Pijnbestrijding, postoperatief - Nederlandse Vereniging voor ...

POSTOPERATIEVE PIJNBEHANDELINGORGANISATIE VAN POSTOPERATIEVE PIJNBEHANDELINGConclusieNiveau 3Er zijn aanwijzingen dat combinatie van analgetica met verschillendewerkingsmechanismen kan leiden tot effectievere pijnbehandeling zonderdat sprake is van een additief effect voor de bijwerkingen.B Kenny 1990 62D Moote 1993 60 ; Kehlet 1998 63draagt daar aan bij. 4,15 Er wordt daarmee vormgegeven aan een kader waarbinnen het multidisciplinairafgestemde beleid effectief en veilig kan worden aangepast op de individuelepostoperatieve patiënt.ConclusieNiveau 4Deskundigen zijn het erover eens dat het vertalen van het beleid in eeneenduidig uitvoeringsvoorschrift voor de afdelingsverpleegkundige nodigis voor een effectieve en veilige uitvoering.AanbevelingDe werkgroep is van mening dat voor een effectieve en veilige postoperatieve pijnbehandeling:• Invoering van een gestandaardiseerde pijn- en sedatiescore noodzakelijk is;- deze metingen systematisch als postoperatieve controle moeten worden uitgevoerd;- de gebruikte meetmethoden betrouwbaar en eenvoudig toepasbaar moeten zijn.• Er gekozen moet worden voor een vaste standaard van pijnbehandelingsmethoden;- die mede bepaald wordt door de kennis en kunde van de afdelingsverpleegkundigen;- waarbij voor iedere methode de randvoorwaarden voor effect en veiligheid zijnvastgelegd.• Er gedoseerd moet worden met inachtneming van de farmacologische eigenschappen(zoals oplaaddosis, ‘rescue’-medicatie, onderhoudsdosering).• Bij voorkeur analgetica met verschillende werkingsmechanismen gecombineerdworden.1.3.2 UitvoeringsvoorschriftWetenschappelijke onderbouwingBehalve dat afstemming nodig is tussen de betrokken disciplines voor het maken van beleid,moet ook afgestemd worden met de praktijk. 55 In de dagelijkse praktijk is de afdelingsverpleegkundige,aan het bed van de patiënt, de spil van elk gevoerd postoperatief pijnbeleid. Zij of hijcontroleert de kwaliteit van de pijnbehandeling, voert naar aanleiding daarvan het afgesprokenbeleid uit en communiceert met de voorschrijver. 64 Afdelingsverpleegkundigen zijn ook directbetrokken bij de invoering van nieuwe analgetische technieken en regimes. De eerste stapnaar georganiseerde postoperatieve pijnbehandeling is multidisciplinaire afstemming. 25 Methet formaliseren van de onderling gemaakte afspraken in een protocol kan pas tot werkelijkeuitvoering van postoperatieve pijnbehandeling gekomen worden. Een protocol waarmee ditgerealiseerd wordt bevat een handleiding voor de verpleegkundige aan het bed. 12 Daarin isconcreet vastgelegd wat gedaan moet worden en in welke omstandigheid. Dit uitvoeringsvoorschriftmoet, ook in perspectief van de BIG-wet, een eenduidig houvast bieden aan deuitvoerend verpleegkundige. Een stappenplan met een simpel algoritme als basisbouwsteenD Rawal 1999 12 ; Clinicians’ Quick Reference Guide 1993 15 ; Hobbs 1996 55AanbevelingDe werkgroep is van mening dat voor effectieve en veilige uitvoering van de postoperatievepijnbehandeling het multidisciplinair afgestemde beleid moet worden vastgelegd ineen uitvoeringsvoorschrift voor de afdelingsverpleegkundige. Dit moet de vorm hebbenvan:• een eenvoudig en helder algoritme;• met een eenduidig verband tussen controles en actie (als dan);• waarmee bij de individuele patiënt op effect ‘getitreerd’ kan worden, binnen demogelijkheden van controle op bijwerkingen.Literatuur1. Sartain JB, Barry JJ. The Impact of an Acute Pain Service on Postoperative Pain Management. Anaesth IntensiveCare 1999;27:375-80.2. Bardiau FM, Braeckman MM, Seidel L, Albert A, Boogaerts JG. Effectiveness of an acute pain service inception ina general hospital. J Clin Anesth 1999;11(7):583-9.3. Tighe SQM, Bie JA, Nelson RA, Skues MA. The acute pain service: effective or expensive care? Anaesthesia1998;53:382-403.4. Gould TH, Crosby DL, Harmer M, Lloyd SM, Lunn JN, Rees GAD, et al. Policy for controlling pain after surgery:effect of sequential changes in management. BMJ 1992;305:1187-93.5. Mackintosh C. Evaluation of a nurse-led acute pain service. Can clinical nurse specialists make a difference? J AdvNurs 1997;25:30-7.6. Harmer H, Davies KA. The effect of education, assessment and a standardised prescription on postoperative painmanagement. Anaesthesia 1998;53:424-30.7. Miaskowski C, Crews J, Ready LB, Paul SM, Ginsberg B. Anesthesia-based pain services improve the quality of postoperativepain management. Pain 1999;80:23-9.8. Kehlet H. Acute pain control and accelerated postoperative surgical recovery. Surg Clin North Am 1999;79(2):431-43.9. Brodner G, Mertes N, Buerkle H, Marcus MA, Aken H van. Acute pain management: analysis, implications andconsequences after prospective experience with 6349 surgical patients. Eur J Anaesthesiol 2000 Sep;17(9):566-76.2829