Pijnbestrijding, postoperatief - Nederlandse Vereniging voor ...

POSTOPERATIEVE PIJNBEHANDELINGMEDICATIETabel 2 NNT van een aantal analgetica (Van den Berg, gemodificeerd uit Moore 2000 1 , McQuay 1998 2 )Codeïne 60 mgTramadol 50 mgParacetamol 500 mgAspirine 650 mg + Codeïne 60 mgTramadol 100 mgParacetamol 1000 mgIbuprofen 200 mgParacetamol 600 mg + Codeïne 60 mgMorfine 10 mg intramusculairIbuprofen 400 mgPiroxicam 20 mgDiclofenac 25 mgDiclofenac 50 mgPiroxicam 40 mgDiclofenac 100 mgIbuprofen 600 mgLiteratuur1,60 5 10 15 20NNT16,78,35,65,34,84,63,33,12,92,72,72,62,31,91,81. Moore A, Collins S, Carroll D, McQuay H, Edwards J. Single dose paracetamol (acetaminophen), with and withoutcodeine, for postoperative pain (Cochrane Review). In: The Cochrane Library, Issue 3, 2000;Oxford:UpdateSoftware.2. McQuay HJ, Moore RA. Postoperative analgesia and vomiting, with special reference to day-case surgery: a systematicreview. Health Technology Assessment 1998;2(12):1-236.2.2 Paracetamol alleen of in combinatie met codeïneWetenschappelijke onderbouwingParacetamol is een belangrijk niet-opioïde analgeticum, wordt vaak voorgeschreven en is ookzonder recept verkrijgbaar. Het werkingsmechanisme is niet geheel bekend. In Engeland in1995 nam paracetamol 16% van alle voorschriften voor niet-opioïde analgetica voor zijn rekening,hieraan toegevoegd de combinatie met codeïne komt uit op 20%. 1 Bijwerkingen komen weinigfrequent voor, overgevoeligheid treedt slechts zelden op. Leverbeschadiging kan reeds optredenna doses van 6gr, hogere doses veroorzaken irreversibele levernecrose. Ook is leverbeschadiginggerapporteerd na chronisch gebruik van 3-4gr. 2 Om tot een plaatsbepaling van paracetamolmet of zonder codeïne te komen bij postoperatieve pijnbehandeling zijn slechts zeer weinigdirecte vergelijkende studies met andere analgetica beschikbaar. 1 Echter, de relatieve werkzaamheidkan worden bepaald met de methode van Moore. De door Moore et al. uitgevoerde systematischereview omvat 51 studies, waarin eenmalige toediening van paracetamol met of zonder codeïnewerd vergeleken met placebo bij matige tot ernstige pijn (>3 op 10-puntsschaal). 1 Pijnmetingenvonden plaats gedurende 4-6 uur na orale toediening.Tabel 3 Vergelijkende effectiviteit paracetamol- en codeïnedoseringen (naar Moore et al., 2000)Uitkomstmaat Aantal RB (95% BI) NNTpatiëntenparacetamol versus placeboparacetamol 325mg 100 1,6 (1,1-2,3) 3,9 (2,2-13)paracetamol 500mg 649 1,5 (1,2-1,8) 5,6 (3,9-9.5)paracetamol 600/650mg 1.167 1,9 (1,6-2,3) 5,3 (4,1-7.2)paracetamol 1.000mg 2.283 2,2 (1,9-2,5) 4,6 (3,8-5,4)paracetamol 1.500mg 348 1,4 (1,2-1,8) 5,0 (3,3-11)paracetamol + codeïne versus placebo 379300mg + 30mg 379 3,2 (1,8-5,6) 5,6 (4,0-9,8)600/650mg + 60mg 836 2,5 (2,0-3,1) 3,6 (2,9-4,5)800 + 60mg 65 74 (0,2>1.000) NA1000 + 60mg 127 5,3 (2,4-12) 1,9 (1,5-2,6)paracetamol + codeïne (60mg) versus paracetamol 794 1,3 (1,1-1,5) 7,7 (5,1-17)(paracetamol in gelijke dosering vergeleken)Tussen haakjes 95% betrouwbaarheidsintervallen (BI).Bijwerkingen werden uitgedrukt in number-needed-to-harm (NNH), het aantal patiënten nodigom bij één patiënt een bepaalde bijwerking te veroorzaken. Voor de combinatie paracetamol600/650mg met codeïne 60mg versus placebo (627 patiënten) was de NNH voor slaperigheid11 (7,4-20) en voor duizeligheid 21 (12-80).ConclusieNiveau 1Paracetamol is een effectief analgeticum met een lage incidentie van bijwerkingen.Toevoegen van codeïne 60mg geeft aanvullende pijnverlichtingin eenmalige dosis, maar kan een toename van slaperigheid en duizeligheidveroorzaken.A1 Moore 2000 1Overige overwegingenIn Nederland zijn tabletten beschikbaar met 500mg paracetamol. Tabletten met paracetamolen codeïne bevatten 500mg paracetamol en 10mg, 20mg of 50mg codeïne. Effectieve pijn-3435