Bredase economie presteert nog goed in 2011 ... - Gemeente Breda

Meer banen dankzij zorg en detailhandelGezondheids- en welzijnszorgDetailhandelGroothandelAdvisering en onderzoekOnderwijsOpenbaar bestuur en overheidIn Breda is de gezondheidsenwelzijnszorg degrootste sector met ruim17.000 banen. In de periode2010-2011 is deze sectorIndustriegegroeid met 556 banen.Overige zakelijke dienstverleningVervoer en opslagOok de detailhandel kendeBouwnijverheidmet 514 banen een sterkeHorecagroei.Financiële instellingenCultuur, sport en recreatieDeze sterke toenameInformatie en communicatiewordt vooral veroorzaaktOverige dienstverleningdoor de werkgelegenheidsgroeibij woon-winkels enLandbouwNutsbedrijvenVerhuur en handel van onroerend goedsupermarkten.0 4000 8000 12000 16000 20000 De industrie kende eenBron: O&I, Vestigingenregister 2011afname van 381 banen(6%). Een kwart van deBredase eenmansbedrijven houden zich bezig met advisering, onderzoek en specialistische zakelijke dienstverlening.In het afgelopen jaar zijn er meer eensmansbedrijven op de Bredase markt verschenen op het gebiedvan gezondheidszorg en onderwijs. De belangrijkste werkgevers in de regio West-Brabant zijn in 2011 desectoren industrie (49.367 banen, 15,0%), de gezondheids- en welzijnszorg (48.559 banen, 14,8%), detailhandel(32.422 banen, 9,9%) en groothandel (30.929 banen, 9,4%).Cees Meeuwis, wethouder Werk en Ondernemen: “Ik zie voor Breda en de regio mooie kansen, onderandere voor de economische topsectoren zoals Maintenance, Logistiek en Biobased Economy.Kansen die vragen om visie en durf om duurzame keuzes te maken, die bijdragen aan de economischwaarde van onze stad en de regio. Een duurzame strategie is belangrijk voor een sterker bedrijfsleven.Het levert ondernemers kostenbesparing op en goodwill van kritische consumenten en burgers.”Veel eenmansbedrijven actief in de Creatieve industrieBinnen de creatieve industrie zijn in Breda bijna 3.000 mensen werkzaam die evenredig zijn verdeeld over de3 categorieën; media en entertainment (bijvoorbeeld podiumkunst en uitgeverijen), kunst- en cultuur erfgoed(schrijven en overige scheppende kunst en musea en kunstgalerieën) en de creatieve zakelijke dienstverlening(reclamebureaus en de architecten). Binnen de creatieve industrie is het grootste gedeelte (87%) van het aantal% eenmansbedrijfvestigingen eenmansbedrijven.Aantal Aantal werkzamevestigingenpersonen Deze groep vertegenwoordigt bijnaMedia & entertainment 86% 39% 40% van de werkgelegenheid. DeKunst- en Cultuur Erfgoed 90% 51% meeste eenpersoonsbedrijven zijnCreatieve zakelijke dienstverlening 83% 51% actief binnen de reclamebranche.Bron: O&I, Vestigingenregister 2011Nog altijd een groei in de Hospitality sectorDe sector hospitality is een verzamelnaam voor de sectoren; detailhandel, horeca, gezondheid, cultuur, sport enrecreatie en overige dienstverlening. In 2011 zijn er in Breda ruim 31.000 banen in de hospitality sector en dewerkgelegenheid in deze sector is in de periode 2000-2011 toegenomen met 24%. De verwachting is dat met detoenemende vergrijzing de werkgelegenheid binnen deze sector de komende jaren nog sterker zal toenemen.Handel en logistiek belangrijke sector voor Breda en de regioDinalog vormt het kenniscentrum voor de logistieke sector en is daarmee een aanjager voor ontwikkelingen eninnovaties binnen de sector. Door de komst van Dinalog wordt de logistieke sector nog sterker op de kaart gezet.In Breda is 12% (11.882) van de werknemers werkzaam binnen de handel en logistieke sector, die kan wordenverdeeld over de sector groothandel (63%), vervoer over land, water en lucht (23%) en diensten voor het vervoer(14%). De groothandel kent vanaf 2009 een daling van de werkgelegenheid terwijl bij de andere twee categorieëner juist een lichte toename zichtbaar is. In de regio West-Brabant is 13% van de werkgelegenheid werkzaambinnen de logistieke sector.3

Arbeidsmarkt BredaWerkloosheid daalt nog in 2011, maar stijgt in 2012Het aantal werklozen bedraagt eind 2011 5.013 personen. De Bredase werkloosheid daalt in 2011 met 800personen, met uitzondering van de jeugdwerkloosheid. Deze stijgt vanaf juli 2011. De Bredase werkloosheid iseind 2011 14% lager dan eind 2010. Op regionaal niveau stijgt het aantal werklozen vanaf oktober 2011.De werkloosheid daalt ten opzichte van 2010 met 8%. Vanaf juni 2011 is een toename van de kortdurendewerkloosheid zichtbaar (< 6 maanden werkloos). Dit duidt op een toename van de instroom van nieuwewerklozen.Kengetallen arbeidsmarkt BredaGroei Groei2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 (%)2011 (%)2012Werkgelegenheid 93.408 94.320 98.663 100.985 102.279 101.838 101.990 101.480 0,1% -0,5%Beroepsbevolking 80.000 84.000 82.000 85.000 83.200 83.200 83.550 84.170 0,4% 0,7%Werkloosheid (NWW) 8.772 6.920 5.306 4.657 6.050 5.816 5.013 6.325 -17% 26%Werkloosheid-% 5,6% 5,5% 4,5% 3,6% 4,4% 4,4% 4,5% 5,6% 01,% 1,1%Bron: CBS, CPB, UWV werkbedrijf, bewerking O&I Gemeente BredaWerkloosheidspercentage7,05,03,01,02000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011* 2012*Gemeente BredaWest-BrabantHet CBS meet eind 2011 eenwerkloosheid van 5,4%. Het CPBvoorziet in haar prognoses vandecember 2011 een landelijketoename van de werkloosheid tot6,5% van de beroepsbevolking in2012. Wordt deze ontwikkelingdoorgetrokken naar Breda, dankomt het Bredase werkloosheidsniveauin 2011 uit op 4,5% en in2012 op 5,6%.Bron: CBS, CPB, UWV werkbedrijf, bewerking O&I Gemeente BredaECONOMISCHE 2012 BAROMETER BREDAArbeidsmarkt is minder gespannen en blijft ruimEen gezonde verhouding op de regionale arbeidsmarkt tussen vraag en aanbod werkt positief door op deregionale bedrijvigheid. In de periode 2006-2008 was sprake van een overspannen arbeidsmarkt. De krapte op de140001200010000800060004000200002000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011ontstane vacatureswerklozen (NWW)Bron: CBS, CPB, UWV werkbedrijf, bewerking O&I Gemeente Bredaprognosearbeidsmarkt in Breda was tot enmet 2007 toegenomen. Vanafhalverwege 2008 werd deontwikkeling tegengesteld.Enerzijds nam de omvang van dewerkloosheid sterk toe enanderzijds nam het aantalvacatures in twee jaar tijd forsaf (-67%). Vanaf 2009 is sprake vaneen ruimere arbeidsmarkt.Het afgelopen jaar bleef dearbeidsmarkt wederom ruim,ondanks een beperkte toenamevan aantal vacatures en een lichtedaling van de werkloosheid. Ook in 2012 blijft de Bredase arbeidsmarkt ruim. Het aantal vacatures neemt in 2012nauwelijks toe en de werkloosheid stijgt met 23%. Toch blijft in een beperkt aantal specifieke deelsegmenten,zoals bijvoorbeeld in de technische beroepsgroepen, sprake van arbeidsmarktfricties.Beroepsbevolking daalt in 2010. Door hogere arbeidsparticipatie toename tot 2020Tussen 2000 en 2008 stijgt de Bredase beroepsbevolking gemiddeld met 1,5% per jaar tot 85 duizend personen.Door de minder gunstige arbeidsmarkt is in 2010 de beroepsbevolking gedaald met 2,4% tot 83 duizendpersonen. Vooral het ontmoedigingseffect is hier debet aan (men was minder optimistisch over het vinden vaneen baan).4

120110100902000 2005 2008 2010 2015 2020 2025 2030Bredaregio West-BrabantTot medio 2020 wordt een behoorlijketoename van de beroepsbevolkingverwacht. Vooral de hogere arbeidsparticipatievan vrouwen zorgt voor eentoename van de beroepsbevolking. Hetaantal vrouwen in de Bredaseberoepsbevolking stijgt tot 2020 met11%. Op regionaal niveau neemt deberoepsbevolking nauwelijks meer toeen zal vanaf 2020 gaan krimpen.Bron: CBS, CPB, ABF Research, bewerking O&I Gemeente BredaStijging 45-plussers tot 2020De arbeidsmarkt gaat de komende tijd ingrijpend veranderen. De komende jaren vergrijst de beroepsbevolking,50000waarbij het aantal jongerennauwelijks toeneemt. Tot 20204000030000wordt met name een stijgingzichtbaar in de leeftijdscategorie45-64 jaar. Het aantal personen2000010000neemt hier tot 2020 toe met14% (+ 4.585 personen).02000 2005 2010 2015 2020 2025 2030Na 2020 is het effect van debabyboom-generatie voorbij endaalt het aandeel ouderen in de15-24 jaar 25-44 jaar 45-64 jaarberoepsbevolking tot 39% in 2030.Bron: CBS, CPB, ABF Research, bewerking O&I Gemeente BredaStijging van middelbaar en hoger opgeleidenDe Bredase beroepsbevolking stijgt de komende jaren vooral bij middelbaar en hoger opgeleiden (+12%). Bijlager opgeleiden treedt een kleine daling op (- 6%). Medio 2020 is het aantal hoog opgeleiden met 18% gestegen.Het aantal mbo’ers neemt met 7% toe. Hierdoor komt de omvang van het aantal hoog opgeleiden in 2020 voorhet eerst boven het aantal personen met een mbo-niveau te liggen.Consumenten- en producentenvertrouwenBredase producentenvertrouwen verslechtert in 2e helft van 2011De onrust op de financiële markten en de voortdurende onzekerheid omtrent de schuldencrisis van de eurolandenhebben hun weerslag op de stemming van ondernemers. De landelijke stemming van industriële ondernemersverslechtert vanaf het 2e kwartaal7 ,5 0van 2011. De indicator staat vanaf7 ,0 0juli 2011 zelfs negatief (onder de 6,0).Deze ontwikkeling wordt bevestigd6 ,5 0door de afnemende groei van de6 ,0 0productie en de halvering van deomzet in de industrie.5,505 ,0 0Het producentenvertrouwen van deBredase ondernemers laat eenvergelijkbare ontwikkeling zien,Bron: Avans, AMBMalleen wordt de minder gunstigestemming pas in het 3e kwartaal van 2011 zichtbaar. De opgaande beweging van de afgelopen 4 metingen is innovember 2011 omgezet in een dalende: De totaalscore van het producenten-vertrouwen komt uit op 5,9.Hiermee is de score lager dan in mei 2011 en ook nog eens lager dan een 6.n o v - 0 1m e i - 0 2n o v - 0 2m e i - 0 3n o v - 0 3m e i - 0 4n o v - 0 4m e i - 0 5n o v - 0 5m e i - 0 6n o v - 0 6m e i - 0 7n o v - 0 7m e i - 0 8n o v - 0 8m e i - 0 9n o v - 0 9m e i - 1 0n o v - 1 0m e i - 1 1n o v - 1 15

Duurzaamheidheid BredaDuurzaamheid heeft gaandeweg een bredere strekking gekregen dan de oorspronkelijke, puur ecologischebetekenis. Naast goed rentmeesterschap over onze natuurlijke omgeving behelst duurzaamheid het behoud vanwelvaart en sociale samenhang en veiligheid. Deze sociale, economische en ecologische dimensies wordtaangeduid als Triple P: People, Planet en Profit (Rabobank, 2010).Profit: Breda kent gunstige condities voor economische duurzaamheidBij de economische duurzaamheid gaat het om eigenschappen zoals opleidingsniveau, inkomensniveau en eenaantrekkelijk vestigingsklimaat die er voor zorgen dat de welvaart in stand gehouden kan worden. Breda kent invergelijking met andere steden een hoog opleidingsniveau van de werkgelegenheid. Het inkomensniveau vande inwoners van Breda behoort tot de hoogste van de referentiesteden. Dit heeft voor Breda als woonstad envoor de detailhandel positieve effecten.Paul Rüpp, voorzitter van de Raad van Bestuur van Avans Hogescholen: “Avans Hogeschool leidthaar studenten op met een ondernemende houding, waarbij duurzaamheidsdenken centraal staat.Dat helpt ook het MKB de tijdgeest te verstaan en uit de Economische Barometer blijkt dat dat noghard nodig is.”De ondernemers geven Breda een hoge waardering met betrekking tot het vestigingsklimaat. Dit komt ooktot uiting bij het aantal grote boven-regionale locatiebeslissingen van bedrijven in Nederland. Breda enWest-Brabant zijn het meest in trek na (de regio) Amsterdam.Duurzaam ondernemen in Breda beperkt zich nog tot het eigen bedrijfDe MKB-ondernemers in Breda en de regio zien voordelen van duurzaam ondernemen. Het kan kostenbesparingenopleveren en een betere concurrentiepositie. In hun oriëntatie op MVO zijn zij echter duidelijk meer gerichtop het eigen bedrijf dan op de omgeving (keten) van hun bedrijf. Bedrijven geven zichzelf gemiddeld een 6,2als cijfer voor duurzame bedrijfsvoering. Als bedrijven zichzelf geen hoog cijfer geven (lager dan een 8)voor duurzaamheid dan is de meest genoemde reden hiervoor: hoge kosten versus baten en onvoldoendefinancieringsmogelijkheden.Hoewel er binnen het eigen MKB-bedrijf wel een gerichtheid is op duurzaamheid, vertaalt dit zich niet in eenuitgeschreven MVO-beleid. Ondernemers zijn nog nauwelijks bezig met duurzame productontwikkeling enmarktbewerking, duurzaam inkopen en aan vanuit de klant denken aan duurzaamheidsoplossingen.In samenwerking met de Stichting Stimular heeft de Gemeente Breda een Milieubarometer ontwikkeld,dat de milieuscore en milieukosten van een bedrijf eenvoudig en snel zichtbaar maakt.De afgelopen jaren is de Milieubarometer op verschillende projecten en met veel succes ingezet.De milieuwijzer ‘Kansen bij Verkassen’ voor verbouwende en verhuizende bedrijven helpt ondernemersbij nieuwbouwen, verbouwen, renoveren en verhuizen. Deze online wegwijzer geeft snel inzicht in kansenvoor duurzaamheid en kostenbesparing.People: Breda scoort positief op leefbaarheidWoningvoorraadVoorzieningenVeiligheidSociale samenhangSamenstellingbevolking-15 -10 -5 0 5 10 15Breda Referentie gemeentenBron: Ministerie Binnenlandse Zakken, LeefbaarometerBij sociale duurzaamheid is het de samenstelling ende onderlinge verbondenheid van de bevolking diebepalend is in hoeverre onze samenleving in dehuidige vorm kan blijven voortbestaan. Centraalthema binnen People is leefbaarheid. De leefbaarheidvan Breda wordt positief beoordeeld (Leefbaarometer,2011). Waar Breda vooral positief opscoort is de samenstelling van de bevolking en devoorzieningen. Het Bredase voorzieningenniveau isgoed, maar minder dan in de andere steden Desociale samenhang is positief en hoger dan invergelijkbare steden. Aandachtspunten zijn dewoningvoorraad en veiligheid.7

Aandacht voor duurzaamheid is nog beperktZowel bij bedrijven als consumenten is(bijna) altijdde aandacht voor duurzaamheid nogaarzelend. Bijna een kwart van demeestal welsoms(bijna) nooitrespondenten geeft aan dat ze bijaankopen van producten en dienstenrekening houden met duurzaamheid:op het gebied van ‘wonen, woningonderhoud0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 en reparatie’ houdt bijna de helftrekening met duurzaamheid.Bron: Avans, AMBMBij ‘mobiliteit (vervoer) en transport’ isdit 41% en bij ‘toerisme, ontspanning, recreatie’ wordt relatief het minst rekening gehouden met duurzaamheid(25%).Op initiatief van de Gemeente Breda werken klimaattafels, samenwerkingsverbanden van burgers enondernemers, aan de CO2-reductie in Breda. De klimaattafel ‘Bestaande bouw’ gaat Bredase woningenper blok energiezuinig te maken. De klimaattafel ‘Alliantie bedrijven Breda’ richt zich op het verduurzamenvan het Bredase bedrijfsleven en werkt samen aan een compleet aanbod van bijvoorbeeld isolatie,LED-verlichting en zonnepanelen.Planet: Breda doet het beter op gasverbruik en CO 2 -uitstoot, maar slechterop aanwezigheid van natuur en landschapBij ecologische duurzaamheid gaat het erom in hoeverre Breda beschikt over de kenmerken die nodig zijn omde ruimtelijke kwaliteit van de stad in stand te houden. Natuur en landschap zijn de primaire dragers van deecologische duurzaamheid. Daarnaast is de ecologische duurzaamheid afhankelijk van de druk die debevolking en het bedrijfsleven leggen op de natuurlijke omgeving. Deze belasting kan worden weergegevendoor de bevolkingsdichtheid en het ruimtebeslag dat gepaard gaat met de aanwezigheid van deze bevolking.Indicatoren PlanetBevolkingsdichtheidBanendichtheidGasverbruikElectriciteitsverbruikCo2-uitstootEcologische bufferScoregemiddeldgemiddeldhogerlageriets lageriets hogerHet autobezit ligt 10% hoger dan in de vergelijkbare steden. In deperiode 2006-2010 is de berekende CO 2 -uitstoot in Breda gedaald van1350 naar 1290 kton CO 2 . De doelstelling van Breda, 25% reductie vanCO 2 in 2015, komt met deze “trend” echter wel in zicht. Bedreigingenvoor de CO 2 -uitstoot zijn een verdere toename van de mobiliteit dekomende jaren en de economische ambities van Rotterdam (TweedeMaasvlakte) en Antwerpen.Het aandeel van de ecologische buffer in de vorm van natuur en landschap en agrarisch terrein ligt in Bredaiets boven het gemiddelde van dat van de vergelijkbare steden. Opvallend verschil met de andere steden isdat Breda meer agrarisch terrein heeft en minder natuur en landschap.In opdracht van:Gemeente Breda, Afdeling Economische Zaken, Avans Hogeschool en Rabobank BredaUitgave:Gemeente Breda, Afdeling Onderzoek en InformatieAvans Hogeschool, Academie voor Marketing en Business ManagementBreda, februari 2012Internet: www.economischebarometer.nlBronvermelding verplicht8