Toets! 1 -Taxonomieën zijn hot en handig1 - Rianet Knevel

Taxonomieën in vogelvluchtToets! wordt uitgegeven door Bureau ICE,de nieuwe generatie toetsen en examens3RTTI ®RTTI ® (Drost en Verra) onderscheidt vier stadia in de cognitieve ontwikkeling van leerlingen: Reproductie,Toepassen 1, Toepassen 2 en Inzicht. Dit model beperkt zich tot het VO. De redenatie lijkt dat competentiegerichteleer- en denkhandelingen bij een volgend, ‘hoger’ niveau behoren en dat tenslotte het academischeniveau daar nog bovenuit stijgt.ReproductieToepassen 1Toepassen 2InzichtVragen oplossen op basis vanherkenning. Er wordt nietswezenlijks toegevoegd aan hetgeleerde.Zelfstandig toepassen vanleerstof in reeds geleerde/bekende situaties.Toepassen van leerstof innieuwe situaties en zelfbepalen welke methodegeschikt is.Een actieve inbreng hebben doorzelf wat aan het geleerde toe tevoegen.RTTI ® heeft net als OBIT het probleem van de welerg ‘opgerekte’ categorieën, waardoor er geenheldere groeilijn mee valt aan te tonen. Toepassen1 en 2 zijn eigenlijk vormen van transfer van kennis(near transfer = in bekende situaties en far transfer= in onbekende situaties). Het gaat dan dus meer omde context waarin de kennis wordt toegepast.De eenvoud van het model maakt het wel geschiktvoor een snelle check of alle niveaus voorkomen inde vragen van een toets, maar het is mindergeschikt voor het stellen van een diagnose binnende categorieën. Zeker voor het vmbo is het ontbrekenvan de competentie-dimensie wel een gemis.4RubricsVoor het beoordelen van vaardigheden encompetenties wordt in het voortgezet onderwijsvaak gebruik gemaakt van rubrics. Rubrics zijnbeschrijvingen van producten of (deel)vaardighedenwaarbij kwaliteitscriteria worden benoemd diesamenvallen met een stijgende waardering voor hetresultaat. Rubrics worden door docenten gebruiktbij beoordeling en door leerlingen bij zelfreflectie.De SLO heeft bijvoorbeeld voor een aantal vaardighedenrubrics ontwikkeld: communiceren, informatieverwerven en verwerken, presenteren, samenwerken,plannen en organiseren. Zijn rubrics danook taxonomieën? Nee. Om van een taxonomie temogen spreken moet er samenhang en structuurzijn tussen de verschillende rubrics.De SLO-rubrics zijn losse analytische beoordelingsmodellendie een leerling anders dan bij een cijferinzicht geven in wat goed ging en wat nog kanverbeteren. Toch is er wel een soort taxonomieontwikkeld die helemaal is uitgewerkt in rubrics:4C Your Way. Hier is een doorlopende groei van vo,bo en ho geschetst voor de groene opleidingen.Er wordt onderscheid gemaakt in kwaliteitseisenvoor de vier leerwegen in het vo en de opleidingsniveausin het bo. Het is een gedegen bouwwerkgebaseerd op 25 competenties die in groeistappenworden beschreven. Deze groeistappen vindenplaats door de toename van verantwoordelijkheid,reikwijdte, complexiteit en transfer.Taxonomieën5