jg 26 jaarboek 6 - Reynaertgenootschap

Tiecelijn 26van bisschop Hartgar en diens opvolger Franco. Over zijn levensloop valt verderniets met zekerheid te zeggen. Naast commentaren op teksten over grammatica,de brieven van Paulus en het evangelie van Mattheüs schreef hij eenvorstenspiegel (De rectoribus Christianis) en een negentigtal gedichten: lofdichten,smeekbeden om drank en voedsel, kleding en onderdak, ekphrastische 4gedichten, grafschriften, een strijdgedicht (een debat tussen de roos en de lelie)en een opmerkelijk gedicht over een ram die door honden wordt gedood. 5In het bovenstaande gedicht (nr. 57 in de editie) maakt Sedulius een leugenaaruit voor een vos met gebruikmaking van traditionele motieven zoals diete vinden zijn in de Physiologus, bij auteurs als Plinius en Isidorus van Sevillaen in de bestiariumtraditie: de schijndood van de vos (v. 5-6) en zijn zigzagloop(v. 9-10). Gedichten 55 en 56 gaan ook over een leugenaar, maar daarin komengeen vergelijkingen met vossen voor.Bovenstaand gedicht is vertaald, in zevenvoetige, jambische regels, naar deeditie van Traube.NOTEN1 Deze herder is waarschijnlijk bisschop Hartgar van Luik (840-855).2 Cf. Exodus, 34, 29 ff. Door een vertaalfout heeft de Vulgaat ‘gehoornd’ in plaats van‘stralend’; dat is ook de reden waarom Michelangelo’s beeld van Mozes in de San Pietro inVincoli (Rome) horens op zijn voorhoofd heeft.3 Een verwijzing naar het verhaal van Susanna en de ouderlingen (Daniël, 13).4 Een ekphrasis is een kunstige beschrijving van een voorwerp, meestal van eenkunstvoorwerp.5 Mark Nieuwenhuis, ‘Dierenleed. Grafschriften en lijkklachten van en voor dieren in deLatijnse literatuur van oudheid en middeleeuwen’, in: Tiecelijn 25, (2012), p. 207-212.LITERATUUR• Sedulius Scottus, On Christian Rulers and Th e P o e m , s translated with introduction byEdward Gerard Doyle, Binghamton, 1983.• Idem, ‘Carmina’, in: Ludwig Traube (ed.), Poetae Latini Aevi Carolini, vol 3, Berlijn, 1896.~ 202 ~