100 jaar station Dalfsen - Atlantis

Er werd een soort steigerwerk gebouwdvan wankele schragen enplanken waarover men met een kruiwagenvan de wagon naar de geselecteerdekolenbult liep. Van arbeidsinspectiehad men in die dagen nognooit gehoord. Zwetende mannenzwoegden om de wagons zo snel mogelijkleeg te maken en balanceerdenmet hun volle kruiwagens of met eenzak kolen op hun nek over de smalleplanken. Men hielp elkaar indiendat nodig was, als een wagon op eenzeker tijdstip leeg moest zijn. Voor dekinderen was het lossen van de wagonseen waar genot. Ze zagen eruitals mijnwerkers en konden regelmatigeen klomp tegen hun achterwerkverwachten als ze in de weg liepen ofeen kolenbult als glijbaan gebruikten.De kwaliteit van de kolen was eenmaat voor de hardheid waarmede deklomp van de kolenboer het achterwerkvan de spelende jeugd raakte.Cokes was goed voor een zachteschop, antraciet daarentegen was ergpijnlijk en eierkolen vormden eengoede middenmoter; het deed welpijn, maar daarentegen gleden de eierkolenverreweg het beste. Ook hetlossen van de kolenwagons ging metde evolutie mee. Het vrachtbedrijfvan de spoorwegen had een nieuwewagon voor bulklading in gebruik genomen,de zogenaamde onderlosser.De kolenhandelaren gingen ook methun tijd mee en schaften een conveyor(transportband) aan. Het gebruikvan die lopende banden maaktede arbeid lichter en de wagons werdensneller gelost.In de herfst was eendenkooi-eigenaarKooiker uit de Marshoek altijd goedvoor een paar zendingen eenden pertrein. De eenden werden gevederd,met een “knuppe in de nekke”, in eenhalf open kist of doos vervoerd,meestal richting westen van het land.Kuikens werden ook vervoerd, echterlevend en in kartonnen dozen metluchtgaten, door de toenmalige Boerenbond,nu Welkoop.Drukkerij Eshuis had dagelijks weliets dat per spoor ontvangen of verzondenmoest worden. Aanleverenen afhalen geschiedde per bakfiets.De snelste en meest zekere manier omeen brief te versturen naar een plaatsmet een stationshalte was per trein.Het was een gecombineerde servicevan PTT en NS. Een speciale treinzegelwerd op de brief geplakt, de briefwerd geregistreerd en aan de conducteurof machinist overhandigd envervolgens door de conducteur ophet station van aankomst aan dedienstdoende stationsbeambte afgegeven,die ervoor zorgde dat de ontvangergeïnformeerd werd of dat debrief persoonlijk bezorgd werd.Het woord koplading is afgeleid vankopspoor, dat betekent het echte beginvan een spoorbaan, of andersomberedeneerd het echte eindpunt vaneen spoorbaan; er staat een buffer alsgrens en een trein kan echt niet verderrijden, de rails houden op. De treinZwolle-Emmen vertrekt in Zwolleover het algemeen vanaf een kopspoor.De koplading lag iets verderrichting Zwolle net voorbij de plekwaar nu het watergemaaltje “DenBerg” staat. Het door de natuurverhoogde laadperron had als westelijkegrens de overweg van “Vidal”.De overweg lag destijds ongeveerhonderd meter meer oostwaartsdan de huidige overweg. Er kondenongeveer vier houtwagons staanen meerdere gewone wagons. Hetvoordeel van de koplading wasde gelijkvloersheid van de wagonmet het laadperron. Het vee kon gewoonde wagon inlopen. HouthandelPosthuma, nu auto- en schadebedrijfB. van der Vegt in Emmen, afslagHoonhorst, had een enkele keer weleens hout te vervoeren; dat werddan ook op de koplading behandeld,want voor het laden van de boomstammenen ander hout was hetmakkelijker gelijkvloers te werken.Heftrucks of kraantjes bestonden indie tijd nog niet echt. Het hout werdop assen met een tractor of per paardaangevoerd en vervolgens op despeciale houtwagons gerold. Met eenaan zekerheid grenzende waarschijnlijkheidwerd in de tweede wereldoorlogde koplading door de Duitsersgebruikt om hun materialen van dewagons te rijden. De Duitse transportenwaren altijd met grote geheimzinnigheidomgeven, omdat in de omgevingvan Dalfsen lanceerinrichtingenvoor de V2 raketten stonden. De rakettenwerden ook daadwerkelijkvanuit de gemeente Dalfsen gelanceerd.Het spoor van de kopladingwerd regelmatig tijdens het rangerengebruikt om een wagon tijdelijk teparkeren. Rangeerpersoneel en extramateriaal uit Zwolle was meestal nietnodig, want Lammert ter Wijlen,Klaas van Haitsma en Joop Kamphorstkonden snel en efficiënt rangeren.Als het zo uitkwam werd een locomotiefvan een trein gekoppeld enwerd er snel wat gerangeerd, zodatiedereen optimaal kon werken. Vervolgenswerd de locomotief weervoor de wachtende trein gerangeerden kon deze weer verder. Ook▼Een karakteristieke foto van Klaas vanHaitsma in actie bij het bedienen van“het blok”.Coll. mevrouw M J van Haitsma.RONDOM DALFSEN 46 969