jg 26 jaarboek 6 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 26en dier gemeden oord. 11 Wie in die verlaten wildernis thuis is, is aan het hofeen buitenstaander of afwezig. Wat Cuwaert (het enige dier naast Reynaertdat zowel aan het hof als bij Kriekeputte verschijnt) er te zoeken had blijftvaag; wellicht gaat het om seksuele praktijken die het daglicht niet kunnenverdragen. 12De onheilspellende sfeer bij Kriekeputte wordt nog versterkt door de echoin A 2582-2593 van een Bijbelse onheilsprofetie (Jesaja, 34, 10-11), waarmeeWillem de ruimte een moreel en theologisch karakter geeft: 13[…] Het land ligt verloren, tot in het verste nageslacht,nooit zal iemand het nog betreden.Dwergooruil en stekelvarken nemen het in bezit,raaf en ransuil zullen er huizen. 14In de Statenvertaling worden de roerdomp, nachtuil, schuivuit en raafgenoemd. De herziene Statenvertaling geeft kauw, nachtuil, ransuil en raaf, deNBG-vertaling pelikaan, roerdomp, uil en raaf, de Willibrordvertaling kauw,velduil, ibis en raaf, en de Groot Nieuws bijbel kraai, velduil, ransuil en raaf. 15Uitgaande van de King James Bible spreken Besamusca en Bouwman over ‘thecormorant … bittern … owl and … raven’ (de aalscholver, roerdomp, uil enraaf). 16 In al deze vertalingen treden een uil en de raaf op, maar over de aardvan de beide andere dieren zijn de vertalers het oneens. Rondom de Bijbelsedierenwereld heerst dus nogal wat spraakverwarring.Volgens de Vulgaat zijn de in Jesaja, 34, 11 genoemde dieren de onocrotalus,ericius, ibis en corvus. 17 Bij Plinius zijn dit de pelikaan, egel, ibis en raaf, Willemstijdgenoot Jacob van Maerlant identificeert deze dieren in Der naturen bloeme(ca. 1270) ook als de pelikaan, egel, ibis en raaf. 18Dezelfde spraakverwarring als in Jesaja, 34, 11 geldt de aard van de vogels dieWillem aanduidt als die hule entie scuvuut, de enige bewoners van de wildernisrond Kriekeputte. Buitenrust Hettema beschouwt deze vogels als twee uilen, 19evenals Lulofs, die in zijn annotatie bij v. 2589 scuvuut verklaart als nachtuil. 20Janssens spreekt van de nachtuil en de raaf en nog een aantal andere negatievevogels, 21 Van Daele, in het voetspoor van Heyse, van de uil en de wouw. 22Bouwman en Besamusca spreken in hun in 2002 verschenen editie van de uilen de nachtuil, terwijl er in hun Engelstalige editie uit 2009 sprake is van ‘theowl and the jay’, 23 in navolging van Van Gasse, die de scuvuut als Vlaamse gaaiduidt. 24~ 55 ~