Download hier gratis de brochure - Vereniging Openbaar Onderwijs

1001 schoolreizen bij stayokay Alles in 1 keer geregeldde accommodaties van stayokay liggen op de leukste plekjes in nederland; in de duinen, in hetbos en in de stad. stayokay biedt voordelige arrangementen, desgewenst met een aanvullendactiviteitenprogramma en busvervoer.Basisschoolarrangement: € 60,- p.p.inclusief: 2x overnachting, 2x ontbijt, 2x lunchpakket, 2x diner en zaalhuur voor een bonte avond.Voortgezet Onderwijs Arrangement: vanaf € 71,- p.p.inclusief: 2x overnachting, 2x ontbijt, 1x lunch, 1 x lunchpakket, 2x diner en 2x zaalhuur.Bel 020 639 29 29 of kijk op www.stayokay.com/onderwijsNieuwe overblijfcursusTSO CompactOverblijfmedewerkers kunnen zich nu al inschrijven voor de nieuweoverblijfcursus TSO Compact van de Vereniging Openbaar Onderwijs(VOO). In deze nieuwe cursus, die vanaf komend schooljaar op centraleplaatsen in heel Nederland wordt aangeboden, staan het pedagogischhandelen van de overblijfmedewerkers en de relatie tussen hen en schoolcentraal.Deelnemers leren door middel van praktische tips en de uitwisseling vanervaringen omgaan met veelvoorkomende situaties bij de overblijf. In de cursuskrijgen zij concrete tips en handreikingen over onder meer communicatieen omgaan met lastig gedrag. De cursus wordt afgesloten met een certificeringdie door het ministerie wordt erkend.Duur 1 bijeenkomst op vrijdag van 9.00 tot 15.00 uurKosten € 195,- per persoon, inclusief lunch en certificaatAlkmaarAmsterdamUtrechtRotterdamArnhemVerenigingOpenbaarOnderwijsHeerenveenSteenwijkEmmenAlmeloGroningenPlaatsen en data16 september 2011 Amsterdam16 september 2011 Venlo23 september 2011 Utrecht23 september 2011 Alkmaar30 september 2011 Emmen30 september 2011 Arnhem30 september 2011 Groningen7 oktober 2011 Almelo30 september 2011 Groningen7 oktober 2011 Almelo7 oktober 2011 Tilburg7 oktober 2011 Steenwijk4 november 2011 Eindhoven4 november 2011 Rotterdam4 november 2011 HeerenveenTilburgEindhovenVenloInformatie en inschrijvenVoor meer informatie kan contact worden opgenomen met hetcursussecretariaat via 036 5331500 of met beleidsadviseur Rein vanDijk (r.vandijk@voo.nl.) Inschrijven kan direct online op www.voo.nl.

KORT NIEUWSMR-cursus voorleerlinggeledingHet Landelijk Aktie Komitee Scholieren(LAKS) organiseert driedaagseMR-cursussen voor leerlingen inde MR en/of leerlingenraad.Minister betreurtbezuinigingenop brede scholenScholieren leren hier praktische vaardigheden,zoals presenteren, onderhandelen,vergaderen, samenwerkenen alles over hun rechten en plichten.Geïnteresseerde leerlingenvertegenwoordigerskunnen zich aanmeldenvoor de eerstvolgende cursus (10-12oktober). < Kijk voor meer informatieop www.laks.nl (onder ‘trainingen’)of neem telefonisch contact opvia 020-5244060.Minister Van BijsterveldtLandelijkeNetwerkdagBrede SchoolOp 12 oktober organiseert Schoolimpulsin Cultuurhuis De Kamers inAmersfoort de jaarlijkse LandelijkeNetwerkdag Brede School.Het thema is verbinding leggen. Erzijn diverse workshops. De dag is interessantvoor onder anderen schooldirecteuren,coördinatoren van bredescholen, gemeenten en managers uitde kinderopvang. Deelname kost 135euro exclusief btw per persoon. Daarbijzijn lunch en overige catering inbegrepen.U kunt zich aanmeldenvia www.schoolimpuls.nl. < Oppagina 18 kunt u meer lezen overbredeschoolontwikkelingen.Gemeenten doen er niet verstandig aan om te bezuinigen op de ontwikkeling vanbrede scholen. Dat heeft minister Marja van Bijsterveldt gezegd in een reactie opeen artikel in het juninummer van School!. Daaruit zou blijken dat brede scholenhet slachtoffer worden van gemeentelijke bezuinigingen.voor vragen over onderwijsvoor vragen over medezeggenschapNaar aanleiding van het juninummerwerden Kamervragen gesteld over degevolgen van de bezuinigingen voorveel brede scholen. Volgens VOS/ABBverliezen in Rotterdam tientallen basisscholenhet predicaat ‘brede school’. Totongenoegen van veel scholen en oudersgeeft de gemeente deze scholen geengeld meer voor bredeschoolactiviteiten.De gemeente Rotterdam spreekt tegendat er op de brede scholen wordt bezuinigd.Van Bijsterveldt geeft in haar antwoordaan de Tweede Kamer aan dat deontwikkeling en instandhouding vanbrede scholen een gemeentelijke taak is,waar zij niet over gaat. ‘Ik betreur hetdat gemeenten bezuinigen op de ontwikkelingvan de brede school, maar degemeentelijke keuzes laat ik daar waarze horen. Daar kan en wil ik niet in treden.’< Op pagina 18 leest u meer overde bredeschoolontwikkelingen.Bel gratis 08005010kies 4 voor openbaar onderwijsde informatie- en adviesdienst voor ouders en MR-leden06 | School! 5 - september 2011VerenigingOpenbaarVerenigingOpenbaar

KORT NIEUWSOverblijfcursusseninhet hele landMinisterraad akkoordmet verplichte eindtoetsDe ministerraad is akkoord gegaan met de invoering van een verplichte eindtoetsvoor taal en rekenen/wiskunde voor leerlingen van groep 8. Ook moetenalle scholen in het primair onderwijs met een leerling- en onderwijsvolgsysteemgaan werken.De centrale eindtoets wordt in het regulierebasisonderwijs in 2013 voor heteerst afgenomen. Voor het speciaal (basis)onderwijsis gekozen voor een laterinvoeringsjaar, waarschijnlijk tweeof drie jaar later. In tegenstelling totde huidige (niet verplichte) Cito-eindtoetsvindt de centrale eindtoets nietin februari, maar pas eind april plaats.Door de toets naar een later momentte verschuiven, komt het schooladviescentraler te staan en kan volgens hetministerie van OCW de onderwijstijd ingroep 8 beter worden benut. Het ministeriemeldt ook dat de eindtoets scholenhelpt om de onderwijsopbrengstenin kaart te brengen. De centrale toetsvoor wereldoriëntatie (geschiedenis,aardrijkskunde en natuur) wordt nietverplicht gesteld.

KORT NIEUWSGrote SchoolboekendebatHet Project Voorlichting Inkoopprofessionalisering Onderwijs organiseert inhet najaar het Grote Schoolboekendebat.De Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO)van het ministerie van OCW is in 2009gestart met het Project Voorlichting InkoopprofessionaliseringOnderwijs omscholen te ondersteunen bij de professionaliseringvan hun inkoop- en aanbestedingsbeleid.Dit schooljaar gaathet project van DUO door, onder meermet een netwerkdag in oktober. Onderdeelvan de netwerkdag zal het GroteSchoolboekendebat zijn. < Over de datumen locatie en ook over de opzet eninhoud van het debat volgt binnenkortop www.vosabb.nl meer informatie.VOS/ABB-netwerk: interne communicatieDe eerstvolgende gratis bijeenkomst van het VOS/ABB-netwerk voor communicatieen PR is op dinsdag 27 september in Woerden. Het wordt een middagbijeenkomstover interne communicatie.Het VOS/ABB-netwerk telt ruim 60 leden,die direct of indirect betrokken zijnbij de communicatie en/of pr van hunschool en/of bestuur. Het is een netwerkdat openstaat voor organisaties die bijVOS/ABB zijn aangesloten. Doel van hetnetwerk is om de communicatie en pr teverbeteren en daarmee de positie vanhet openbaar en algemeen toegankelijkonderwijs te verstevigen.De bijeenkomst over interne communicatiezal worden verzorgd door communicatieadviseurJan Scholten, die eerdervoor VOS/ABB werkte. Deelname aan debijeenkomst is gratis voor medewerkersvan organisaties die bij VOS/ABBzijn aangesloten. Niet-leden betalen100 euro per persoon. < Informatie:Martin van den Bogaerdt, 06-13190311,mvandenbogaerdt@vosabb.nl.Informatiebladsociale mediavoor primairen voortgezetonderwijsHet nieuwste PPSI-informatiebladOnderwijspersoneel online gaatover de valkuilen van online contactmet leerlingen in het basisvoortgezetonderwijs.Met name in het basisonderwijswillen kinderen graag msn’en metde meester of vrienden worden opHyves met de juf. Hoe onschuldig onlinecontacten soms lijken, er klevenook risico’s aan het communicerenmet leerlingen via social media alsFacebook en Hyves. Het informatiebladOnderwijspersoneel online zetuiteen welke gevaren er zijn bij ditsoort digitale contacten met leerlingen.Ook wordt ingegaan op onlinegedrag van personeel. Scholen diehandreikingen willen bij het opstellenvan regels over online gedragvan personeel kunnen het informatiebladOnderwijspersoneel Online(primair of voortgezet onderwijs)gratis aanvragen bij de PPSI-helpdesk,via 030 2856762 of ppsi@aps.nl. Het Project Preventie SeksueleIntimidatie (PPSI) wordt uitgevoerddoor het APS.

ColumnOnderscheidend apart ofgedifferentieerd samen?We leven in een snelle tijd, waarin we het steeds normaler vinden om keuzes te makendie lekker in het gehoor liggen, inspelen op bestaande gevoelens en snel resultaatbeloven. Dat het in de politiek zo werkt, is vaak pijnlijk duidelijk. Snel iets tot eenprobleem verheffen, een korte analyse en een duidelijke en makkelijk uit te leggenoplossing. Korte termijn denken wint van het lange termijn denken. Snelheid wintvan nuance. Kwantiteit prevaleert boven kwaliteit.Bert-Jan KollmerDirecteur VerenigingOpenbaar OnderwijsOok in het onderwijs dringt deze aanpak door. Iedereen ziet dat er problemen zijnbinnen ons onderwijs. Hoge schooluitval, gesjoemel met normen, krimp, segregatie,te grote klassen en ga zo maar door. Elk verstandig en nadenkend mens kent de oplossingen,maar niemand heeft de moed om échte maatregelen te nemen. We leidenelkaar graag af met het creëren van nieuwe problemen en houden elkaar vervolgenszoet met zogenaamd daadkrachtige, maar gekunstelde en eenzijdige oplossingen.Het meest recente voorbeeld: Wim Kuiper van de Besturenraad schrijft in Trouw datwe jongens en meisjes maar van elkaar moeten scheiden, omdat de verschillen tussenbeide seksen daar aanleiding toe geven. Misschien wel een beetje vergelijkbaarmet de reflexen van ons kabinet. Op de PISA-ranglijsten daalt Nederland en de onderwijsplannenzoomen direct in op taal en rekenen. De actieplannen voor het primairen voortgezet onderwijs zijn eenzijdig, richten zich op de beste leerlingen en leidentot een toetsencircus waarvoor geen wetenschappelijke basis bestaat. Eufemistischnoemen we dit opbrengstgericht werken. Alleen dreigen de resultaten wel eenzijdiggemeten te worden. In de Verenigde Staten en Groot-Brittannië zijn ze daar 10 jaargeleden ook mee begonnen. De meetbare resultaten op de gebieden taal en rekenen zijnnauwelijks waarneembaar, maar vast staat wel dat het onderwijs minder veelzijdigis en verschraalt. Ander voorbeeld: bestaande problemen oplossen door ze niet langerte erkennen, zoals de segregatie in het onderwijs. Een snellere oplossing bestaat niet.Maar waar is de analyse? En de zorgvuldigheid? Waarom denkt men dat de problemenkunnen worden opgelost terwijl tegelijkertijd wordt bezuinigd? Waarom moetenjongens en meisjes worden gescheiden in aparte klassen? Er zijn minstens zoveelonderzoeken die wijzen in een andere richting. We weten daaruit dat juist het samenleren in de klas zo enorm veel voordelen heeft. Dit soort veranderingen moeten nietzomaar zonder deugdelijk onderzoek en in een noodtempo worden doorgevoerd. Maarwe willen zo graag makkelijke oplossingen horen.Bert-Jan Kollmer, directeurVereniging Openbaar Onderwijs,en Ritske van der Veen, directeurVOS/ABB schrijven beurtelingseen column.Laten we voortaan tot 10 tellen voordat we iets roepen en laten we onderkennen watal lang en breed duidelijk is: Goed onderwijs moet afgestemd zijn op alle leerlingen inde klas. En die leerlingen zijn heel verschillend, niet per se in sekse, als wel in verschillendeleerstijlen. Of in het opleidingsniveau van de ouders. Of de sociaaleconomischepositie. Wim Kuiper en minister Van Bijsterveldt, doe wat nodig is om elk meisje enelke jongen goed te onderwijzen: Breng differentiatie in het onderwijs. Investeer indocenten en verklein de klassen.

vijf vragenTekst: Lucy BekerFoto: Peter Arno BroerGeen gescheiden klassen,wél jongensachtige lessenHet ‘jongensprobleem’ in het onderwijs lijkt door alle ophef in de pers nog maar netontdekt. Toch pakt openbare scholengemeenschap Lek en Linge in Culemborg het nu alaan. Niet met gescheiden jongens- en meisjesklassen, benadrukt rector Joost van Rijn.Maar wel met klassen waar -in de docenten bewustrekening houden met debelangrijke verschillentussen een ‘jongensachtige’ en een‘meisjesachtige’ leerstijl. Zo probeert deschool te voorkomen dat jongens achteropraken. Van Rijn hoopt op een olievlekwerking.Wat vindt u van de ophef overhet idee om jongens en meisjesgescheiden les te geven?‘Ik ben voorlopig niet voor gescheiden onderwijs,maar ik vind het wél goed dathet onderwerp eindelijk op de agendakomt. Wij zagen al een paar jaar geledendat jongens het minder goed gingen doenen het Centraal Bureau voor de Statistiekbevestigde toen dat het een landelijkbeeld was. Ook in Amerika bleek hette spelen. Toch werd het hier nog langontkend. Maar getallen liegen niet: erzitten meer jongens dan meisjes in hetleerwegondersteunend onderwijs (lwoo)en speciaal onderwijs, en minder jongensdan meisjes in het vwo, hbo en wo. Datzijn belangrijke signalen. Het is goed dathet nu benoemd wordt en dat scholengaan testen wat de beste manier is omde prestaties van jongens te verbeteren.Dat moet mogelijk zijn.’Hoe bent u tot uw aanpakgekomen?‘Wij zijn tot de conclusie gekomen datveel jongens, ongeveer driekwart, eenandere leerstijl hebben dan de meestemeisjes. Ze zijn minder talig, hebbenmeer ruimtelijk inzicht, kunnen mindergoed plannen, zijn niet zo makkelijk temotiveren, zijn speels en ondernemend,waardoor ze vaak negatieve feedbackkrijgen. Jongens houden van competitie,terwijl de scholen van nu erg gericht zijnop samenwerking. Ik zeg wel eens: dezekinderen, vaak jongens, zien de wereldliever als een voetbalveld: veel ruimte,duidelijke grenzen en soms gele en rodekaarten.’‘De verschillen zijn deels wel terug tevoeren op sekseverschillen. Geef mannenen vrouwen eens een nieuw productin handen, dan zul je zien dat de mannener direct mee aan de slag gaan, zeproberen het meteen, terwijl vrouweneerst de gebruiksaanwijzing lezen. Maarhersenonderzoek leert ons dat er ook eenverschil in groeitempo is. Jongens lerenecht wel plannen en reflecteren, maar opeen later tijdstip dan meisjes.’‘Als we dit nu allemaal weten, dan vindik dat we er als school op moeten inspelen.Makkelijk is dat niet, want hetverhaal geldt niet voor álle jongens enmeisjes. Er zijn ook meisjes die op eenjongensachtige manier leren en werken,en andersom. Daarom hebben we geenaparte jongens- en meisjesklassen ingericht,maar wel een paar klassen waarinop een andere, meer jongensachtige,manier wordt lesgegeven. Minder talig,meer competitie en meer trial-and-error:begin maar en leer van je fouten.’Welke kinderen krijgen nu les opdeze jongensachtige manier?‘We hebben in het tweede leerjaar tweezogenoemde ‘kansklassen’ ingericht voorvmbo-t/havo en havo/vwo. Daarin ziteen aantal leerlingen dat in het eerstejaar niet het niveau heeft gehaald datdoor de basisschool was geadviseerd. Datgebeurt nogal eens met jongens en metmeisjes met een jongensachtige leerstijl.Daarom krijgen juist deze kinderen eentweede kans in een klas waar bewustaandacht is voor de jongensachtige leerstijl.In die klassen zitten overigens ookeen aantal van de betere havo- en vwoleerlingen.Het is gewoon een mix, ookvan jongens en meisjes.’Wat vinden de ouders ende leraren ervan?‘De ouders vinden het geweldig. Hunkind krijgt een tweede kans en de erkenningdat het op een andere manier leert.Maar ook de docenten zijn enthousiast.Zij hebben hier zelf voor ingetekend envolgen trainingen in de jongens-leerstijl.’Waarom wilt u op deze plekgefotografeerd worden?‘Ik sta hier tussen de jongens én meisjesuit onze kansklassen, die nu op eenjongensachtige manier les krijgen. Zijhouden ook van bewegen en daar krijgenze hier de ruimte voor. Ik ben trotsop deze klassen en benieuwd naar hetresultaat.’

‘Scholen gemeenschapLek en Lingepakt jongensprobleemal aan.’Magazine voor het openbaar onderwijs | 13

Bestel ook eenMR werkmapDe luxe uitgevoerde MR werkmap voor MRledenbevat een uitgebreid overzicht van allebevoegdheden en de wettekst van de Wetmedezeggenschap op scholen (WMS).De map is ingedeeld in zeven voorbedruktetabbladen, waarvan een aantal met geselecteerdeinformatie. Alle bevoegdheden (instemmings- enadviesrecht, ouder- en personeelsgeleding) zijnoverzichtelijk in kaart gebracht en ook de volledigewettekst van de Wet medezeggenschap op scholen(WMS) is opgenomen.In deze MR werkmap kan elk MR-lid het eigenjaarplan, het statuut, reglement en huishoudelijkreglement en de eigen aantekeningen, agenda’sen notulen makkelijk ordenen. De werkmap wordtgeleverd inclusief schrijfblok (25 vel).De tabbladen• Agenda’s en notulen• Vergaderstukken• Jaarplanning• Statuut en reglement(verplichtingen in statuuten reglement)• Bevoegdheden• Afkortingen• WettekstLuxeLouis Armstrongweg 120, AlmerePostadres: Postbus 60182, 1320 AE ALMERET 036 533 1500F 036 534 0464E voo@voo.nlI www.voo.nlwerkmapmet bevoegdhedenen wettekst (WMS)voor MR-leden.werkmap voor medezeggenschapsraden€ 24,95VerenigingOpenbaarOnderwijswerkmap voormedezeggenschapsradenSpecifi caties: 263b x315h x 47mm (rug), 2-rings mechaniek voor handig opbergen van documenten.De MR werkmap voor MR-leden is leverbaar vanaf 15 september 2011. Prijs is inclusief verzendkosten (bij bestelling van 1 map).Bestel ook MR bevoegdhedenkaartjesOp deze handzame kaartjes staat precieswie wanneer advies- of instemmingsrechtheeft. De bevoegdheden zijn overzichtelijk inkaart gebracht en verwijzen telkens naar hetbetreffende wetsartikel. Handig voorMR-leden. De kaartjes hebben eenhandig creditcard-formaat.LEGENDAI = instemmingsrecht 2/3=2/3 meerderheidA = adviesrechtMR = alle geledingenP = personeelsgeledingO/L = ouder- / leerlinggeledingO = oudergeledingL = leerlinggeledingkaart gebracht en verwijzen telkens naar hetP personeelsgeledingNieuwe versie2011-2012 - Setje(5 stuks) metbevoegdhedenkaartjesvoor in uw agenda ofportemonnee; handig voorieder MR-lid!€ 12,50bijzondere bevoegdhedenmedezeggenschapsraadorganisatie medezeggenschapMR P O/L O L• bovenbestuurlijke MR(wetsart. 20, lid 5) I• deelraad(wetsart. 20, lid 1)I 2/3• faciliteiten (wetsart. 12q;13l;14, lid 2h+lid 3e*) I I• overdracht en omzetting bevoegdheid(wetsart. 24, lid 2) I 2/3• reglement (wetsart. 23, lid 2) I 2/3• statuut (wetsart. 21)I 2/3• themaraad (wetsart. 20, lid 4) I 2/3onderwijskundig beleidMR P O/L O L• doelstellingen(wetsart. 10a) I• lesrooster VO(wetsart. 11a) A• onderwijs- en examenregeling(wetsart. 10b) I• project of experiment(wetsart. 11e) I▲ gevolgen (wetsart. 12a; 13a/14, lid2a+lid3a*) I I• schoolplan(wetsart. 10b) I• zorgplan(wetsart. 10b) IVerenigingOpenbaarOnderwijsElk setje is bedoeld voor 5 MR-leden. De nieuwe versie is aangepast naaraanleiding van enkele recente wijzigingen. De prijs is inclusief verzendkosten.

medezeggenschapTekst: Michiel JongewaardBeeld: Steven LeijenEen goedestart voorde MROok voor de medezeggenschapsraad(MR)betekent de start vanhet schooljaar werk aande winkel. Er moetenafspraken worden gemaakt,nieuwe MR-leden stromenin en het jaarplan moetworden opgesteld. Hetkan ook een kans zijn omzaken eens anders aante pakken, door nieuweonderwerpen te agenderenof de taakverdeling tewijzigen. Vijf belangrijkeaandachtspunten voorhet nieuwe schooljaarop een rij.1. JaarplanOnbetwist op de eerste plaats, het jaarplan.Met een goed jaarplan kan de MRgestructureerd aan de slag. Vergaderingenkunnen beter worden voorbereiden zullen vlotter verlopen dankzij hetvergaderschema en een eventueel agenda-overleg.In het jaarplan neemt de MRook de begroting op, waarin wordt bepaaldhoe het budget wordt besteed. Overde begroting wordt overleg gevoerd methet schoolbestuur. Verder staan in hetjaarplan de belangrijkste agenda-onderwerpen,zoals de vaststelling of wijzigingvan het schoolplan, de schoolgids en devergaderingen van de gemeenschappelijkemedezeggenschapsraad. Maar ookict-onderwijs of veiligheid behoren tot demogelijke onderwerpen.2. Informatie van het bevoegd gezagDe MR krijgt aan het begin van hetschool jaar alle informatie van het schoolbestuur(bevoegd gezag) die nodig is omhaar taken goed te kunnen doen. Zostaat het - iets formeler weliswaar - inartikel 8 van de wet (WMS). Hoewel depraktijk soms weerbarstig is, mag de MRverwachten dat onder meer de bestuursbegroting,de beleidsvoornemens en desamenstelling van het bestuur wordenverstrekt.3. ScholingswensenHet is slim om meteen de scholingswensenbinnen de MR in kaart te brengen.Nieuwe MR-leden hebben vaak behoefteaan informatie en scholing om volwaardigte kunnen meedraaien. Maar ook zittendeMR-leden hebben doorgaans baatbij meer kennis van zaken over de takenen bevoegdheden van de MR. De scholingswensenkunnen worden opgenomenin het jaarplan en de MR-begroting.4. TaakverdelingMaak een goede taakverdeling, waarinde functies van voorzitter, secretarisen penningmeester worden vastgelegd.Maar ook: Wie wordt de vertegenwoordigerin de GMR? Door niet alleen afsprakente maken over de taken, maar ookover verantwoordelijkheden en werkwijzen,kan onnodige verwarring of zelfsfrustratie worden voorkomen.Informatie en scholingWilt u meer informatie over de genoemde aandachtspunten, of over de mogelijkhedenvoor scholing van de MR, kijk dan op www.voo.nl/medezeggenschap.De Vereniging Openbaar Onderwijs heeft een uitgebreid scholingsaanbod voornieuwe en zittende MR-leden, in zowel basis- als voortgezet onderwijs. Bij lastigeonderwerpen of vragen kunt u altijd contact opnemen met beleidsadviseursJanny Arends (j.arends@voo.nl) en Rein van Dijk (r.vandijk@voo.nl), viatelefoonnummer 036 5331500.5. JaarverslagHoe het jaarverslag eruit ziet, is niet zobelangrijk. Maar elke MR moet over hetvorige schooljaar een jaarverslag opstellen,dat aan personeel, ouders en leerlingen(in het voortgezet onderwijs) binnende school wordt verspreid. Op grond vanartikel 7 in de WMS is de MR hiertoe zelfsverplicht; standaardonderwerpen zijnonder meer de samenstelling van de MRen de gevolgde scholing.

BREDE SChOLENTEKST: MARTIN vAN DEN BOgAERDTHEBBEN BREDE SCHOLMeer geld voor minder brede scholenhet zijn onzekere tijden voor de brede scholen. In Rotterdam verliezen tientallenbasisscholen dit predicaat. wat is er aan de hand in de bakermat van de brede school?Geschokt en verbijsterd was directeur Wim van Aalst vanopenbare basisschool Het Landje in het centrum vanRotterdam, toen hij hoorde dat zijn school geen extrageld meer krijgt voor bredeschoolactiviteiten. Hij vertelde voorde zomervakantie op de regionale zender Radio Rijnmond datalles erop wees dat Het Landje als brede school prima bezig wasen in het kader van het gemeentelijke kwaliteitsprogrammaBeter Presteren een goed plan had ingediend. ‘Van een aantalmensen, zowel binnen als buiten de gemeentelijke dienstJeugd Onderwijs en Samenleving, haddenwe te horen gekregen dat ons plangoed in elkaar zat. Dan verwacht je dithelemaal niet.’‘Veel kinderen uitgesloten’Niet alleen Het Landje is geconfronteerdmet slecht nieuws, ook tientallenandere basisscholen in Rotterdamhebben te horen gekregen dat zij van de gemeente geen subsidiemeer krijgen voor bredeschoolactiviteiten. Een van die scholenis obs DUO 2002 in de bekende achterstandswijk Spangen inRotterdam-West. Directeur Albert van Kralingen vertelde opde radio dat hij ‘in shock’ was toen hij het nieuws hoorde. Hijhad verwacht dat de brede school integraal onderdeel zou zijnvan het Rotterdamse kwaliteitsprogramma. ‘Ik krijg nu hetgevoel dat heel veel kinderen worden uitgesloten’, aldus VanKralingen.De ontwikkelingen wijzen op een duidelijk koerswijziging vanhet onderwijsbeleid in Rotterdam. De stad geldt als de bakermatvan de brede school. De doelstelling was hier altijd omzoveel mogelijk brede scholen te realiseren.‘Ons plan zatgoed in elkaar’‘Geen subsidie voor slechte plannen’De dienst Jeugd, Onderwijs en Samenleving (JOS) van de gemeenteRotterdam spreekt met klem tegen als zou er wordenbezuinigd op de brede scholen. Volgens Roy Geurs, hoofd Onderwijsvan JOS, wordt ten onrechte gemeld dat Rotterdam opde brede scholen zou korten en fors het mes in het aantal bredescholen zou zetten. Hij benadrukt dat de gemeente er juist méérgeld voor uittrekt. ‘In Rotterdam is 2 miljoen meer voor leertijdverlenging,nu in totaal 21 miljoen per jaar. Er hebben 197scholen subsidie aangevraagd en 165scholen hebben subsidie gekregen. Datzijn er meer dan voorheen. Van de 32scholen waarvan de subsidieaanvraagis afgewezen, zijn er die voorheen welsubsidie kregen voor brede school eneen deel niet. Van fors het mes zettenin is dus geen sprake.’ Geurs rekent inBRIN-nummers. Als wordt gekekennaar het aantal locaties van Rotterdamse basisscholen, dankrijgen er 100 meer geld, 60 hetzelfde bedrag en 80 mindertot geen subsidie meer. Geurs legt uit dat bij de selectie vande scholen is gekeken naar de kwaliteit van de plannen. ‘Er isgeen subsidie verleend voor slechte plannen, geheel conformde afspraken die daarover vanaf met de schoolbesturen zijngemaakt.’ Het is volgens hem dan ook niet nodig om ‘mee tehuilen’ met de Rotterdamse scholen die volgens de gemeenteslechte plannen hebben ingediend en daarom geen subsidiemeer krijgen voor bredeschoolactiviteiten.

BREDE SChOLENEN NOG PRIORITEIT?Gericht investeren in kwaliteitBrede scholen krijgen pas geld als ze een doortimmerd kwaliteitsplan hebben.In Amersfoort bestaan daarvoor na een forse bezuiniging drie subsidieniveaus.Henry Koopman is projectmanager van de StichtingABC, waarvan de letters staan voor AmersfoortseBrede Combinaties. Deze stichting coördineert voor degemeente en de gezamenlijke schoolbesturen de bredeschoolactiviteiten.Hij vertelt dat Amersfoort behoorlijk heeft moetenbezuinigen op de brede scholen, maar dat dit in goede banen isgeleid. ‘De bezuiniging had te maken met de economische crisis.In de nieuwbouwwijk Vathorst kwamen minder mensen wonendan verwacht, waardoor de opbrengsten uit de grondverkooptegenvielen. Ook zijn de rijksbijdragenteruggelopen. Er werd een bezuinigingvan 25 procent op de brede scholen aangekondigd.Dan kun je gaan wachtentot het vastloopt, maar je kunt er ookregie op voeren.’Brede school zit in de genenUitgangspunt van het nieuwe Amersfoortsebeleid is dat de brede school een bewuste keuze moetzijn om kinderen gelijke kansen te bieden. ‘Het moet als hetware in de genen van de school zitten. Die zal er naast de subsidieook zelf geld in moeten investeren’, aldus Koopman. Hij legtuit dat het aanbod van gesubsidieerde activiteiten afhankelijkis van het karakter van de wijk waarin de school staat. ‘In deene wijk moet je aandacht hebben voor taalachterstanden enmeer ouderbetrokkenheid, terwijl je in de andere wijk meerzou moeten samenwerken met kinderopvangorganisaties, omdatdaar veel gezinnen wonen waarvan beide ouders werken.’Iedereen in de school moet volgens Koopman op het netvlieshebben dat een brede school goed moet samenwerken met andereorganisaties om een optimaal resultaat voor de kinderen‘We weten elkaarte vinden’te realiseren. Ter illustratie gebruikt hij het Afrikaanse gezegde‘It takes a village to raise a child’, dat Hillary Clinton in 1996gebruikte voor de titel van haar boek over de toekomst van deAmerikaanse jeugd.Face to face, cheek to cheekOm de gevolgen van de bezuiniging met 25 procent op te vangenen om tegelijkertijd de kwaliteit van het aanbod te optimaliseren,zijn er nu in Amersfoort drie subsidieniveaus. Niveau1 omschrijft Koopman als face to face.‘De school organiseert een aantal extraactiviteiten, waarbij we elkaar wetente vinden.’ Op jaarbasis kan de schoolhiervoor een subsidie van 5000 eurokrijgen. Op niveau 2 werkt de schoolnadrukkelijk samen met externe partijen,zoals het Centrum voor Jeugd enGezin, om voor minimaal twee middagenin de week een inhoudelijk aanbod te realiseren. Dat kanbijvoorbeeld bestaan uit onderwijsondersteuning en een verlengdeschooldag, als dat aansluit bij de behoeften van de leerlingenen de wijk. De school kan daarvoor 20.000 euro per jaarkrijgen. Het derde en tevens hoogste niveau is bestemd voorbasisscholen in de zogenoemde prioriteitswijken. ‘Deze scholenkunnen 45.000 euro per jaar krijgen, maar dan verwachten wewel van hen dat ze de hele week brede school zijn. We werkenintensief met deze scholen samen. Ik noem dat cheek to cheek.’Voordeel van het nieuwe systeem in Amersfoort is dat de bredescholen niet meer elk jaar een subsidieaanvraag hoeven in tedienen voor het niveau waarin ze zitten, tenzij er onverhooptopnieuw moet worden bezuinigd.

KORT NIEUWSKatern: stichtenvan scholenVOS/ABB publiceert een nieuw katern over het stichtenvan scholen voor primair onderwijs. Alle schoolbesturendie bij VOS/ABB zijn aangesloten, krijgen het nieuwe katerngratis toegestuurd.De publicatie gaat niet alleen in op het stichten van scholen,maar ook op het opheffen ervan. Ontwikkelingen perstad en regio kunnen verschillen. Er kan sprake zijn vangroei, maar steeds meer scholen en besturen hebben temaken met krimp en dan komt het opheffen van scholenin zicht.Het nieuwe katern, onder redactie van senior beleidsadviseurKlaas te Bos, zet alle regels over het instandhoudingbeleidin het primair onderwijs op een rij. Daarbijgaat het niet alleen over het stichten en sluiten vanscholen, maar ook over fusies, het verplaatsen van scholen,het veranderen van de richting en de vorming vannevenvestigingen. Ook het stichten van een samenwerkingsschoolkrijgt aandacht.Economisch denkenverdringt burgerschapDe ontwikkeling dat het onderwijs steeds meer in dienstkomt te staan van de economie, is slecht voor het democratischdenken en goed burgerschap. Dat stelt de Amerikaansefilosofe Martha Nussbaum.In haar boek ‘Het belang van alfa-onderwijs voor de democratie’,dat in de Nederlandse vertaling is gepubliceerddoor uitgeverij Ambo, stelt zij dat dat ‘de gezondheid van dehumaniora’ als gevolg van de economische crisis en daaruitvoortvloeiende bezuinigingen in de Verenigde Statenonder druk staat.De trend die Nussbaum signaleert, is ook herkenbaar inde Nederlandse situatie. Het huidige kabinet legt in hetonderwijs steeds meer de nadruk op excellentie in de vakkentaal en rekenen/wiskunde. Het Nederlandse onderwijsmoet volgens VOS/ABB en de Vereniging OpenbaarOnderwijs juist een brede ambitie hebben, met voldoendeaandacht voor wederzijds respect, waarden, normen, levensbeschouwingen godsdienst.Formulier voornabestellingen 2009Schoenmaatjes gezocht!Een cadeau van kind tot kindCreatiefMet de actie Schoenmaatjes vullen kinderen in Nederland eenschoenendoos met schoolspullen, toiletartikelen en speelgoed.De prachtig versierde dozen gaan naar leeftijdgenootjes in eenarm land als een persoonlijk en concreet gebaar van betrokkenheid.EducatiefVoor gebruik op school, in de kerk, vereniging of thuis is aansprekendeducatief materiaal beschikbaar waaronder (voor)leesboekeneen projectkrant en filmpjes.Gaat u mee op reis?Als u zich nu aanmeldt als contactpersoon voor Schoenmaatjes maaktu kans om zelf schoenendozen uit te gaan delen in een ontwikkelingsland.Kijk voor meer informatie op: www.edukans.nl/schoenmaatjes.Doe mee!Al 16 jaar deschoenendoosactie voorscholenGeef kinderen de kans iets concreets te doen voor leeftijdgenootjesin ontwikkelingslanden en verras kinderen met een prachtig cadeau.Vul het aanmeldingsformulier in op www.edukans.nl/schoenmaatjesen doe mee met Schoenmaatjes. Dat kan van septembertot aan de kerstvakantie.ES1116Meer informatie? Kijk op www.edukans.nl/schoenmaatjes of bel met Edukans (033) 460 19 42.

levensbeschouwingTekst: Martin van den BogaerdtBeeld: Eric BrinkhorstMag hetietsjemeer zijn?Openbare basisscholen bieden veel meerdan een ‘vleugje levensbeschouwing’,zoals dagblad Trouw tijdens de zomervakantiein een commentaar suggereerde.Voor meer informatie over het diploma Openbaar Onderwijsneemt u contact op met Lizzy Wijnenvan VOS/ABB (06-22939688, lwijnen@vosabb.nl) ofTon Gelmers van de Vereniging Openbaar Onderwijs(036-5331500, t.gelmers@voo.nl).Levensbeschouwingjuist in het openbaaronderwijsMet dit nummer van onderwijsmagazine School! is debrochure ‘Levensbeschouwing juist in het openbaar onderwijs’meegestuurd.De brochure gaat in op het aanbod en de begeleiding dieVOS/ABB kan bieden op het gebied van levensbeschouwingin de openbare basisschool.Ook komen in de brochure het boek ‘Een wereld volgeloof’ en de methoden ‘Kleur’ en ‘Heb ’t lef’ aan bod.‘Een wereld vol geloof’ is een basisboek over de vijf wereldgodsdienstenen is bedoeld voor leraren en pabostudenten.‘Kleur’ is bedoeld voor scholen voor primaironderwijs die bewust kiezen voor multireligieuze enmulticulturele ontwikkeling. Het basisboek en de methodeworden uitgegeven door Kwintessens. ‘Heb ’t lef’is een praktische en eigentijds vormgegeven multimedialemethode levensbeschouwing voor het openbaarprimair onderwijs. Deze methode is ontwikkeld binnende Twente School of Education.In een commentaar in de krant van 10 augustus schrijftTrouw dat het openbaar onderwijs ‘met een vleugje levensbeschouwing’moet worden gekoesterd. De van oorsprongchristelijke krant hecht duidelijk waarde aan het ‘bijzonderemodel van de openbare school’, dat het mogelijk maaktom leerlingen ‘iets’ mee te geven over godsdienstige beleving.Volwaardig vakgebiedOp zich is het commentaar positief over de openbare scholen,maar wie de ontwikkelingen goed volgt, weet dat levensbeschouwingsteeds meer een volwaardig vakgebied binnen hetopenbaar onderwijs wordt. De woorden ‘vleugje’ en ‘iets’ dieTrouw gebruikt, suggereren ten onrechte dat levensbeschouwingen religie er maar een beetje bij zouden hangen. Niets isminder waar, getuige de samenwerking van VOS/ABB en deVereniging Openbaar Onderwijs met inmiddels veertien pabo’s,waar studenten het diploma Openbaar Onderwijs kunnen behalen.Dit onderdeel van de opleiding richt zich specifiek op hetpluriforme karakter van de openbare scholen. Met aandachtvoor aspecten als diversiteit, meningsverschillen, religie en levensbeschouwingkrijgen aanstaande leerkrachten een helderbeeld van de openbare identiteit. Ook leerkrachten die al voorhet openbaar onderwijs werken, kunnen het diploma halen.Betere borgingAanleiding voor het commentaar in Trouw was het tekort aanbekwame docenten godsdienstig en/of humanistisch (g/hvo)vormingsonderwijs. De openbare basisschool heeft de wettelijkeplicht om g/hvo aan te bieden als de ouders daarom vragen.Het is inderdaad jammer dat het tekort aan g/hvo-docentenbestaat, omdat het openbaar onderwijs daardoor onvoldoendetegemoet kan komen aan de wensen van een deel van de ouders.De besturen die ervoor kiezen om hun eigen leerkrachtenhet diploma Openbaar Onderwijs te laten behalen, doen datom levensbeschouwing als volwaardig leergebied te borgen.

InspectieTekst: Jan BarendseBeeld: Henk van der WeijdenBeeldschermtoezichtschaadtonderwijskwaliteitEr is in toenemende mate kritiek op de rol van de Inspectie van het Onderwijs bij hetbeoordelen van scholen. Die worden meer en meer afgerekend op toetsresultaten. Deinspectie houdt volgens critici, onder wie oud-onderwijsinspecteur Henk van der Weijden,te weinig rekening met de samenstelling van de leerlingenpopulatie en een op een breedterrein behaalde leerwinst van de leerlingen.de aangekondigde bezuinigingen zullen de kwaliteitvan het onderwijs ernstig aantasten. Als bezuinigingenecht onontkoombaar zijn, weet ik wel‘Ookgeschiktere onderdelen van de begroting: afschaffenvan een fors aantal raden en commissies en een afslankingvan de inspectie!’ Dat vindt Henk van der Weijden. Een verrassendoordeel voor een sinds kort gepensioneerd inspecteur.Maar Henk van der Weijden vindt niet dat hij daarmee het werkbagatelliseert dat hij jaren met volle inzet verrichtte. ‘Inspectie ofzoals ze nu zeggen toezicht, blijft nodig, maar dan op een anderemanier. Inspecteurs waren tot voor kort de critical friend van descholen. In het directe contact met de scholen werd samengewerktaan kwaliteitsverbetering. Dat is nagenoeg voorbij. De inspectiewerkt nu volgens een risico- en bestuursgerichte aanpak.De inspecteurs komen nauwelijks meer achter hun bureaus vandaan.Ze zitten het gros van hun tijd achter hun beeldschermen,bekijken de toetsresultaten van de scholen op het gebied van detwee hoofdvakken rekenen en taal, en produceren vervolgensambtelijke rapporten. Zo proberen ze de risico’s te inventariserendie zich op de scholen voordoen. En als zij nog gesprekken voeren,is dat met de schoolbesturen. Van eigen analyses en inzet van deeigen deskundigheid om in direct contact met scholen problemenop te lossen, is geen sprake meer. Bovendien, om de risico’s vast testellen is de werkwijze die de inspectie nu hanteert wetenschappelijkegezien onbetrouwbaar. En dan zeg ik: moet je daar danzo’n groot en kostbaar orgaan voor in stand houden?’Angst en wantrouwen‘Ik zie veel meer in bijvoorbeeld het onderwijstoezicht dat ze inFinland hanteren: nauwelijks inspectie; er is toezicht op hoofd-lijnen. Zo’n opzet zou je in Nederland ook kunnen invoeren. Dansnijdt het mes aan twee kanten, want je bespaart daar nietalleen heel veel geld mee, maar je maakt ook een eind aan eenstijl van toezicht die direct de kwaliteit van het onderwijs ernstigaantast: toezicht als afgeleide van de angst en het wantrouwenvan de rijksoverheid. Toezicht dat de kwaliteit van het onderwijsuitsluitend afmeet naar de leerresultaten op het gebiedvan rekenen en taal. Van taal overigens maar dertig procent,want meer wordt er niet getoetst. De toegevoegde waarde vaneen school stelt men gelijk met een hogere opbrengst op dezetwee gebieden. Zo ontstaat een afrekencultuur die zeker leidttot een ernstige verarming van het onderwijsaanbod en stresbij leerlingen, leraren en ouders. Deze aanpak van de inspectiekomt de onderwijskwaliteit zeker niet ten goede.’Indikking onderwijsaanbodVan der Weijden heeft korte tijd na zijn pensionering medehet initiatief genomen tot de oprichting van de actiegroepRed het basisonderwijs, ondersteund door een dertigtal wetenschappersvan naam. Deze groep, mede ontstaan uit ergernisover de willekeur van kwaliteitsoordelen van de inspectie,heeft kortgeleden bij de minister van onderwijs gepleit vooruitstel van de behandeling van de wijzigingen van de Wetop het onderwijstoezicht (WOT). Van der Weijden: ‘Dit omde principiële keuze die ik zojuist geschetst heb, goed te kunnenoverdenken. Want in de WOT is het toezichtkader tot opde komma geregeld. Bovendien staat er in dat de inspectiezich vooral moet concentreren op de vorderingen in rekenenen taal. Let wel, die wet is nog niet van kracht, maar tochwerkt de inspectie al geruime tijd volgens de regels die daargenoemd worden. En de gevolgen zijn niet uitgebleven. Nu22 | School! 5 - september 2011

Henk vander WeijdenDr. Henk van der Weijden isonderwijspedagoog en oudinspecteurvan het onderwijs.Hij was leraar en directeurin het basisonderwijs en aaneen pedagogische academie.Van 1983 tot 2009 was hijwerkzaam als inspecteur inhet (primair) onderwijs. Vander Weijden promoveerdemet een studie over het lerensamenleven in basisscholen.al doet zich op veel scholen een schrijnende verarming vanhet onderwijsaanbod voor.’Niet te stuiten‘Het is heel moeilijk om gehoor te vinden voor zo’n ander geluid’,vindt Henk. ‘Dat komt vooral doordat het ministerie in algemenetermen spreekt: ‘Wij willen uit de kinderen halen waterin zit en we willen opbrengstgericht werken’. ‘En wie is daarnou tegen? Maar als je dat alleen maar controleert met rekenenen een stukje taal...Waar blijft dan de zo geprezen algemenevorming? Ik vind dat de Tweede kamer zich dat moet realiseren.Als je kiest voor die detaillering, dan gaan de scholen zich daarop richten en dat is een ernstige aantasting van de kwaliteitvan het onderwijs. De behandeling van de WOT is nu wel overde zomervakantie heen getrokken, maar ik weet niet of menzich bij aanname van deze wet veel van de kwalijke gevolgenaantrekt.’VakorganisatiesVan der Weijden is voor een sobere vorm van toezicht en eenoverheveling van een groot deel van de kwaliteitsbewakingvan de inspectie naar de beroepsgroep zelf. Die bewaking moetzo dicht mogelijk bij de leraren staan. Ik hoop dat de vakbondendat ook zo zien. In het bestuursgerichte toezicht praat deinspectie met besturen. Daar moet in menskracht geïnvesteerdworden, we krijgen een soort pseudo-inspectie. Dat gebeurtsluipenderwijs, omdat veel besturen extra mensen aantrekkenom de ‘risicoscholen’ te begeleiden die door de inspectie bijhen worden aangemeld. Zo dijen die bestuursapparaten steedsmeer uit. Als je dat geld en het geld dat een bezuiniging op deinspectie opbrengt aan de vakorganisaties uitkeert, kunnenzij daarmee de kwaliteitsverhoging en -bewaking van scholenorganiseren. Dat moet zo goed mogelijk en ruim gebudgetteerdplaatsvinden. Blijft het feit dat goed onderwijs valt of staat metde aanwezigheid van goedopgeleide leraren.’De rekening‘Een bijkomend voordeel’, besluit Henk van der Weijden, ‘vandeze geheel andere opzet van de kwaliteitsbewaking is dat hetonderwijs straks niet de rekening gepresenteerd krijgt voor debezuinigingen waar zij zelf tegen waren. Want dat is bij ongewijzigdbeleid de te verwachten uitkomst. De inspectie zal namelijkde aantasting van de kwaliteit toeschrijven aan incompetentievan leraren. De scholen die de inspecteur op zijn beeldschermvoorbij ziet trekken en die aardig hebben gescoord op de toets,krijgen het ‘vertrouwen’ van de inspectie en worden maar éénkeer per vier jaar fysiek gecontroleerd. En dan keer ik het evenom: die andere scholen worden dus gewantrouwd! Maar wat mijnog meer stoort, is dat bij dat oordeel nauwelijks meegenomenwordt hoe de populatie van zo’n school eruit ziet. Dat gaat straksdus ook weer gebeuren. Als de kwaliteit terugloopt, zal men dittoeschrijven aan leraren die niet goed lesgeven. Dat er op eenschool veel kinderen zitten die door de bezuinigingen niet bij hetspeciaal onderwijs terechtkonden, zal niet meetellen. Die kinderenscoren minder en dat krijgt de school dus op zijn boterham.De bron van de ellende blijft dus buiten beschouwing. En menzal dus al helemaal niet zeggen: “Deze achteruitgang komt doordie bezuiniging en de andere werkwijze van de inspectie”. Daarzullen de wetenschappelijke instituten of universiteiten wel eenkeer achter komen. Of over twintig jaar een enquêtecommissieà la Van Dijsselbloem. Dan zeggen we: “Dat hadden we eigenlijkniet moeten doen.”’

ANDERE TIJDENTekst: Lucy BekerBeeld: Medea HuismanScholen gaanmet de tijd meeMeer dan 1300basisscholen in Nederlandwerken al met anderedan de traditioneleschooltijden. Veel anderescholen denken eroverof zijn al bezig met devoorbereidingen. De roepvan werkende ouderswordt sterker en scholengaan met de tijd mee. Hetvijf-gelijke-dagenmodel ishet populairst.‘Nieuwe ouderskiezen vaakvoor het meestvergaandemodel’Dat vijf-gelijke-dagenmodelgaat verder dan het continurooster,dat al langer bekendis. Met de invoering van vijfgelijke schooldagen stappen scholen voorhet eerst sinds meer dan honderd jaar afvan de vrije woensdagmiddag. Dat iseen innovatie waar nogal eens discussieover ontstaat. Ouders en leerkrachtenmoeten vaak wennen aan het idee. Maarna invoering merken ze vaak gauw datde voordelen van het vijf-gelijke-dagenmodelopwegen tegen de nadelen. In demeeste gevallen verstomt de discussieal snel.Het belangrijkste motief om de schooltijdenaan te passen, zit in de wens vanouders én scholen om meer rust en regelmaatin de dagindeling van kinderente brengen. En dat lukt met nieuweschooltijden, zo blijkt in de praktijk.Ouders kunnen de nieuwe schooltijdenmakkelijker combineren met hun werk,leerkrachten merken dat ze hun lessenevenwichtiger over de week kunnenverdelen, de kinderopvang heeft minderpiekbelasting op maandag, dinsdag endonderdag én meer mogelijkheden omeen inhoudelijk interessant programmaaan te bieden. En dan nog last but notleast: de kinderen merken dat ze élkemiddag meer vrije tijd hebben. Scholendie al zijn overgestapt, geven aan dat dekortere pauzes leiden tot meer concentratiein de klassen. Kinderen blijven in hetritme als ze tussen de middag allemaalop school eten. Sommige scholen meldenzelfs dat de prestaties van de leerlingenverbeteren.Wat jonge ouders willenVooral jonge ouders met kinderen die netof binnen een paar jaar naar de basisschoolgaan, zijn blij met andere schooltijden.Dat blijkt uit recent onderzoekvan BOinK, de organisatie van oudersin de kinderopvang. BOinK ondervroeg1600 jonge ouders met kinderen van 0tot 4 jaar, via diverse websites en evenementenals de negenmaandenbeurs.Van deze ouders zegt 55 procent behoeftete hebben aan andere schooltijden. Hetonderzoek werd uitgevoerd in opdrachtvan het project Andere Tijden in onderwijsen opvang, waarin ook VOS/ABBparticipeert.De jonge ouders denken bij de term ‘andereschooltijden’ vooral aan het vijfgelijke-dagenmodel;dat is veruit hetbekendst. Driekwart van de ouders isvan plan gebruik te maken van de buitenschoolseopvang (77 procent). Van henwil 87 procent liefst ook nieuwe schooltijden.Meer dan de helft van de oudersheeft ook oren naar meer flexibiliteit inde schoolvakanties. Dit is echter momenteelwettelijk nog niet toegestaan. Welzit er beweging in: dit schooljaar mogenmaximaal 10 scholen meedoen aan eenexperiment met flexibele schoolvakanties.

Openbaar onderwijsTekst: Martin van den BogaerdtHoe is het inBarneveld?VOS/ABB ondersteunt sinds 2009 hetinitiatief in Barneveld om daar eenopenbare school voor voortgezet onderwijste realiseren. Wat is de stand van zaken?Red het openbaaronderwijs!‘Als er nu niets gebeurt op het gebied van spreidingvan allochtone kinderen op basisscholen, dan valtstraks de ene na de andere openbare school om.Een centrale aanpak zou goed zijn.’ Zo citeert deBarneveldse krant na een debatavond over witte enzwarte scholen algemeen directeur Luuk Schumervan de Stichting Eem-Vallei Educatief voor openbaarbasisonderwijs.Eem-Vallei meldde eind vorig jaar een terugloopvan het aantal leerlingen op de openbare scholen teverwachten, gecombineerd met een toenemendescheefgroei in de verdeling allochtone en autochtoneleerlingen. Schumer wil dit tegengaan met eencentrale aanpak. ‘Al lijkt het me in Barneveld niethaalbaar dat alle scholen hieraan mee doen, maar jezou kunnen starten met de scholen die het dichtst bijelkaar staan’, aldus de algemeen directeur.In de Barneveldse krant komt ook directeur RoyMöhlmann van de openbare basisscholen DeZandberg en Lange Voren aan het woord. ‘Segregatieis een groeiend probleem, ook in de Barneveldsesamenleving, en je hebt de gemeente nodig om dataan te pakken.’De Initiatiefgroep Openbaar Voortgezet Onderwijsin Barneveld vindt het niet meer van deze tijd datouders voor hun kinderen niet voor openbaar voortgezetonderwijs kunnen kiezen. Er zijn in Barneveld,dat naar 50.000 inwoners groeit, weliswaar twee vo-scholen,maar die hebben beide een protestants-christelijke signatuur.Wel zijn er openbare basisscholen.In 2009 lanceerde de initiatiefgroep met ondersteuning vanVOS/ABB een grootscheepse publiciteitscampagne. Overal inBarneveld en omgeving hingen ouders posters achter de ramenmet daarop de tekst ‘Kies voor keuze’. De campagne haalde hetlandelijke nieuws. De grote kranten berichtten erover, het Jeugdjournaalkwam langs en ook andere televisie- en radioprogramma’sbesteedden er aandacht aan. Op de publiciteit volgde eenbehoeftepeiling, waaruit naar voren kwam dat er onder Barneveldseouders voldoende belangstelling bestaat voor openbaarvoortgezet onderwijs in de eigen gemeente.Witte vlekHet ouderinitiatief kreeg steun van de provincie Gelderland, diebepaalde dat Barneveld een ‘witte vlek’ is op de kaart van hetopenbaar voortgezet onderwijs. In de Grondwet is vastgelegddat overal voldoende openbaar onderwijs moet zijn. Op basisvan deze grondwettelijke eis zou het niet mogen voorkomendat er gebieden zijn waar de keuze voor een openbare schoolontbreekt.Inmiddels ligt de kwestie bij het ministerie van OCW, dat er inprincipe niet onwelwillend tegenover staat. Dit is een belangrijksignaal, omdat bij het ministerie de aanvraag voor de bekostigingvan de toekomstige school moet worden ingediend.Binnenkort bespreken de gemeente Barneveld en de InitiatiefgroepOVO de positieve ontwikkeling met elkaar. Hierbij zal ookVOS/ABB aanwezig zijn.

LeerplichtTekst: Jan BarendseBeeld: José KrijnenDe wankeleondergrensvan de leerplichtDe ondergrens van de leerplicht ligt op vijf jaar, maar de vraagis hoe lang nog. In 1983, met de wet op het basisonderwijs inaantocht, was een verlaging van zes naar vijf jaar onderwerpvan felle discussies. Na een aantal proefballonnen vanonderwijsministers Loek Hermans, Jo Ritzen en Maria van derHoeven over verlaging naar vier jaar, leek het de afgelopenjaren rustig. Maar gezien de recente tendens om kinderensteeds jonger bij het onderwijs te betrekken, lijkt een volgendeleerplichtverlaging slechts een kwestie van tijd.In 1975 presenteerde minister Jos vanKemenade de Contourennota. Daarinlanceerde hij het idee van de -latergesneuvelde- middenschool en vanéén school voor 4- t/m 12-jarigen, de basisschool.Voor deze samenvoeging wildehij de leerplichtige leeftijd verlagen vanzes naar vijf jaar. Een verdere verlagingliet Van Kemenade afhangen van de ervaringenmet deze eerste verlaging. Hetidee van de basisschool, inclusief wijzigingvan de leerplichtwet, werd overgenomendoor minister Pais. Tot dusverrehad het onderwijsveld zich over leerplichtverlagingniet laten horen, maartoen in 1982 de Overgangswet Basisonderwijsin voorbereiding was, groeidegrote ongerustheid bij kleuterleidsters,vooral de leden van de Werkgroep KritischeKleuterleidsters. Zij lieten hun stemhoren in hun beroepsorganisaties. In degrootste, de ABOP (nu AOb) werd dat eenstevig gevecht tussen voor- en tegenstanders.De tegenstanders wonnen de strijd,ook van het hoofdbestuur dat vóór was,maar toen was de overgangswet al doorde Tweede Kamer aangenomen. Dat gebeurdenadat de PvdA-fractie, die begriphad voor de argumenten van de WKK entegen verlaging leek te gaan stemmen,door oud-minister Van Kemenade tot deorde was geroepen.VerzuimpercentageIn de discussies, zowel in de ABOP als inde Tweede Kamer, was het verzuimpercentageeen regelmatig terugkerend onderwerp.Uit onderzoek was gebleken dat99 procent van de 5-jarige kinderen in1980 de kleuterschool bezocht. Voorstandersvan leerplichtverlaging wilden ookdat laatste procent binnenhalen. Tegenstanderswezen erop dat dit verzuimpercentagegelijk was aan dat van 6-jarige,wel leerplichtige kinderen en zij steldendat dit dus een zinloze exercitie was.Dit argument zou later ook worden gehanteerddoor staatssecretaris KarinAdelmund, toen zij in 2001 werd geconfronteerdmet een motie tot verlagingnaar vier jaar. Zij vond dat ‘met een kanonop een mug schieten’. Het percentageniet-schoolgaande 4-jarigen bedroeg1,5 procent.Prenataal onderwijsHet achterliggende motief van tegenstandersvan het eerste uur was eenprincipieel punt: Bij de naderende samenvoegingvan kleuterschool en lagereschool vreesde men dat kleuters teeenzijdig zouden worden voorbereid ophet ‘echte’ leren in groep drie (toen nogde eerste klas) en dat dit het einde zoubetekenen voor de ontwikkeling doorspel, het ‘scheppend en ontdekkend’ leren,waar de -goede- kleuterschool ombekend stond. Een verlaging van zes naarvijf jaar zag men bovendien als een aanloopnaar verdere verlaging, waardoorde cognitieve druk op jonge kinderennog verder zou toenemen. “Wij stevenenlangzaam af”, zo waarschuwden28 | School! 5 - september 2011

Leerplichtdeze kleuterleidsters gekscherend, “naarprenataal onderwijs”.De voorstanders geloofden echter inmeerderheid in het sociaaldemocratischeideaal van de maakbare samenleving.Ter bestrijding van maatschappelijkeongelijkheid en onderwijsachterstandenen ten dienste van de integratie werdhet onderwijs als uniek middel gezien.In deze redenering was het afdwingenvan deelname aan het onderwijs omeigen bestwil van minder kansrijke en/of anderstalige kinderen. Leerplicht zagmen bovendien als een garantie voor bekostigingen als middel tegen het thuishouden van kinderen.SpelpapiertjeDe vrees voor verdere verlaging vande leerplicht lijkt nu niet meer zo sterkoverdreven. Illustratief is het geleidelijkveranderde aanbod van de peuterspeelzaal.Ongeveer 95 procent van de peuterspeelzalendraagt nu de naam voorschool.Daar worden lessen gegeven omachterstanden te bestrijden met behulpvan programma’s als Pyramide en Kaleidoscoop,programma’s die zijn verpaktin een spelpapiertje, maar vooral zijngericht op cognitieve ontwikkeling. Opkinderdagverblijven is zo’n voorschoolsprogramma nog een uitzondering, maarook daar begint de programmatischeaanpak door te dringen. De eerste stapdaar is om de leidsters een aanvullendeopleiding te laten volgen, waarna ze zijngecertificeerd als pedagogisch medewerkervan de voorschool.Partiële leerplichtVorig jaar presenteerde de Onderwijsraadde nota Naar een nieuwe kleuterperiodein de basisschool. Daarin stelt deraad voor om het basisonderwijs uit tebreiden met een aanbod voor alle 3-jarigen.Volgens dit rapport zouden zij 5ochtenden per week naar school moetenom te ‘spelen en leren’. Daarbij wordtgedacht aan een uitbreiding op termijnvan 9 dagdelen. Dat zou een sterke impulsopleveren voor de verdere ontwikkelingvan Nederland als kennisland. Deraad ziet dit als een aanbod op vrijwilligebasis, maar zegt er wel bij dat alsde deelname tegenvalt, er kan wordengedacht aan een bonusregeling of aaneen korting op de kinderbijslag. Ook deinvoering van een partiële leerplichtvoor achterstandsleerlingen wordt alseen mogelijkheid gezien.VVE bij basisonderwijsHet rapport van de Onderwijsraad en dewelkome ontvangst daarvan in Haagsekringen, gekoppeld aan plaatselijke initiatieven,doet vermoeden dat een nieuweleerplichtverlaging slechts een kwestievan tijd is. In Rotterdam is op 30 basisscholeneen proef gestart met het onderbrengenvan de voorschool bij de basisschool.In ‘groep nul’ kunnen kinderenterecht vanaf 2,5 jaar.De volgende fase is een door het ministeriebekostigde landelijke proef metpeutergroepen, nu voor kinderen vanaf2 jaar. Daar konden scholen tot 1 septemberop intekenen. Dat niet de betreffendepeuterspeelzalen of kinderdagverblijvenop de pilot kunnen intekenen, maar datde basisscholen dit moeten doen, zegtveel over het doel van de proef: het onderregie van de basisschool brengen van devoor-en vroegschoolse educatie.MetenEen samenwerkingsverband van kinderopvangorganisaties,KIK (Kwaliteitin Kinderopvang), heeft geprotesteerdtegen de opzet van de nieuwe pilotStartgroep Kleuters. De bezwaren doensterk denken aan die van de WKK inde tachtiger jaren tegen de dominantievan het lager onderwijs. Na de fusie vankleuter- en lagere school volgde toen alsvanzelfsprekend de leerplichtverlagingnaar 5 jaar en het voornemen daar vierjaar van te maken. De nu ingeslagenweg is identiek. Als de pilot StartgroepKleuters aanslaat en het ministerie dezeopzet landelijk invoert, moet de voor- envroegschoolse educatie (vve) tot onderwijsworden gebombardeerd. De onderwijsinspectieis daar al op voorbereid.Zij heeft zich gebogen over de kwaliteitvan de vve in Arnhem. Een van de aanbevelingenvan het onderzoeksverslagis dat de beoogde resultaten van de vvenadrukkelijker moeten worden benoemden gemeten. Het zou dertig jaar geledengezegd kunnen zijn, door voorstandersvan verlaging van de leerplicht.

School! en excursiegooit trossen losKinderboekenmuseum10 en 11 september in tekenvan Kleine IJsbeerVijfentwintig jaar geleden verscheenhet eerste boek van Hans de Beerover de Kleine IJsbeer Lars. In kortetijd wist de Kleine IJsbeer een grootpubliek voor zich te winnen, zowelin binnen- als buitenland. Om zijnvijfentwintigste verjaardag luisterbij te zetten, staat het Kinderboekenmuseumop zaterdag 10 en zondag 11september in het teken van de KleineIJsbeer. Kijk voor meer informatie opwww.kinderboekenmuseum.nl.hem naar de Noordelijke IJszee voerden.Onder zijn invloed nam de walvisjachtsteeds grotere vormen aan, totdat mener in de 19e eeuw geleidelijk mee stopte.Dat er na de Tweede Wereldoorlog doorgebrek aan olie een kortstondige oplevingvan de walvisjacht plaatsvond, isvoor veel kinderen een even onbekendals leerzaam slot van de expositie.Alhoewel het museum in de expositiesterloops aandacht besteedt aan de geschiedenisvan het gebouw zelf, loonthet voor schoolklassen in de bovenbouwMaritiemecollectieHet Scheepvaartmuseum heefteen van de belangrijkste maritiemecollecties ter wereld en vertelthet verhaal van een zeevarendNederland. Ook de replica van hetVOC-schip Amsterdam zal na eenopknapbeurt weer aan de steigerliggen. Meer informatie vindt u opwww.hetscheepvaartmuseum.nl.Doelgroep: primair onderwijs(bovenbouw/onderbouw) envoortgezet onderwijs (onderbouw)Prijzen voor schoolklassen:Schoolklassen betalen eenstandaardprijs van 60 euro per uuren worden daarvoor begeleid dooreen eigen museumdocent.basisonderwijs en onderbouw voortgezetonderwijs de moeite om zich hierin teverdiepen. Het 17e eeuwse pakhuis, eenontwerp van de Amsterdamse stadsbouwmeesterDaniël Stalpaert, werd gebouwdin de stijl van het Hollands Classicisme,waarvan Stalpaerts stadsgenootJacob van Kampen een van de bekendstearchitecten is. Hij ontwierp onder meerhet Amsterdamse Paleis op de Dam enpaleis Noordeinde in Den Haag. Hetnieuwe Scheepvaartmuseum is vanwegede vele educatieve mogelijkheden een bezoekmeer dan waard.

SChOOL! EN OuDERSGymnastiekles vervaltdoor nieuwbouw sporthal0800-5010openbaaronderwijsOuders en MR-leden in hetopenbaar onderwijs kunnen voorinformatie en advies gratis terechtbij de Vereniging OpenbaarOnderwijs. De telefonische infolijn0800-5010 is iedere schooldaggeopend, tussen tien en drieuur. Bel 0800-5010, kies 1 vooronderwijs en 4 voor openbaar, ofstel uw vraag op www.voo.nl/5010.Telefoon 0800-5010www.voo.nl/5010Ik ben MR-lid van een basisschool. De gemeente heeft laten wetendat de gymzaal waar de leerlingen sporten, wordt afgebroken. Er isnieuwbouw gepland, maar die zal pas over een jaar in gebruik kunnenworden genomen. Nu heeft de directeur voorgesteld om zoveelmogelijk buiten te sporten en als het echt te slecht weer is, de gymleste laten vervallen. Moeten wij hiermee instemmen?Nee. Uw MR kan de directeur erop wijzen dat in de gemeentelijke huisvestingsverordeningcriteria zijn opgenomen met betrekking tot de afstand tussen eenschoolgebouw en een gymzaal. Mocht deze afstand worden overschreden, danis de gemeente in principe verplicht om vervoer van en naar een gymzaal diewel gebruikt kan worden voor de gymlessen, te regelen.Pestprotocol ook ter preventieDe school heeft een pestprotocol, maar wil die alleen inzetten als erwordt gepest. Volgens mij is een pestprotocol ook ter voorkoming vanpesten. Hoe zit dat nu?Een goed protocol geeft aan wat de school doet om pesten te voorkomen éntegen te gaan als het zich voordoet. Preventie is inderdaad onderdeel van deaanpak. Dat protocol moet wel actief worden nagestreefd door betrokkenen.Anders is het een papieren tijger. Als in het begin van het schooljaar de communicatieen manier van omgaan met elkaar in goede banen wordt geleid,volgens de richtlijnen van het pestprotocol, dan zal er minder worden gepestdan wanneer dit niet wordt gedaan. U kunt de directeur en de MR benaderenom ervoor te zorgen dat de school een actief beleid voert om pesten te bestrijdenén te voorkomen.32 | SChOOL! 5 - septeMber 2011

SCHOOL! EN OUDERSAanname- of spreidingsbeleid?Onze openbare school krijgt van de overkoepelende stichting een aannamebeleid opgelegd, waardoor ze alleenkinderen (kleuters) uit één bepaalde wijk mogen aannemen. Kinderen uit de aanpalende wijk, die van oudsher ookdeze school bezoeken, moeten nu naar de (nieuw geopende) school in een naastgelegen nieuwbouwwijk. Een schoolmet een ander onderwijssysteem en een verplicht continurooster. In hoeverre mag de stichting dit aannamebeleidwijzigen en kinderen weigeren in te schrijven? Er is voldoende plek, we haan zelfs van twee naar één kleuterklas met20 kinderen. En is voor het wijzigen van het aannamebeleid niet de instemming van de MR of de GMR nodig?Als deze maatregel op initiatief van het bevoegd gezag is ingesteld, dan had de MR van de school hierover een positief adviesmoeten geven. Maar een toelatingsbeleid mag alleen worden gehanteerd als er sprake is plaatsruimtegebrek. Uit uw vraag blijktdat dit niet speelt. Daarom is het logischer te veronderstellen dat de gemeente dit zogeheten ‘postcodebeleid’ heeft ingesteld.De gemeente mag dit inzetten ten behoeve van een doelmatiger spreiding van leerlingen over de scholen. Bij dit postcodebeleidis geen medezeggenschap vereist. Wel dient het bevoegd gezag de leerlingen van ouders uit een andere postcode toe te laten,indien zij daar schriftelijk om verzoeken.Fusie tussen twee MR’enTwee openbare scholen gaan fuseren; is er een procedure voor hetsamenvoegen van de beide MR’en?Bij de start van de gefuseerde school dient er een voorlopige medezeggenschapsraad(MR) te komen, die als eerste doel heeft om verkiezingen uit te schrijven,zodat er een nieuwe MR geïnstalleerd wordt. Daarnaast kunnen de lopendezaken door de voorlopige MR worden behandeld. De voorlopige MR kan wordensamengesteld uit de twee MR-en die er nu zijn. De MR-en van de afzonderlijkescholen dienen nog wel het fusiedossier te beoordelen. Vanzelfsprekend dienende reglementen en wellicht ook het statuut aangepast te worden. Het ismogelijk om hierbij ondersteuning te vragen van een beleidsadviseur van deVereniging Openbaar Onderwijs.Ouderbijdrage primair onderwijsSinds dit schooljaar ben ik geen lid meer van de oudervereniging enik heb aangegeven per activiteit te willen betalen. Hoe weet ik nu ofmen mij de werkelijke kosten in rekening brengt of dat er te veel wordtberekend?Binnen het basisonderwijs is het niet gebruikelijk om per activiteit te betalen.Mocht u dit toch willen, dan brengt de oudervereniging u per activiteit eenbepaald bedrag in rekening. Niemand verplicht u om te betalen. Als u zichniet kunt verenigen met het bedrag dat wordt gevraagd, dan betaalt u niet.Het gevolg is wel dat uw kind kan worden uitgesloten van die betreffendeactiviteit.Aan de stokmet de leerplichtambtenaarOnze zoon heeft eind vorig schooljaarte horen gekregen dat hij was blijvenzitten op de havo en van school afmoest. Omdat dit een paar dagenvoor de vakantie gebeurde, hebbenwij geen andere school meer kunnenvinden. Dit is, ondanks onze inspanningen,na de vakantie ook niet gelukt.De leerplichtambtenaar dreigt ons numet een boete, wat moeten wij nu?U kunt de leerplichtambtenaar erop wijzendat de school waar uw zoon vorig jaarnaar toe ging, verantwoordelijk is voorhet onderwijs aan uw zoon. Uw zoonstaat daar immers als leerling ingeschreven.Een school voor voortgezet onderwijsmag een leerling pas uitschrijven, nadatde school ervoor heeft gezorgd dat de leerlingbij een andere school kan wordeningeschreven. De directeur van de oudeschool overtreedt hiermee de Leerplichtweten de leerplichtambtenaar kan de directeurzelfs met strafvervolging dreigen.Klas overslaan na doublerenMijn dochter heeft groep 5 gedoubleerd en gaat nu over naar groep 6. Het gaat nu heel erg goed op school. Ik vroegme af of het wel eens gebeurt dat een kind na het doubleren een klas kan overslaan en weer in de groep terecht kankomen waar ze in eerste instantie begonnen is. In ons geval zou dat groep 7 zijn.Er zijn scholen die een leerling een klas laten overslaan. Maar dit gebeurt in de regel alleen bij leerlingen die hoogbegaafdzijn of hoog intelligent. Uw dochter zou als zij nu in groep 7 komt, een jaar onderwijs (geheel of gedeeltelijk) missen. Voor eenleerling die niet uitzonderlijk goed presteert, is het niet mogelijk om dit in te lopen.Magazine voor het openbaar onderwijs | 33

inspirerenTekst: Lucy BekerOp zoek naar de E-factorVOS/ABB gaat dit schooljaar actief op zoek naar de E-factor in het openbaar onderwijs.Scholen hebben die E-factor als ze op een bepaald thema uitblinken en met hun aanpakandere scholen kunnen en willen inspireren. De E staat voor excellent op een onderdeel,bijvoorbeeld actief burgerschap, levensbeschouwing of partnerschap met ouders.De zoektocht naar de E-factoris de start van het projectTOP-scholen, waarin TOPstaat voor Talentvol OpenbaarPraktijkvoorbeeld. Dit project heefttot doel dat scholen met de E-factor hungeheim delen met andere leden. Via dewebsite en in een serie interviews in hetmagazine School! worden de TOP-scholende komende maanden voorgesteld,steeds een topper in een ander domein.Om ze te kunnen vinden, heeft VOS/ABBcriteria opgesteld waaraan deelnemendescholen voldoen. Er is één algemenevoorwaarde: deze scholen hebben minstenseen basisarrangement van de Inspectievan het Onderwijs. Het gaat dusniet om scholen die van de Inspectie hetpredicaat excellent hebben gekregen.Het zijn uitblinkers op een bepaald onderdeel.TrotsProjectleider van TOP-scholen is AnnaSchipper, adjunct-directeur van VOS/ABB. Zij weet zeker dat er onder de ledenZo doet u meeveel scholen zijn die de E-factor hebbenen roept hen op zich vooral te melden.‘Scholen moeten niet te bescheiden zijn.Wie een goede aanpak heeft ontwikkeldop één van deze domeinen, mag daarbest trots op zijn. En wat is er mooier dandat te delen met andere scholen? Zo kunnenwe met zijn allen het openbaar onderwijssterker maken. Daar gaat het om’.De onderdelen waarop scholen kunnenscoren zijn:• Goed onderwijs, goed bestuur• Partnerschap met ouders• Maatschappelijke betrokkenheid• Diversiteit• Levensbeschouwing en godsdienst• Actief burgerschap• Passend onderwijs• Leraarschap• LeiderschapHet onderdeel waarop de school excelleert,moet onder meer gebaseerd zijn opvisie, gedocumenteerd en overdraagbaarzijn, dichtbij de praktijk staan, zichtbaarHerkent u zich in de criteria voor de TOP-school in een bepaald domein?Schroom dan niet om een mailtje te sturen aan excellent@vosabb.nl.De projectleider neemt dan contact met u op en maakt een afspraak voorvervolgacties. VOS/ABB is heel benieuwd naar uw aanpak!zijn in de school, uitgedragen wordendoor het team én aantoonbaar effecthebben. Ook moet het worden herkenddoor de omgeving.Sommige domeinen hebben te makenmet de specifieke kernwaarden van hetopenbaar onderwijs, zoals actief burgerschap,diversiteit en levensbeschouwing.‘Juist openbare scholen kunnen als geenander invulling geven aan deze thema’s.Wij zijn benieuwd hoe scholen dat in depraktijk oppakken. Hun ideeën kunnenheel inspirerend werken’, aldus Schipper.Andere thema’s gaan over bestuur, leiderschapen leraarschap. ‘Excellente lerarenen inspirerende leiders motiverenanderen om zich in te zetten voor goedopenbaar onderwijs’, zegt Schipper. ‘Hetzijn leraren en schoolleiders die de kernwaardenvan het openbaar onderwijsbewust en zichtbaar uitdragen.’Er zijn ook openbare scholen die zich ontwikkelentot een spil in de plaatselijkegemeenschap: zo’n school is maatschappelijkbetrokken en werkt samen metpartners uit de samenleving. Ook zo’nschool heeft de E-factor.In de komende nummers van School!zullen TOP-scholen in verschillende domeinenworden belicht. Aan de hand vanhet praktijkvoorbeeld worden ook theoretischeachtergronden geschetst, zoalshet wettelijk kader waarbinnen dezeactiviteiten zich afspelen. Op de websitewww.vosabb.nl wordt het project ondersteundmet instrumenten en handreikingenin een digitale toolbox.

School! en rechtTekst Sandra GeerdinkBeeld: SieragWeigeringVerklaringOmtrent hetGedrag (VOG)In het belang van leerlingen mag een Verklaring Omtrent het Gedrag in bepaalde gevallenworden geweigerd. Het gaat dan vooral om mensen die ooit een zedenmisdrijf hebbengepleegd, ook al is dat lang geleden. Dat blijkt uit een recente uitspraak van de rechtbank inArnhem, waar iemand in beroep ging tegen de weigering van de VOG, die hij nodig had omleraar in het voortgezet onderwijs te worden.In juni bepaalde de rechtbank Arnhem dat het ministerie vanVeiligheid en Justitie een man terecht een VOG heeft geweigerd.De man vroeg de verklaring aan omdat hij een baan als leraarin het voortgezet onderwijs ambieerde. Toen hem de verklaringwerd geweigerd, ging hij daartegen in bezwaar en vervolgensin beroep bij de rechtbank. Hij stelt dat de toepassing van de Beleidsregelsvoor de VOG zijn recht op een vrije keuze van arbeid,vastgelegd in artikel 19 lid 3 van de Grondwet, ontoelaatbaarbeperken. De rechtbank oordeelde anders.Ten eerste stelt de rechtbank dat de vereiste van een VOG, zoalsopgenomen in de onderwijswetgeving (artikel 33, Wet op hetvoortgezet onderwijs), een voorwaarde stelt aan de kwaliteitvan de beroepsuitoefening. De vereiste VOG vormt daarmeeeen toelaatbare beperking op het recht op vrije arbeidskeuze.De rechtbank verwijst daarbij naar de geschiedenis van detotstandkoming van dat recht. Ook stelt de rechtbank dat deBeleidsregels in alle redelijkheid zijn vastgesteld. De rechterwijst op de belangen die in de Beleidsregels worden genoemd;• het belang van een maatschappelijk verantwoorde beroepsuitoefening,• het belang om (minderjarige) leerlingen als kwetsbare personenin de samenleving, te beschermen.Tot slot restte de vraag of er redenen zijn om in dit specifieke gevaleen uitzondering te maken op de toepassing van de Beleidsregels;het zogenaamde subjectieve criterium. De man vindt deweigering van de VOG in zijn geval namelijk disproportioneel.Hij verwijst naar een aantal verklaringen van derden, waarondereen verklaring van een psycholoog. Deze verklaringenovertuigden de rechtbank niet. De ruimte om op basis van hetsubjectieve criterium af te wijken van de Beleidsregels is indit geval zeer beperkt, vanwege het karakter van zedenmisdrijvenen functies met een gezags- of afhankelijkheidsrelatie.De rechtbank laat zwaar wegen dat de man ten tijde van hetplegen van het zedenmisdrijf meerderjarig was. Bovendien valtuit de straf die was opgelegd op te maken dat er geen sprakewas van een lichte zedenzaak. Het feit dat na het vonnis achtjaar was verstreken, vindt de rechtbank onvoldoende om teconcluderen dat het risico voor de samenleving is afgenomen.De rechtbank concludeert dan ook dat het maatschappelijkbelang zwaarder weegt en verklaart het beroep van de manongegrond.

OpmerkelijkOok iets opmerkelijks gehoord? Mail naar: redactie@voo.nlOpen deurenDure geavanceerde luchtverversingsapparatuuris geen garantie voor eenfris gebouw.Wereldreis voor echtparenOngehuwd met uw partner een wereldreis gemaakt? Helaas, dan nemen wij u niet aan.Mevrouw Wijma baalt!Dit kreeg een 24-jarige gymleerkrachtte horen van evangelische basisschoolHet SchatRijk in Zaandam. Het bestuurvond de wereldreis van de vrouw in ongehuwdestaat, waarbij sprake was vanseks, haaks op de christelijke boodschapstaan die de vrouw aan de leerlingenmoest overbrengen. Zij liet het er niet bijzitten en stapte naar de Commissie GelijkeBehandeling. Het bestuur haalde ernog andere zaken bij, zoals het godsbeeldvan de vrouw dat niet in orde zou zijn enhet feit dat zij geen lid is van een evangelischegemeente, maar daar trapte decommissie niet in: het bestuur heeft zichschuldig gemaakt aan ‘verboden onderscheidop grond van het enkele feit vanburgerlijke staat’.Je moet wel gek zijn om in het voortgezet onderwijs te willen werken! Voor docentAnneke Wijma was de vakantie wellicht niet lang genoeg.In een ingezonden stuk in de Volkskrantgeeft Wijma de lezer aan het begin vanhet nieuwe schooljaar een inkijkje inhaar motivatie om leraar te zijn: muffelokalen, geen eigen bureau, geen eigencomputer, in de pauze met collega’s boterhammenwegwerken in de te kleinepersoneelsruimte, te weinig salaris, geenbonus, nauwelijks carrièremogelijkheden,innovaties die alleen maar geld- en tijdverspillingzijn, ruziënde ouders, ziekten,mishandeling en pesten. School! wenstniet alleen mevrouw Wijma, maar ookhaar leerlingen veel sterkte!De Bond van Nederlandse Architecten(BNA)trekt op basis van een onderzoeknaar het binnenklimaat van scholenzeer voor de hand liggende conclusies.Een daarvan is dat grote open ruimten,die architecten graag ontwerpen, voorde gebruikers niet altijd even aantrekkelijkzijn. Er blijken nogal eens problemente zijn met de akoestiek. Veel leerkrachtenen leerlingen weten dit helaasuit eigen ervaring al jaren. Een andere‘ontdekking’ van de BNA is dat het voorde gebruikers van gebouwen een prettigidee is als de ramen open kunnen.Eerst NederlandsRotterdam ontdekt dat veel peuterleidstersslecht zijn in taal. De subsidieregelsworden aangepast.Organisaties voor peuteropvang hebbenpas recht op subsidie van de gemeenteRotterdam als hun medewerkers hetNederlands voldoende beheersen. Datmoet ertoe leiden dat de taalachterstandonder allochtone kinderen afneemt,waardoor die op latere leeftijdmeer kans hebben op werk. In die zinzijn volgens Rotterdam goede peuterleidsterszelfs indirect een probaatmiddel tegen toekomstige misdaad.De gemeente Amsterdam komt meteen taaloffensief, dat is gericht op dehoofdstedelijke onderwijsassistenten.Die blijken ook niet allemaal goed Nederlandste spreken.