Effectiviteit van blessurepreventieve maatregelen in de sport

Preventie vansportblessures: wat werkt?Effectiviteit van blessurepreventievemaatregelen in de sport

Preventie mogelijk?!Eduardo Da SilvaArsenal-Birmingham, 2008

Even testen … (1)Hoeveel % van de sporters is het helemaal eensmet de stelling “Er bestaan maatregelen omsportblessures te voorkomen.”?60%80%Bron: van Aken et al (2009) Veiligheidsbarometer sporters

Even testen … (2)Hoeveel % van de sporters denkt zelf heel veel tekunnen doen om blessures te voorkomen?13%27%Bron: van Aken et al (2009) Veiligheidsbarometer sporters

BlessurepreventieGezondheidswinst van sport en bewegen vergrotendoor: (VWS-nota Tijd voor Sport, 2005)• gezonde sportbeoefening• blessurepreventieLandelijk blessurepreventie programma VWS 2008-2011, doelen:• Incidentie ↓ 10%• Sporters bewust sporten– Kennis risico’s, preventie en zorgketen– Risico’s belangrijk vinden en blessures (h)erkennen

Samen met werkveld …+ + +

Uitgangspunten beleid1. De vraag van de sporter staat centraal2. Sportverzuim: zoveel mogelijk voorkomen en beperken3. Gezond sporten: de sporter is zich bewust van zijn eigen verantwoordelijkheid inen mogelijkheden van het voorkomen van blessures4. Vroegtijdige signalering van sportblessures: de sporter is zelfbewust enalert op signalen5. Monitoren van de epidemiologie van sportblessures: via bestaanderegistraties zoals OBiN, LIS en BIS6. De aanpakbaarheid van de blessureproblematiek: bereidheid vansporters en intermediairs om mee te werken, toepasbaarheid van methodieken7. Bestaande ‘good practices’: gebruik maken van actuele kennis over dedoelmatigheid van preventieve maatregelen en interventies8. Evaluatie: Via registraties, barometer en campagne evaluaties.

Actuele kennis effectiviteit (1)Wat is bekend over de mate waarin preventievemaatregelen effectief zijn om sportblessures tevoorkomen?↓• Actueel en eenduidig inzicht t.b.v.werkveld (sporters, trainers, behandelaars)• Invulling geven aan nieuwe interventies↓Gebruik maatregelen bevorderen

Actuele kennis effectiviteit (2)In kaart gebracht voor selectie van maatregelen:• primaire preventie– plotseling en geleidelijk ontstaan– inclusief secundair preventief effect• door sporter / trainer / begeleider zelf uit te voeren– deels alleen op medische indicatie• algemeen toepasbaar (meerdere sporttakken)• indien mogelijk conclusies specificeren naar– sporttak– subgroepen sporters (leeftijd, niveau)

Methoden• Literatuuronderzoek:– Update onderzoek uit 2000– Screenen literatuur (onafhankelijk door 2 p.)– Methode en kwaliteit van het onderzoek• Raadpleging experts:– (inter)nationaal: wetenschap, sportarts– aanvullende literatuur– ‘gaten in literatuur’, tegenstrijdigheden– review conclusies, schriftelijk & mondeling– aanbevelingen richting werkveld

Maatregelen• Persoonlijke beschermingsmiddelen– helm, beschermers, padding• Eigenschappen sportschoenen– hoge schacht, stevige hielkap, schokdemping, frictie, inlegzolen• Training– warming-up, rekken– cooling down– sportspecifieke techniek en vaardigheden– geleidelijke trainingsopbouw, aanpassen trainingsbelasting– neuromusculaire (proprioceptieve) training / balanstraining– krachttraining– core stability– trainingsprogramma’s (diverse onderdelen)• Tape / brace

Indeling maatregelenConclusie effectiviteit:Aanbeveling voor gebruik / werkveld:1. Effectiviteit staat vast op basis van onderzoek(gecontroleerd, kwalitatief goed)2. Effectiviteit staat niet geheel vast; zeer waarschijnlijkpreventief effect (meer onderzoek gewenst)3. Effectiviteit niet / onvoldoende bekend; mening experts

Bewezen effectief; zeker doen• fietshelm bij wielrennen en MTB-en• ski- en snowboardhelm• polsbeschermer bij skaten, skeeleren, snowboarden• preventie recidief enkeldistorsie:– neuromusculair trainingsprogramma en/of balanstraining– enkelbrace of - tape

Bv. hoofd- en hersenletselEffectiviteit preventieve maatregelen:• Fietshelm (wielrennen en MTB-en)• Helm met harde schelp (skiën en snowboarden)• Oogbeschermers en gezichtmasker (impactletseldoor bal of stick)• Gebitsbeschermer / bitje (op maat gemaakt;impactletsel)

Bv. knieblessuresEffectiviteit preventieve maatregelen:• neuromusculair trainingsprogramma (VKB-letsel)• Patellapeesbandje (tape of brace) of kniebrace (met uitsparingpatella)• kniebrace, bij eerder letsel kniebanden *• kniebeschermers tegen breuken (hard materiaal) enoppervlakkig letsel (zacht materiaal)* Alleen op medische indicatie

Folder voor het werkveld

Folder voor het werkveld

www.veiligheid.nl/sportblessurepreventie

Aanbevelingen• Onderzoek effectiviteit specifieke maatregelen• Effectiviteit maatregelen, specifiek voor subgroepensporters• Effectieve componenten van trainingsprogramma’s– beter en efficiënter inzetten• Prestatiebevorderend en blessurepreventief!• Naast inzicht in effectiviteit, ook inzicht inhaalbaarheid en effect in de praktijk– Pilot studies in Nederland

presentatie :contact :Ingrid Vriendi.vriend@veiligheid.nl020 511 45 16Sterk in het voorkomen van ernstige ongevallen www.veiligheid.nl