heefteen inkomen van 1250 euroEen gezin met twee kinderenwaarvan de leeftijd lager is dan14 jaar heeft een inkomen van1850 euroHet gestandaardiseerde inkomenvan de alleenstaande man is 1250euro (1250:1)Het gestandaardiseerde inkomenvan het gezin is 880,95 euro(1850:2.1)De EU-SILC-norm berekenen we door 60 procent te nemen van het mediaan equivalentbeschikbaar gezinsinkomen. Dit is 60 procent van het middelste inkomen, wanneer wealle inkomens van hoog naar laag rangschikken.

148Zit het inkomen onder deze grens spreken we over personen in armoede.Onderstaande tabel maakt duidelijk dat de armoedelijn op 873 euro voor eenalleenstaande zonder kinderen ligt. Heeft een alleenstaande meer dan 873 euro alsinkomen valt deze volgens de EU-SILC norm niet onder de categorie ‘persoon inarmoede’Als we het voorbeeld van het gezin met twee kinderen er terug bijnemen dan zien wedat hun gestandaardiseerde inkomen van 880,95 euro groter is dan 873 euro. Wekunnen ook de omgekeerde berekening maken. Als we het gestandaardiseerdeinkomen (880,95 euro) vermenigvuldigen met 2,1 komen we tot 1849,55 euro. Detabel geeft aan dat de armoedelijn voor een gezin dat bestaat uit twee volwassenen entwee kinderen ligt op 1833 euro. Dit getal is lager dan 1849,55 euro. Dit betekent dathet gezin volgens de EU-SILC-norm niet in armoede leeft.Tabel 9: EU-SILC armoede drempels 2007Gezinstype/aantalvolwassenenAantal kinderenArmoedelijn1 0 8731 1 11351 2 13971 3 16591 4 18332 0 13102 1 15712 2 18332 3 20952 4 23573 0 1746Tabel 10: Percentage arme gezinnen in Balen volgens de 60% EU-SILC-normEU-SILC Frequentie percentageArm 102 17.2Niet arm 502 82.8Totaal 606 100.0Missing 53

149Uit bovenstaande tabel blijk dat 17,2 procent van de gezinnen in Balen in armoedeleven. Meer concreet betekent dit dat 17,2 procent van de gezinnen in de gemeenteBalen een inkomen hebben dat lager ligt dan de armoedelijn.Het armoedepercentage lag (in 2007) op 14,7 procent in België en in Vlaanderen ginghet in dezelfde periode over 10,7 procent. Het enige verschil met de gegevens uit Balenis dat het hier gaat over gezinnen die onder de armoedegrens leven. De cijfers vanBelgië en Vlaanderen gaan over het percentage personen die in armoede leven.In het onderzoek is berekend hoeveel percentage van de personen in de gemeenteBalen in armoede leven. Dit leverde 17,2 procent op. Wanneer de EU-SILC-normgehanteerd wordt, besluiten we dat het armoedepercentage in de gemeente Balenhoger ligt dan het armoedepercentage in Vlaanderen of België. In het onderzoek gaanStorms, Légat en Bonroy niet in op de oorzaken van dit hoge cijfer. Een mogelijkeoorzaak hiervan ligt, naar ons gevoel, aan het feit dat de gemeente Balen reeds weinigstappen heeft ondernomen omtrent het armoedebeleid. Het armoedebeleid van Balen ispas in werking sinds 2008 – 2009, maar voldoende acties hierrond waren er tot nog toeniet. Ons project kadert in een ruimer armoedebeleid dat nu nog in ontwikkeling is. Ditproject geeft verenigingen, diensten en organisaties in Balen echter de kans, omeffectief iets te doen rond armoede. En zo dus bij te dragen tot het lokaalarmoedebeleid, waarin duidelijk omschreven staat dat verenigingen, diensten enorganisaties hierrond moeten werken. (Storms, Légat & Bonroy)De subjectieve norm gaat in vergelijking met de EU-SILC-norm niet kijken naar hetwerkelijke inkomen, maar het geeft een beeld van de mate waarin mensen aangeventoe te komen met hun huidige gezinsinkomen.Tabel 11: Mate waarin gezinnen toekomen met het huidige beschikbare inkomenFrequentie Percentage CumulatiefpercentageZeer moeilijk 14 2,2 2,2moeilijk 5 8,6 10,8Eerder moeilijk 147 23,1 33,9Eerder gemakkelijk 225 35,4 69,3gemakkelijk 152 23,9 93,2Zeer gemakkelijk 43 6,8 100,0totaal 635 100,0missing 24Wanneer de resultaten uit bovenstaande tabel nader worden bekeken valt het op dat10,8 procent van de gezinnen in Balen aangeeft moeilijk tot zeer moeilijk te kunnenrondkomen. Van dit percentage geeft 2,2 procent aan zeer moeilijk te kunnenrondkomen en 8,6 procent geeft aan moeilijk te kunnen rondkomen.

150Wanneer de cijfers van Vlaanderen en België worden bekeken stellen we vast dat hetpercentage hier respectievelijk op 12,5 procent en op 17,1 procent ligt. We stellen vastdat deze cijfers hoger liggen dan in de gemeente Balen.Wanneer we gaan kijken naar de financiële ademruimte van de gezinnen gaat hetonderzoek nog een stap verder. We spreken over een gezin met financiële ademruimtewanneer dit gezin het minimum 750 euro aan de kant heeft staan om onvoorzieneuitgaven op te vangen. Er wordt in het onderzoek ook gesproken van financiëleademruimte. Wanneer gezinnen in staat zijn om iedere of meerdere maanden eenbepaald minimumbedrag te kunnen sparen. Het onderzoek spreekt van gezinnen metvoldoende financiële ademruimte als beide voorwaarden aanwezig zijn.Tabel 12: Mate waarin gezinnen aangeven, financiële ademruimte te hebbenFinanciëleademruimteGeen financiëleademruimteBeperktefinanciëleademruimteVoldoendefinanciëleademruimteAantal Percentage Cumulatiefpercentage51 8,2 8,2151 24,1 32,2423 67,7 100,0totaal 625 100,0Missing 34In de gemeente Balen geeft 8,2 procent van de gezinnen aan geen financiëleademruimte te hebben. Wanneer we kijken naar de gezinnen die aangeven beperktefinanciële ademruimte en geen financiële ademruimte te hebben blijkt dat dit 32,2procent is van de gezinnen die leven in de gemeente Balen. (Bonroy, Légat & Storms,2008)BesluitOp de vraag of dat Balen in armoede leeft kunnen we volmondig ‘ja’ antwoorden.Volgens de EU-SILC-norm leeft 17,2 procent van de inwoners van Balen in armoede.Deze gegevens vergeleken met België en Vlaanderen, leren ons dat in de gemeenteBalen respectievelijk 2,5 procent en 6,5 procent meer armoede aanwezig is. Dezegegevens zijn vergeleken met het armoedepercentage van België (14,7 procent) enVlaanderen (10,7 procent).Deze gegevens leren ons dat het project, waarmee we de participatie aan het cultuur-,sporten vrijetijdsleven in de gemeente Balen willen verhogen, en dit met specifiekeaandacht voor mensen in armoede die hierbij vele drempels ervaren, zeker en vastrelevant is en een meerwaarde kan bieden.

1516.16 Bijlage 16: Persmoment - het woord aan Club ActiefWie zit er in Club Actief?Het zijn mensen van Balen, mensen die het financieel iets minder hebben (niet alleenmensen die in budgetbeheer zitten of in collectieve schuldbemiddeling zitten of nietalleen mensen die klant zijn bij het OCMW,etc.)Alle soorten mensen zijn welkom: politieke overtuiging, huidskleur,geloofsovertuiging,etc. maakt niet uit.Club Actief staat open voor iedereen.Wat doet Club Actief precies? Hoe werkt Club Actief?Club Actief komt twee keer per maand samen op een woensdagavond.-Activiteiten worden in Club Actief voorgesteld en uitgewerkt.Bijvoorbeeld: We gaan een boottocht organiseren. Deze boottocht is voor gezinnen. Hetis voor gezinnen die het financieel moeilijker hebben en die toch iets leuk willen doenmet de kinderen. Mensen zonder een gezin zijn natuurlijk ook welkom.-Er wordt ook aan activiteiten deelgenomen.Bijvoorbeeld: We hebben een bezoek gedaan aan het cultureel centrum van Mol (HetGetouw).-Club Actief biedt een luisterend oor aan mensen die iets te zeggen hebben.Wat vindt je van de vrijetijdscheque?Het is een goed initiatief voor mensen zodat ze meer aan activiteiten kunnen meedoenbijvoorbeeld in sportverband, mensen kunnen ook deelnemen aan culturele activiteiten,je kan het gebruiken voor vrije tijd, etc.

1526.17 Bijlage 17: De Balense vrijetijdscheque in het nieuwsbladStudenten bedenken vrijetijdscheque• vrijdag 07 mei 2010• Auteur: (MTO)De bedenkers van de Vrijetijdscheque met een aantal deelnemers van de ontwerpwedstrijd.mto© Tommy MaesBALEN - De gemeente brengt binnenkort de Vrijetijdscheque uit. Daarmee kan jeterecht bij verschillende verenigingen. De bedenkers zijn zes KHK-studenten.Lotte Sneijers, Karen Drooghmans, Kristof Berrens, Lore Vandeperre, Wout Vangeel enLies Ruelens zijn laatstejaarsstudenten Sociaal Werk van de Katholieke HogeschoolKempen in Geel. Voor hun seminarieopdracht en eindwerk moesten ze een projectuitwerken waardoor mensen die het financieel minder goed hebben, toch kunnendeelnemen aan sport, cultuur en vrije tijd. Bij de uitwerking van het project werkten destudenten intensief samen met Club Actief Balen, een vereniging van mensen die hetmoeilijk hebben. Andere partners waren het gemeentebestuur en OCMW van Balen enVormingplus Kempen.'De mensen van Club Actief vonden het belangrijk dat het project niet stigmatiserendis. Daarom wilden we zeker geen speciaal pasje of iets in die aard. Na veel studiewerkkwamen we uit op de Vrijetijdscheque. De gemeente Balen en het OCMW hebben hetconcept verder uitgewerkt', aldus de studenten.De Vrijetijdscheque is een soort waardebon waarmee je terecht kan bij diverseverenigingen, bedrijven en diensten. Je kan er bijvoorbeeld een toegangsticket meeaankopen of het lidgeld voor een vereniging mee betalen. Het grote voordeel van deVrijetijdscheques is dat iedereen ze kan aankopen en gebruiken. Vanaf 1juli zijn decheques van 2,5 en 5euro te koop in De Kruierie. Mensen met financiële beperkingenkunnen de cheques met korting aankopen in Den Travoo. Er hebben al diverseverenigingen, bedrijven en diensten hun medewerking toegezegd.Bron: Het Nieuwsblad (2010). Studenten bedenken vrijetijdscheque. Gevonden op 7mei 2010 op het internet:http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=4V2PTDI2&postcode=2490

1536.18 Bijlage 18: COPORE6.18.1 OpdrachtCOMPETENCES FOR POVERTY REDUCTION (COPORE)STUDENT PROJECT COMPETITIONDear students,Let us join the solidarity actions in Europe for combating poverty and social exclusion!The COPORE project offers you the opportunity to develop a student project on povertyreduction. You are challenged to work in interdisciplinary groups and with localcommunities. The five best projects will be invited (and receive financial support) topresent their projects at the COPORE conference on the 23 rd and 24 th of April inAmsterdam.IntroductionFollowing the decision to dedicate 2010 as the European Year for Combating Povertyand Social Exclusion, the Commissioner Vladimír Špidla said: "Europe is one of therichest regions in the world and yet 78 million people live at risk of poverty. This iscompletely unacceptable.” Poverty and exclusion of one individual amounts to thepoverty of society as a whole. Europe can only be strong if each individual’s potential isrealised.COPORE is a unique interprofessional project, initiated by a consortium of Health,Educational and Social Science networks with the aim to draw attention on healthinequalities, related to disadvantaged groups and to develop new competences andapproaches in higher education focusing on affordable health care, health literacy andempowerment of the clients and their community.The following actions will be undertaken:• Identification of projects of good practices in social inclusion• A conference to disseminate and discuss the value of those projects for education• Recommendations defined for the competences of health, social and educational workers• Student projects concerning poverty reductionStudent groups from all European countries from the networks participating in theCOPORE project are invited to develop multidisciplinary projects on poverty reduction,in collaboration with disadvantaged groups from local communities. Following selectionby a committee, descriptions of the fifteen best projects will be placed on the COPOREwebsite. Five of the best projects will be selected for presentation by project membersat the COPORE conference.ParticipantsYour group must consist of students from a variety of disciplines (at least two), and atleast two students should be from institutions/ networks who are participating in the

154COPORE project. Your group should work together with people from your localcommunity, disadvantaged groups, so that the whole project is planned and developedaround the needs of the people of your local community.Project activitiesYou can develop any project you wish around the theme, but here are some ideas:• Awareness actions on: What is poverty and how to combat it• Exhibitions on: The voices and narratives of vulnerable groups• Projects with the community: Action research in order to address the needs ofthose who experience poverty• Actions to improve access to health and social care• Engaging local communities in all their diversity in plans and strategies to fightpoverty• Present good practice of empowerment projects• Development of key messages (You-tube) and logo's with the involvement ofdisadvantaged groups on:‐ the multidimensional dimension of poverty;‐ the hidden character of poverty• Any other good ideas or actionsProjects can involve any age group from small children to the eldest elderly, and in anysetting – schools, community centres, the street, residential homes…depending on theneeds of the local community. Find out what is needed!! Find out what will make adifference!! Projects can involve many media – photography, dance, theatre, play,sports, graffiti, and many more – have fun and be creative!Projects, the web-site and the COPORE ConferenceAll the projects are important, but we can only include a limited number on the websiteand at the conference. So a selection committee of three persons will review theproject reports that you submit, and the fifteen best projects will be selected accordingto the quality criteria below. Descriptions of these fifteen projects (including somevisual material) will be presented on the COPORE website. Five projects will beshortlisted and two members from each project will be invited to the COPOREconference to present their projects. At this time the winner of the student’s project willbe announced and the award presented.TimetableProjects may be implemented at any time over the coming year. However by the 1 st ofMarch 2009 student should send the following documents, electronically, to LiliyaTodorova (litod@ru.acad.bg):• Project Report (using the template below), completed in Word. This may bea) A plan for a project that has not yet startedb) A progress/ half way report, for a project that is ongoingc) A final report for a project that has been completed• Abstract of proposed presentation (see template below)• If you wish you may send related attachments (maximum of 20 photos and/ or 6minutes of recorded material)NB! All documents must be completed in English. For audio materials that are inanother language, please, provide a written transcript in English.Selection of 15 best projects by 10 March 2010.The 15 best projects should send an update (progress) report by 25 th of March 2010.

155Nomination of 5 Best projects for presentation at COPORE conference by 30 th of March2010Selection and award to the best student project – 23 April 2010 (during COPOREconference).Article regarding the project completed by 1 st of June 2010.Address for submission:Liliya Todorova: litod@ru.acad.bgStudent COPORE prizeAn award will be presented at the COPORE conference to the best project as selectedby the selection committee..Quality criteriaWhen you are writing you project report, please consider the following which areconsidered criteria for the demonstration of quality in the student projects:• Quality of the methods used. You can demonstrate this by using multi- andinterdisciplinary approaches, that is that at least two disciplines participate inthe project and that local community members are involved.• Clarity and consistency of the methodology of the project. Make sure you:o clearly define your aims, including a description of the local communitywith which the project will take place and what are the needs that youhope your project will assist.o clearly identify the process for the development of the project (what areyou going to do/ or what have you done, who is going to do it/ who didwhat, etc)o clearly identify your outcomes (qualitative and quantitative) including theperspectives of all involved (what have/will you achieve for thecommunity and for yourselves, how will you/have you shown this)• What’s New? Don’t forget to mention anything that you think is creative andinnovative in your project• Reflection. Please reflect on how the project developed, was/will beimplemented, how it was to work as a team. Consider especially what theproject achieved for all involved, what were the difficulties, what would you dodifferently in the future etc)• Quality of written report. Make sure that you write in English and that it is clearfor an international audience, within the word count (maximum 2000 words)and includes all sections of the template.An abstract should also be submitted on how the project will be presented (poster, oralpresentation, picture exhibition, performance etc.), should it be selected forpresentation at the COPORE conference.Contact InformationShould you require any further information please contact us at:Liliya Todorova: litod@ru.acad.bgSarah Kantartzis: skanta@ath.forthnet.grAttachments:1. Template for Project Report2. Template for Abstract (for presentation of project at COPORE conference)

156Template for Project ReportPlease complete a project report for each project. The number of words should notexceed 2,000 words.Title of Project:Name of Participants and Affiliation:(For each participant please state your country, the name of your department andinstitution, your level of education and primary discipline. If appropriate please provideinformation of the organization or service involved in the project)Brief Description of Project:(Please include: short description of the local community, the problems identified, theaims of the project, and the methods and materials used/you will use.)Description of Outcome of Project:(Please state here the specific results achieved by the project related to its aims. Pleasealso mention those aims that were not achieved, as well as the unexpected outcomes.If your project is still in the planning/early stages, please state where you are in theprocess)Reflection on Project:(Include some reflection on the project development, implementation andinterdisciplinary practices. Explain for example how you involved and collaborated withother students, partners and stakeholders.)References:Contact details:Please provide full contact details for two of the projects membersInstitute:Country:StudentsPhone:Fax:Name:e-mail:Address:Attachments and external links:Please mention here any materials which accompany the report (optional). Please donot submit more than 20 photographs and/or 6 minutes of recorded material.* The Project report should be sent in by 1 st of March 2010 (the project doesnot have to be successfully completed by this date).

157Template for AbstractPlease complete the following abstract. This abstract refers to the presentation of theproject that will be part of the COPORE conference if selectedTitle of Project:Name of presenters and affiliation:1.2.Type of Presentation:(Poster, Oral presentation, Exhibition, Performance etc)Summary of Presentation (Max. 250 words)(Please provide a brief description of the proposed presentation, to include:introduction, aims, method, outcomes, and conclusion – appropriate to the stage of theproject you are at)6.18.2 Update: 1 maart 2010Project Report'Oh poor, come in our arms': Full participate at the leisure life inBalen.Name of Participants and Affiliation:Our project is realised in cooperation with different partners. Firstly we introduceourselves. Subsequently we provide a short survey of the organisations with which wecooperate as well as the coordinating committee. We end with an insight in the villageof Balen, a small town in the North of Belgium. Our project is multidisciplinar incollaboration with disadvantaged groups.We are third years students at Kempen University College in Geel. Kempen is the namefor a region in the North of Belgium. Our group consists of six students who alloriginated in Belgium. Kristof Berrens and Lore Vandeperre study social counseling.Whereas Karen Drooghmans, Lies Ruelens, Lotte Sneijers and Wout Vangeel opted forsocio-cultural work.Our project is in cooperation with ‘Club Active’, ‘Educators Kempen’ and the ‘Centre forPublic Welfare’ in Balen. ‘Club Active’ is an organisation based in Balen which has aparticular vision: their goal is to make sure that all the inhabitants of Balen can fullyparticipate in leisure time and culture. ‘Club Active’ is a powerful group of people wholive in poverty. They experience a lot of thresholds/problems trying to participate in aregulated leisure time and culture offer. A few of these problems are: finances, fewmeans of transportation, a lack of information, social pressure, etc. Fact is that up tonow there have been no steps taken to do something about this in Balen.‘Club Active’ was founded in 2007 under accompaniment of the Centre for PublicWelfare and, Educators Kempen. The Centre for Public Welfare vision is to giveeveryone the possibility to live a life that lives up to the human dignity. This vision isput into reality by providing a wide array of services like financial aid, providinginformation and counsel, support in the practise of human rights, psychosocial

158counselling, etc. Educators Kempen is an organisation which endeavours to supportemancipating projects in the region ‘Kempen’ by sociological training.‘Educators Kempen’ has given us, third year students, the task to – in cooperation withthe people of ‘Club Active’ – to go out and stimulate participation and to strengthen‘Club Active’ hereby. This is how we, together with ‘Club Active’ and by several creativemethodologies, give chance to people in poverty to participate in the culture and leisuretime that is offered by Balen and its surrounding municipalities. It is our belief thateveryone should be able to participate in culture and leisure time activities. Thereforewe want to start a project with which we try and stimulate the participation in theculture and leisure time scene. This project runs from October 2009 until the end of2010.Kristel Vanhulle is an employee at Educators Kempen. Together with Ine Noukens, ofthe Centre for Public Welfare in Balen, they will assist ‘Club Active’. Together withKristel, Ine is responsible for organising monthly assemblies and activities with thepeople of ‘Club Active’. This cooperation has an extreme surplus value. ‘Club Active’ isan organisation of people who live in poverty. In this project we will cooperateintensively with ‘Club Active’. Fact is that people who live in poverty themselves have abetter view on the problems concerning culture participation and what the poor need.It most definitely is not our intention to be superior to ‘Club Active’, but to considerthem as our equal and thorough partners in the development of our project. Eachchoice, decision, etc. will be taken in dialogue with ‘Club Active’, Educators Kempenand the Centre for Public Welfare and guarantee a multi-disciplinary apporacht. DaniëlJanssens is our coach at kempen University College is a philosopher. He will bechecking and judging the progress of our project. Igor Geubbelmans, who is theaccompanying coordinator in culture and head of the centre for leisure time ‘DeKruierie’, is involved in the project. (Balen, 2009) Apart from him the coordinatingcommittee consists of Gust Vandongen, employee and chairman of ‘Ons Huis’ based inthe community of Mol. ‘Ons Huis’ addresses mainly the generation arms to sever thepoverty spiral. (De sociale kaart, 2009) This critical insight from the field will contributeto the coordination and effect of this project. Els Van Elsen is an employee of ‘Lichtpunt’and a member of the steering committee of our project. She is able to provide a criticallook at the project from within the work field, which can lead to adjustments of theproject by student social workers. The last member of the steering committee is IngeVan De Walle. She is an employee of ‘Demos vzw’, which is a knowledge centre forparticipation and democracy (Demos, 2009). Because of the knowledge and experiencethe organisation has with regard to the participation of minority groups in culture,youth work and sports, it is an important link in our steering committee.Brief Description of Project:We work in the village of Balen. Balen is a small village in the region ‘Kempen’, a regionsituated in Belgium. So far, Balen has not come up with a real plan regarding culturalparticipation for people in poverty. That’s why we, as a project group, want to organizecultural participation in this village.Our project started with the request from ‘Club Active’ for more participation in Balen.In total, our project relies on three strategic goals:• First strategic goal: We have developed a discount system to enable peopleliving in Balen to participate more in sports, culture and leisure within theircommunity.• Second strategic goal: There will be a presentation in Balen, where we willintroduce the discount system to a network of people and organizations.

159• Third strategic goal: The forces and strengths of ‘Club Active’ stand centralto reach strategic goals 1 and 2.To realise our goals, we use two techniques: ‘Bindkracht’ and Grassroots ABCD. Weillustrate these elements shortly, but we won’t explain them fully. ‘Bindkracht’ can betranslated as ‘empowerment and linking against poverty’. This methodology can beconceived as a ‘good practice’.Bindkracht deals with ten lines for qualitative rescue to people in poverty. It’sdeveloped by Kristel Driessens and Tine Van Regenmortel. The vision ‘Bindkracht’ hason poverty and the control of it mainly highlights social vulnerability, povertystratification, working force directed, empowerment, working structurally, signaling byworking participating and working integrally. These are the elements we also pursue,for example we depart from the powers of ‘Club Active’, we realise that poverty hasseveral dimensions and we don’t concentrate merely on the financial aspects, we wantto realise a structural change, namely increased cultural participation for theinhabitants of Balen.The ABCD method (Assed Based Community Devolopment), also known as theGrassroots method is a method that has originated from the construction in Chicago.The core principles are looking to the possibilities en sources in a quarter and activatingthe powers of the residents. Everybody is addressed and principally everybodyparticipates. Next the talents and skills get mapped and mobilized. In this manner theywork from inside (Dierckx, 2009). This method is in its pure form not applicable for‘Club Active’, since community development isn’t a goal. But the strengths of thismethod can be translated to this project. The view on the future of ‘Club Active’ israther clear, namely the participation of people in poverty to the regular cultural andrecreative offer in Balen. The talents of the members are sharpened and teached,partnerships are sealed (with the OCMW and Vormingplus Kempen). Now we shouldcare of the input and application of the qualities at the appropriate moment and place.Description of Outcome of Project:Are strategic goals are not yet achieved. We give a short overview of what weachieved already.Our first meeting with ‘Club Active’ was very productive. ‘Club Active’ is a powerfulgroup. They definitely do away with the image of the ‘poor poor’. They no longer wantto be stuck in a subordinated position. They want to take care of their own lives and ifpossible change and develop things themselves. We based our project on the dreamsand expectations of ‘Club Active’. They quickly showed us that they wanted toparticipate in culture. However, the meaning of culture has to be widely defined. It canrange, for example, from a visit to the theater to participation in a tennis club. ‘ClubActive’ wants something that is permanent and structural, not temporary, which has ledto the development of a discount system. We studied different kinds of discountsystems and compared them. Ultimately, we chose a ‘leisure cheque’ or ‘leisurevoucher’. At the moment, this voucher is in full development and it is difficult todisclose details.It is very important to the members of ‘Club Active’ that this voucher is notstigmatizing. That is why they do not want a special card for poor people. Our voucherhas to be universal, which means that the cheque is not only for people in poorness,but can be used by every inhabitant of Balen.The intention is to create some kind of gift voucher. Inhabitants of Balen can buy thesegift vouchers for example as a present, and people who live in poverty can buy them ata lower price. The vouchers all look alike, which means that no one will notice who hasbought these vouchers at a lower price and who has paid the standard rate. Thevoucher is now not ready yet.

160We already laid down some criteria for the development of our vouchers; they have tobe non-stigmatizing, transparent and simple in use, empowering, ensuring inclusionand participation, realistic and feasible and last but not least, our voucher must becomeembedded in a wide vision on participation. Our leisure voucher is meant for culturalparticipation, which means one can use it to go to the theatre, to a sports club and soon. However, this means that we have to address organizations in Balen to participatein this project. It is our task to stimulate and motivate approximately 140 organizationsto take part in it.However, it seemed rather impossible to us to contact and activate all theseorganizations, due to the lack of time. Therefore we choose for a ‘pilot project’. Thismeans we only contact a few organizations. By doing this we can keep our project morerealistic.The choice of organizations is made in dialogue with the members of ‘Club Active’. Wealso plan to invite the organizations so that we can present our project. Further we’dlike to inform and aware them of the thresholds poor people are confronted with. Whenour project has come to an end and reached his goals, Balen can choose to continuethe project and to contact more organizations.Our second purpose is to organize a show time that will take place begin May. Theshow time is a moment where all the organizations of Balen will be present. It’saccessible for all the inhabitants of Balen. On that day the organizations can presentthemselves to all inhabitants of Balen. Our reduction system will be presented too. Webelieve this show time to be of major importance, because many people aren’t familiarwith the recreation offer in Balen. In this way the inhabitants get the chance to get toknow the variety of organizations. At this time we aren’t working yet at this goal.The value, and the base, of this project is the fact that we work together with people inpoverty. This is our third goal. We part from the forces and strong stories of ‘ClubActive’ to accomplish the previous goals. This means concretely that ‘Club Active’ isinvolved in every step of the project. For example: we want ‘Club Active’ to have anactive role in choosing organizations for our pilot project. When we invite organizationsto explain our project, we’d like ‘Club Active’ to be a prominent occupant so they canraise the thresholds they’re confronted with themselves. We also hope to realize theirdream by developing this recreation voucher.Reflection on Project:We can say in honesty that our cooperation in our project group is excellent. Ourproject group is multidisciplinary because four students are from the study optionsocio-cultural work and two students are from the study option social counseling. Wework very good with each other. We stand all integral behind are strategic goals, wedeveloped them with are project group and together with ‘Club Active’ and our otherpartners. Our project group meets frequently (at the two weeks).‘Club Active’, Educaters Kempen and the Centre for Public Welfare are key partners. Wemeet about one time in the month. These partners are involved with every decision wemade, and are active elements to achieve are strategic goals. We also see them ininformal activities. We’ve visited for example a new year’s party the people of ‘ClubActive’ organized themselves in cooperation with the Centre for Public Welfare toincrease the positive cooperation.For the design of the leisure cheque we are going to do an appeal on the creativity fromthe residents of the community Balen. It is the plan that we start a competition aboutthe design of the leisure cheque. The group or the person who have/ has the bestdesign, wins the competition. This means that their design actual is being used for theleisure cheque.

161The schools of Balen are going to turned on (kindergartens, students who makesdesigns during the class visual arts education), but also ‘Club Active’, ‘creative’association', the residents of Balen, the design academy, ... are going to be address.The goal is to become at a as big as possible number of participants. The design in thehands of the inhabitants of Balen, we will to achieve that our project gets well-knowand we want to achieve that our project gets a space in the community of Balen.As you can see cooperation and good communication are very important andfundamental in this project, since we depend for the most part on other people toensure a smooth proceeding of this project. Respect, equality, reciprocity and contactare the key words.The value of our project is on the one hand in our partnerships with different partners.On the other hand we want always start out of the forces and strengths from ‘ClubActive’. Such we bundle our forces in the hope to come toward structural changes. Thisis immediately a new and creative to our project.References:Internet:• Balen. (2009). Vrijetijdscentrum De Kruierie. Found on 14 February 2010 theinternet:http://www.balen.be/de%20kruierie/2277/default.aspx?_vs=0_n&id=2052• De sociale kaart. (2009). Ons huis. Found on 14 February 2010 the internet:http://desocialekaart.be/fiche/index.cfm?det=fiche&orgid=19798• Demos. (2009). Over Demos. Found on 14 February 2010 the internet:http://www.demos.be/over-demos/Books:• Driessens, K. & Van Regenmortel, T. (2009-2010). Bindkracht in armoede. In M.Vanbroekhoven. Cursus integrerend werken. (p 14- 42). Geel: KHK.• Dierckx, B. (2009). Functies van het SCW. Activerende functie. Unpublishedclass for the third year from the education Social Work, Katholieke HogeschoolKempen, Department Social Work Geel.Contact details:Institute: KHKCountry: BelgiumStudentsName: Kristof Berrense-mail: kristof.berrens@edu.khk.beAddress: Jef Buyckstraat 16, 2300 TurnhoutPhone: GSM. 0486/66.99.18, Tel. 014/42.52.88Fax: /Institute: KHK

162Country: BelgiumStudentsName: Lotte Sneijerse-mail: lotte.sneijers@edu.khk.beAddress: Oude Baan 8, 3580 BeringenPhone: GSM. 0472/73.26.23Fax: /Project Report: PresentationTitle of Project: 'Oh poor, come in our arms': Full participate atthe leisure life in Balen.Name of presenters and affiliation:1. Lotte Sneijers2. Wout VangeelType of Presentation:Oral presentation using PowerPoint.Summary of PresentationClub Active is an organisation based in Balen which has a particular vision: their goal isto make sure that all the inhabitants of Balen can fully participate in leisure time,culture and sport. Club Active is a powerful group of people who live in poverty. Theyexperience a lot of problems trying to participate in a regulated leisure time and cultureoffer. For examples: financial problems, embarrassment, practical problems,insecurity Club Active was,... founded in collaboration with the Centre for publicwelfare and Education Kempen.Our project started with the request from Club Active for more participation in Balen. Intotal, our project relies on three strategic goals:• First strategic goal: We have developed a discount system to enable peopleliving in Balen to participate more in sports, culture and leisure within their community.• Second strategic goal: There will be a presentation in Balen, where we willintroduce the discount system to a network of people and organizations.• Third strategic goal: The forces and strengths of Club Active stand central toreach strategic goals 1 and 2.Our goal is to develop a reduction system for the people in poverty so that they canparticipate more easily in sport, cultural and leisure activities , without them beingstigmatised. Important for us is that we try to involve the people in poverty in reachingour goals. By doing this we let them feel that the reduction system is somethingthey’ve developed themselves. We think that this is good for their self-confidence.We start from the strengths of the people. We sharpen up their strengths and we letthe members of Club Active do as much as possible to involve them in the process. Wetry as much as possible to do activities together with Club Active.

163With this manner we try to let them get to know us as how we are as people, not onlyas students. This is important for them and for us to build a relation of trust.We use two methods: Bindkracht and Grassroots ABCD. For more information you canlook in the basis text.We haven’t got any outcomes yet, because we are still in the process of preparation.Therefore we can’t formulate any conclusions yet.6.18.3 Update: 25 maart 2010Title of Project: Cheque? Check!Progress:Template for Project ReportA project is something that grows en evolves in time. On the first of March, we gave ageneral overview of our project’s content. Since that day, we already have made upand started several steps in our project-proces.As you can see, we changed the name of our project. Our project will no longer call ‘Ohpoor, come into our arms’. As from today, our project will continue with the followingname: ‘Cheque? Check!’. This name refers more to the meaning of our project, namelya ‘leisure cheque’. We also think that this name is more clearly.Our project still relies on three strategic goals:• First strategic goal: We have developed a discount system to enable peopleliving in Balen to participate more in sports, culture and leisure within theircommunity.• Second strategic goal: There will be a presentation in Balen, where we willintroduce the discount system to a network of people and organizations.• Third strategic goal: The forces and strengths of ‘Club Active’ stand central toreach strategic goals 1 and 2.At the moment, the first and the third goal is our main activity. In April, we will startworking with our second goal. In the mean time, our second goal went through somechanges. Instead of a big presentation in Balen, where we would introduce the discountsystem to a network of people and organizations, we have chosen for a smaller, pressmoment.In the first place, we realized that this goal wasn’t realistic, because of thelimited time of our project. For this reason, we chose for a press-moment, that will berealizable. At this press-moment, we will invite some organizations, the press, themembers of ‘Club Active’ and some interested people. At this moment, we will alsoreveal the winner of our designer competition. The winning design will be used asbackground for the leisure cheque. (More info will follow)For us, it also wasn’t realizable to work out the complete leisure cheque till May. At themoment, we are busy working out the main principles for this leisure cheque. ThereforeBalen can continue realizing the leisure cheque. At the press-moment, we will presentthe leisure cheque to the inhabitants of Balen. A ’ready-steady and ready for use’cheque won’t be available at that time. Still we will continue with this press-moment. Inthis way, Balen is already informed about our project.

164Next to it, we have a list with all the organizations in Balen we are going to contact.This list came out, in co-operation with ‘Club Active’. We also have taken some steps inour designer contest. In this report, you can find the following information: the state ofthe development of our leisure cheque, the state of the composition list of organizationsand the state of our launched designer contest.Our project, is mainly developed by six persons. Because of strategic reasons, wedecided to separate the group into different groups. At the moment, Lotte Sneijers, LiesRuelens and Wout Vangeel are busy with the development of the leisure cheque. On theother side, Kristof Berrens, Karen Drooghmans and Lore Vandeperre are busy,contacting the organizations and launching the designer contest. In April, KristofBerrens and Lotte Sneijers will start, organizing the press-moment.The leisure cheque:We want to create a cheque that can be used by everybody. This way, we want toprevent that there is a distinction made between people. The cheque should not workstigmatizing. This means that the cheque cannot be seen as a ‘cure’ for poor people toparticipate in culture. With this cheque we want to eliminate certain thresholds andprevent others to appear.The inhabitants will be able to use this cheque to participate in leisure, culture andsports. So we are making a leisure cheque that is also a discount system at the sametime. The cheque has to enable everyone to participate in leisure, culture and sports.People in poverty pay less for the cheque but this will maintain its original value: for acheque with a value of ten euro, they pay five.The value of the cheque will be low (five or ten euro). This is to prevent any abuse.When people buy a cheque of 5 euro, they can never have a lot of money left. Forinstance: when somebody buys a cheque of ten euro and goes to a performance whichcosts eight euro, then he will only have two euro left. The remaining amount will bepaid back by the association. With this idea of a cheque, we want to make cheques thatare durable and environmentally friendly. The cheques will be made of hard plastic: thisway the municipality will be able to reuse them.The second idea is that of a coupon system. Here by the value of the cheque reducesevery time, based on a coupon system. The remaining value will be marked with astamp on the cheque. The associations can collect the amount of these cheques at thedesignated institution which will monitor the financial aspect.When purchasing a cheque, people will be able to get a matching book. In this bookyou will find all the activities and associations which people can join. We want tomotivate all of the people and every association to use this cheque. That’s why we havean idea to involve a kind of ‘tombola’. The names of the associations that receive acheque will be put into a pot, from which a winner will be drawn each year. The winningassociation will receive a reward. For the people buying the cheque, the same ruleapplies. They get to play in another tombola pot. The people and associations canregister themselves by using the registration slip that has been added in the book.Besides that we are going to propose to give the discount for the cheques in certainperiods of the year, for example with Christmas and just before the summer. That ishow we want to prevent that only poor people are going to pay with this cheque andthat it therefore would work stigmatizing. We most definitely want to make it so thateverybody starts using the cheque.The inhabitants of the town Balen can buy the cheque at the Kruierie or the publiccenter for social welfare (OCMW). When we only work with the OCMW, we will notreach every person in poverty. Still we want to work with them because thisorganization intervenes financially for people who are entitled to the discount. To

165eliminate this threshold, we are thinking of working together with the Travoo. Thisorganization is a part of the OCMW.This organization is a bit less approachable, because a lot of people do not know thatthis is a part of the public center for social welfare. In the Travoo they mostly work withvolunteers and a social worker. The main question is that there are not enoughemployees for this kind of work.For now, these are just ideas. These ideas need to be proposed to the people of oursteering group to see if any of these ideas are attainable.Associations:We have chosen for a pilot project to keep this project realizable. In Balen there aremore than 140 associations. This means it is impossible for us to involve all of them inthis project.Club Active and the students have made a selection out of all associations. Theassociations are divided in categories to make sure we have large variety in our offer,to appeal a general public. That way we have come to four divisions: sports, sparetime, culture and youth. Also in the pilot project a large variety will be found.We have also taken a look at how the associations are spread. Balen consists ofmultiple districts. To make sure we don’t exclude any district we have selectedassociations from every district. In this stage, we haven’t contacted the associationsyet, but by the end of march, the beginning of april, this should be done. Theassociations will receive an invitation for an evening. This evening they will receiveinformation about the thresholds people in poverty are confronted with, a person withpersonal experience will tell a story about living in poverty and we will inform theparticipants about the cheque, what it is, how it works and how the associations can beinvolved. Besides the associations we also plan to invite the bench of aldermen thesports, culture, youth and senior service. It is of major importance that these servicesupport our project because they are important settings in Balen.The associations below are chosen in dialogue with Club Active. It is our purpose thatthe associations appeal people in poverty. Club Active is expert in this regard.Sports Spare time Culture YouthGymnastics clubSint-AndriesKVLV Balen-CentreHarmony Olmen-HulsenChiro ‘t OlmkeTennisclubBleukensKVLV HulsenChiro Hulsen ‘Romper’Tennisclub GT-KeiheuvelKVLV OlmenChiro RosselaarRoyalfraternizationBalen (footballclub)KVLVSchoorheideChirogirls Albatros-WezelKWB Balen-CentreChirogirls Balen-Centre

166KWB HulsenKWB Balen-WezelKWB Olmen-CentreKWB Olmen-StotertPlaygrounds OlmenMalpertuusPlaygrounds BiesakkerBalen vzwYouthcentre Biesakker’t Kruierke vzwKWBSchoorheideOKRA Olmen-CentreOKRA Meetingplace 55+ WezelRural GuildsBalenRural GuildsOlmen(Balen, 2008)We are aware of the fact that not all of the terms used in this grid are clear. Thereforewe explain a few of these terms.• KVLV: Catholic educational work of rural women.• KWB: Catholic labourers union.• OKRA: Open, Christian, Respectful and Active.• Rural Guilds: The Rural Guilds bring together the people who live in thecountryside.• Playgrounds: Playgrounds are youth organisations to amuse and animatechildren between 5 and 15 years.• Chiro: The Chiro is a youth organization.• ’t Kruierke vzw: ’t Kruierke vzw is a scouts group for people with or without ahandicap.The competition:By the end of march we launch a design competition. In the annex you can find theflyer we use to promote this. The flyer is spread at the academy for drawing, theschools of Balen, the centre for spare time ‘De Kruierie’, the library, etc. Our purpose isthat the inhabitants of Balen create the design for the cheque themselves. The winningdesign will be the background for the cheque. The competition ends April 23.

167References:• Balen. (2008). Associations. Found on 27 November 2009 the internet:http://www.balen.be/verenigingengids/1574/default.aspx?_vs=0_N&id=2048&pg=2412Contact details:Institute: KHKCountry: BelgiumStudentsName: Kristof Berrense-mail: kristof.berrens@edu.khk.beAddress: Jef Buyckstraat 16, 2300 TurnhoutPhone: GSM. 0486/66.99.18, Tel. 014/42.52.88Fax: /Institute: KHKCountry: BelgiumStudentsName: Lotte Sneijerse-mail: lotte.sneijers@edu.khk.beAddress: Oude Baan 8, 3580 BeringenPhone: GSM. 0472/73.26.23Fax: /Attachments and external links:

1686.18.4 COPORE: presentatieDia 1>Kristof Berrens, Karen Drooghmans, Lies Ruelens, LotteSneijers, Lore Vandeperre, Wout VangeelDia 2INDEX The beginning Club Active Facts Cheque? Check!• Goal 1: Discount System• Goal 2: Press Conference• Goal 3: with Club Active MethodologiesDia 3THE BEGINNING… 6 students Social Work• Different options• Advantages different visions Multidisciplinary The project is situated in Balen Educators Kempen Centre for Public Welfare Kempen University College Club Active

169Dia 4CLUB ACTIVE Group of people in poverty Goal• Participation leisure time, culture and sports• Stereotypes• Active participants Obstacles• Experience exclusion in leisure time, culture and sports• Club Active wants to see something changedDia 5FACTS Club Active EU-SILC norm• 17,2 % of the inhabitants from Balen is poor 3570 people in Balen In Balen there’s no poverty policy jetDia 6CHEQUE? CHECK! Goals• We have developed a discount system to enable people livingin Balen to participate more in sports, culture and leisure withintheir community• There will be a presentation in Balen, where we will introducethe discount system to a network of people and organizations.• The forces and strengths of ‘Club Active’ stand central toreach strategic goals 1 and 2.

170Dia 7GOAL 1: DISCOUNT SYSTEM We developed a Leisure Cheque Leisure time, culture and sports For all the inhabitants from Balen, with specialattention for people with a lower income Gift Coupon and Reduction System 2,5 euro and 5 euro Publicity Design contest Press conference Lottery As a price in different eventsDia 8GOAL 1: DISCOUNT SYSTEM Conditions• Permanent and structural• Non – stigmatising• Simple in use• Transparant• EmpoweringDia 9GOAL 2: PRESS CONFERENCE Making a social network• Associations• Contacted 37 associations• Information moment• Design contest

171Dia 10GOAL 2: PRESS CONFERENCE 5th of may With Club Active Giving birth to a cheque Press AssociationsDia 11GOAL 3: WITH CLUB ACTIVE High level of participation Empowerment Equal partnershipDia 12METHODOLOGIES Methodologies• GrassRoots (Bottom up)• Bind-Kracht in Armoede (Empowerment and linkingagainst poverty) Kristel Driessens

172Dia 13Dank u voor uw aandacht…Mercie pour votre attention…Gracias por su atención …Благодаря ви завниманието…Thank you for yourattention…İlginiz için teşekkürler…

Cheque? CHECK! - Katholieke Hogeschool Kempen

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?