Omgewings- en Sosiale Impakbepaling vir die Gamsberg ... - ERM

NIE-TEGNIESE OPSOMMINGOmgewings- en Sosiale Impakbepalingvir die Gamsberg Sinkmyn en Verwante Infrastruktuur in die Noord-KaapInleidingBlack Mountain Mine (BMM), ʼn filiaal van Vedanta Resources plc, beoog om ʼn sinkmyn en konsentrator-aanleg in die Provinsie Noord-Kaap, Suid Afrika, te vestig; tussen die bestaande dorpe Aggeneys en Pofadder, ongeveer 120 km oos van Springbok, en langs dieN14 (Sien Figuur 1). Die terrein staan algemeen bekend as Gamsberg, en word gekenmerk deur ʼn ovaalvormige inselberg (rotsagtigegebergte) wat ongeveer 220 meter bo die omliggende vlaktes uitsteek.Die doel van die Omgewings- en Sosiale Impakbepaling (O&SIB) vir die beoogde Gamsberg-myn is om inligting te verskaf sodatbesluite geneem kan word wat volhoubare ontwikkeling vanuit beide ʼn omgewings- en maatskaplike oogpunt sal bewerkstellig.Die volledige Konsep O&SIB-verslag word ingedien by die Departement van Omgewingsake en Natuurbewaring (DENC) en dieDepartement van Minerale Hulpbronne (DMR) sodat hulle kan besluit of hulle die beoogde projek in terme van onderskeidelik dieWet op Nasionale Omgewingsbestuur (NEMA) en die Wet op die Ontwikkeling van Minerale & Petroleumhulpbronne (MPRDA) kangoedkeur (of nie). Indien goedgekeur sal hierdie verslag hulle behulpsaam met die bepaling van die voorwaardes vir die uitvoering vandie projek.Environmental Resources Management, Southern Africa (Edms) Bpk (ERM) het, by wyse van die O&SIB-proses (wat verskeie insettevanaf belanghebbendes en rolspelers in ag geneem het), ʼn aantal kwessies geïdentifiseer en beoordeel wat op Black Mountain Mine(BMM) se voorgestelde oopgroef mynbou-ontwikkeling by Gamsberg betrekking het. Hierdie nie-tegniese opsomming is ʼn oorsig vandie bevindinge van die O&SIB, en gee aanbevelings vir die belangrikste mitigasiemaatreëls wat die impakte sal versag.O&SIB-prosesBlack Mountain Mining (Edms) Bpk, wat deel is van die wêreldwye myngroep Vedanta Resources plc, is van voorneme om nuwesinkmyn en verwante infrastruktuur naby Gamsberg in die Namakwa-distrik, Noord-Kaap, te vestig. In terme van OIB-regulasies R543(2010) van die NEMA, is die projek onderworpe aan Omvangbepaling en Omgewingsimpak-bepalingsverslag . EnvironmentalResources Management Southern Africa (Edms) Bpk (ERM) is as die onafhanklike omgewingspraktisyn vir die O&SIB-proses aangestel,asook vir die gepaardgaande Proses van Openbare Deelname. Belanghebbende en Geaffekteerde Partye (B&GPe) word uitgenooi omdeel te neem aan die proses van openbare deelname deur op die Konsep O&SIB-verslag kommentaar te lewer.1

Goob se Laagblack mountain miningFiguur 1: Liggingsplan vir die Gamsberg-myn en Verwante Infrastruktuur18°40'0"E18°45'0"E18°50'0"E18°55'0"E19°0'0"E19°5'0"E19°10'0"E19°15'0"E19Hartbeesberg28°55'0"SHartbeesHoogoorbergNAMIBIAOrangeOskopers29°0'0"SGroot-PellabergPella se BergeCharles' PassPELLA29°5'0"SHaramoepbergeSillimanite MineWitberg29°10'0"SAggenys se BergeAGGENEYSSpioenkopT'Goob se BergGifkop29°15'0"SSwartbergFronemanse KopGAMSBERGBarietmynNamiesberge29°20'0"SWindhoek se BergeN1429°25'0"SNORTHERN CAPEKHÂI-MANam se LaagteBaken29°30'0"SNAMIBI29°35'0"SNAMA KHOI29°40'0"SN14NAMA KHOI29°45'0"SNA29°50'0"SLeeuklip se KopKAMIESBERG18°40'0"E18°45'0"E18°50'0"E18°55'0"E19°0'0"E19°5'0"E19°10'0"E19°15'0"E19It is unlawful for any firm or individual to reproduce copyrighted maps, graphics or drawings, in whole or in part, without permission of the copyright owner, ERM Southern Africa (Pty) Ltd 2

nie-tegniese opsomming°20'0"Ekop19°25'0"E19°30'0"EPlatkopSwartspitskop19°35'0"E19°40'0"E19°45'0"ESamoep28°55'0"SLegend MainTown Towns Loop 10 Siding Existing Aggeneys Sub-Station29°0'0"SMain RiversRiversDamsCadastral BoundariestePOFADDER SOUTH AFRICAMattheusgat se BergeKaboepKAI !GARIB29°5'0"S29°10'0"SGamsberg Project Area - Mineral Rights AreaGamsberg Project Area - Mining LicenseGamsberg Project Area - Surface RightsLocal MunicipalitiesDistrict MunicipalitiesArea of Proposed Additional HousingOu Samoep se Berge29°15'0"SNaroes se BergeHoumoed se BergKaboep29°20'0"SNAMIBIABOTSWANANORTH WESTZIMBABWEMOZAMBIQUELIMPOPOMPUMALANGAGAUTENGSWAZILANDPoortjie se KoppeNORTHERN CAPEFREE STATELESOTHOKWAZULU-NATAL29°25'0"SEASTERN CAPEskopAONSEEPKANSPOFADDERKHÂI-MAMAKWA°20'0"E19°25'0"EKAI !GARIB19°30'0"ESOUTH AFRICASIYANDASishen Saldanha Rail LinkHANTAMLOOP 1019°35'0"EKAKAMASN10KAROO HOOGLAND19°40'0"E//KHARA HAISUPINGTONLOUISVALEKEIMOESN14!KHEISKENHARDTKAREEBERGDRAFT COPY19°45'0"E29°30'0"S29°35'0"S29°40'0"S29°45'0"S29°50'0"SSCALE:0 5 10 15 20KilometresCLIENT:DATE: Apr 2013DRAWN: LDT/ABDRAWING:WESTERN CAPECHECKED: NBAPPROVED: SPPROJECT: 0164903SCALE: 1 : 400 000REV:Location of Gamsberg Study Area.mxd 5ERMGreat Westerford Building240 Main RoadRondebosch, 7725Cape Town, SOUTH AFRICATel: +27 21 681 5400Fax +27 21 686 073Projection: Geographic, Datum: WGS84Source: NGI - Chief Directorate National Geo-Spatial Information,SANBI, EnPATInset: ESRI Data and MapsStudy AreaSIZE:A3T:\Gis Projects\0164903_Gamsberg\Mapping\MXD\Report\April2013\Location of Gamsberg Study Area.mxd3

lack mountain miningDie Projek: Mynboubedrywighede en Verwante InfrastruktuurDie voorgestelde Gamsberg-myn en verwante infrastruktuursal bestaan uit ʼn oop groef aan die bokant van die inselberg,ʼn vergruiser, verskeie gruishope en vervoerbande, afvalrotshope,ʼn dam vir afvalwater (slykdam), die konsentrator-aanleg,werkswinkels, toegang- en vervoerpaaie, en ander mynbouinfrastruktuursoos aangedui in Figuur 5. Gepaardgaandeinfrastruktuur wat nie op terrein voorkom nie, soos dievoorsiening van elektrisiteit en water en die vervoerroetes, isook hierby ingesluit. Woonhuise en verwante infrastruktuur terondersteuning van die projek sal in Aggeneys gevestig word. Alhierdie aspekte is deel van die O&SIB-aansoek.Huidige beramings dui aan dat ʼn totaal van 150,000,000 ton ertsoor die 19-jaar lewenstydperk van die myn vanuit die Gamsberginselbergontgin sal word. Hiervan sal ongeveer 18,000,000 tonuit ʼn sink-konsentraat bestaan. As gevolg van die lae graderingvan die sink-neerslag, sal die behandelingsproses ongeveer132,000,000 ton afvalwater (slyk) en ongeveer 1.5 biljoen tonafvalrots oor die totale lewensduur van die myn genereer.Die omvang van die infrastruktuur vir mynbouproses sluit dusonder andere die volgende in, soos in Figuur 5 aangedui:• Oop groef (sien Figuur 2 vir ‘n tipiese oopgroefmyn);• Primêre vergruiser;• Stoorplek vir plofstowwe en ammonium-nitraat, en emulsiesilo’s;• Boor- en skietwerk;• Laai en vervoer van deklae en erts;• Stortingsgebiede vir afvalrots;• Grondverskuiwingstoerusting;• Ingenieurswerkwinkels;• Stoorplek vir die grootmaat-berging van brandstof- ensmeermiddels; en• Die vervoerbandstelsel/ netwerk.Die myn se volle bedryfsvermoë sal 10Mtpa erts wees, en dit salbehaal word deur die toevoer na die konsentrator-aanleg in driefases (elk 3.35 Mtpa) te verhoog. Die gebied by die konsentratorverwerkingsaanlegsal uit die volgende bestaan:• Sirkelgang vir die maal van rots;• Terreine en silo’s vir die stoor van erts;• Flotasie;• Ontwatering, filtrasie en die hantering van sink-konsentraat;• Slykdamme (sien Figuur 3);• Gebiede om grondstowwe af te laai en op te gaar;• Plekke vir die was van toerusting;• Bykomende infrastruktuur op terrein. Verskeidenheid infrastruktuur is nodig vir die daagliksebedryf van die voorgestelde myn en aanleg. Alle verwanteinfrastruktuur sal binne die goedgekeurde mynbougebiedgeplaas word, en word hieronder genoem:• Voorsiening van elektrisiteit en ʼn substasie-netwerk;• Watervoorsieningstelsel en opgaardamme;• Water vir rouwater (onbehandelde water)• Dam vir geprosesseerde water (slykdam)• Dam om stof te bekamp;• Infrastruktuur om stormwater te bestuur;• Brandvoorkomingstelsels;Figuur 2: Tipiese OopgroefmynBronFiguur 3: Voorbeeld van ʼn Tipiese Slykdam4

nie-tegniese opsomming• Fasiliteite vir afval en afvalwater;- Sortering van afval, hergebruik en herwinning;- Fasiliteit vir huishoudelike afval;- Fasiliteit vir die tydelike stoor van gevaarhoudendestowwe;- Rioolverwerkingsaanleg;• Padnetwerk;- Vervoer-korridor;- Ingang- en uitgangspunte;- Parkeerterreine;- Paaie na mynbougebied;- Paaie na aanlegte;- Leengroef vir padnetwerk; en• Administratiewe Geboue.Bykomend tot die infrastruktuur wat hierbo beskryf word, salbehuising en grootmaatdienste in Aggeneys nodig wees om dieverwagte werkerskorps te akkommodeer.Die hawe by Saldanha word tans deur BMM gebruik om hulprodukte uit te voer, en sal na verwagting ook vir hierdieprojek gebruik word. Op hierdie stadium is slegs voorlopigeontwerp- en uitleg-opsies gemaak vir die verwagte uitbreidingsof opgraderings wat nodig sal wees om die bykomendesinkkonsentraat vanaf die hawe uit te voer. Die voorkeuropsieom die bykomende uitvoer van sink te akkommodeer, saleers bevestig word afhangende van die uitslag van verdereuitvoerbaarheidstudies en gesprekke met die Nasionale Haweowerheid.Dit sal, indien nodig, onderhewig wees aan ʼn aparteomgewingsaansoekproses.Inskakeling by die Beplanning- en Ontwikkelingstrategieë opProvinsiale, Distrik- en Munisipale vlak. Kritiese aspek om te bepaal of die beoogde projekekonomies wenslik is, is om uit te vind of die beoogde projekinskakel by die ekonomiese beplanning van die ruimtelikeontwikkelingsraamwerk. Oor die algemeen word diebelangrikheid van mynbou in die toekomstige ekonomieseontwikkeling van die gebied aangespreek in die Noord-Kaapse Groei- en Ontwikkelingstrategie en RuimtelikeOntwikkelingsraamwerk, die Namakwa-distrik se GeïntegreerdeOntwikkelingsplanne en Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk,en die Khâi-Ma Plaaslike Munisipaliteit se GeïntegreerdeOntwikkelingsplan en Ruimtelike Ontwikkelingsraamwerk.Hierdie planne identifiseer ook die behoefte aan geïntegreerdeen diverse ontwikkeling om die gebied se onderskeie eienskappeoptimaal te benut, wat natuurlike hulpbronne, die gevoel vanplek en menslike kapitaal insluit.Met inagneming van bogenoemde, is die beoogde projek inbeginsel versoenbaar met plaaslike beplanning- en ekonomieseontwikkelingstrategieë. Hierdie dokumente waarsku egterveral teen die wêreldwye en nasionale betekenisvolheid vandie biodiversiteit in die beoogde mynbou-gebied, en bevestigdie belangrikheid van die streek se biodiversiteit in toekomstigetoerismegeleenthede. Die balans tussen die bewaring vanbiodiversiteit teenoor ekonomiese ontwikkeling deur dievestiging van mynbousektor, is uiters belangrik vir hierdieO&SIB-proses.Figuur 4: Tipiese Samestelling van die Boesmanland Inselberg se Sukkulente (vetplantagtige) Bossieveld aan die Suidelike Hang van dieGamsberg Inselberg5

lack mountain miningFiguur 5: Finale Uitlegplan vir die Myn18°55'0"E19°0'30"E29°8'0"SKHÂI-MA RURALKHÂI-MALOCAL MUNICIPALITYAGGENEYSAGGENEYSTailingsDamReturn WaterDamPlant29°13'30"SElectricalSwitchingYardCampConveyorsPrimary CrusherOpen PitTruck WorkshopExpolosive MagazineWaste RockDump2Waste RockDump1Loop 10 Gravel RoadAGGENEYSKHÂI-MA RURAL18°55'0"EIt is unlawful for any firm or individual to reproduce copyrighted maps, graphics or drawings, in whole or in part, without permission of the copyright owner, ERM Southern Africa (Pty) Ltd 19°0'30"E6

nie-tegniese opsomming19°6'0"ELegend29°8'0"SNon-Perennial RiverDry Water Course Centre LineDry Water Course FloodplainDamDry PanKHÂI-MA RURALNational Route (N14)Main RoadSecondary RoadOther RoadTrack/FootpathRailwayElectrical cablesHaul RoadsTown BoundaryCadastral BoundariesOpen PitContractors CampConveyorElectrical Switching YardExplosive MagazinePlantPrimary CrusherReturn Water DamTailings DamTruck WorkshopWaste Rock Dump 129°13'30"SWaste Rock Dump 2Mineral Rights AreaKHÂI-MA RURAL19°6'0"ESCALE:0 1 2 3 4KilometresCLIENT:DATE: Apr 2013DRAWN: ABDRAWING:CHECKED: MPAPPROVED: SHCPROJECT: 0164903SCALE: 1 : 70 000REV:Updated General Layout Plan.mxd 0ERMGreat Westerford Building240 Main RoadRondebosch, 7725Cape Town, SOUTH AFRICATel: +27 21 681 5400Fax +27 21 686 073Projection: Transverse Mecator, CM19. Datum : WGS84Source: Chief Directorate National Geo-SpatialInformation. Black Mountain Mining (Pty) LTDInset Map: Esri Data & MapsSIZE:A3T:\Gis Projects\0164903_Gamsberg\Mapping\MXD\Report\April2013\Updated General Layout Plan.mxd7

lack mountain miningDie Geaffekteerde OmgewingDie Gamsberg lê in die hart van die streek wat bekend staan as die Boesmanland Inselberggebiedwaar groot, kwartsiet-bedekte inselberge in die noordelike vlaktes van Boesmanland, Suid-Afrika,voorkom (sien Figuur 6). Hierdie gebied is geleë op die grens van suidelike Afrika se somer- enwinterreënvalstelsels. Die feit dat twee biome mekaar hier oorvleuel is ʼn unieke kenmerk, enmaak hierdie inselberge uniek teenoor al die ander inselberge in die Nama Karoo.Die Boesmanland Inselberge is in werklikheid ʼn groep rotsagtige eilande in ʼn groot uitgestrektesanderige gebied (vlakte). Dieselfde soort plante kom op hierdie rotsagtige eilande voor, watheelwat van die omliggende sandvlaktes verskil (sien Figuur 4). Die plantegroei op hierdieinselberge is die sonder twyfel die kern van die endemiese plantegroei in die groter OostelikeGariep se Middelpunt van Endemisme. Baie spesies is endemies (beteken “kom net daarvoor”) tot die Boesmanland Inselberge, en die streek word as die onmiskenbare middelpuntvan endemisme beskou, en staan bekend as die “Boesmanland Inselberg se Middelpunt vanEndemisme”. Die middelpunt van endemisme word somtyds die “Gamsberg Middelpunt vanEndemisme” genoem omdat hierdie inselberg in die streek se blomme-hart geleë is en omdatdit die vernaamste biodiversiteitskenmerk is wat die ekologiese prosesse/ funksies van die stelselonderlê. Die endemisme hou slegs verband met die inselberge, en nie met die sanderige vlaktesvan Boesmanland waaruit 90% van die streek bestaan nie.Die sensitiwiteit van die biodiversiteit in die Projekgebied is oor baie jare as deel vanbeplanningsinisiatiewe vir die groter gebied (biostreek), asook vorige omgewings-aansoekevir mynboubedrywighede in die Gamsberg inselberg, nagevors. As deel van hierdie prosesseis die moontlike behoefte aan kompensasie 1 vir die verlies aan biodiversiteit aan die begin van1 Biodiversiteit-kompensasie word as volg in die Besigheids- en Biodiversiteit Kompensasieprogram gedefinieer:“die meetbare bewaringsvoordele a.g.v. aksies wat die gevolg is van kompensasie vir die betekenisvolle negatiewe agterblywendeimpakte op biodiversiteit”.Figuur 6: Omvang van die Boesmanland Inselberggebied8

nie-tegniese opsomminghierdie O&SIB-proses geïdentifiseer, maar met die besef dat kompensasie die ‘laaste uitweg’moet wees: alles moontlik moet gedoen word om eerder die mootlike impakte te vermy of teverminder. Die behoefte om onvervangbare 1 en gelokaliseerde habitat te vermy is dus reedsvroeg in die beplanningsfase van die projek in ag geneem. BMM het ook ʼn Habitatstudie virdie Streek terselfdertyd as die O&SIB-proses onderneem. Die doel van die Streekstudie was omdie tipes habitat in die streek te bevestig, asook om te bepaal hoe hulle ooreenstem met diehabitat van die Gamsberg inselberg. Hierdie Habitatstudie vir die Streek het ʼn rol gespeel om diehaalbaarheid 2 van kompensasie vir biodiversiteit te bepaal, aangesien die studie bevestig het datmeeste van die habitat op die Gamsberg inselberg ook in ander dele van die streek voorkom.Die sensitiwiteit van die biodiversiteit staan sterk in kontras met die hoë werkloosheidsyfer opmunisipale, distrik- en provinsiale vlak; teen 22.1%, 20.1% en 27.4% onderskeidelik (sien Figuur 7).Hierdie syfer kan selfs groter wees indien ontmoedigde werksoekers in ag geneem word, naamlik31.2%, 27.1% en 34.1% onderskeidelik. Mynboubedrywighede is die hoeksteen van die plaaslikeekonomie, en was in 2007 verantwoordelik vir meer as 50% van die BNP van die Namakwadistrik.Die grootste bydraers tot die BNP is die handel-, kos- en akkommodasiesektor wat meeras 10% bydra, en die landbou- en visvangbedryf wat minder as 5% bydra. Hernubare energieword in die toekoms as ʼn groot moontlike bydraer beskou.Mynbou was in 2007 die dominante sektor in die Namakwa-distrik en het 21.3% van allewerksgeleenthede verskaf, gevolg deur landbou en visvang, wat 18% van alle werksgeleenthedeverskaf het. Alhoewel hierdie twee sektore nog steeds die meeste werksgeleenthedebied, het hulle relatiewe bydrae tussen 1995 en 2007 met ongeveer 5% afgeneem. Diegroothandelbedryf, kos- en verblyfsektor het die grootse potensiaal in werksgeleenthede getoon– van 11% in 1995 tot 14% in 2007.1 “Onvervangbare habitat” is gelykstaande aan die IFC PS6 definisie van ʼn “kritiese habitat”, terwyl “gelokaliseerde en buigsamehabitat” ooreenstem met die definisie vir “natuurlike habitat”.2 Neem asb. kennis dat die verkryging van die onderskeie eiendomme en ʼn gemeenskaplike konsensus oor die koopooreenkomsnie deel hiervan is nie.Figuur 7: Werkloosheidsyfer vanaf 1996 tot 2011 op Provinsiale, Distrik- en Munisipale vlakBron: Statistiek SA, 20129

lack mountain miningOorweging van alternatiewe en vermyding van impakteAs gevolg van die hoogs-sensitiewe biodiversiteit indie projekgebied, was dit belangrik om te bewys datmitigasiemaatreëls (om die impak van die mynboubedrywighedete versag), in ʼn spesifieke volgorde aangespreek is, naamlik‘voorkom by bron’, ‘verminder op terrein’, verlaag by ontvanger’‘herstel (wat rehabilitasie insluit)’, en ‘maak reg en kompenseerdaarvoor’. Een van die vernaamste dryfvere vir die voorkomingvan die impak op biodiversiteit, is die grootte van die mynse voetspoor en die plek waar dit geleë is. Voordat daarmet die detail uitleg van die myn begin is, is daar besef datondergrondse ontginning ʼn kleiner voetspoor as oopgroefmynbousal hê. BMM het egter van die begin af aangedui dathulle ʼn oopgroefmyn beplan. Om te voldoen aan die (hiërargie)volgorde van die versagtende maatreëls (naamlik om eerstensnadelige impakte te voorkom) is BMM versoek om ondergrondsemynboutegnieke te oorweeg.BMM het AMEC Ingenieurs aangestel om ʼn TegnieseUitvoerbaarheidstudie uit te voer en ondersoek in testel na die tegniese en kommersiële haalbaarheid vanondergrondse ontginning. Op hierdie vroeë stadium isnog geen omgewingskostes toegeken aan die TegnieseUitvoerbaarheidstudie vir die ondergrondse opsies nie. Dieeerste prioriteit was om te bepaal of ondergrondse ontginninghaalbaar is sonder om omgewings- en maatskaplike aspekte inag te neem. Daar is egter vooraf erken dat oopgroef-mynbouʼn groter impak (nadelige invloed) op biodiversiteit het en daarkompensasie vir biodiversiteit sal moet wees. Die koste vanhierdie kompensasie moet in aanmerking geneem word by dievasstelling van die haalbaarheid van die oopgroef-opsie.Die eerste stap was om te bepaal of ondergrondse ontginninghaalbaar is op hierdie tipe terrein. Die studie het aangedui datondergrondse ontginning nie onder die huidige omstandighedelewensvatbaar is nie. BMM het hierdie bevindinge ondersteunen hou by hulle besluit dat die oopgroef-mynbou-opsie as deelvan hierdie O&SIB-proses beoordeel moet word. Die algemenehaalbaarheid van die oopgroef-opsie sal getoets word wanneerdie koste van die versagtende maatreëls (wat as deel van hierdieO&SIB-proses voorgestel word) by die finale haalbaarheid van dieprojek ingesluit en bereken word.Om betekenisvolle biodiversiteitsgevolge van die oopgroefmynbou-opsiete vermy, is ʼn aantal alternatiewe plekke vir dieplasing van die belangrikste mynbou-infrastruktuur oorweeg(sien Tabel 1). Dit is gedoen deur ʼn omvattende kaart op testel waarin die sensitiwiteit van elke habitat aangedui is (sienFiguur 8). Hierdie kaart is aan die ingenieurspan gegee en daaris saam met hulle gewerk om elke alternatiewe opsie van dieprojek teen ʼn aantal maatstawwe te toets. Die vernaamstemaatstaf vir die bepaling van die voorkeur-opsie is gebaseerop die beginsel om onvervangbare habitat, en waar moontlikook gelokaliseerde habitat, te vermy. Daar is gekyk na dieverskillende plasings van die volgende komponente vir diemynboubedrywighede: hope vir die storting van afvalrots, damvir afvalwater, kontrakteurskamp, toegangspad na die inselberg(gebied waar oopgroef-myn geleë is), en konsentrator-aanleg.Ander infrastruktuur, soos die uitbreiding van die dorp Aggeneysen die gepaardgaande rioolsuiweringsaanleg, is nie ondersoeknie aangesien hierdie aspekte nie voorkom in gebiede waarindaar onvervangbare/ gelokaliseerde plantegroei is nie.10

nie-tegniese opsommingTabel 1: Opsomming van Alternatiewe vir Omvattende BeoordelingAlternatiewe Voorkeur-opsie Deskundige se Kommentaar1 Ondergrondse ontginning VS Oopgroef-mynbouOndergrondseontginning• Behaal ʼn myn-tempo van 6.6 miljoen ton per jaar• Lewensduur van myn: 19 jaar• Herwin 58% van hulpbronne en steriliseer 42% van hulpbronne• Neem ongeveer 378 mense in diens• Bekom 1787 Ml water per jaar• Bekom 77 Gigawatt/uur per jaar• Produseer 41.8 miljoen ton afvalwater• Produseer 7.2 miljoen ton afvalrots• CAPEX van R4 616 miljoen• Bedryfskoste: R48 311 miljoenOndergrondse-mynbouVoorkeuropsie• Behaal ʼn myn-tempo van 10 miljoen ton per jaar• Lewensduur van myn: 19 jaar• Herwin 89% van hulpbronne en steriliseer 11% van hulpbronne• Neem ongeveer 504 in diens• Bekom 502 Ml water per jaar• Bekom 22 /uur per jaar• Produseer 155 miljoen ton afvalwater• Produseer 1 690 miljoen ton afvalrots• CAPEX van R5 122 miljoen• Bedryfskoste: R50 753 miljoen2 Dam vir Afvalwater (Slykdam)Opsie 1: 1km Noord-oosvan die Inselberg, langsdie suidelike grens vandie N14• Het hoë visuele impak tot gevolg• Groter impak op hidrologiese sensitiwiteit (i.e. stroom by die Kloof ).Teenwoordigheid van visuele ontvangers• Beperkte sensitiewe plante en diere• Groter bedryfkoste a.g.v. afstand na groef• Naby aan omliggende grondeienaars (nl. reseptors)• Nie nodig om die N14 te kruis nieOpsie 2: Noord van dieInselberg, langs dienoordelike grens vandie N14Voorkeuropsie• Het hoë visuele impak tot gevolg (Infrastruktuur moet oor N14 gaan)• Geen impak op hidrologiese sensitiwiteit (nl. stroom by die Kloof )• Verminderde bedryfskoste a.g.v. korter reis-afstand• Vermy onvervangbare sensitiewe plante en diere• Verminder die aantal reseptors van geraas• Geen gebied van argeologiese belang11

lack mountain miningAlternatiewe Voorkeur-opsie Deskundige se Kommentaar3 Stortingsterrein vir AfvalrotsTerrein 1: Noordelikehelling(Ten einde dievoorgesteldevervoerbandstelselvan die oop groefna die aanleg teakkommodeer, worddie stortingsterreinvir afvalrots as tweeitems in die uitlegplanhieronder aangedui. )Terrein 2: Suidwestelikehang van die InselbergTerrein 3: Binne-in dieKraterVoorkeuropsie4 Kamp vir KontrakteursTerrein 1: Noord vandie Inselberg, langs dienoordelike grens vandie N14.Terrein 2: Noord-wesvan die Inselberg, langsdie suidelike grens vandie N14Voorkeuropsie5 Erts-vergruiserTerrein 1: Bo-op dieInselberg, noord van diegroefVoorkeuropsie• Vermy onvervangbare plantegroei• Het ʼn impak op diere se habitat langs die hange van die inselberg• Laer hanteringskoste (verminderde vervoer)• Stem ooreen met ontwerp van oprit en toegangspad na groef vianoordelike hang van die inselberg• Groot visuele impak• Geen gebiede van argeologiese belang nie• Beïnvloed gebiede van argeologiese belang• Beïnvloed sensitiewe diere-habitat• Beïnvloed onvervangbare plantegroei• Verlaag visuele impak omdat infrastruktuur beperk word tot suidwestelikekant van die inselberg• Beperkte aantal geraas-ontvangers• Hoër bedryfskoste omdat toegangspad op noordelike helling vaninselberg voorkom• Veroorsaak sterilisasie van minerale hulpbronne• Beïnvloed sensitiewe diere-habitat• Beïnvloed onvervangbare plantegroei• Verlaagde visuele impak (nie sigbaar vanaf die N14 nie)• Beperkte aantal geraas-ontvangers• Lae hanteringskoste (naby infrastruktuur)• Tegnies ongeskik omdat dit naby die oop-groef geleë is• Groot visuele impak vanaf die N14• Groter impakte op hidrologiese sensitiwiteit (nl. kloof se stroom)• Beïnvloed onvervangbare plantegroei• Geen sensitiewe diere-habitat geïdentifiseer nie• Verminderde aantal geraas-ontvangers• Geen gebiede van argeologiese belang• Tegnies nie geskik om die oop groef met die Konsentrator-aanleg teverbind nie.• Geleë buite die opvanggebied van die Kloof-stroom• Vermy onvervangbare plantegroei• Beperkte sensitiewe diere-habitat geïdentifiseer• Geen gebied van argeologiese belang• Tegnies geskik om die oop groef met die Konsentrator-aanleg teverbind• Verlaagde aantal geraas-reseptors• Groot visuele impak vanaf die N14• Verkorte vervoerafstand vanaf groef na konsentrator• Stem ooreen met ontwerp van toekomstige groef en oprit• Geleë in die omgewing van die voorgestelde oop groef (i.e. geenbykomende verlies van sensitiewe plantegroei en diere-habitat nie)• Groter visuele impak (sigbaar vanaf die N14)12

nie-tegniese opsommingAlternatiewe Voorkeur-opsie Deskundige se KommentaarTerrein 2: Opomliggende vlakte,noord-wes van dieinselberg6 IngenieurswerkswinkelTerrein 1: Bo-opinselberg, wes van oopgroefTerrein 2: Noord vaninselberg op dieomliggende vlakte,tussen stortingsgebiedvir afvalrots en AanlegVoorkeuropsie• Toename in hanteringskoste• Hoë visuele impak (sigbaar vanaf die N14)• Geleë binne sensitiewe plant- en diere-habitat• Geen gebiede van argeologiese belang nie• Tegnies nie geskik vir voorgestelde groef en oprit-ontwerp nie• Strook nie met noordelike toegansroete nie• Hoër bedryfskostes• Beïnvloed Kloof se opvanggebied• Verminderde sigbaarheid vanaf N14 (a.g.v. afstand)• Beperkte geraas-ontvangers• Geen argeologiese sensitiwiteit nie• Groot visuele impak (sigbaar van N14)• Stem ooreen met toegangspaai na oop groef• Vermy Kloof opvanggebied• Vermy onvervangbare plantegroei• Beperkte sensitiewe diere-habitat• Beperkte geraas-ontvangers• Geen argeologiese sensitiwiteit nie7 Toegangspad na Inselberg (slegs operasionele fase)Opsie 1: Herstelbestaande pad langsdie suidelike hang vandie inselbergOpsie 2: Nuwe padlangs noordelike hellingvan inselbergVoorkeuropsie8 KonsentratorTerrein 1: Noord vandie Inselberg, langs dienoordelike grens vandie N14Voorkeuropsie• Verlaagde bedryfskoste (i.e. meer direkte roete)• Beïnvloed sensitiewe diere-habitat• Beïnvloed onvervangbare plantegroei• Beïnvloed argeologiese aspekte• Minder sigbaar vanaf N14• Kleiner voetspoor omdat bestaande pad uitgebrei word• Vermy onvervangbare plantegroei• Beperkte diere-sensitiwiteit• Geen gebiede van agreologiese belang• Hoër bedryfskostes• Meer sigbaar vanaf N14• Groter voetspoor• Verminderde vervoerkoste• Stem ooreen met ontwerp van vervoerband• Groter visuele impak (naby die N14)• Vermy onvervangbare plantegroei• Beperkte sensitiewe diere-habitatTerrein 2: Noord-wesvan inselberg, langssuidelike grens van N14• Hoër vervoerkostes a.g.v. groter afstand• Stem nie ooreen met ontwerp van vervoerband nie• Hoër visuele impak• Beïnvloed onvervangbare plantegroei en sensitiewe diere-habitats• Infrastruktuur beperk tot suidelike grens van N14Die proses om alternatiewe plekke vir die vernaamste mynbou-infrastruktuur (groef uitgesluit) te vind, maak voorsiening virdie vermyding van alle onvervangbare habitat, maar met ʼn effense oorblywende negatiewe impak op gelokaliseerde en meergeharde habitat. As gevolg van die vorm en afmetings van die minerale reserwe, was dit egter nie moontlik om onvervangbare engelokaliseerde habitat te vermy by die ontwerp van die oopgroef-myn nie. Die voetspoor van die groef is die enigste belangrikenegatiewe invloed op onvervangbare habitat, terwyl die res van die myngebied ʼn invloed het op gelokaliseerde en meer gehardehabitat. Die proses om impakte te vermy en alternatiewe liggings in ag te neem, het gelei tot die finale uitleg van die myn (sienFiguur 5), wat die onderwerp van hierdie O&SIB is.13

lack mountain miningFiguur 8: Habitat-sensitiwiteitskaart en Alternatiewe Liggings vir Vernaamste Infrastruktuur18°55'0"E19°0'30"E29°8'0"SKHÂI-MA RURALKHÂI-MALOCAL MUNICIPALITYAGGENEYSTailings Option 1AGGENEYSContractorArea29°13'30"SPlantWaste RockOption 1Open PitWaste RockOption 2Waste RockOption 3Workshop/Office/FuelLoop 10 Gravel RoadAGGENEYSKHÂI-MA RURAL18°55'0"EIt is unlawful for any firm or individual to reproduce copyrighted maps, graphics or drawings, in whole or in part, without permission of the copyright owner, ERM Southern Africa (Pty) Ltd 19°0'30"E14

nie-tegniese opsomming19°6'0"ELegendKHÂI-MA RURAL29°8'0"SNon-Perennial RiverDry Water Course Centre LineDry Water Course FloodplainDamDry PanNational RouteMain RoadSecondary RoadOther RoadTrack/FootpathTown BoundaryOpen PitContractor AreaPlantWorkshop/Office/FuelTailings Dam Option 1Tailings Dam Option 2Tailings Option 2Waste Rock Dump Option 1Waste Rock Dump Option 2Waste Rock Dump Option 3Mineral Rights AreaBotanical Sensitivity29°13'30"SIrreplaceableConstrainedFlexibleKHÂI-MA RURAL19°6'0"ESCALE:0 1 2 3 4KilometresCLIENT:DATE: Apr 2012DRAWN: ABDRAWING:CHECKED: MPAPPROVED: SHCPROJECT: 0164903SCALE: 1 : 70 000REV:Habitat Sensitivity Map.mxd 0ERMGreat Westerford Building240 Main RoadRondebosch, 7725Cape Town, SOUTH AFRICATel: +27 21 681 5400Fax +27 21 686 073Projection: Transverse Mecator, CM19. Datum : WGS84Source: Chief Directorate National Geo-Spatial Information.McGregor MuseumInset Map: Esri Data & MapsSIZE:A3T:\Gis Projects\0164903_Gamsberg\Mapping\MXD\Report\April2013\Habitat Sensitivity Map.mxd15

lack mountain miningOpsomming van biofisiese impakteʼn Hele aantal biofisiese impakte is as deel van die O&SIBbeoordeel, soos:• Impak op lugkwaliteit;• Impakte op grondwater;• Impakte op biodiversiteit;• Impakte op oppervlakte-hidrologie• Impakte van geraas en vibrasie; en• Impak op klimaatsverandering en die vrystelling vankweekhuisgasse.Elk van bogenoemde tipes impakte is beoordeel vir diekonstruksie-, bedryf- en buitewerkingstelling-fases van dievoorgestelde projek. Die mitigasie-volgorde (verwys naAfdeling 1.5) is gebruik om die toepaslike mitigasie voor te skryf.Omvattende maatreëls is aanbeveel om negatiewe impakte teverminder en die positiewe impakte te verhoog, en hierdie wordas ʼn omvattende Omgewingsbestuursplan by Bylae D van dievolledige O&SIB-verslag ingesluit. Daarna is die oorblywendeimpakte beoordeel en is die betekenisvolheid daarvangegradeer. Die opsomming van die biofisiese impakte van dievoorgestelde projek is in Tabel 2 vervat:Tabel 2 dui aan dat daar sekere oorblywende negatiewe impakteis wat, na mitigasie, nog steeds matig of hoogs betekenisvol is.Elkeen van hierdie impakte word hieronder bespreek.Tabel 2: Opsomming van die Biofisiese Impakte van die ProjekOpsomming van Impakte Voor Mitigasie tydens die Konstruksie, Bedryf en Sluiting van die MynPrimêre/ Sekondêre ImpakKonstruksiefase Bedryfsfase SluitingsfaseBetekenisvolheidvoorMitigasieBetekensi volleagterblywendeimpakBiofisiese ImpakteBetekenisvolheidvoorMitigasieBetekenisvolleagterblywendeimpakBetekenisvolheidvoorMitigasieBetekensivolleagterblywendeimpakImpak op LugkwaliteitImpak op Lugkwaliteit GERING (-ve) GERING (-ve) MINDERE (-ve) MINDERE (-ve) n.v.t. n.v.t.Impak op GrondwaterImpak van Onttrekking op Grondwaterbronne GERING (-ve) GERING (-ve) MATIG (-ve) MATIG (-ve) MATIG (-ve) MATIG (-ve)Impak van Onttrekking op Gebruikers van Grondwater GERING (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve) MATIG (-ve) GERING (-ve)Impak op Grondwaterkwaliteit MINDERE (-ve) GERING (-ve) MATIG (-ve)MATIG (-ve) totMINDERE (-ve)MATIG (-ve)MATIG (-ve) totMINDERE (-ve)Impak van Waterkwaliteit op Gebruikers van Grondwater GERING (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve)Impak op BiodiversiteitVerlies aan Habitat a.g.v. Mynbou-voetspoor en Verwante BedrywighedeGROOT (-ve)MATIG (-ve) totGROOT (-ve)Impakte a.g.v. Agteruitgang van Habitat en Neerlegging van Stof MATIG (-ve) MATIG (-ve)GROOT (-ve)GROOT (-ve)(Lae sekerheid)MATIG (-ve) totGROOT (-ve)GROOT (-ve)(Lae sekerheid)GROOT (-ve)MATIG (-ve)(Lae sekerheid)MATIG (-ve) totGROOT (-ve)MATIG (-ve)(Lae sekerheid)Impakte op Habitat a.g.v. Onttrekking van Grondwater GROOT (-ve) MATIG (-ve) GROOT (-ve) GROOT (-ve) GROOT (-ve) GROOT (-ve)Impakte a.g.v. die Fragmentasie van Habitat MATIG (-ve) MATIG (-ve) GROOT (-ve) MATIG (-ve) GROOT (-ve) MATIG (-ve)Impakte op Spesie-diversiteit a.g.v. Mynboubedrywighede MATIG (-ve) MINDERE (-ve) GROOT (-ve) MATIG (-ve) GROOT (-ve) MATIG (-ve)Impakte a.g.v. Indringer Uitheemse Spesies MATIG (-ve) MATIG (-ve) MATIG (-ve) GERING (-ve) MINDERE (-ve) GERING (-ve)Impakte van Mense Toestroming op Biodiversiteit MATIG (-ve) MINDERE (-ve) MINDERE (-ve) MINDERE (+ve) MINDERE (-ve) MINDERE (+ve)Impak op Oppervlakte-hidrologieVerwydering en Verandering van Natuurlike Waterlope MATIG (-ve) MINDERE (-ve) n.v.t. n.v.t. n.v.t. n.v.t.Impak van laer piek-afvloeie en vrylatingvolumes van waterlope MATIG (+ve) MATIG (+ve) MATIG (+ve) MATIG (+ve) MATIG (+ve) MATIG (+ve)Impak van Afname in Gemiddelde Jaarlikse Afloop op WatergebruikersStroomafMATIG (-ve) MINDERE (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve)Impak van Toename in Sediment op die Kwaliteit van Oppervlaktewater MATIG (-ve) MINDERE (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve)Impak van Toenemende Besoedelingslading op die Kwaliteit van OppervlaktewaterMATIG (-ve) MINDERE (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve)Geraas- en Vibrasie-impakteGeraas- en vibrasie-impakte GERING (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve) n.v.t. n.v.t.Impak op Klimaatsverandering en KHG-vrylatingsImpak van Projek se KHG-vrylatings op Suid-Afrika se Nasionale Vrylatings n.v.t. n.v.t. MATIG (-ve) MINDERE (-ve) n.v.t. n.v.t.16

nie-tegniese opsommingImpak op grondwaterDie eerste van hierdie impakte het betrekking op die kwaliteit enhoeveelheid grondwater wat wel op verskillende stadiums vandie projek matig negatief beïnvloed sal word. Hierdie is belangrikin ʼn droë omgewing waar water skaars is en goed bestuur moetword.Die impakte op die kwaliteit van grondwater hou hoofsaaklikverband met die moontlike uitloging van suur mynwaterafkomstig vanaf die slykdam (uitvloeisel vanaf die konsentratoraanleg)en die hope afvalrots. Die geïmpakteerde gebied (diegrootte/omvang van die verspreiding) aan die einde van die mynse leeftyd, en met inagneming van die ‘ergste geval’ scenario, salbinne die omgewing van die slykdam en die voetspoor van diestortingsgebied vir afvalrots behoue bly. Modellering vir 100jaar na die sluiting van die myn toon slegs ʼn klein verskil in diegrootte van beide verspreidings in die mynlisensiegebied (sienFiguur 9). Gebruikers van grondwater sal na verwagting niebeïnvloed word nie. Die mitigasie-maatreëls wat vir die impak opgrondwaterkwaliteit aanbeveel is, hou verband met die ontwerpvan die slykdam en die stortingsterrein vir afvalrots, asook diegepaardgaande ingenieursontwerpe om so min grondwater asmoontlik te besoedel. Die waterkwaliteit in die slykdam sal virdie lewensduur van die myn, en tot en met die sluiting daarvan,deurlopend gemonitor en bestuur word.Die agterblywende negatiewe impak wat verband hou metdie afname in grondwater as gevolg van die oopgroef-myn,word vir die hele lewensduur van die myn (tot die sluitingdaarvan) as matig beskou, en kan nie versag word nie. Dit isheel onwaarskynlik dat grondwatergebruikers direk benadeelsal word. Grondwatervlakke sal tydens die lewensduur van dieprojek, en daarna, deurlopend gemonitor moet word. Daar moetkennis geneem word dat alternatiewe waterbronne beskikbaargestel kan word aan boere wat, in die omgewing van die myn,van grondwater afhanklik is. Die impak van die verlaging in dievlak van grondwater is dus minimaal. Die impak van die afnamein grondwater op biodiversiteit word in die volgende afdelingbespreek.Impak op biodiversiteitDie negatiewe impak op biodiversiteit word hoofsaaklikveroorsaak deur die voetspoor van die myn se infrastruktuur,die afname in grondwater, en die impak van stof as gevolg vanmynboubedrywighede.Die voetspoor van die myn se infrastruktuur, en spesifiek die oopgroef, het ʼn onomkeerbare negatiewe impak op gelokaliseerdeen onvervangbare plantegroei. Hierdie impak kan nie versagword nie, en die oorblywende impak is nog steeds groot;die impak kan slegs aangespreek word deur biodiversiteitkompensasie.Die sypeling (vleiland) by die boloop is ʼn uniekehabitat en kan nie vervang word nie. Hierdie negatiewe impak(verlies van habitat) bly hoog, met of sonder enige mitigasie. Dieverlies van die sypeling kan slegs ekologies gekompenseer worddeur die bewaring van ʼn geprioritiseerde bewaringswaardigehabitat wat glad nie met ʼn sypeling ooreenstem nie.Figuur 9 Verspreiding van Sulfaat in Jaar 119 (100 Jaar na Sluiting van die Myn)17

lack mountain miningVerder impakte op onvervangbare habitat word veroorsaak deurdie afname in grondwater a.g.v. die oop groef. Die akwatiesehabitat in die inselberg sal tot niet gaan, met ʼn gevolglikehoogs betekenisvolle negatiewe impak. Die Kloof word as ʼnonvervangbare habitat beskou en geen kompensasie is moontliknie. Een of ander vorm van ekologiese kompensasie sal wel virdie insypeling-habitat vereis word.Die impak van stof op die onvervangbare en gelokaliseerdehabitat rondom die myngroef en verwante infrastruktuur,word ook as ʼn hoogs betekenisvolle agterblywende negatieweimpak beskou. Die vernaamste oorsaak van hierdie impak isdie sensitiwiteit van sommige van die klein, maar bedreigdevetplante (veral in die vlaktes met fyngekorrelde kwartsietgruis)wat hoogs sensitief kan wees vir enige stofneerslag. Diestofneerslag kan die fisiese struktuur van die gruislaag verander,asook die chemiese samestelling van die boonste grondlaaga.g.v. suurvormende stof. Daar word egter erken dat daar ʼn hoëgraad van onsekerheid is oor die werklike impak van die stofse fisiese en chemiese eienskappe op hierdie habitat. Daar isook onsekerheid oor die myn se werklike stof-voetspoor, asookdie kleur en chemiese samestelling daarvan. In die lig van dieonsekerheid en die uiterse sensitiwiteit van die ekologie watdaardeur beïnvloed sal word, word ʼn versigtige benaderingvoorgestel. Gedeeltelike kompensasie is moontlik vir sekereonvervangbare en gelokaliseerde habitat wat na verwagtingdeur die stof beïnvloed sal word, en hulle is ingesluit in dieberekening van kompensasie-gebiede.Die agterblywende negatiewe impak as gevolg van diefragmentering van habitat en spesie-diversiteit, word as matigbetekenisvol beskou. Die inselberge in die BoesmanlandInselbergstreek dien as oorgang vir baie spesies wat van eenOpsomming van sosio-ekonomiese impakteʼn Aantal sosio-ekonomiese impakte is as deel van die O&SIBbeoordeel en sluit die volgende in:• Impak op ekonomiese omgewing;• Impak op sosiale omgewing;• Visuele impakte;• Impakte op verkeer en vervoer-infrastruktuur; en• Impak op erfenis, paleontologie en argeologie.Elk van bogenoemde tipe impakte is beoordeel vir dieinselberg na ʼn ander beweeg, en verteenwoordig ʼn belangrikeekologiese korridor. Die Gamsberg is in die middel vanhierdie endemiese blomgebied geleë, en dit is die vernaamstebiodiversiteitseienskap wat die ekologiese samehang van diegroter stelsel rugsteun. Enige mynbou sal die Gamsberg seekologiese funksie as ʼn korridor vir spesies tussen inselbergeverlaag. Impakte op habitat-fragmentasie kan versag worddeur te verseker dat die oorblywende skakels in die landskapen gepaardgaande habitat behoue bly deur die kompensasiedaarvoor te bepaal.Die Gamsberg onderhou ʼn groot verskeidenheid spesies, enveral baie endemiese, skaars, bedreigde, beskermde spesies,asook sekere spesies wat nog nie ʼn naam het of genoegsaamverstaan word nie. Sommige spesies in die Gamsberg verkeer ingevaar a.g.v. die mynboubedrywighede. Die mitigasie-maatreëlswat hiervoor aanbeveel word, tesame met die voorgesteldekompensasie daarvoor, veroorsaak ʼn aanvaarbare afname in diebetekenisvolheid van hierdie impak.As gevolg van die kompenasie-behoeftes, is ʼn Habitatstudievir die Streek, tesame met ʼn omvattende Kompensasie-studie,onderneem. Hierdie studie is in parallel met die O&SIBprosesuitgevoer. Op grond van hierdie twee studies is daarvasgestel dat biodiversiteit-kompensasie haalbaar is en datgrondgedeeltes met geskikte habitat in die omgewing van diemyn voorkom. Soos vroeër genoem is daar geen kompensasievir daardie habitat wat tot niet sal gaan nie, en sal die ekologiesekompensasie hiervoor bestaan uit die bewaring van ‘ander’bewaringswaardige habitat. Die aanvaarheid van hierdie verliessal bepaal word deur gesprekvoering met die vernaamsterolspelers en owerhede.konstruksie-, bedryf- en sluitingsfase van die voorgestelde projek.Toepaslike mitigasie is volgens die mitigasie-volgordes soos opbladsy 10 aangetoon. Omvattende maatreëls om negatieweimpakte te verlaag en positiewe impakte te verhoog, is ingesluitin die omvattende omgewingsbestuursplan in Bylae D van dievolledige O&SIB-verslag. Daarna is die oorblywende impaktebeoordeel en is ʼn rangorde daaraan toegeken. Die sosioekonomieseimpakte van die voorgestelde projek word in Tabel 3hieronder opgesom:18

nie-tegniese opsommingTabel 3: Opsomming van die Projek se Sosio-ekonomiese ImpakteOpsomming van Impakte Voor Mitigasie tydens die Konstruksie, Bedryf en Sluiting van die MynPrimêre/ Sekondêre ImpakImpak op Ekonomiese OmgewingKonstruksiefase Bedryfsfase SluitingsfaseBetekenisvolheidvoor MitigasieBetekensivolleagterblywendeimpakBetekenisvolheidvoor MitigasieSosio-Ekonomiese ImpakteBetekensivolleagterblywendeimpakBetekenisvolheidvoor MitigasieBetekensivolleagterblywendeimpakImpakte wat verband hoe met Projek-uitgawes MATIG (+ve) GROOT (+ve) MATIG (+ve) GROOT (+ve) GROOT (-ve) MATIG (-ve)Impakte op die vernaamste makro-ekomieseveranderlikesGERING GERING GROOT (+ve) GROOT (+ve) GROOT (-ve) GROOT (-ve)Impakte op toerisme MATIG (-ve) MINDERE (-ve)Impakte op omliggende grondgebruikeMATIG (-ve)MINDERE (-ve) totMATIG (-ve)MATIG (-ve) totGROOT (-ve)MATIG (-ve)MATIG (-ve) MINDERE (+ve) MATIG (+ve)MINDERE (-ve) totMATIG (-ve)MINDERE (+ve)MINDERE (+ve)tot MATIG (+ve)Impakte op munisipale dienste MATIG (-ve) MATIG (+ve) MATIG (-ve) MATIG (+ve) MATIG (-ve) MATIG (-ve)Impak op Sosiale OmgewingWerksgeleenthede MATIG (+ve) GROOT (+ve) MATIG (+ve) GROOT (+ve) GROOT (-ve) MATIG (-ve)Opleiding en Vaardigheidsontwikkeling MINDERE (+ve) MATIG (+ve) MINDERE (+ve) MATIG (+ve) MINDERE (+ve) MATIG (+ve)Aankope en dienste MATIG (+ve) GROOT (+ve) MATIG (+ve) GROOT (+ve) n.v.t. n.v.t.Ekonomiese diversifikasie MINDERE (+ve) MINDERE (+ve) MINDERE (+ve) MINDERE (+ve) GROOT (-ve) MATIG (-ve)Onverwesentlike Verwagtinge en Potensiaal virMaatskaplike OnrusToenemende druk op Infrastruktuur en Dienste(Direk)GROOT (-ve)MINDERE (-ve) totMATIG (-ve)GROOT (-ve)MINDERE (-ve) totMATIG (-ve)MINDERE (-ve) GERING (-ve) MINDERE (-ve) GERING (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve)Padinfrastruktuur en Vervoer (Direk) MATIG (-ve) MINDERE (-ve) MINDERE (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve)Gesondheidsimpakte: Oordraagbare siektes GROOT (-ve) MATIG (-ve)Gesondheidsimpakte: PadongelukkeImpak op Verhoudings tussen Inwoners enInkommersImpak op Maatskaplike PaleontologieMATIG (-ve)MINDERE (-ve) totMATIG (-ve)MINDERE (-ve) totMATIG (-ve)MATIG (-ve)MINDERE (-ve) totGERING (-ve)MINDERE (-ve) totMATIG (-ve)n.v.t.GERING (-ve)GERING (-ve)n.v.t.GERING (-ve)GERING (-ve)MATIG (-ve) MINDERE (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve)MATIG (-ve)MINDERE (-ve) totMATIG (-ve)MATIG (-ve)MINDERE (-ve) totMATIG (-ve)MATIG (-ve)MINDERE (-ve) totMATIG (-ve)Impak op Gevoel van PlekMATIG (-ve) MINDERE (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve)MINDERE (+ve) MINDERE (+ve) MINDERE (+ve) MINDERE (+ve) MINDERE (+ve) MINDERE (+ve)Plaaslike Kulturele en Maatskaplike Waardes MINDERE (-ve) MINDERE (-ve) MINDERE (-ve) MINDERE (-ve) MINDERE (-ve) MINDERE (-ve)Toenemende druk op Infrastruktuur en Dienste(Indirek a.g.v. toestroming)GROOT (-ve) MATIG (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve) MINDERE (-ve) GERING (-ve)Oordraagbare siektes (Indirek a.g.v. toestroming) GROOT (-ve) MATIG (-ve)Impak op Visuele HulpbronneMINDERE (-ve) totMATIG (-ve)MINDERE (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve)Impak op die Estetiese Waarde van die Landskap GROOT (-ve) GROOT (-ve) GROOT (-ve) GROOT (-ve) GROOT (-ve) GROOT (-ve)Impak op Verkeer en VervoerImpak op Verkeers- en Padnetwerke MINDERE (-ve) GERING (-ve) MINDERE (-ve) MINDERE (-ve) MINDERE (-ve) GERING (-ve)Impak op Erfenis, Paleontologie en ArgeologieImpak op Argeologie GROOT (-ve) MATIG (-ve) GROOT (-ve) MATIG (-ve) n.v.t. n.v.t.Impak op Kulturele Erfenis en Gevoel van Plek MATIG (-ve) MINDERE (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve) MATIG (-ve) MINDERE (-ve)Impak op Paleontologie GERING (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve) GERING (-ve) n.v.t. n.v.t.19

lack mountain miningTabel 3 toon aan dat daar, na mitigasie, nog verskeie matige enhoogs betekenisvolle oorblywende positiewe en negatieweimpakte is. Elkeen van die impakte word hieronder bespreek:Impak op ekonomiese omgewingDie voordele verbonde aan die uitgawes van die projek, endie impak daarvan op die vernaamste makro-ekonomieseveranderlikes tydens die konstruksie- en bedryfsfase van dieprojek, sal na verwagting ʼn hoogs betekenisvolle oorblywendepositiewe impak hê.As gevolg van die grootte van die nuwe finansiële inspuitingwat die projek sal meebring, sal die projek op plaaslike enstreeksvlak ʼn positiewe impak op die ekonomiese aktiwiteitehê. Aanvanklike beramings dui aan dat ʼn totaal van ongeveerR8.35 biljoen tydens die konstruksiefase gespandeer sal word.Ongeveer 3,200 kontrak-werksgeleenthede van 19 maandeelk is deel van die konstruksie-uitgawes. Op grond van diebeskikbaarheid van arbeid en BMM se ondervinding in diegebied en elders, sal ongeveer 357 werkers binne die Khâi-MaMunisipaliteit gewerf word, met ʼn verdere 1,335 werkers vanuitdie Namakwa-distrik, en 960 werkers vanuit die res van dieNoord-Kaap. Alle lone sal ʼn direkte impak op huishoudelikeinkomste hê. Tydens die konstruksiefase sal ʼn totaal van R1.01biljoen aan lone uitbetaal word. Ongeveer R80 miljoen hiervansal waarskynlik verdien word deur werkers wat tans in die Khâi-Ma Munisipaliteit woonagtig is, ʼn verdere R339 miljoen aanwerkers in die res van die Namakwa-distrik, en R319 miljoen aanwerkers vanuit die res van die Noord-Kaap.Bedryfsuitgawes sal toeneem soos wat produksie verhoog – vanongeveer R528 miljoen per jaar durende die eerste bedryfsjaartot R1.76 biljoen in die vyfde produksiejaar, wanneer die mynna verwagting ten volle operasioneel sal wees. Ongeveer 630werksgeleenthede sal in die eerste jaar geskep word (waarvanongeveer 195 aan kontrakteurs toegeken sal word). Dit saltoeneem tot 1,230 werksgeleenthede (waarvan 380 aankontrakteurs toegeken sal word) wanneer volle produksie indie 5de jaar bereik sal word. Hierdie werksgeleenthede sal naverwagting as volg wees 1 :• In die eerste jaar sal daar 127 werksgeleenthede virinwoners van die Khâi-Ma Munisipaliteit wees, met 258werksgeleenthede wanneer die myn sy volle produksiebereik.• In die eerste jaar sal daar 276 werksgeleenthede vir inwonersvan die Namakwa-distrik wees, met 540 werksgeleenthedewanneer die myn sy volle produksie bereik.• In die eerste jaar sal daar 112 werksgeleenthede vir inwonersvan die Noord-Kaap wees, en 220 werksgeleenthedewanneer die myn sy volle produksie bereik.In die eerste jaar van produksie sal salarisse en betalings aan subkontrakteursongeveer R138 miljoen beloop. Hierdie sal jaarlikstoeneem tot R256 miljoen wanneer die myn sy volle produksiein die 5de jaar bereik. Ongeveer R23 miljoen se salarisse enbetalings aan sub-kontrakteurs behoort gedurende die eerstejaar van produksie betaal te word aan werkers woonagtig indie Khâi-Ma Munisipaliteit. Dit sal toeneem tot R44 miljoenwanneer volle produksie bereik word. ʼn Verdere R50 miljoen sesalarisse en betalings aan sub-kontrakteurs behoort in die eerstebedryfsjaar na werkers in die res van die Namakwa-distrik toe tekom. Dit sal by volle produksie toeneem tot R94 miljoen.Die Projek behoort ook positiewe makro-ekonomiese impaktete hê. Hierdie is gekwantifiseer deur te fokus op ʼn toenamein inkomste uit buitelandse valuta en in belastinginkomste.Inkomste uit buitelandse valuta behoort te begin by rofweg1 Neem kennis dat hierdie ramings hoofsaaklik gebaseer is op ʼn redelike algemenebepaling van die beskikbaarheid van arbeid in hierdie gebied. Die applikant is vanvoorneme om meer mense van die Khâi-Ma Munisipaliteit en die Namakwa-distrik indienste neem indien persone beskikbaar is/ gewillig is om opgelei te word.20

nie-tegniese opsommingUSD385 miljoen/jaar (vir 360,000 ton produksie-konsentraat) indie eerste produksiejaar, wat toeneem tot USD750 miljoen/jaar(vir ongeveer 735,000 ton produksie-konsentraat) in die derdejaar, en wat stabiliseer by ongeveer USD1.257 biljoen/jaar (vir1,225,000 ton produksie-konsentraat) vanaf die vyfde jaar verder.Die huidige waarde van die som van hierdie invloei oor dielewensduur van die projek, is rofweg USD10.2 biljoen (of R76.7biljoen) teen ʼn 6% basislyn diskontokoers. Daar moet kennisgeneem word dat daar tydens die konstruksiefase ʼn uitvloei vanbuitelandse valuta sal wees om die vernaamste komponentevan die projek aan te koop. Hierdie uitvloei is egter minimaal invergelyking met die invloei tydens die bedryfsfase (d.w.s. uitvloeisal minder as 5% – 10% van die omvang van die totale invloeioor tyd wees).Belastingbetalings, wat bestaan uit inkomstebelasting entantièmes, sal na verwagting in die eerste produksiejaar beginmet R142 miljoen/jaar (vir 360,000 ton produksie-konsentraat),en sal toeneem tot R277 miljoen/jaar in die derde jaar, R277miljoen/jaar in die vyfde jaar, en stabiliseer by ongeveer R1.52biljoen/jaar in jaar sewe en verder. Die huidige waarde van diesom hiervan behoort teen ʼn 6% basislyn diskontokoers ongeveerR10.8 biljoen te beloop.Die betekenisvolle makro-ekonomiese en sosio-ekonomiesevoordele van die myn tydens die konstruksie en bedryf daarvan,staan in kontras met die moontlike betekenisvolle negatieweimpakte wanneer die myn sluit. Hierdie negatiewe impakte salaangespreek word d.m.v. ʼn goed-gestruktureerde Sluitingsplanvir die Myn, asook ʼn Maatskaplike en Arbeidsplan wat BMM asdeel van die algehele projek ontwikkel het. Hierdie impak salversag word by wyse van deurlopende verfyning en beplanningvoor en tydens die sluiting van die myn.Impakte op toerisme as gevolg vandie impak op die ‘gevoel van plek’ endie verlies aan biodiversiteitDie vernaamste impakte op toerisme het betrekking op visueleimpakte en die verlies van bewaringswaardige gebiede. Wateersgenoemde betref het die gesamentlike skaal van dieprojek-elemente en hulle visuele impak aangedui dat dieoorkoepelende verandering aan die visuele gevoel van plek (watdie grondslag vir toerisme is), betekenisvol is. In vergelykingmet die ligging van die projek, is die impak op spesifieketoerismefasiliteite en die vernaamste toerismegebiede egterbeperk. Die visuele sigbaarheid vanaf die N14 sal tydelikmaar groot wees vir verbygaande motoriste wat nogtans dievernaamste attraksies en toerismefasiliteite in die groter gebied(wat ver van die projek geleë is en daarvan afgeskerm word) salkan geniet.Enige betekenisvolle verlies aan hoogs-bewaringswaardigegrond soos wat op terrein, en veral op die Gamsberg Inselberg,gevind word, het moontlike implikasies vir toerisme. Dierede hiervoor is dat toeriste van bewaringswaardige gebiedehou, veral omdat hierdie gebiede al hoe skaarser word. Diebehoefte aan biodiversiteit-kompensasie en die gepaardgaandebewaringsvoordele mag die toerismepotensiaal van die gebiedverhoog by wyse van pro-aktiewe beplanning wat beheerdeekotoerisme-aktiwiteite in die kompensasiegebiede mag toelaat.Wat positiewe toerisme-impakte betref, het ondervindingaangedui dat die projek ʼn toename in besigheidstoerismesal veroorsaak aangesien heelwat tegniese, bestuur- enverkoopspersoneel die projek periodiek sal moet besoek ombesigheid te doen. Hierdie personeel val gewoonlik in diemiddel- tot hoë inkomstegroep en sal verblyf nodig hê, watgeleenthede bied vir verblyf- en ander toerismefasiliteite endienste.Impak op munisipale diensteDit is uiteraard die Khâi-Ma Munisipaliteit en, in mindere mate,die Namakwa Distriksmunisipaliteit se verantwoordelikheidom te verseker dat die voorgestelde projek bydra tot diefinansiële gesondheid van die munisipale gebied, en dit niedie munisipaliteit met bykomende koste belas nie. Daar moetin die breë na hierdie kostes gekyk word, en dit sluit in diemoontlike invloei van werkers en werksoekers, sowel as enigeander impak wat dit op die munisipaliteit kan hê. Die Khâi-MaMunisipaliteit het aangedui dat hulle deeglik bewus is van dienoodsaaklikheid om kostes te verhaal, en sal poog dat Vedanta21

lack mountain miningnie net hulle eie kostes dek nie, maar ook positiewe bydrae totdie ontwikkeling van die gebied sal maak. Die munisipaliteit hetbevestig dat hulle, wat dit betref, reeds in vroeë stadium vanonderhandeling met Vedanta is. Op hierdie stadium kan dus noggeen duidelike gevolgtrekkings oor die impakte op munisipalefinansies gemaak word nie.Daar kan egter met veiligheid gesê word dat daar oor diealgemeen positiewe finansiële impak sal wees, maar dit isonderhewig aan die sukses van die onderhandelings en diebestuur van in-migrasie. Hierdie tipe gevolge stem ooreen metdié van ander kleiner munisipaliteite wat voordeel getrek het uitinwoners se verbeterde inkomste en die invloei van werkendenuwe inwoners. Beide hierdie aspekte sal, met gesondemunisipale bestuur, die munisipale inkomste vanaf huidigeinwoners verhoog, en munisipaliteite groter belastingbasisgee, wat sal lei tot gesonder munisipale finansies.Opleiding en vaardigheidsontwikkeling;en aankope endienstePersone wat deur die Projek in diens geneem sal word (direkof indirek) sal opleiding ontvang wat hulle vaardighedebetekenisvol sal verbeter, en dus ook hulle kanse vir verdereindiensneming sal verbeter. Dit sal gedoen word deurindiensopleiding, sowel as by wyse van opleidingskursusseoor produksie en oor Gesondheid- Veiligheid- enOmgewingstandaarde vir die Projek. Hierdie opleiding isalgemeen van toepassing op die mynbousektor. Personeel vanverskaffers en kontrakteurs sal ook positiewe beïnvloed wordomdat hulle sal moet voldoen aan spesifieke produksie-, bedryfenkwaliteitstandaarde wat deur die Projek voorgeskryf word.Die beplanning, ontwerp, konstruksie en bedryf van die Projeksal veroorsaak dat toerusting en ander goedere en dienstegekoop moet word. Dit sal aanleiding gee tot groot kontrakte,veral tydens konstruksie. Die meeste hiervan sal wees vir hoogsgespesialiseerde en tegniese werk, en sal deur deskundigeverskaffers van goedere en dienste voorsien word. Diemoontlikheid bestaan dat plaaslike besighede in die Khâi-MaMunisipaliteit en Namakwa Distriksmunisipaliteit deel van hierdievoorsieningstelsel kan wees. Gelokaliseerde besighede sal egterbeperkte kapasiteit hê om te kan voldoen aan die kwaliteit engesofistikeerde standaard van die Projek. Die Projek sal egternog steeds tydens die konstruksiefase ʼn groot inspuiting weesvir verskaffers in die Khâi-Ma Munisipale gebied. Die toepassingvan maatreëls om beide vaardigheidsontwikkeling en dieondersteuning van plaaslike verskaffers te verbeter, sal ʼn matigbetekenisvolle positiewe impak hê.Gesondheidsimpakte: oordraagbaresiektesOp grond van die moontlike oordrag van een persoon naʼn ander persoon, en een spesie na ʼn ander spesie, staanoordraagbare siektes ook bekend as besmetlike en aansteeklikesiektes. Die toename in die voorkoms van oordraagbare siektes,wat hierdie Projek betref, is nou verbind met die grootte van diebevolking, woonomstandighede sowel as maatskaplike euwels.Al hierdie aspekte maak persone toeganklik vir oordraagbaresiektes. Die vinnige toename in bevolking sal die vernaamstedryfveer in die verspreiding van oordraagbare siektes wees,aangesien dit ʼn invloed het op beide woonomstandighede endie waarskynlike toename in maatskaplike euwels. Oordraagbaresiektes soos HIV/VIGS en TB kom algemeen in die Khâi-MaMunisipaliteit voor.Die mees betekenisvolle toename in oordraagbare siektes salna verwagting tydens die konstruksiefase van die projek wees,wanneer die bevolking in al alle waarskynlikheid heelwat saltoeneem. ʼn Konstruksie kamp vir 3,200 konstruksiewerkers,22

nie-tegniese opsommingwat hoofsaaklik manlik sal wees, sal tydens die konstruksiefaseopgerig word. Bo-en-behalwe die werklike konstruksiewerkers,sal werksoekers waarskynlik na die gebied gaan en hulle inPofadder en Pella vestig. Die gemeenskappe van Pofadderen Pella sal dus ook bedreig word deur die toename vanoordraagbare siektes. Die ontwikkeling van ʼn HIV/VIGS en TBVoorkomingsprogram, sal hierdie impakte gedeeltelik versag.Toenemende druk op infrastruktuuren dienste a.g.v. die moontlikeinvloei van werksoekers.Die moontlike invloei van mense na die plaaslike gebied, sal diedruk op publieke infrastruktuur en dienste verhoog. Werksoekerssal waarskynlik so naby die Projek as moontlik vestig, watbeteken dat veral die nedersettings in Pofadder en Pella heelwatinkomende mense sal trek, aangesien werksoekers nie toegelaatsal word om hulle in Aggeneys te vestig nie. Pofadder salwaarskynlik meer persone as Pella trek omdat dit op die N14geleë is, terwyl Pella ongeveer 10 km weg van die N14 is. Dierisiko bestaan dat werksoekers ʼn informele nedersetting nabyAggeneys kan vestig sodat hulle nader aan die Projek-terrein isen dus hulle kanse kan verbeter om uit die Projek voordeel tetrek.Daar is ʼn groot agterstand in openbare dienste soos water,sanitasie, afval-bestuursdienste en behuising. Die aantalinformele huise in die Khâi-Ma Munisipaliteit het tussen2001 en 2011 verdriedubbel. Die opgradering van openbareinfrastruktuur en dienste word gekortwiek deur ʼn aantaluitdagings, soos onder andere ʼn gebrek aan fondse en kapasiteitin die Khâi-Ma Munisipaliteit.Op grond van die agterstand in huidige openbare infrastruktuuren dienste, sal die bykomende druk die uitdagings wat dieKhâi-Ma Munisipaliteit in die gesig staar, verder vererger. DieKhâi-Ma Munisipaliteit sal waarskynlik nie die verhoogde druk enaanvraag a.g.v. die indirekte toestroming van mense kan hanteernie, aangesien hulle reeds nie bestaande verpligtinge kan nakomnie. Gereelde en deurlopende ondersteuning en samewerkingmet die Khâi-Ma Munisipaliteit sal hierdie impak ietwat versag.Impak op argeologieArgeologiese artefakte word in elke geval as ʼn unieke ennie-hernubare bron beskou. Die Projek sal veroorsaak datargeologiese artefakte gedurende beide die konstruksieenbedryfsfase vernietig sal word. Hierdie impakte kan aspermanent en onomkeerbaar beskou word. Die gebiede vanargeologiese belang is na ʼn besoek aan die terrein in rangordeklassifiseer vir die noordelike en suidelike helling, asook die komvan die inselberg.Artefakte wat in die projekgebied voorkom is op ʼn kaartaangeteken en sluit sommige van die volgende in:• ʼn Boorterrein van die middel-twintigste eeu – laearegeologiese betekenis.• ʼn Reeks koepelvormige rotsagtige koppies waar ʼn groothoeveelheid keramiek-artefakte van die Laat Steentydperkvoorkom (klip-artefakte, keramiek, volstruis eierdoppe) – hoëargeologiese belang (onwaarskynlik dat die benadeel salword).• Individuele voorkomste van geïsoleerde slagtersmesse uitdie Vroeë Steentydperk – lae argeologiese betekenis (salwaarskynlik deur kragdrade benadeel word).• Grafte, oppervlakte verstrooiings Laat Steentydperk keramiek– hoë argeologiese betekenis (sal waarskynlik deur kragdradebenadeel word).• Kloof-gebied waar die geskiedkundiges beweer dat ʼnSan menseslagting plaasgevind het – hoë erfenisbelang(onwaarskynlik benadeel sal word).23

lack mountain mining• Aanduidings van kortstondige besetting tydens die LatereSteentydperk – lae argeologiese belang (sal waarskynliktydens konstruksie benadeel word, asook met die bedryf vandie primêre vergruiser en vervoerbandstelsel).• Middel Steentydperk artefak-terrein – lae argeologiesebelang (sal waarskynlik tydens konstruksie benadeelword, asook met die bedryf van die primêre vergruiser enGevolgtrekking en Aanbevelingsvervoerbandstelsel).• Middel Steentydperk werkwinkel – hoë erfenisbelang(benadeel deur die bedryfsfase – stortingsterrein vir afvalrots).Verskeie mitigasiemaatreëls, soos voorgeskryf in die Wet opNasionale Erfenishulpbronne, sal help om hierdie impakte tot mate te versag.Die voorgestelde projek sal ongetwyfeld ʼn positiewe impakop Suid-Afrika se makro-ekonomie hê. Plaaslike ekonomiesevoordele sal ook voorkom, met ʼn betekenisvolle bydrae totdie BBP van die Namakwa-distrik en betekenisvolle voordelevir die Khâi-Ma Munisipaliteit tydens die lewensduur van dieprojek. In ʼn gebied met ʼn hoë werkloosheidsyfer sal die projekdus betekenisvolle werksgeleenthede op provinsiale, distrik- enplaaslike munisipale vlak skep.In kontras hiermee sal die projek ook betekenisvolle negatieweimpakte op die streek se biodiversiteit hê. Biodiversiteitkompensasieis moontlik om meeste van die voorspeldeoorblywende impakte reg te stel, en is dus ʼn belangrike deelvan die mitigasiemaatreëls vir hierdie projek. Die vereistekompensasie kan tot gevolg hê dat onvervangbare en anderhabitat in die Boesmanland Inselbergstreek wat nie voorheenbewaringstatus verleen is nie, nou formele beskerming kankry. Die toepassing van die Omgewingbestuursplan sal ookbykomende beskerming bied aan die oorblywende sensitiewebiodiversiteit op terrein, en ander impakte wat met die mynontwikkelinggepaard gaan, bevredigend versag. Daar is egtersekere komponente van habitat in die Gamsberg Inselbergwat uniek en onvervangbaar is, en waarvoor daar geenkompensasie is nie. Alhoewel daar van BMM verwag sal wordom kompensasie daarvoor te bewerkstellig, sal hierdie habitatVolgende Stappepermanent verlore wees.Daar moet ook met groot omsigtigheid gekyk word nadie impakte wat die sluiting van die myn sal veroorsaak.Deurlopende en omvattende beplanning vir die sluiting van diemyn, tesame met ʼn gesonde Sosiale en Arbeidsplan, sal hierdieimpakte moet aanspreek.Met inagneming van die kwantifiseerbare, sowel as meerkwalitatiewe koste en voordele van die projek, is die meningdat die netto voordeel op provinsiale, streeks- en plaaslike vlakbereik kan word indien die applikant se finansiële projeksiesredelik akkuraat is en indien die Omgewingsbestuursplan enKompensasieplanne daadwerklik toegepas word. Daar is egtergeen kompensasie vir die verlies van die unieke biodiversiteitin die Gamsberg Inselberg nie, en die uitruil hiervan virbetekenisvolle plaaslike ekonomiese voordele moet in aggeneem word. Die aanvaarbaarheid van hierdie uitruiling moetd.m.v. oop en deursigtige konsultasie met rolspelers en diepubliek getoets word.Hierdie verslag word vir ’n tydperk van 40 dae vir kommentaardeur belanghebbendes en owerhede beskikbaar gestel. Diekommentaar sal bymekaargemaak en geanaliseer word terinsluiting by die finale gevolgtrekking wat by die DENC en dieDMR vir ʼn finale besluit ingedien sal word.Die Konsep O&SIB-verslag is tot 23 Mei 2013 vir openbare kommentaar beskikbaar. Die volledige Konsep O&SIB-verslag is beskikbaar virdie kommentaartydperk, en ook beskikbaar op die projek se webblad, nl. www.erm.com/gamsberg-ESIA. Dit is ook op die volgendeplekke beskikbaar:Openbare PlekKontakbesonderhedePofadder Openbare Biblioteek 054 933 0221Pofadder Plaaslike Munisipale Kantore 054 933 1000Springbok Munisipale Kantore 027 712 8000Springbok Biblioteek 027 718 8136Aggeneys Openbare Biblioteek 054 983 2760Pella Openbare Biblioteek 082 793 5548Pella Plaaslikel Munisipaliteit 054 971 0062Alle belanghebbendes kan op die Konsep O&SIB kommentaar lewer deur ʼn brief te skryf of bykomende skriftelike kommentaar perfaks of e-pos, of per pos aan Postnet Suite 624, Privaatsak X29, Gallo Manor, 2052, Johannesburg, aan ERM te stuur. Stuur asseblief allekommentaar aan Tougheeda Aspeling by Tel: (021) 681 5400, Faks: (021) 686 0736 of e-pos: gamsberg@erm.com.24