Pijnbestrijding, postoperatief - Nederlandse Vereniging voor ...

POSTOPERATIEVE PIJNBEHANDELINGSubgroep Epidurale pijnbehandeling:Mevrouw Dr. A.A. Broekema (voorzitter), W.K.M. Be, dr. M.J.M. Gielen, dr. P.L. Houweling,dr. J.A. van SuijlekomSubgroep Postoperatieve pijnbehandeling bij kinderen:Mevrouw D.B.M. van der WerffGeraadpleegde deskundigen:• Mevrouw J. Bouwmeester, anesthesioloog, Erasmus Medisch Centrum – Sofia, Rotterdam• Mevrouw Dr. R. Nijholt, anesthesioloog, Wilhelmina Ziekenhuis, Assen• N.M. de Zwaan, anesthesioloog, St. Antoniusziekenhuis, Nieuwegein, voorzitter sectiekinderanesthesiologie NVAAlgemene inleidingAanleidingAlhoewel er de laatste jaren verbetering optreedt, is de kwaliteit van de postoperatieve pijnbehandelingnog zeker niet op het gewenste niveau. De studies van de laatste drie decenniasuggereren dat tot 75% van de postoperatieve patiënten nog matige tot ernstige pijn ondervindt. 1,2Veelal wordt door de anesthesioloog een postoperatief schema afgesproken, wat niet of nietconsequent gevolgd wordt en/of dermate rigide is dat geen enkele mogelijkheid tot titratie vande medicatie bij de individuele patiënt aanwezig is. Een onderzoek uit 1994 naar het postoperatievepijnbehandelingbeleid in de Nederlandse ziekenhuizen maakt duidelijk dat er nogveel aan de pijnbehandeling schort. 3 Hoewel 89% van de responderende anesthesiologen in ditonderzoek de gemiddelde postoperatieve pijnintensiteit beschreven als ‘matig tot zeer ernstig’,bleek dit geen directe aanleiding te zijn om het postoperatieve pijnbeleid aan te passen. Hetvoorschrijven op een ‘zo nodig’ basis, vooral opioïdtoediening als intramusculair-injectie, wasen is in veel ziekenhuizen nog steeds de gebruikelijke gang van zaken, ondanks het feit datvoldoende bekend is dat dit vaak tot onvoldoende resultaat leidt. 4,5Het effectief bestrijden van postoperatieve pijn is niet alleen om humanitaire redenen zeerwenselijk, steeds vaker wordt bewezen dat dit belangrijke fysiologische voordelen biedt. Nietalleen verloopt het postoperatieve herstel mede hierdoor soepeler en sneller met meer tevredenpatiënten, tevens kan het ontstaan van een chronisch pijnsyndroom gereduceerd worden. 6,7In diverse landen zijn reeds enkele jaren geleden richtlijnen verschenen. 8-10 De daarin noodzakelijkgeachte en beschreven Acute Pijn Service blijkt inderdaad een significante verminderingvan de postoperatieve pijn met zich mee te brengen. 11-13 Ondanks alle goede voornemens kosthet blijkbaar toch enige tijd om de richtlijn te effectueren: landelijk aanvaarde richtlijnen in deVerenigde Staten (1990) en het Verenigd Koninkrijk (1992) hebben blijkens een onderzoekin 1995 slechts in respectievelijk 42% en