jg 26 jaarboek 6 - Reynaertgenootschap

TIeCelIJn 26Hoe groot is de gelijkenis tussen een beurs en een scrotum?Laten we eens kijken naar middeleeuwse geldbeurzen. Het oudste en meestfrequente model is vrij simpel. Het is een ronde lap leer, waarvan de randensamengebonden worden. Op die manier ontstaat een bolvormig zakje. Omhet openen en sluiten gemakkelijker te maken, werden er in de rand vande lap gaatjes gesneden. Daar werd een stevige veter of een lederen riempjedoorgeregen. Als dat aangetrokken werd, sloot de beurs zich.Op het internet vind ik een voorbeeld van zo’n oude beurs uit de lage landen(zij het van de vijftiende eeuw). 1De naad is grof en goed zichtbaar, in elk geval veel duidelijker dan het fijnelijntje dat ons scrotum aan de foetale ontwikkeling tot man heeft overgehouden.Dat laatste is alleen met veel goede wil een ‘naad’ te noemen.Er bestaan ook andere, meer geëlaboreerde beurzen, maar het zakmodel metgrof gestikte naad was het basismodel. Het bestaat al duizenden jaren.Vandaag dragen mannen hun geldbuidel in hun broekzak of in de binnenzakvan hun jas. Maar broek- en jaszakken bestonden nog niet in de dertiendeeeuw. Men hing alle utensiliën aan een riem om het middel: bijvoorbeeld eenmes, sleutels, een eetlepel, en jawel: ook een beurs.Helemaal veilig was dat niet. Zogenaamde beurzensnijders probeerden hetriempje waarmee de beurs vast hing door te snijden en snelden vervolgens wegmet zak én geld. Uit veiligheidsoverwegingen droegen middeleeuwers hungeldbeurs bij voorkeur vooraan.~ 46 ~