jg 26 jaarboek 6 - Reynaertgenootschap

tiecelijn 26Thomas Hardy’s controversiële laatste roman Jude the Obscure (1895-1896), dieaan hetzelfde thema is gewijd, gaat de auteur op zoek naar de psychische, socialeen fysieke voorwaarden die beide met elkaar zouden kunnen verzoenen. Nalectuur van zijn belangrijkste romans en verhalen blijft voor mij de suggestieovereind dat een (geslaagd) huwelijk uiteindelijk alleen het resultaat kan zijnvan rationele, pragmatische of cultuurgebonden overwegingen. Wanneer Ursulahardop nadenkt over het huwelijksvoorstel van Birkin in Women in Love(1921), het indrukwekkende vervolg op Th e R a i n b , o komt w ze tot het besef dateen huwelijk niet het soort liefde impliceert dat zij zich daar bij voorstelt: ‘Shewas not at all sure that this was the kind of love that she wanted. She was notat all sure that it was this mutual unison in separateness that she wanted’. 12 InAaron’s Rod verzekert Rawdon Lilly, die net als Birkin fungeert als Lawrence’woordvoerder: ‘There’s something with marriage altogether, I think. Egoisme àdeux’. En die opvatting wordt door niemand weerlegd, ook niet door de vertelleren nog minder door Lawrence zelf. 13Halfweg The Lost Girl beweert Geoffrey, die tot de artistieke troupeau behoortvan Madame Rochard, in aanwezigheid van een ontredderde Alvina:‘Look, my boy, love needs no havings, but marriage does. Love is for all, even forthe grasshoppers. But marriage means a kitchen. That’s how it is’. 14 Woordendie omineus blijken en bewaarheid worden wanneer Alvina zich op het eindevan het boek totaal vereenzaamd voelt in haar Italiaanse keuken: ‘She sat in thekitchen on the seat, with all life gone dark and still, death and eternity settleddown on her. Death and eternity settled down on her as she sat alone’ (p. 399).Als romancier en novellist verplicht Lawrence zich doorgaans over huwelijken liefde na te denken vanuit het standpunt van een vrouwelijk hoofdpersonage:Anna of Ursula in Th e R a i n b , o Ursula w of Gudrun in Women in Love, Alvina inThe Lost Girl, Lady Daphne in Th e L a d y b , i Kate r d Leslie in The Plumed Serpent ofgravin Hannele in The Captain’s Doll. Laatstgenoemde denkt over het huwelijk,dat haar liefde voor Alexander Hepburn in de weg staat: ‘And marrying the HerrRegierungsrat was like marrying the doomed captain of the doomed ship. Thesense of fatality was part of the attraction’. 15 Gudrun omschrijft het huwelijk opde openingsbladzijde van Women in Love denigrerend als ‘possibly undesirable,but bound to be an experience of some sort’ (p. 7). Wanneer vrouwelijke personagesten huwelijk worden gevraagd en daar uiteindelijk in toestemmen, gaanzij net als hun mannelijke tegenhangers door een langdurige fase van loutering/bewustwording. Ze komen tot het inzicht dat het huwelijk veeleer een kwestieis van ‘gezond’ verstand dan van liefde en tederheid. En dat is een prijs die som-~ 148 ~