Redactie Avers-nieuws: Cees van Hoogmoed (hoofdred.), e-mail

Jaargang 15, nummer 4 – februari 2013Redactie Avers-nieuws:Secretariaat Aver:WEB-pagina Aver:Cees van Hoogmoed (hoofdred.), e-mail: c.a.vanhoogmoed@home.nl; Hans Hein, e-mail:h.b.hein@hccnet.nl en Henk Alblas, e-mail: henkalblas@planet.nlHomme Martinus, e-mail: h.martinus@utwente.nlhttp://wesp.snt.utwente.nl/~aver/Van de redactieIn de vorige 2 nummers hebben we een aantal“vreemde snuiters in de genealogie” besproken.Iedereen heeft wel een voorvader, familielid ofkennis die genealogisch moeilijk traceerbaar was,met het gerecht in aanraking kwam of zich op zijnminst onbehoorlijk gedroeg of anderszins opviel.In dit nummer sluiten we de serie af met nog 2vreemde snuiters. Vervolgens maken we eenbegin met de boerderijen van Drienerlo.Johan Herman Frederik LuttmerDirk Massink belichtte deze Mormoonsevoorvader van moeders zijde eerder in AVERSNieuws van februari 2002. In het kader van“Vreemde snuiters” volgt hier een kortesamenvatting. Johan Herman Frederik Luttmerwerd op 14 februari 1891 in Haren geboren. Hijwerd gedoopt in de Rooms Katholieke Kerk, maarontmoette rond 1915 Roelfje Stoffers (geboren in1899), die geen lid was van de Roomse Kerk. Hijwas weg van haar, maar zijn ouders vonden hetniet goed dat hij met haar optrok en verbodenverdere omgang met haar. Daardoor werd hij zoboos dat hij niet meer naar de kerk ging. Ondanksalles bleef hij haar zien en ze trouwden op 15november 1916 in Eelde.Frederik & Roelfje LuttmerFrederik begon een eigen kruidenierswinkel inEelde. Hij reed met een kleine wagen rond omlevensmiddelen te bezorgen bij mensen buiten destad. Na 6 jaar huwelijk en 3 kinderen kwamFrederik door één van zijn klanten uit de stad incontact met de Kerk van Jezus Christus van deHeiligen der Laatste Dagen. Frederik verteldehem over zijn ervaringen met de Roomse Kerk.Daarop gaf de man hem het boek van Mormon.Hoewel Frederik niet van plan was om het mee tenemen, laat staan het te lezen, pakte hij het boektoch aan omdat het een goede klant was.Na lezing ging hij op de fiets naar desamenkomsten van de Mormonen in Groningen.Hij wilde lid worden, maar vroeg zich wel af ofhoe hij ooit de Rooms Katholieke Kerk zoukunnen verlaten.Avers-nieuws, 15 e jaargang, nummer 4, februari 2013 Pagina 1

In de Bijbel in Efeziërs 4:5 las hij echter: ”EénHeer, één geloof, één doop” en dacht: “Wehebben al die kerken niet nodig”.Op 7 september 1922 werd hij gedoopt en lid vande Kerk van Jezus Christus van de Heiligen vande Laatste Dagen. Zijn vrouw Roelfje werd eenmaand later gedoopt op 12 oktober 1922.Dit alles veroorzaakte een hoop ellende. Toen demensen hoorden dat hij de Rooms KatholiekeKerk had verlaten, wilden ze geen zaken meer methem doen. Ook bij zijn familie was hij niet langerwelkom. Tot overmaat van ramp brak hij ook nogzijn been en moest 6 weken rust houden. Depastoor kwam op bezoek en hield hem voor dat hijeen goed zakenman zou blijven als hij zijn geloofniet op zou geven. Frederik antwoordde echter:“Ik kan de kerk niet opgeven waarvan ik weet dathet de enige echte is”. Hij verloor ook nog zijnkruidenierswinkel en in 1929 moest de familieverhuizen naar een armer deel van de stad.Frederik stapte over op de verkoop van steenkoolen petroleum. Zijn vrouw haalde wasgoed op ennam voor 9 jaar een blinde kostganger in huis, ommaar voor voedsel voor de kinderen te kunnenzorgen. Het gezin telde intussen 15 kinderen eneen nichtje.In de oorlog werd het zwaar. Niet alleen om teoverleven en omdat de oudste zonen in Duitslandmoesten werken, maar ook omdat de Duitsers deMormonen verboden om hun geloof tepraktiseren. Na de oorlog wilde Frederik graagnaar Amerika. Toen de Nederlandse bisschopJacob Oenes besloot om naar Utah te emigreren,bood hij Frederik aan om enkele van zijn dochtersmee te nemen. In mei 1848 werden Jacoba (20jaar), Anna (18 jaar) en Roelina (16 jaar) naarAmerika gestuurd. Later volgden nog 2 zonen. In1950 emigreerde Frederik zelf met vrouw en 5kinderen naar Amerika, waar zij zich, gesponsorddoor een boer, vestigden in Wendell, in de staatIdaho. Ze bouwden een klein huis op de grond vande boerderij, waar Frederik en zijn kinderenaanvankelijk voor de boer werkten. Een paar jaarlater verhuisde de familie naar Salt Lake City.Van de familie bleven één zoon en één dochter inHolland. Frederik was blij om na alle problemenin Amerika te wonen, maar al na 5 jaar stierf zijnvrouw op 23 november 1955. Frederik zelf stierfeen paar jaar later, op 17 april 1959 in Salt LakeCity.Een ingewikkelde zoektochtAls laatste laat Zwenny Bosch zien hoegecompliceerd een zoektocht kan zijn.“Tijdens mijn zoektocht naar de voorouders vaneen overovergrootmoeder van mijn kinderenstuitte ik op een bijzonder toevallige vondst. Indeze presentatie zal ik verslag doen van dezoektocht. Het begon met een ouderpaar in Zuid-Holland.Arie van NOORDENNE, zn. van Gerrit vanNOORDENNE en Pietertje NEDERVEEN, tr.Giessendam 29 aug. 1845 Maria DE ROOIJ, dr.van Pieter de ROOIJ en Hendrijna VANWEEMEN, overl. 21 maart 1859 (42 jaar oud).Het huwelijk van beiden had ik makkelijkgevonden, maar omdat Maria in Amsterdamgeboren bleek, werd het via internet al snel lastig.Genlias had toen Amsterdam niet en alle moderneleessystemen met leesfuncties waren er nog niet.De Rooij is een algemene achternaam en ik hadgeen idee waar ik zoeken moest.Via een forum op internet vroeg ik aan een vrouwom de geboorteakte van Maria in Amsterdam opte zoeken (Haarlem). Dat heeft ze gedaan. Zeheeft een foto van de akte gemaakt en mij de fotoper mail toegestuurd. Ik was heel blij, al was ikmet deze gegevens nog niet veel verder, dus iktastte nog steeds in het ongewisse over haarouders.Maria DE ROOIJ, geb. Amsterdam 23 febr. 1817(aangifte 25 febr., Reg. 2, Folio 147, Aktenr. x),dr. van Peeter [sic!] DE ROOIJ, schipper enHendrijna VAN WEEMEN, wonende aan boordvan het schip genaamd de Jonge Adrianus, thansleggende alhier voor de Egelantierstraat t/o no. 5.Schippers zijn vaak moeilijk te volgen. Toen ikging ‘googlen’ op de naam van het schip kwam ikeen verkoopakte in de buurt van Rotterdam tegen.Iets met een rederij. Ik kon er verder niet veelmee. Ook kreeg ik als treffer een traktaat opMarktplaats. Natuurlijk heb ik direct gekeken watdat was en hoeveel ik ervoor moest betalen. Voor2 euro en 50 cent kreeg ik het traktaat. Daarin wasnaast een biografie van Maria de Rooij eenbriefwisseling opgenomen tussen haar en tweeJoodse zussen uit Oud-Alblas.Vooral in de biografie lees ik prachtige dingenover Maria. De biografie was geschreven door eenVan Noordenne (één van de achterkleinkinderen)en het traktaat is uitgegeven in het jaar 1965.Avers-nieuws, 15 e jaargang, nummer 4, februari 2013 Pagina 2

Citaat:‘Dat zij, nadat het Almachtig Opperwezen metzijn onwederstandelijke genade-bewrochting desHeiligen Geestes, haar tot wederbaring(wedergeboorte) des harten beliefde te brengen,zij zodanig aan de vormelijke bediening verknochtwas, dat het twisten des Almachtigen haarzenuwgestel zover te boven ging, kunnende, gelijkniemand van nature kan, niet onder ‘s Hemelsliefdevolle en wijze genade-bewerking komen’Blijkbaar werd er door de schrijver een verbandgelegd tussen Gods liefde en wedergeboorte en dekrankzinnigheid van Maria. Apart om te zien dateen feit waar je als nakomeling niet trots op bent,omgevormd kan worden tot iets acceptabels enmisschien wel een deugd.‘Haar krankzinnigheid’ wordt in de biografie ooknog toegelicht:‘De destijds op haar woonplaats aanwezigedokter, voegde zij wegens zijn niet netteburgerlijke levenswijze, in haar krankzinnige staatzulke scherpe woorden toe, gepaard gaande meteen soort agressieve daad in haar krankzinnigheid,dat deze dokter, ontstemd zijnde, verklaarde, datzij ontoerekenbaar was en naar een inrichtinggebracht moest worden.’• Jacobi THIJSSEN en Gertrudis DE ROIJlaten zoon Jacobus dopen in Venlo,katholiek gedoopt?• Venlo: ligt ook aan het water.De conclusie van deze zoektocht is tweeledig: hoelastig het is om voorouders van schippers tevolgen. Ze trekken nogal rond. Ik heb in Limburgmoeten zoeken, in Brabant, in Gelderland en inZuid-Holland … toch kan het zijn dat je juist doorde naam van een schip op een stukje extrageschiedenis stuit. In mijn geval een heelbijzonder traktaat.”Inmiddels was ik met de zoektocht weer een stukverder gekomen:Het huwelijk van Maria was dus in Hardinxveld,haar geboorte in Amsterdam, maar haar ouderskwamen uit ’s-Grevelduin-Capelle in Brabant(ook aan het water). Het voorgeslacht van haarvader is in de regio gemakkelijk terug te vinden,maar haar moeder –Hendrijna van Weemen– isdaar niet geboren. Het lijkt erop dat haar oudersook schipper waren, want zij wordt in Zaltbommelgeboren – ouders Jan Hermannus van Weemen enGeertje Thijssen. Er overlijdt een weduwe van Janvan Weemen in 1814 zonder naam, maar dezevrouw zou geboren zijn in Rotterdam. Inderdaadvind ik daar het huwelijk tussen Geertje en JanHermannus en een doop van een eerste kind. InZaltbommel loop ik snel dood. De ouders van JanHermannus gaan nog net, maar daarna ben ik hetspoor weer kwijt. Geertje in Rotterdam is ook nietgemakkelijk:• Jacob THIJSSEN en Pietertje BOSCHlaten een Gerritje dopen (2 de kind vanGeertje heet Jacobus en 3 de kindPieternella) 1752 in Rotterdam. Daaromdenk ik dat dit ‘mijn Geertje’ is.• Jacob komt bij huwelijk uit Venlo.Avers-nieuws, 15 e jaargang, nummer 4, februari 2013 Pagina 3

Boerderijen van Drienerlo (1)Tijdens de clubavond van 16 april besteedden weaandacht aan een project waarin we naspeuringenwillen doen naar de boerderijen en de vroegerebewoners van Drienerlo. Er zijn documentenbeschikbaar, maar er ontbreken ook documenten,bijvoorbeeld van boerderij Bosch (de Hems), dieooit afbrandde. Er zijn wel aanwijzingen van deherbouw, maar in de gemeentelijke archieven ishier merkwaardigerwijs niets van te vinden.Op donderdag 30 augustus bezochten Hans Heinen Henk Alblas in Haaksbergen 2 vroegerebewoners van de grond die nu tot de UniversiteitTwente behoort. Allereerst boer G.J. Buld. Hijhoort tot de Protestantse tak, die Buld met een dschrijft. De Rooms Katholieke tak schrijft Bultmet een t. Zijn boerderij lag naast Drienerlo. Buldwas geen pachter van Lasonder, maar desondanksis zijn boerderij onteigend en in 1967 gesloopt.Dat is nu 45 jaar gleden. Vandaar dat hij zich nietzo veel meer weet te herinneren. Hij was 38 jaartoen hij naar Haaksbergen verhuisde. De familieBuld had 2 boerderijen, waarvan boer Buld onsfoto’s laat zien.plaats waar nu het WB-gebouw staat. De boerderijwerd ook de Knepse genoemd.Het blijft onduidelijk waar de naam de Knepsevandaan komt Volgens Gerda stond op het hekvan hun boerderij “de Achterhorst”, met ch. Heelvroeger werd dit ook wel met een g geschreven.Op een heel oude kaart staat de Knepse bij eenstuk grond tegenover de latere Hercules flat. Waser misschien een kleine boerderij de Knepse dichtbij de Hengelosestraat en is deze later bij deboerderij van Wissink ook Geerdink gevoegd? Ditraadsel blijft vooralsnog onopgelost. Gerda toontons nog wel een lijst met een foto van boerderijWissink ook Geerdink.Agterhorst-de KnepseBoerderij Buld 2 (T.Weide) Hengelooschestraat 490Boerderij Buld 1Hengelooschestraat 516Het tweede bezoek is aan Gerda Lida HendrikaWissink ook Geerdink. Hun boerderij stond op deWe beschikken over twee genealogieën die in ditverband van belang kunnen zijn: een genealogievan Willem Agterhorst alias Achterhorst, geborenrond 1700 en overleden na 1748, met mensengeboren, getogen en overleden in Driene(Lonneker), en een genealogie Wissink Geerdinkwaarin Gerda blijkt voor te komen.In de gesprekken horen we het een en ander overandere boerderijen van Drienerlo. Boerderij Boschwas van Lasonder. Voorheen zat daar Wevers opdie zelfmoord heeft gepleegd. De bijnaam wasook wel de Hems (de Hems Gait). Omdat defamilie van Wevers na zijn dood de pacht nietmeer kon opbrengen, is Bosch op de boerderijgekomen. Bosch woonde vroeger aan deHengelosestraat. Toen zijn grond daar werdonteigend en de boerderij op Drienerlo vrij kwamis hij daarheen verhuisd. Op de boerderij die laterde mensa is geworden, zat Scholten. Een andereboerderij was Lutze Holzik (de Horst)/(deDrienerhorst nu Holzik). De laatste tweeboerderijen waren niet van Lasonder. Van deboerderijen aan de noordkant weten we tot nu toevrijwel niets. (wordt vervolgd).Avers-nieuws, 15 e jaargang, nummer 4, februari 2013 Pagina 4