jg 26 jaarboek 6 - Reynaertgenootschap

tiecelijn 2652 Zie Sigmund Freud, Totem en taboe. Enige parallellen tussen het zieleleven der wilden ender neurotici, Wereldbibliotheek, Amsterdam/Antwerpen, 1973, p. 97-98; Sigmund Freud,De toekomst van een illusie (1927), Kleine klassieken, Boom, Amsterdam, 2012, p. 28-32;Peter Balbert, p. 217. Hoofdstuk 7 van Women in Love draagt de titel ‘Totem’ (p. 85-90). Hetbegrip totemisme was Lawrence dus niet onbekend en slaat hier op de dierlijke uitstraling vanMaxim Libidnikov, ‘the human animal, golden skinned and bare’, een wezen waarvoor menzich schaamt en dat een hooghartige indruk maakt: ‘why did he make one ashamed, why didone feel repelled?’ (p. 86).53 Zie Keith Sagar, p. 137-140.54 Zie Tony Crisp, ‘Gender and Sexuality in Lawrence’s The Fox’, http://dreamhawk.com/inner-life/gender-and-sexuality-in-lawrences-the-fox. Volgens Crisp is de centrale metafoor vanThe Fox die van de ‘slaap’, waarbij Henry fungeert als de motorische kracht die March beletin te slapen of weg te dromen. (Ook de manier waarop zij vervrouwelijkt en zich daarvangaandeweg bewust wordt, zou een deel van dezelfde centrale metafoor kunnen zijn.)55 D.H. Lawrence, ‘England, My England’, p. 66.56 Peter Balbert, p. 213.57 Aangehaald door Peter Balbert, p. 214-215. The Golden Bough. A Study in Magic andReligion van Sir James Frazer (1854-1941) werd vaak herwerkt en aangevuld (eerste versie1890, tweede vermeerderde druk 1900, derde sterk uitgebreide versie 1906-1915, ingekorteversie van 856 pagina’s in 1922, waarvan in 1996 bij Penguin Books een herdruk verscheen,met een inleidende beschouwing van George W. Stocking Jr (p. XV-XXX) en een uitvoerigeindex). De eerlijkheid gebiedt vast te stellen dat, in tegenstelling tot veel andere dieren (zoalskat, hond, varken, slang, wolf, haan, beer) de vos als geïncarneerde graangeest of graangodmaar sporadisch voorkomt in Frazers werk (zie 1922, p. 787-788). Frazers levenswerk, dateen schatkamer aan gegevens bevat over religieuze en magische rituelen waar ook ter wereld,heeft heel wat twintigste-eeuwse auteurs beïnvloed, onder anderen Robert Graves (The WhiteGoddess, 1948), T.S. Eliot (The Waste Land, 1922) en Hugo Claus (De Oostakkerse gedichten,1955). Over Claus en Frazer, zie onder meer Georges Wildemeersch, De snelschrijver onderde linde. Een interpreterend onderzoek van de relatie tussen mens, natuur en bovennatuur in HugoClaus’ Oostakkerse gedichten, Universiteit Antwerpen, 1984, p. 177-178 en Paul Claes, DeGulden Tak. Antieke mythe en moderne literatuur, Amsterdam, 2000. Over de verwantschapof parallellen tussen D.H. Lawrence en Hugo Claus zou overigens een stevig stuk te schrijvenzijn (cf. Oedipuscomplex, vitalistische levenshouding, voorkeur voor mythische verhalenen/of motieven, afwezige of schuldige vader, een vergelijkbare veelzijdigheid als dichter,romancier, novellist, toneelschrijver en schilder, enzovoort).58 Sigmund Freud, Totem en taboe, p. 97.59 Zie het evangelie volgens Lucas 1:34, hier geciteerd naar de King James Version: aan hetwoord is Maria, die erop wijst dat ze niet zwanger kan worden, ’seeing I know no man’, waarbij‘know’ naar seksuele omgang verwijst.60 Zie Judith Ruderman, ’Tracking Lawrence’s Fox: An Account of its Composition,Evolution, and Publication’, p. 206-221.~ 172 ~